장음표시 사용
271쪽
pore , quo accessio incipit , etiam sit id in noctem caderet. Sic eni in infida morbi variatio non ejus effugiet diligentiam
Iam monui, soporem pedetentim in accesson;-bus plerumque augeri ab initio ad finem ; acces- sessioni sones quo ipsas ordinate, &distincte invalescere, &remittere. Sed scire quoque licet , eas paullatim ita produci, ut demum vix quidqtiam amplius remittant, id se quasi commiscentes, aut exigua, dc brevissima tantummodo habentes intervalla, in quibus tympio mata minuantur . Quamquam reS ut plurimum sic se habeat; interdum tamen evenit , ut quidam aegroti semper in remissionibus ad finem usque, ne ea quidem dempta, quae antecedit postremam, dc lethalem diem, sic recreari, levari que videantur, bit adstantes vix sibi persuadeant , illos in proximo vitae periculo revera versari, dum tamen aegri ipsi ex intima animi praeie ussione rectius divinant id, quod eos maneat, oc se paratos ab subeundum eae tremam sortem praedicant, imo sponte, ultroque efflagitant, ut sacris religionis auxiliis praemunire se possint.
Quandoque febriles accessones circa septimam , vel octavam dis in ita mitescunt, ut remissionis intervallum ab una ad alteram accessionem horas usque viginti quatuor, vel triginta sex extendatur, atque adeo ex duplici simplex Tritaeopria evadat. I unc cavere Oportet, ne promature nimiSselicem morbi finem polliceamur, praesertim si non praecesserit, neu praesto sit ulla evacuatio, aut eru
272쪽
ptio critica, cui tanta morbi remisso tribu I queati Nam saepe observatum est, post longiorem illam quietem febrem vel e montius recrudescere, & incautos illudere. Lingua plerumque humida est, &uaturali similis ad finem usqtie, exceptis iis aegrotis, qui somno obruti spiritum hiante ore ducunt; nam in his exarescit, , a pera ex hac caussa fit; quamquam tamen eam quandoque ex febris etiain ardore re siccari viderim, cum non raro, postquam febris deferbuisset, licet adhuc ore hiarent, humida, & mollis permaneret.
Neque insolens esse, ait Cl. LE ROY , morbo
ab finem tendente, alterutram parotidem, aut v tramque inturnescere, oc proximam saepe morten, praenuntiare , aut peticulas symptomaticas prodire , quae pariter exitium imminere significent. At in iis, quos hac febre laborantes videre mihi conti lgit nihil horum unquam comperi, sic ut minimct ejus propria ista credam, & si quando incidant , tum cum ea malignitatem aliquam, aut putridam colluviem complicari. Huncque esse catum puta-lverim, in quo alvi excrementa liquescunt, & crebro dejiciuntur, peculiaremque foetorem exhalant;& tales halitus e corpore aegrotantis emanare dicuntur , ut in aere iis repleto diu morari non ii ceat, quin caput dolore corripiatur, cito tamen desiituro, si, qui eo affectus est, in aerem purum,& liberum se transferat, ibique aliquanturum Consistat. Pr
273쪽
Periculosa valde est: hujusmodi febris, dc plertinaque lethalis. Num quasn contagione communicari visa esst, aut epidem ice vagari. Solet sporadice hunc , vel illum senem ex aliqua evidenti, &procatarchica Carissa, etiam leviori, invadere, praesertim autumnali tempore, aut hiemis initio, cum nimirum transpiratio Cutanea frigore, aut aeris humiditate minuta sit. Qui ea laborant, interdum septima, octava, aut nona die, saepius undecima, aut decima tertia moriuntur. Cl. LE I OY neminem novit ultra hunc terminum vitam protraxisse ex illis, quorum morbus morte finitus est. Non inficiatur tamen, quando malum citam mortem non afferc, hominem ita male astet' una relinqui , ut diutius quidem misere vivat, sed demum succumbat. Plerumque ita evenire , ut affirmat vir doctissmus, cquidem fateor. Attamen septuagena-Interdum rium hac febre cum biliosa primarum Viarum ca cochylia, dc antiquo vesicae ulcere complicata laborantem curavi, qui post multas, mirasque vicisDsitudines, quas sit stinuit, vigesima nona demum die
