Onomasticon zoicon, plerorumque animalium differentias & nomina propria pluribus linguis exponens. Cui accedunt Mantissa anatomica; et quaedam De variis fossilium generibus. Autore Gualtero Charletono, ..

251쪽

III. BOLUS TOCCAVIENSIS in Transylvania ad

To ametr seu Tochai reperta, & a Cratone in usum medicum traducta. Notas Eoli verae habet, Scinstar butyri in ore liquescit. In Catarrhis ia peste valde eommendatur ue adeo ut Crato eam praeserat Armenae, quae

Imperatori ex Turiua allata erat.

1U. SIGILLATA STRICONIλNA, quae in orbiculos sive pastillos essbrmata, dr climarum circiter duarum Iondere, pro Insigni tenet montem tribus prominentiis distinctum ue ita tamen ut una caeteris obtusior sit ac inserior, cui additur duarum clavium, decussatim se intersecantium, scutum. Infra montem haec leguntur ;TERRA SIGILLATA. Terrae Lemniaci omnibusque aliis sigillatis mulitim praesertur a Medicis Germanis. V. ER LACHIANA, ab Olmormis, sub nomine terrae sigillatῶ Impatici coloris, descripta, Musaei pag. II. VI. LIVONICA Sigillata , quae in pastillbs drachmam , pqnderantes pariter redacta 3 ab altera parte insigne te pii ostendit, duabus clavibus decussatim positit, inscriptione hac ue TERRA SIGILL. LIVOMO: Altera facies nullo dotatur signo. Valde adstrictoria est ideoq; in Dysenteria, Diarrhoea, alii'i profluviis, ubi adstritione opus est, locum invenit. Inter LUTEAS numerantur . I. SILESIACA Sigil tu ; quae Chymicis Axungia solis dicitur. Reperitur in Aurifodinis montis acuti, seu D. Georgii, ad Strigonium, oppidum Ducatus Suidnicem sti, inter durissamas rupes: inde eluitur, Sc summa diligentia, Magistratus ordinatione, praeparatur, ia in sormam orbiculorum, impresso Urbis Sigillo, redigitur. Inventor ejus fuit D. Joh. Montanus, Medicus magni no- o . minis;

252쪽

FOSSILIA.

minis 3 qui de ea scriptum lectione dignum hi lucem edisdit. Magnopere 4audatur etiam a G. Senneno, hb. de resis. it. LlGNICENSIS Suiliata Lutea 3 cui in pastillos ensormatae impressa est Aquila expans, cum inscriptione ad

circumferentiam, TERRA SIGILLATA LIGMIcE Is Flavedine aurum exprimit: & earundem virium esse perhibetur cum Strigoniana supra memorata. ID. ARABICA Sigillata Sublutea ue quae in trochiseos . similiter efformata, ex Oriente affertur, inscriptionem habens Arabicam litteris clare satis expressis trium ordinum. Linguae adhaeret sortiter, adstringit, ia vim res, stendi malignitati eximiam obtinere dicitur.

tur, sic dicta quam cL Thom. Farabolinus describit in Epist. Medie. Sc ex qua figuli vasa efformant, quae per i tam Italiam distrahuntur, M ob granula aurea per ea dis si commendantur.

Inter PURPUREAs praecipuum sibi locum vendicant I. TEMR A ANTELORSUTICA, quae reperitur

prope Bergas Norme , ec ceu praesentaneum Morbuit Alexipharmacum celebratur ab Hem . Petreio disiere. Ha monte. de Morbuto 33. . Hujus drachmam unam in aqua aliqua antiscor tica exhibent, ut sudorem provocent ;quo aliquoties ita provocato, radicitus extispari Morbu

tum reserunt.

II. PURPUREA, cujus. meminit OLMormim Mus

. SALIUM

253쪽

FOSSILIA SALIT'M Classis.

PEr Salem , intelligimus corpus minerale inanimatum in igne saliens cunde nomen accepitJ in aqua lubile, saporibus diversis praeditum, & seminalia in prima creatione vi dotatum, qua certis in locis conservatur iamultiplicatur. Hujusmodi sunt

I. sAL, Salt, quo communithr in cibis utamur, qui est vel

Naturalis, quem. Natura sponte gignit, vel in terra, vel extra terram. mi reperitur in terra; vel caeditur in montibus ue ut in Carpatho, qua parte Siberburgiticeculique incolunt, ua burgii, & in Germania juxta oppidum: vel stoditur in campisue ut in Tolonia, secundo lapide a cracinia, ad oppiduων boum, dc in Germania in Sta uri: vel sub revis h. invenitur 3 ut juxta Perutilam in AEgnis, qui acus dicitur. Extra terram reperitur in lante, fluvio, lasu, mari.

An claris, qui concoquendo sit vel ci. ex aquis ma- rinis 3 ca. xx sessis sontanis 3 39 ex silus putealibus ue ex sui generis lixivio , ut Chymici

. omnes.

254쪽

rrioris sert is sunt

. i. sal GEMMAE in ossicinis sic dies.s, eo quod

Gentinae instar pellucidus sit, ic Chrystallum nitore Sccolore imitetu' qui in tesseras excinis ad nos adsertur, ex Polania maxima ex parte, quamvis in Catibria, alibique etiam effodiatur. Polonici historiam scripsit Cromeri , in descriptione Poloniae I. a. sal AMMONIACUS, qui A Armoniacus dicitur ab is , arena 3 quod sub arenis in laminas concretus, in Afiicae Cyreniaeo tractu effodiebatur olim : sed jam ad nos vehi desiit.) Sal Armoniach. Is, quo hodie utimur, est sulphuratis ruteolanis depromitur. Eo enim loci, ubi ipnes subterranei flammas evomere solent, iii illorum hiatuum nucibus, veluti per sublimationem quandam, materii minus terrestri evaporante, hoc gem nus salis reperiri solet. Sed quia & ille non ab omnibus approbatur, nec quovis in loco haberi .posiit; Arii i lis ouidam excogitatus est, qui dem nomen obtinuit, Ma Chymicis maximE expetitur. Fit autem ex quinque partibus Urioae humanae, parte una silis communis, Sc parte dimidia fuliginis lignorum, simul coctis ad consumptionem humiditatis: reliquum sublimatur, iterum solvitur, & coagulatur. sal tamme volatilis est, ia fix omnia volatilia reddito riserioris est l . 'SAL ALEALI; ex herba, Arabibus dicta. Afiertur ex Hispania, ingentibus glebis cinereis nigricanti bus praeduris. Vitrariis potissimum in usu est.

N. NITRUM a Nitria, oppido AEgypti, ubi in magna

255쪽

gna copia olim conficiebatur quibusdatii Sal petra quia in terra sui generis, ad muros di petras, instar lanuginis, sponte essiorescere solet) Nitre, or Sal Petre. vel sponte nastitur ue vel arte conficitur. Sponte nasientis Genera sint 1. et inear, Arabibus dictum, quod e terra ess itur du- .rum, spishm 8c lapidi simillimum. In Asia tale prinvenire solet juxta Philadelphiam Lydiae, & Magnesiam

Cariae.

a. Aphronitrum, ασtὸν Spuma Nitrio quod Espeluncis petitur, in quibus stiriarum modo dependet. Colligitur etiam ex iis decidens adhuc ia liquidum in terram, ac ibidem instar Spumae concres

cit. 3. Aprium, i. e. terraemistum M serdidum, Halmirus a Graecis dictum, In ure Nitre. Cujusinodi apud a - .dos invenitur, ubi per aestatem eo canescunt convalles, testante Plinio.

