장음표시 사용
261쪽
SAsinis corporibus proximE succedunt Pinguia, phurea scilicet M Fituminosa x quae ignem facillime
concipiunt, & oleo solvuntur ac miscentur. Cujusmo- urat Sulphur, Arsenicum, Eitumen, &c. I. Per SULPHUR quasi ελαν πῖρὶ quod Graeci tamen 'vocant tanquam rem maximh sacram 3. ut quo adeXpiationes omnes uterentur, teste Aristotele in ProbLMb. a 3. & nos Frisione ue succum intelligimus mineralem concretum, qui parte inflammabili, gravem naribusque infestum odorem expirante 3 8c terra crassa, siccum Chalcantosum admistum habente, constat. Hoc duplex est 3 viz. I. Nativum, seu Vivum, Graecis a mox, seu ignem non expertum 3 nobis, Sulphur vive, dictum. Quod rursum triplex est 3 Impurum, quale ex Isandia crudum adsertur, ia demum depuratur Purum, ex Gosariae fodinis: M Fixum, ex monte Vesu-
a. Factitium, mota iuvοου sive igne depuratum ue quod variis modis fieri solet. inibusdam indocis ex aquis decoquitur , ut ad Budum Pannonia : alibi ex effossa gleba & in vasis cocta perficitur igni ue ut in multis Italiae locis, Senensi, Puteolano sc Vola
262쪽
t. Virgineum quia ejus suffita utuntur Virgines, ad capillos rusendos Virgin Sulphur et quod caeteris pallidius est, & figura panis coagulatum. a. Nigrum, ossicinis dictum quia equorum scabiem eo curare solent Veterinarii Horse Briansione. mod nigrum est, ex squam ma ferri &sul phure impuro simul mistis, & in urceos transfusis, consectum. Exterius su phure luteo vulgari obductum est. 3. Cinabrium, ex Sulphure cum Hydrargyro sublimato elaboratum, & apud nos, Artsciat cinna-bre dictum. . . Flavum, ignem expertum, Common Erinsone; uod figura tereti est, eo quod per fistulas arun-inaceas sit percolatum ejus varii sent. Fussiones, vestes lixivio ablutas, sulphure suffre selent ue & Infectores lanas, ut candorem ia mollitiem eis concilient. Ingreditur quoque compositionem pulveris tormentarii. In Pesie insuper maximh celebratur: & varia ex eo conficiunt medicamenta chymiei. II. ARSENICUM, .. M oti Asric Cujus species sunt I. Abenicum croceum, Auripigmentum ab aureo colore) dictum, Orpment, or Ielum Aonie'. Quod succo minerati sulphureo constat, & conjunctum habet Lithargyrum paucum 8c spiritum salis. ad Psilothra, sina Medicamenta pilos
263쪽
auferentia, praecipue utuntur. Turcis Mus
orices, mures, Oc. necandos adhibetur) quod factitium est, ex Auripigmento, toties cum sale sublimato, donec candidum reddatur.3. Asenicum Rubrum, Sandaraeha vulgo dictum, Ked Arsenich or Sandarach, Quod ab Auripigmento solo colore diu erre videtur 3 quia vel saturato colore rubro est, instar Cinnabaris ue vel minus rufum 8c subluteum. Quod vulso venale prostat, factilium est, ex Amripigmento in ollam, cujus os obturatum, conjecto, ia quinq; horis in furno cocto; tum enim Sandarachae colorem acquirit. Pictores & et ornatores ejus usum sibi vendicarunt ad pingendum.