occubuerit. Lenta porro interdum morte morbum finiri, non pridem comprobatum recordor in imagno quodam Principe octogenario majori, qui prii mas gravissimas, dc prope lethales febris hujus accessiones eluctatus, tandem in febrem lentam quo- tidie exacerbantem incidit, dc marasino tandemiconfectus, dc asIidue delirus centesima a morbi initio die exspiravit, Ceterum tendinum subsultus , tremores , convulsiones , respiratio dissicilis, aut
, dc tarda, puduun i interaxissio quam ma
274쪽
et o DE FEBRIBUS xime periculum augent , atque eae ilium accelerant . Singultus vero sit accesserit ; quod Iaru in non est; jam prope instare extretarii in diem, de
. CCCCLI. Soporosae febris veluti species haberi pstea: illa ,
quae, quia eidem heiriphlegia supervenit, propriebam iphlegiaca appellanda videtur. Haec homines 9ggreditur non admodum 1enio graves , ut superior, sed tamen lenio proYimos, qui nimirum annunt' quadragesinarum quintum jam praetergressi sint . Ceterum magna inter utramque eit astinitas: nam iii iitraque aegri, dum ibi ore praemuntur, balbutiunt , accei 1iones omnino eumdem manifestum typum , ordinemque teneat, in quibus plus minus somnus
obrepit ; pultus similli prope amodo tam in accestio nibus , qtrum iri remissionibus se habent. In priore illa lingua quasi paralysi, in hac latus res bivitur :quar omnia affinitatem , similitudinemque affectio nis ostendunt. At nos i idem in utraque periculumeit . Soporosa plerosque occidit; non item μὰ ni pblegiaca , quia in hac pauciores perelliat , multi, que servantur. Si tamen in hujus accessionibus pulsus fiat parvus; debilis, inaequalis ; seque lethi sera esse potest, ac fopc Ua; nam nervi etiam cardiaci resolvi quodammodo videntur . Item si parillylis organa deglutiendi attingat; si1 tendines resilia iit , si caput , oculi, aut labia convellantur simul, tantum periculi continet, ut omnis speS adimaturaegri servandi. 5ed prae ceteris ad respirationem attendere Oportet; quo enim plus a naturali ipsa de sectit, deflectere autem plurimum ibi et pari V
275쪽
g6 , di intercostali affectis ) eo propius exitium me
Posset febris ista quibus iam videri una eademque cum lethargica TORTH, aut soporosa aliorum , utpote quae lenibus pariter infensissima esse consue-' vit, dc saepe hemiphlegiaria, aut a pople Y iam, aut para siti' sibi CLXIX.) adsciscit. Verum abnujuimodi perniciosis comitatis disitinguit tir s. quia Continua perhibetur; 2. quia sporadica est, duin Comitatae plerumque epi semicat, aut Clademicae ob lier C. tur; 3. quia in hemiphlegiaca dc sbporosa accessiones a refrigeratione, dc quidem longa in choant ; in illis contra ab horrore, aut a simplicit pernicioso sympto male sine frigore, aut horrore, Vel certe brevissimo dc vix sensibili; q. quia in il- dis praecipiti, dc celeri passu ad mortem fit traiasi
. tus; in nostra vero tardiori, lentiorique gressu ; J quia urinarum alia omnino ratio est. In comita tis liliat parcas, subjugales, lateritiae, subsidentes . t in Joporosa, aut hemiphlegiaca continua Crudas, Co sine sedimento, aut cum enaeoremate divul- γ '; quia illae cortice peruviano certe depelluntur; haec vero nequaquam.
Ch LE ROY, dum caussas mast, ejusque synapto- id inmatum, dc mortis ipsisus indagatur. dc veri simil-nm in putat , a peculiari cerebri affectiose illa rum n nia permanare, queritur anatomicarum disquisi decerni non possit --ἐVRaῆM revera sit ejushaodi cerebri affectio',
276쪽
qua inorbus iste Contineatur. Inse tamen narrat . in homine, qui hamiplegiacu ς ex hac febre mortuus erat, inventum este abicessum , qui in altero cerebri hemi ibi aerio recondebatur . Quid in
Principe illo, de quo paullo ante mentionem . CCCCL. feci , sectio cadaveris , quam instituit diligentissime amicissimus, & medica scien-
. tia praestantistinatis Io. PAULLUs S EZZANIUS, detexerit , non melius patefit quam si sectionis ip-ssius descriptionem , mecum ab eodem communi catam hic transcripsero. Altero ab 'obitu die cadaver sectioni traditum esit. in exteriore corporis ambitu quaedam maculae lividae, latiores aliae, quae hypogastrium occupabant, alias minore S, quae talos, & extremos pedum pollices tingebant, renotabile ulcus cum gangraena iam diu Obortum, a summo osse sacro ad nates protensum oculis disia
sectoris se se obtulerunt. Relerato ab omIns Uen triculus , intestina, jecur, pancreas, omentum , meienterium, renes, vesica urinaria omnino juX-ta naturae modum inveniebantur, si eYceperis ali quas in In insolitas variationes , quas incessus, ct flexus intestinorum , omentique possitus exhibuerunt. Lien vero apparuit, mole multo minor ,
quam solet, fortasse ex compressione, quam jam diu patiebatur ab ingenti quadam hydatide, quae eκ superiore renis sinistri parte enata sursum at tollebatur hypochondrii cavum, quod solis lieni ,
dc ventriculo continendo dicatum est, magna ex parte OCCupanS. Aqua, quae hydati i inerat, trium librarum & amplius quantitatem aequabat , leviter flavescens , ceterum limpules . In thoracs correpertum magiamra, & firmum, cui adnexa vasa seque sana, oc bene consorinata respondebant, Cuique in vigente, dc iano arteriarum micatus Vati di magni, aequales semper responderant. Concre-
277쪽
273tio quaedam polypodes stinistio ejus ventriculoeκ istebat, in aortam usque producta, quam in postremo vitae articulo genitam, probabile est. Posterior pulmonum parS Colore magis fusco, quam anterior, erat, dc sangui etiam turgebat magis, ut ex positu in dorsiai morientibus evenire coniuevit. In utraque thoracis cavea, sed in si
nistra plus, aliquid i eri effusi, dc valde sanguineo colore tincti deprehensum est; quod pariter laboriosae respirationi ad vitae finem factae adscriben
dum videtur. Caput demum, in quo morbi caussa quaerenda potissimum erat, haec exhibuit. Duramen in x prope naturalis visa est; venae omnes piae matris ab ultimis usque surculis ad truncos, quibus in sinus longitudinales, ct trans ersales hiant, praeter inatur m dilatataς sanguine tenuiore, & di luto valde turgebant; quo vitio fortasse jam diti laborabant, quia ibrenissimus princeps ab adolescentia adstrictiori collari auueverat, quo sangui nis e capite por venas jugulares reditus plurimum retardabatur. In venis, uti quoque in sinibus ,
ςXiguae, dc tenues quaedam polypos in concretiones inerant. Interstitia, quae inter venam, Uenam interjacent, opplebantur materia quadam albida, condensata, & quasi concreta, unde ipsa pia me ninx crassescebat. Intra duram, dc piam, oc intra piam men ingem, e cerebrum stagnabat ins blita 1eri copia, quo etiam ferme pleni erant Ventricti
si cerebri. Ple sus choro idei pallebant, & multas parvas hydati des huc illuc innatas ostentabant . Corticalis cerebri portio perbelle anfractibus 1 uis
distincta, videbatur aliquantum coli tracta, medullaris vero, dc reliquae partes intra calvariam locatae' nullum vitii genus prae se ferebant.
278쪽
F. a. Extat apud VORGACN10M sectio Cadaveris Nobe viri ALOYsII aetate provecti, qui a longo jam tempore hypo Ondriaco malo, & vertigini
obnoxius, Novembri an. IIos: in affectiomm eo-matinam cum febre, ut auctor existimat, moris conjumnam incidit, qua intra biduum circiter consectus est. Cum autem VALsΑLvΑ in historia morbi, nam inter ejus observatione ς eam re perit MORGAGNIUS, praecit uum praeter deliriasm-ploma , maximam somno ntiam Commemoret, vi detur probabile, febrem ejusmodi non multum a
Dporosa fenum abfuisse. In ventre , dc thorace fa na omnia iuUJnta fiant; quamvis odor quasi G modi , ac in Terminosis folet, existeret, qui aliis
Iacomas, asis sernutationem moderet ut squam tam n aoparuerunt vermes . Cranio gaefecto in cer6bri anfractibus aqua gelatinosa in ventricusis quo
que , b qua oblongata medulia in iis, e tutam dὼ-scendis , aquae fuit, sed pauca utrobiqua . Quae
sequitur observatio, propius ad m2rbum, de quo agimus, spectare videtur, nam qui eo Correptu gest, ad anuum accedebat sexares Ym febre acu ta Iaborans in Nofocomiam ultimo dumtaxat mombi tempore illatus, hebes Jacebat, Vix interrogantibus refhonderil potstrat. Stragula saepius ab i- ciebat , quasi ingenti tireretur calore, qui, si tau res , vix tepidus , imo ad eaetrema corporis frigidus percipiebatur . Pulfus interdum omnino latebat , iu-terdum prodibat sed durus , parvus , intermittenS . Respiratio tam n erat naturalis . P r horc nodis simis transactis diebus prope quartum decimum otmortuus . Quorum multa ad amussim cum iis
symptomatibus , quae supra I. CCCCXLVI.
279쪽
i elata sunt, conveniunt. Ventre, & Thorace aper- Sca.
His, et Putriculus , intesina levi rubore fi fusa Inoeniuntur quasi inciperent in 1nmari: in cordis autem Ugntriculis faetitis crassior; sed tamen sui diis. Cranio recluso, dum crassa meninae inciditur , dum cerebrum eximitur , fimpidiMn , seu non multi m , prodit ferum. SEb tenui quoque meninge , quae leve infammationis praebΘba: indicium, sui ci , qui inter cerebri an fractus descendunt, eodem manabant fero. Denique iis lateraIibus ventriculis aliquantum feri , colore sanguineo infecti, repertum
Ex quibus anatomicis sectioniblis quarnquam tron multis, consequitur magna probabilitatis plienti,
cie, iisdem propemodum vitiis in hac quoque febre cerebrum anici, quae in aliis si porosis assct ionibus deletia sunt a Prosectoribus sa) , quaeque plerumque consistunt vel in apostematibus cerebri , Ves in lymphae gelatinosae inter duram, & piam me ningem collectione vel in sero sive limpido ,
sive crassio, turbido, imo etiam sanguineo circa cerebrum s agnante, aut in ejus ventriculos effa so, vel demum in nimia vasorum sataguineorum , quibus Pia mater, dc cerebrum ipsum abundat , dilatati orae , atque in farctu M; ex his vero fre quentiorem esse vas brum dilatationem, colluviemque serosam , & visci iam cerebrum, ejusque ven triculos inundantem: quae omnia in senibus, 'pa-runa perspirantibus ; pituit Osis, cru lisque humori hus plerumque scatentibus; & canalium in primis S a ce
280쪽
276 cerebralium indurationiblis, aut atoniae, contrariapi 0ri vis vitio obnoxiis , ac proinde congestionibus, colle liola ibusque humorum accommodatissimis paul latim fieri incipiunt, dc sensim ita increscunt, ut demum, accedente aliqua procat arctica caulla fel, ri 1 novendas idonea, in hujusmodi terriscum, te rhalemque morbum incidant. Non hic disputabo, quot modis, quibusque serosa ista colluvies in cerebro congeratur, cum partim id in pathologia generali explicatum arbitror, partim opportunius
e X plicabitur, ubi de Apoplexia, & congeneribus affectionibus, praesertim soporosis, peculiariter age
IUUS . i Nec quaeram modo, an ab hujus rnodi caus 1 a semper febris accendatur, num vero interdum aliunde orta, cum ipsa tantummodo COpuletur , am eam gignat, aut augeat; nam longioris res
emet indaginis. Illud solum mihi videtur veri si mile, quod serosi colluvies stuporem quidem, &somnum praestare possit, non vero febrim, nisi acrimonia quaedam seros b humori insit, aut cum eo aliqua me ningum, & cerebri phlogosis conjungatur; unde medulla res ejusdem fibrae, appensique nervi sic irritentur, ut spasmo inducto, primum extremarum partium perfrigeratio seq iatur, deinde etiam motus Cordis, S arteriarum augeatur, liti moresque omnes Concitentur, atque effervescant.
Ab eadem cerebri vellicatione perspicuum est , delirium, subsultus tendinum , & convulsiones pro nasci debere, & , si quando irritationi compresso
praevaleat, parteS, puta linguam, fauces , brachiorum , & crurum alterutrum , quae loco in cerebro Compresso magis respondent, resolvi non
secus, ac in para lusit, & hemiplegia. Quoniam
vero aucto humor m per febrim motu serosa colluvies paullatim in circuitum rapitur, i Cerebrum tum appressone, tum b irritati θ ne levatur, men