장음표시 사용
261쪽
C o N E I N. R E M I T T E M T. 2srrrhae b=a deceptiva d) sne stant ad ilatermittentes; tres priores ad comitatas utile licet perniciosas TORTII, quarta ab subcontinuam ejusdem. Tritaeo pisam aut lacteam eb, si dei criptionem ET TMUL-LERI, ex quo desuinpta est, consulere non pigeat, facile constabit, non esse, nisii symptoma inflammationis a i iste in mammis coacto genitae . Iure vero ad hoc genus retulit Tris eost am Ura ista
viensem HANNII f) , quae reapse ardentibus , &lipyriis periodicis malignis, atque epide miciS adnti-meranda est. Ad tritaeopias pariter malignas , putridas , epidemicas ur , ut alias silentio praeteream, pertinere videtur etiam illa, quam alalao i 768 grasse
g) Detrepidena. constituet. di Civitavecchia nes anne MDCCLXVIII. Rom. 1763.
FEBRES REMITTENTES , Q UT MODO QUOTIDIANAE, A ODO TERTIANAE
Hactenus eas Remittentes , quae aut quotidia irae, aut tertianae typum constanter obtinent, per fecuti sumus; restat modo, ut illae pertractentur, quarum typus non ita certus est , neque ita constans, uti in superiuribus . Sunt enim earum nonnullae, quae alterutriuS Ordinem tenent, atque adeo neque quotidianae , neque tertianae dici possunt , sed modo unius , modo alterius more procedunt . 2 arum igitur quaedam genera, quae notatu dignio-BURSER. N. II. R ra
262쪽
ra mihi videntur, explicare suscipiana, ut hoc se brium veluti chaos in minutiores partes diductum, luculentius distinctius lue spectetur.
Febris ramittens Anta maligna , Nervosa dicta.
Continuitate, dc adcessionum circuitu se remittentem ostendit haec febris ; sed modo alternis , modo sim gulis diebus, modo etiam erraticarum more e Xacerbari. A reliquis tertianis continuis, sive tritaeopbris , aut quotidianis , sive amphaemerinis abludit, quod lentissimo passu progreditur, dc vix aliquam , aut certe exiguam in pulsibus celeritatem, & frequentiam movet . Hinc remittens, dc Ienta jure nominatur, itemque ob speciem lenitatis, & abditam quodammodo indolem, viriumque languorem maligna . Cumque in ea cerebri, nervorumque functiones prae primis laedi videantur , actionesque omnes langueant , a quibusdam etiam tento neriosa dicta est, ab altera ejusdem nominis M. CCLXX.), quae continens est, & supra a n bis descripta fuit, merito discernenda.
Synonyma. Febris nervosa remittens SAU VAGESII , Nosolog. l. 2. gem HI. vec. X. Febris nervosa , sive a spiritibus QUIN CYI , T Ar of svres p. 37o. Febris tritaeophya typhodes MANGETI, Sauvages. NOSOl.
Quam primum incipit morbus , arteriarum micatus sunt 'parvi, breves, vix frequentes, imo interdum tardi, aut rari s aeger pallet, languet, at-
263쪽
que in si, porem, aut coma, plerumque vigil propendet ; vix ultra modum, saepe minu S, quam par est, calet, dc iatilla plerumque siti, aut certe valde exigua assicitur . Primis diebus ut plurimunaquaedam intervalla temporis intercedunt , in qui bus aegri per aliquot horas ita relevantiar, dc me lius habent, ut morbus non remittere modo , s ea etiam intermittero videatur . At paullo post horrore aut rigore aliquo redeunte iterum sebris cum expositis symptomatibus recrudescit , menti turque accessionibus suis periodicis , ut supra dictum est , intermittentium quasi morem , dc typum . Post aliquot hujusmodi vicissitudines tandem qui sic laborat , lectulo assigitur, sui pidus fit; nec
discrimen , in quo versatur , nec quaecumque eidem stant circum , ullo prope modo novit , aut curat; in obvia quaeque manibus fine caussa inqui rit, ea palpat, contrectatque; balbutit, & obmur murat, aut contra stupet, ob militescit , dc semivi vi imaginem exhibet. Subinde spasticis quibusdam circa ventriculum , dc pectus affectionibus torque
tur, excitatur, imo etiam tussi sicca , aut tremoribus, aut subluitibus concutitur. Si his non succumbat , diuque malum trahatur , facies efiigiem cadaveris plane prae te gerit . Morbo finem versus procedente, quandoque maculae, sive peticulae ad cutim prorum unt , quae vel floridae , dc rubrae ,