III. BITUMEN ex Martinii sententia, a pix,
unde πιτlis, a quo πἰHωμι ia conversis . in β, bituisen, ἀσφαλσο Graecis 3 Germanis, Erdpech r.e. pix terrestris ;Stone-Pitchue est corpus fusille,similare,pingue M inflammabile,cum quo ubi sales concurrunt aliaeque metallicae concretiones, in Varias species dispescitur. Generatur in cavernis terrae. dc inde vel in mare essunditur, ibidemque ejicitur ue Vel e terra solum, vel cum aquis mistum effuit aut effoditur. Est autem vel Liquidum, vel concretum. Prioris Generis sint r. Petroseum petrae oleam 3 quod h petris validissimo odore extilleo Eoc oti, or Petroleum. sub
264쪽
est ileum, varii coloris ue vel enim candidum, vel flavum, vel rubrum, vel nigrum est. Inter haec vero candidum praestantius, nigrum vilius. In Italia in agro Murinensi reperitur & e petris extillat candidum M ri sum, quod vetustate crassestit. In Siciliae fontibus innatat, bc olium Siculum vocatur. In Sitem no stra,duobus milliaribus ab Edinburgo, sons scaturit, cur olei nigri guttae innatant tota superficie. De aliis locis
ubi reperiatur, consule Bernhard. Varenium. Geogr. Generat. lib. l. cap. I7. prop. 9. Ad lucernarum lumina,
olei communis instar, utuntur, Sc ad scabiem jumentorum. In Paralysi ia nervosarum partium doloribus frigidis summopere lautatur. . a. Naphtha, olim quibusdam Pharmacum Medea dicta culpote qua coronam & peplum Creontis filiae inunxerit, atq; hac arte cbmbusserit) Naph. Bitumen subtilissimum videtur, vel potius Bituminis liquidi spiritus, ex Babylonico Bitumine potissimum extractus: cui tanta substantiae subtilitas, ut ex intervallo distanti ignem ad se quasi rapiat, ac lis calore accendatur. snsignem vim habet penetrandi ia exsiccandi ;eoq; nomine, ad humores frigidos discutiendos, Coli-ci., Lethargicis, Apoplecticis ia Paralyticis inungi
3. Bitumen Ddaicum, quod in lacu Ddeae nascitur, adeo lentum 6c sequax, ut vix avelli queat. . Pisa phalium a pix, ia bitumen 3 nam picem bitumini ad miliam redolet, dc nonnunquam ex bitumine liquido impuriori & plce componitur quod in Apollonio u i invenitur, quia fluminis impetu ex montibus devolvitur Cerauniis, di in glebas
5. Malua, quae non merum Bitumen, sed ejus Co
265쪽
lalentum limo argilloso mistum esse videtur. Cum quid attingit solidi, adhaeret. Qi iocirca in jungendis
murorum lapidibus, calcis usum praestat : de Vitruvius lib. I. cap. s. ad Babylonis muros exstruendos adhibitam suisse docet. Verum caesalpinus lib. I. de Merat Mattham tanquam artificiosum dc mistum quid deseribit. Quod ii verum sit, duplex erit Matthae genus 3 naturale 'mam 3 alterum Artisiciau, ex Calee viva in vino extincta, mox contusa cum adipe sitillo ia fieti
6. Muma, Mumie ue suae similiter duplex est , Naturalis, ex pice & bitumine constans, quae M Pisaspha tos dicitur et M Artificialis, ex Aloe, Myrrha, aliisque aromatibus, cum sanie Cadaverum, quae eis condiebantur, missis consecta. Medicis in usu est, ad frigidos corporis assectus, tam in potu, quam extra e sed praecipue ad sanguinem sistendum, ia irari membra consolidanda. Pserioris sunt l. Lapis Ampelitis, a Galenoue ab aliis rei rustieae scriptoribus, Terra Ampelitis quia vermes vitium oculos erodentes, ανἰναι Graecis dictos, enecet)Theophrso carmes quod eorum colorem habeat, & vices gerat) dictus 3 nobis, ni fallor, Κω-nel coah sara Jet. a. Lapis Getates ca L M fluvio, Geta, ubi abundat Straboni, Ganguis 3 Plinio, Gemma Samothracia; Nicandro, et Marius pii et, quibusdam, obsidianis Lapis ue nobis Jet. Ex quo varia Utensilia confici
266쪽
3. Lithanthrax, seu carbofossilis, Stone- ahor Pit- eoal. Qualem multis in Angliae locis uberrimh ha-
das utilis ; Stone Pitch Ofthe Barbados. is. Sureinum quM ex coagulari credatur Graecis , Arabibus, Carabe;quibusdam, Ci- trina; nobis, Q aod non ex alio principio, quam Bitumine, ortum suum trahere, vel exinde' patet 1, qudd quibusdam in locis Germaniae, Italiae, Galliae, e terrae mineris eruatur, Sc frusta sint inventa, quae foris succinum coagulatum exhibuerint, intus pura Naphtha seu Petroleo referta extiterint. Quin ia varia Mineralia, Chalcitis, Melantheria, aliaq3 ejus generis illi adnata extitisse constat. Idem comprobat Chymica ejus Analysis. Reperitur apud nos ad Nomolciae littus; ubi ego frustulum uncialis amplitudinis inveni in lena favoris piscis ventriculo, dum eum cultro anato
mico dissecarem. Id quod littoris illius accolae haud raro contingere astirmabant. Hujus species sunt Flavum, Tellom Ambre; a. opacum Scvariis coloribus ignobilioribus respersum; vir colourdan pollea Ambreue 3. Album, non pellucidum; I mite Ambre; Grisium, Ambra Grsea vulgo; Ambre Gri se. De cujus origine
generatione variae sunt Auctorum Sententiae. Pr
babilior veris illa, quae statuit, ut Succinum, ex fontibus Bituminis manare, M in summo mari, aeri expositum coagulari ia densari. Nam in India fontes esse, ex quibus Olcum M Balsamum nobilissinium fluat ia colligatur, testantur historiae:
l Ex hisce per venas subterraneas si quid in mare ii fluat,
267쪽
fluat, condensatur mox M io Ambram Grsam concrescit. Uti diserth testatur Author Oeographia Arabica, citatus in notis ad Garciam. Hujus tria statuuntur genera. io Se bit cum, ex Iosula Indiae 3 rubrum M pingue uequod caeteris praesertur. ad auerum ex decora, loco maritimo Arabiae Felicis , subalbidum, col re ovi Struthiocameli 3 quod utplurimum est, quod ad nos adfertur, gris:um 8c varium maculis nigricantibus. 30 deterrimum, quψd nigricat, quale esse volunt quod plices de rarunt. Apud nos etiam Ambra Grista nobilissima non nunquam ad littora occidentalia Angliae ap- - pellit, ventis aestuq maris ejecta. L APIDUM
268쪽
Durorum Classis. A Primo Fossilium genere, Mediis nempe Mineralibus; ad secundum, quod LAPIDIBUS diea
tum est, transitum nunc faciamus.