. causeraeum ab oppido calaura, in Macedonia,quod in proximo sinu erat, quo evehebatur olim quod ex lacu quodam nitriab extrahitur, ubi circa canis

exortum concrescit. s. Americanum, quod in lacu reperitur, teste Nierembergio, His. Nat. lib. I s. cap. 29. ex Franc.

256쪽

Faaitii genera sint

i. Fel Vitri, Germanis G setalli nobis Sandiver, vitri spuma & recrementum. Nam cum vitri materia in igne liquescit, agit spumam: quae de ea verriculo,

tanquam recrementum de Argento, detrahitur, mox Vero concreta in panes candidos cogitur. Auri es ad argenti scobem, cum ex ea massam conficiunt,

addunt, ut citius in igne liquescat. a. Eorax'Arabicum est vocabulum Graeci, chrU- colla, i. e. Auri gluten, Forace. Godolim ex fossili fiebat illo. quod Arabes Tincar vocabant. Con- ficitur hodie Venetiis, ex lapide quodam candido defossili, quem Boracem crudum vocant, ia fossile Nitrum esse quidam arbitrantur. Utuntur eo Aurifices ad scobem auri conglutinandum ; quia fusionem adjuvat. 3. Halmurram, quod ex terra, nitroso semine impraegnata, apud nos conficitur 3 sacto nempe ex eo lixi- .vio, M percolato, perq, ignis calorem exhalato, ut Sal nitii remaneat 3 quod purificatum nostratibus.. Sasnitre dicitur. Ad hoc conficiendum, eligere solent terram ovillo stercore impraegnatam. . , Cal Petrae, Salt-Petre, cujus consectio omnibus satis nota est De reliquis Nitri Disserentiis consitatur Agricola de .

Mineralibus.

III. ALUMEN, Graech Σ Hηeu O vehementi vi ad- stringente Alani. modest vel Naiarati,

257쪽

Naturale, cujus species sunt quod Mel Parum est, lactei coloris, limpiatam, igneum quid expirans, quod a Graecis φάειρον vocari solet: vel Impurum, squalidum, scabrum,ibrdibus inquinatum, dictunn. Concretum, quod varias habet species. Nam i. vel in laminauci dim est, Sc eam ob rem Graech dicitur: quod tamen non tam Alumen, quam lapidem alumini consimilem esse autumant emuncti res ue quoniam nec in aqua distatuitur, nec adstrictione polleti a b Vel tigillatim efflorescit instar canorum pilorum, atq; idcirco τειχίτιι vocatur. vel Prumosi ni est, quod rarbuisitur legit linum. Vi disse tamen se testatur caesalpinus, lib. i. de Metal. cap. al. G. vel Rotundunt, quod V πύλην Vocant, 'ia varias habὼ disterentias.

-e elaboratum, cujusmodi sunt x. Rupeum, seu Rochae, quod ec Glaciale vocant, Roch Alum. Hoc ex saxo sit, seu excisa rupe, atq3 reda- .cta in calcem. Eam calcem in cumulis dispositam ispergunt aqua sepe in die, donec in luti speciem tabescat: id quod paulo minus sesquimense perficitur. Tum in lebete eum aqua conturbatum coquunt3 cmetum per canales in alveos derivant,quorum ad parietes concrescit Alumen inaequale,& grandibus uu-stis pustulis fastigiatisue ea,exempta aqua, serramentis decutiuntur. Quemadmodum advertit Scalig. Exercit. I . Sin. 6. Hoc Alumen maximh in usu, est, ec teliquorum serh omnium vices supplet.

258쪽

a. Maiorum, quod ex Suisio lapide combusto conficitur ue Scata nempe Sc Sealia crustam significat desquanimam 3 teste eodem Scaliger Exercit. IC . Sect. 7.

Saccharin m quia aliquid dulcoris sapio quod

ex Alumine 'Rocha, ovorum albumine, & aqua Rosarum conficitur. cum habet inter Cosinetica, ad mulierum dealbationes ta cutim albam ac nitidam reddendam. ..catimum, ex plantavi seu Sodae cinere conso

s. Fecis, F vini faecibus combustis elaboratum. Usum magnum obtinuit Alumen apud Aurifer qui eo purgant aurum, ut ejusdem bracteas aeri indurano rufectores qui lanam & pannos in aquam aluminosam immergunt, ut colores facilius suscipiant & retineant Librarios: qui chartam aquis, in quibus liquatum si it alumen, immersunt, dc dein resiccant, ne dissuat, utque atramenti scriptorii acrimoniam melius sustineat.)Medico, qui illud ad multa medicamenta ulceribus aliisq; affectibus culaneis destinata commodissimh adlubentJ M alios. IV. VITRIOLUM, a viiii nitore 'Atramentum Sutorium qudd eo ad coria nigro colore tingenda utantur Sutores Calcanthum a Graecis quia est aerissuasi quaedam efflorescentia Arabibus Austodis, AnglichVitriol, orcoper- quasi Cyprum erosum modRatione Nativitam est vel C i. Nati m. Natura sponte, ex aqua Sorii, Melant theria dc Chalcitide confectum. Hoc a nonnul

259쪽

FOSSILIA.

lis appellatur ι quod ex tali constet humire, qui gelu quasi concrevit ue idque vel cio venis, libris ia commissuris saxorum ue vel ca. dum

ex iisdem destillat guttatim, stiriarum modo dependet de eorum cameris, &deniq; deciduum exstiriis in Mium delapsum ita colligitur. Atq; pr

inde h. aec duo genera Σταλιακ Τικα Graeci Vocant , quod destillando concreverint.

a. Factitium; quod rursim duplex est, viz. ci. A terum proprih πηον Graecis dictum; Latinis, cretum ue quod cum e cuniculis suis essertur, & in quadratas piscinas inunditur, frigore aut calore solis congelatur: a. Asterum, D, coctum ;dec fuitur enim aqua atramentosa in alienis quadratis, modo quem explicat a Dubibl. in lib. s. Diosi M. cap. 7

Ratione coloris est vel I. Asium, M. ;-ν Dia color ejus similis est violae albae quod maxim3 ad naturam salis vulgaris ac- it, candidum M transparens est , unde nostratibus inhite coperas dicitur. Hoc prae reliquis usum habet in Collyriis. ra. yrritae, Green coperas ue quod maxime in usu sui Ionibus ia tinctoribus est, ex eoque vulgo spiritus&seses praeparant. 3. Pruleum, Blem Copem re VitrioL et ris ad medicamenta praesettur, & commendatur ad Scabiem & Ulcera ex lue Venerea contracta.

Ex eo etiam confici potest Pulvis ille Sympatheticus, quem Mironos tantopere celebrant. Ratione

260쪽

FOSSI LII.

Ratione Lari unde desertur, est vel Eom inaus vel Caricum, vel Normeti in ue vel Manicius, vel Aulicum. Huc pertinent 8c reliqua Atramentorum genera,

I. chalcitis, quae rubra est, aenei coloris, semper nativa, dura, glebosa, seruiem aeris prae se serens, eum longis 8c resplendentibus fibris. Sed vix jam haberi potest . ideoq3 in Neriacae compositione, eius Ioeo substituitur Vitriolum ad rubeatne meat-cinatum, quod vocant.

La. quod est assine chalcitidi viribus M usti ne, sed specie auro simile, durum, & stellae modo splendens. Melantheria, quae modo laniFini, modo salsugini similis est 3 lutei quoque coloris. Reperitur ad ostias inarum, ex quibus aes eruitur, mod5 adsit Pi rises. Nigredinem non gignit madefacta, nisi ser

veat.

. Sory, quod a Melantheria dissere tanthm odore gravi ianauseoso, ut quasi fulmineum quid exspiret e praeterea porosuiss-M fragile. Quatuor hae species tape simul inveniuntur, ubi conficitur Villiolum ue sed cognitu non ita ficiles. Η h a S L-