quod tutius est, vel lividae, quod deterius , apparent ; diarrhoea item supervenit; nigra, dc foetida egeruntur ; neque ab his urinae valde dissident ;sensus obnubilantur ; oculi vix a luce percellum tur ; auditus obtunditur , bono plerumque omine . Surditatem vero puris saepe ex auribus 'fluxus sub-
1 equitur . In quibu1dam per lysim tantum lentissi me nempe interd nn post dies quadraginta , imo etiam post duos , vel tres mentes sebris evanescit:
264쪽
DE FEBRIBUS sed qui ita convalescunt, adeo hebetes remanent, ut vim mentiS , sensuumque aciem recuperare nequeant , nisi post longissimum temporis interval
caussa. Caussarum Iozo occasionalium solent praecedere nimiae evacuationes, quibus corpus infirmatur, an nonae caritas , alimentorum inopia , magna Cum mentis , tum corpori S contenti O , Venus immoderata,
senium, constitutio aeris humida, & torpida, epide micum mi asma, & quandoque contagium . Ex AEtiοIo- quibuS equidem colligo, corpus universum primum summopere languere, deinde febre eκ orta , Vim ner-veam & muscularem penitus obtorpescere , quemadmodum ex ejus symptomatibus M. CCCCXXXVIII.)perspicuum est . Quoniam vero non semper id a venenatis halitibus, aut maligno, nervisque infenso naiasmate profluit , probabile hinc est , interdum non solum partes solidas omnes praeder m O- dum laXari, verum etiam aquosam , lentam, Viscidamque colluviem cerebrum, & nervos obruere, sensii bilitatem minuere, & veluti cohibere, ut sen suum stupor, mentis aberratio , virium dejectio , pulsuum raritas, aut languor consequantur. Quod ii ejusmodi colluviei vellicandi potentiam adjunxe-xis, nempe pungendi , dc irritandi vim aliquam , non modo febrim, sed etiam horrores , spati nos , tremores, & reliqua symptomata inde profecta in
telliges. Et quoniam nunc magiS, mmc mimis nervos una system a obirui, dc vellicari simul, probabile est; consequitur etiam, ut interdum omnia symptomata ivgravescant, interdum minuantur, sicque per certos quosdam circuitus malum progrediatur, ea tamen tarditate dc inertia , quae lentori oc te-
265쪽
c T I N. REM 'TTENT.26, hac itati humoris morbidi , & solidortim ato luae, &torpori respondeat . Hinc etiam liquere arbitror , cur in cadaveribus defunctorum saepe laXata cere' bus, repebri compages , aut hydrocephalum internum & r. vi ur medullae 1 pinalis hydrops , aut en cephali s uppura tiones, abicessusque reperiantur . In tanto igitur cus idn vitalis circuitus languore, cum viscidus , dc len-gus mor
tus humor tardissime resolivi, & digeri debeat, re 4b ct 4ἡ
congestiones collectionesque in minimis, laxisquc insensibi-en Cephali valis , aut spatiis interiectis dissicillime cilictiti pollini, aut id, quod nervi S 1n1idet , nOcetque , aegerrime inde dimoveri queat ; nemo mirabitur , quam ob rem morbus adeo diuturnus existat, atque iniensibili etiam resolutione quando que fiuiatur.
Pro varia item temperamenti , artatis , habitus corporis, sanguinis , aliorumque humorum ratione , & pro caussarum complicatione di vers a , dc pro majori , vel minori ad lique icendum , aut putreicendum humorum propensione , arduum no est i intellectu, quando alvi fluxus, fluando peticu lae, quando urinae foetidae , & confusae ; aut alia evacuationum genera supervenire possint, aut ex pectari debeant . Hinc etiam expeditissimum est cognitu, eamdem hic quoque curationem requiri,
quam supra g. CCLXXXIII.) opponimam esse
asseruimus , cum de febre lenta nervosa continen ii verba facta fuere , videlicet sanguinis missionem largam, aut catharsim plerumque huic febri nocituram ; & contra ea omnia quae vim nerveam excitant , & vires vitae erigunt, uti cardiaca, analeptica, stimulantia, volatilia , jura viperarum , in bra grylea , velicantia , victusque ratio paullo ἰλrgior egregiam opem praestitura.
266쪽
febris gemis tam Horadicaran , quam epidem lxii; 4 micum occurrit , nec rarum est clinicis attentiori- mutaria, bus observatu . Supra A. CCCCXXXVIII.) indicatum eli , quandoque morbo longius protracto, aut altius provecto, id est, humoribus corrupti O- Inter tum nam subeulatibus , peticulas etiam ad cutim pro cum levi pelli. Nunc haud reticendum est, peticularum dis Ibyuida co interdum exanthemata milliaria circa undeci mam, aut decimam quartam, aut serius huc illuc
prodire : quin imo quibusdam in constitutionibus cum levi cerebri inflammatione febrem hujusinodi
conjungi , sic ut aliquantum tam symptomatum , quam curationis ratione a modo descripta differre videatur. Tunc dolor capitis gravior est, tempQ-rales arteriae vehementius subsiliunt, oculi rubent, ' & lucem aversantur, vigiliae maxime urgent, &,
si aliqua in sotianum propensio adest , somnus Uerus non est, magis ile comati vigili haec dormien-hb, di cupiditas accedit In hoc casu sanguinis missio veniat' inter initia utilior est , dc praecipue cucurbitulis scarificatis Instituta , & repetita, omniaque revii sionum genera. Huc fortasse referenda est Amphiamdrina miriaris SAUVAGESII a) sive febris mali igna cuin obscura c3rgbri inflammatione , quam au-
267쪽
Senectus ipsa est morbus , ut vetas habet adagium. Plurima enim salutis incommoda senilis aetatis fere propria sunt , inter quae non ultima calamitas e multis, quibus senes subjiciuntur, mihi videtur quaedam febris continua remittens, sive exacerbans, qua ii, praesertim decrepiti, aut decrepitis proximi prehendi solent, & plerumque opprimuntur. Soporosa ei nomen est, quia aut cum gravi mentis stupore, altoque somno invadit, aut inquavis accellione ut plurimum conjungitur , a Le- tbaetica TORTU aut CLXIX. ) aut soporo ER LEOFII , quae intermittens est, ct ad perniciosas co mitatas spectat, omnino natura differens, ac proin de seorsum pertractanda . Qui de ea diligentius , veraciusque doctissimo , expertissimoque viro Lui ou scripserit, adhuc inveni neminem . Itaquς, quoniam medicinam facienti mihi pluries ipsa se obtulit iisdem propemodum notis , quibus at, illo ad vivum depingitur, pergratum tironibus nae facturum spero, si de boc parum noto febris genere , ct a plerisque scriptoribus praetermisso actu rus non modo illius Observationes persequar , Uerum etiam meas qualescumque opportune iisdem
Ei jiciam .' Synonyma. Febris maligna Cum sopore cxacerbans, sive febris mali
1 ὶ Ia n alibi animadversum a nobis est , malignarum nomen a Cl. LE ROΥ tributum fuisse omnibus febribus acutis periculosiaribus , mortiferis , quas alii malignas protrie .ci negant. Oectaad. MemOlr. sur les sie r. algues pag. R 232. Disserp
268쪽
& p. 266. Hoc igitur seu fu, non esio his maliena do
Accessiones habet haec febris satis manifestas , quae modo tertianae continuae duplicis instar, modo quotidianae more procedunt; plerumque tamen, quando quotidianam hora invassionis aemulantur , una alternatim altera gravior est. Quare Tritaeopbγa duplex soporosa fenum dici posset . Ut pluri
mum vero, scuti saepe eκ perientia didici, hujus modi accessiones, quae graviores sunt, in dies pare γ incidulit , quamquam non raro observaVerim, post decimam quartam diem, mutato ordine dies impares , in quibus mitiores accessiones fiebant , commutatos in deteriores , dc demuni sine ullo Ordine, etsi quotidie febris exacerbari pergeret, qua si errati CSS, vagas, irregularesque factas . Praecedit communiter refrigeratio tactui sensibilis extrem aram partium, in primis nasi, manuum , dc pedum , plus minus longa , at non horrifica , nisi cum aliis morbis , aut interioribus antiquis vitiis con licetur. , certissimum febris subsecuturae indicium , Interdum refrigeratio ista circa postremos morbi dies ita protrahitur, ut decem, duodecim, aut quindecim horas perduret, antequam calor se exserat, dc pulsus se explicet , & vehementior , ampliorque fiat . Quod ubi accidit, praesertim si praeter pedes femora etiam perfrigerata sint , CX-pectanda est pessima acceris, quae saepe de medio aegrum tollit. Certius vero exitium imminet, cum
longiori frigori singultus se se adjunxerit.
269쪽
Se i luo praecipua , & plane proprIa , sive pa- Duo ligna thognomonica fgna hujusce febris suppeditat ca put, dc pullus , prout stit, accesssione ipsa , dc ea Sapor, si- inclinata se habent . Et prii nurn , quod ad caput ipζ δt, hoc ut plurimum in prima febris accessio ε β' μ' ne sopore quasi a poplectico obstupescit , dc oppri initur ; sed hac superata , aut inclinante somnus
eXCutitur, mens redit, sensus reviviscunt, & nulla pars corporis paralysi affecta reperitur . AEgre haec prima febris accesso a levi apoi sextae insultu internoscitur ; don 2c proxima eumdem afferens ib-porosum affectum, mox omnem ambiguitatem tollat . Id autem , ut diκi, rarius evenit . Frequentius enim febris sine notabili Ihupore , dc sis miro accedit ab initio; deinde vero secundae, aut tertiae accessioni tantummodo supervenit si, por ; qui tamen non in quavis febris accessiona est ejus lem gradus. Plerumque paullatim singulis accellionibus ita ingravescit , ut in penultima , aut postrema tanderia fiat vere a poplecticus. In primis tunc ad cellionibus levior esto; nam aeger expergiscitur VO- CatuS, aut excussus , sed in somnum cito relabi tur, si naul ac sibi relinquitur, nec irritatur . In 'xdum delirium sopori jungitur, interdum abest. Quidam dum veterno premuntum, balbutiunt etiam, uti linguae paralysi correpti . Nec quandoque desunt in ipsis accessionibus tendinum subsultus, mortusque convulsivi.
At non omnis somnus, qui febribus stinervenit,' Re periculosus est. Nam si aeger facile Oxcita
270쪽
156 D E FEBRIBU stur, oculos aperit, & nitidos ostendit, si eos, uεihlet, circumagit, si naturaliter intuetur , si sui conscius recte respondet ad ea, de quibus interrogatur , s irinus hujusmodi plerumque rei nihil , vel parum mali portendit. Sin contra dissiculter e somno excitatur, δc expergefactus oculis stupidis, incertis, obliquis, aut obversis haereat , si hi rubeant, turgeant, dc quodammodo protuberent, aut
languidi, turbidi, aut flaccidi quamquam interdum sanis similes sub hujusmodi somno viderim )appareant; si mens aberret, tum sopor ad letliargicum vergit, & funesta quaeque comminatur. Po-itremi generis est ille, qui accessiones hujusce iebris comitatur.
Alterum De primo signo, quod caput praebet, satis; nunc fiig' ' ςη altero, quod pulsus . Is in febris remissionibd. 'μ' ' deprehenditur aequalis, elatus, non valde frequQR , praesertim primis diebus, in accessionam vero Vi gore multo frequentior, itemque parvus, inaequalis , debilis , & quandoque ita obscurus , ut de mum , morbo ad exitio iuna finem tendente , . Vi manu percipi nossit . Mirum tamen est , cutim , dum talis pulsus est, saepe quasi exardere , aegro: que, dum exterius frigent , plerumque de molestissimo interiori calore conqueri solere . Hae sunt praeci imae, & veluti propriae pulsuurn m hac febre
affectiones. Dissimulate auten' nequeo, pultum maliquibus vigente etiam accessione iOItem , p en M, quod , ut rarissimum, etiam concedit El. LAROY, inveniri; in aliis vero quandoque interm It tentem , atque instabilem. Itaque Medicus, at natcertior de propriis hujusce febris symptomatibus, debet aegrum saepius invisere, sed maxime eo tem