Lapidum nomine intelligimus Corpora fossilia, dura, induciilia, nec in aqua oleove solubilia, cx succo lapi, descente, in quo spiritus lapidisicus, exorta. Dividuntur commodissimh, is ν inci.) Minuipretisset, sc a. Pretiosos : Sc priores rursum in i. J Majores, eosque vel duros, Vci moues M a. Minores ι Posteriores autem pariter in Mojores Marin ores. ini omnes ordine expendendi sunt. In Majorum & Durorum Classe constituuntur I. SAXUM, ex quo integri quandoq; constant mo tes & rupes 3 Noc sone , Danis, een Κη Vieen ue forsan quod minoribus istiusmodi in bellis usi sint Veteres, eaq; sundis & aliis machinis in hostes jaculati sint, ut apud Virgil. I AEneid. Jamque facer saxa volant, furor arma minifrat.
II. SAXUM ARENARIUM, Sanssone quia
asperum M veluti ex arenis compositum & neestone, ubi durius est Sc aedificiis extruendis utile. Ii a III.
269쪽
III. SAXUM VIOLACEUM, quod odore Violas
refert. Cujus mentionem primus secit Agricola, de Nat. Fossit. lib. s. cap. i7. ia deinde Ol. Mormiuν, MusiiV. SAXUM SUILLUM. Noringis, apud quos Insula quaedam extat, quae integris cautibus ejus genetris scatet Smin-sieen dictum ; quia foetidum exhalat odorem, & talem quidem, qualem spirare sues soleat. Nigrum est, fragile, striatum, in se Pyritem argenteum & Talcum habens; unde micas quasdam splendentes de se fundit. Usum habere aiunt, quod in pulverem redactum, M suibus quocunq; morbo laborantibus exhibitum prosit. V. sAXLIM UlSSILE, seu Crusiosum quod incrustas findatur, stratis ac tectis utile State or TIk-sione. Cuius non una est disserentia. Apud nos tantae amplitudinis reperiuntur, ut mensas ex eis integras fabricent, aliasq; tabulas deletiles. Caeteris vero tuu olebianum, quod nigrum est, & in comitatu Mans- feldiae Isebiae effoditur. Horsum haud incongrue retuleris Irisb State nomi
VI. SAXUM LIMOSUM quia facile ab humidqin limum solvitur Mudsone ue quali Agricolae nostri
nonnullis in locis utuntur ad agros foecundandos ue alii vero in Cornubia pro tiguriolis extruendis. Hoc tamen potius ad Margas, quam saxa referri posse videtur. Vt L SILEX, the Flint tone. Cujus varia sunt ge
270쪽
Ex omnibus vero praecipui censentur i. orimachus, qui colore albo Sc perspicuo gemmas quandoq3 aemulatur, & liquabilis est. Unde Metallarii metallis fusis eum superinjiciunt, ut iis, supernatet, ne nimium metalli in auras evolet.
Vitrarii verb ex iis vitra conficiunt; ia Chymicis Pseudadamantes aliosque factitios lapides. Nostrates Pebles vocant. a. Ludara Paracelsi, quem Helmontius tantopere ad calculos hcorpore humano eXpellendos commendat 3 quemq; Nos etiam in Lib. nostro de Lithi clath descripsimus.
VIII. Lapis SCHISTOS, qui durissimus ac solidissimus est ue ideoq; igne calefactus, calorem diu retinet. Quamobrem apud cornubienses nostros, the murmiet pone audit.
IX. PYMTES, Firesone Quia ex eius quadam specie ignis copiosὴ excutitur) quem proprih Pyrimachum dictum putant nonnulli, quod igni repugnet. Nam in ardentes conjectus fornaces,fluit via ubi semel defluxerit in catinum, mox rursus concrestit & durescit. Reperitur utplurimum in fodinis Metallicis, Metallis quandoq; permixtus, quandoq; iis destitutus: Sc variis figuris lusum Naturae ostentans. X. Lapides MOLARES, Milbiones; ab usu nomine mutuato, quod iis frumenta moliantur. Qui suas etiam habent species. XI. COS, qui lapis durior est, serramentis acuen- 'dis aptus 3 unde Whesone appellatur. Estque vel olearius, a mne, oleo enim illinitur, ut aciem trahat: