장음표시 사용
21쪽
iseere potuisse, si frumentum aestimatum ad exercitum non pertinuisset )ῖ erito igitur contendere nobis videmur, frumentum in cellam ex maxima parte imperatum et
insumptum esse in usum exercitus.
Quaerentibus nobis deinceps, quomodo pecunia quae cellae nomine decreta erat administrata eiusque ratio ad aerarium relata sit, omnia in eo vertuntur, quod praetoris arbitrio permissum erat, utrum ipse vellet frumentum eo arare an quaestorirem sminentariam committere. Qui ipse illud munus susceperat, accepta pecunia aut per gatum aut per ipsum quaestorem' suo nomine coemendum frumentum curabat, a Iege ut modo ne socios diriperet aut pretium a senatu statutum egrederetur, unde et quanti vellet frumentum emere et legitimo numero parat quod superaret pecunia in auam rem convertere liceret. Neque tamen plano desiderabatur cura et custodia quaestoris eius enim cum esset militibus frumentum distribuere et quantum accepisset et distribuisset in tabulas publieas inferre, praetori necessitas iniuncta erat si non omnem quae debebatur pecuniam civitatibus dissolvendi, at certe eum quem senatus iusserat frumenti numerum militibus praestandi. Qui vero praetor quaestori, non sicut adiutori suo sed sicut magistratui populi Romani, eum publica pecunia rem frumentariam commiserat, percipiebat ille quidem utilitatem haud contemnendam per alios tractandae pecuniae, nam tam in omni illo negotio non modo labore sed etiam periculo suo versabatur quam stor, carebat vero propter rationes, quae quaestoribus expensae in eam rem pecuniae
referendae erant μ', quaestu omni qui inde praetoribus solebat nasci . Consecta iam videtur res esse. Sed ne statim alium disputationis campiam nymdiamur, in mora est loqua quidam Ciceronis, qui ipse quidem subobscurus necdum quod aciam accurate explieatus est, bene autem intellectus multam facit ad totam rationem frumentariam penitus perspiciendam. Verba Ciceronis In Verr l, 3 haeeaunt Illarum rationum ex ea faece legationis quaestoriasque tuae ρ curat misiua sunt nomina, quae Dolabelgae necessaria sun aestimata. x litibus aestimatis Dolabellae pri et pro pr. Quod minus Dolabella Verri acceptum era
sulit, quam Verres illi emensum tuurit, HS quingenta triginta quinque milia;
' Cle in Verri III, 2 et M. me modo rem frementariam traetavit et Sylla, Catuli legatus bello Imbrico, Pluti e 4 et Verres, Dolabestae legatos in cillesa, in Verr. I, 38. '' M. Cotta preeona Bith viae, amisit P. Oppium quaeatorem ἐπι- δώροις - ἐπὶ προι ἐπε- μολ- ut Dio XXXVI, 2 tradit, et quia de militum cibariis detraxerat, id quod Quintil. V I3
narrat. Detrahere autem non potuit quaestor, nisi tua erat ibaria distribuere.' ' Verres, quaestor Cn. Carbonis onsulis, ut eo ut pecuniam, rem frumentariam, ratione omnes suas exereitumque eommiserat, eum In alia rea tum in frumentum expenaae pecuniae rationes
retulit et in verr. I, 4 , id quod eum Leere non potuisse, et consul lpae frumentum semendum sua pisaei, res Ipsa docet, neque resutatae eo quod de ei dem Vereia quaeatura Ciliciensie a narratur Tabulae enim Verris, quae ibi ommemorantur, non uni ratione publice relatae, quas nondum retulerat, sed tabulae accepti et expensi quas in suum usum consecerati ' Cie in Verr. III, 97: Num modo negara potest se verrea de aestimatione an Siciliensi . euam etiam se posset Mesro, Mi ad sciatam rationam retiners, - νυαεδιοσεδ νε- μα--οariam eoas ad--istratam. GL praeterea quae p. 32 a nobis disputata sunt.
22쪽
et quod plus seeit Dolabella Verrem acce isse, quam si in suis tabuia ha is,m ducenta trigias duo milia; et quod ius frumenti facit acemissa istum HS decies et octingenta milia, quod tu, homo callidissimus, aliud in fabulis habebas.
Agitur hoc loco non de omnibus furtis quae Verres in legatione et quaestura iacit, ne de iis quidem omnibus quae Dolabellae necessario aestimata sunt, sed dis iis solis quae ad Verris frumentariam procurationem pertinuerunt; nam in capite superiore Cicero tradidit hoc nomine solo Dolabellaem ad tricies litem esse aestimatam, quae autem hoc loco asseruntur noinina consummata faciunt HS vicies et quingenta se aginta duo milia. Comparandi deinde frumenti munus ipsum Dolabellam suscepisse utique statuendum est, primum quod hominem intemperantem sordidum audacem tanti lucri occasionem sua sponte de manibus emisisse parum probabile est, deinde quod
alio modo non intelligitur, quid sit quod Verrea a Dolabella frumentum Mesperit et Dolabella Verri pecuniam simul expensam et aeceptam tulerit. Dolabella igitur
accepta pecunia mandavit Verri ut suo nomine ac periculo frumentum civitatibus imperaret et aestimatione facta pecuniam quam maximam exigeret Quo mandato quaestuoso libenter recepto, Verres tamquam aliqua calamitosa tempestas peragravit ouines partes provinciae et frumento aestimando, illa sua quam tum primum exeogitavit Siciliensi aestimatione, tantas pecunias exegit et DolabeIlae tradidit, ut ille, frumento aliunde minore pretio coempto et lucri parte Verri concessa, magnam pecuniam domum suam converteret Tanta autem et tam aperta fuerunt furta et latrocinia, quae
cum aliis nominibus tum in frumento imperando Dolabella secit, ut postquam de provincia decessit M. Scauro repetundarum accusaretur Quo in iudicio quae pra ter frumentaria furta a Dolabella repetita sint, et ignoramus et omittiums ut a nostro instituto aliena Frumentarius autem quaestus duplex videtur fuisse primum Dolabella plus quam quantum in testam ei sumero licebat civitatibus imperavit, deinde deductionem fecit da pretio a senatu constituto et aestimatione iniquiore usus est quam quae delendi posset aut annonae varietate aut situ singulorum Ioeorum. Quae cum ita essent, Dolabellae perieuli rationes ita tulerunt et postularunt, ut et frumenti numerum quem militibus distribuendum et pecuniae summam quam civitatibus persolvendam Verri tradidisset in rationibus reserendis quam maxime augeret. Primum enim si quantum civitatibus imperasset tantum militibus datum esse persuasisset, ille quidem cur senatus consultum negIexisset si non bonam at aliquam rationem exeogitare facile potuit, sociis vero quod ultra legitimum numerum frumenti dederant ab aerario, non a Dolabella sui repetendum. Deinde si omnem pecuniam Verri traditam esse ostendisset, deductiones actas esse defendi potuit necessitate comparandi eadem pecunia multo maiorem numerum frumenti Reliqua igitur sui sola aestimatio quae reprehendi posset illam autem sociis iniquam et remotam a voluntate et sententia legis suisse, difficillimum erat certis argumentis et indiciis on ineme. At Dolabella nihil potuit, nisi adiutus Verris voluntate ac testimonio Quamobrem petiit et impetravit a senatu, ut dies rationum reserendarum sibi prorogaretur donec quaestor advenisset. Verres autem tantum abfuit ut praetorem in iudicio adiuvaret, ut se ad accusatores conserret et in Dolabellam Moereturum testimonium dicere Quo
23쪽
eognito de sua salute desperans Dolabella, si Ciceroni credere licet, illa nomina rectem tabidas suas vadetur induxisse Verres autem, ut etiam ea quae ipse furatus esset a
Dolabella Cilicienses aeciperent, in tabulis suis non solum illi tulit minus aeceptum HS ducenta triginta duo milia, plus expensum HS quingenta triginta quinque milia, sed secit etiam eum minus frumenti sibi tradidisseis decies et octingenta milia.
Quae omnia damnato Dolabellae necessario aestimata sunt. Quoniam enim Verres ex mandato et voluntate Dolabellae rem humentariam tractaverat, quaecunque per leges repeti licebat, ea repetere socios oportuit non a Verre sed a Dolabella Furta autem fuerunt manifesta. Etiamsi enim defendi aliqua ratione potuit, quantum frumenti in uam exeroitus insumptum esset tantum socios dedasse, quod distributum non erat, id eerte aversum erat aperte et scietis restituendum. Deinde neque ex pecunia quam a praetctre coeperat neque ex ea quam a civitatibus exactam illi reddidit intervertere quidquam Verres potuit, nisi aut ex pecunia, quam aratoribus oportuit pro frumento dari, certis nominibus deductiones fecisset, aut pluris frumentum aestimavisset quam quanti se aestimasse Dolabellae signifieaverat. Iam dilucide patere arbitror quid sit quod Verres et solvisse Dolabellae et aecepisse ab eo pecuniam tradatur, deinde eur Verris furta Messario aestimata sint Dolabellae, denique quae iuris insint in tribus illis nominibus. Restat nune ut dieamus, s amobrem Verres rationes id aerarium referre noluerit antequam Dolabella on- damnatus esset. Cuius rei quam Cicero ipse subiicit causam, noluisse Verrem ratione resere nisi condemnato et eleeto eo qui reprehendere posset, diligenter Q-endum est ne ad ea surta reseramus, de quibus hoc loco egimus. Ea enim it cognita erant ex verris tabulis, ut nihil prorsus attineret eorum causa rationem non referre ad hoe, si verum eat quod supra disputavimus, ne indue quidem recte potuit illorum nominum neque primum neque secundum in quaestoriam rationem privile riniam. Immo ad aha furta pertinet, quae multa Verres commiserat, quae onuria homo prudens et in o genere fraudis exercitatus velare et tegere facile potuit, eiecto praetore et abrogata fide rationibus quas ille ad aerarium retulerat. De cibariis praetoris,omitumque iam nobis exposituris, eum verbum in duas pluresve sententias aeeipi possit, ante omnia accurate definiendum est quid illud sit de quo disputetur. Dinimus autem hoc loco cibaria pecuniae certam quandam sum--m, quam Praeter tabemaeula supellectilemque et praeter frumentum pecuniamve eius nomine deerelam attributam esse eontendimus magistratibus ad ceteros vitae usus Messarios. Eiusmodi igitur ibaria comites magistratuum aecepisse, facile illud quidem est ad eognoscendum. Apparet enim ex Verris rationibus quaestoriis, quas Cio in Verri I, 14 memoria prodidit, legatos, quaestorem, cohortem Praetoriam
Praeter frumentum nummos nec eos stipendii nomine accepisse. Praeterea commemorantur cibaria et quaestoris et praesecti a Cicerone ad iam V, 20 et ad Att. VI, 3. Cibariorum igitur nomine illam pecuniam solutam esse, probabiliter inde potest comsei Quae sententia bene confirmatur a Pseudo-Αsconio ad illum Verrinarum locum haec adnotante Baec omnia nomina sunt erogationum, quibus aut t*endium militibus dedisse se dies Verres aut frumensum coemisse in annonam, aut is iis
24쪽
aut proquaestori A su tum dedisse eis enim alimenta de publico dant. aiο- rem difficultatem habet altera quaestio, quae est de cibariis praetorum; neque tamen ne de his quidem admodum dubitari possit.
Antequam unius imperio subiecta est respublica Romanorum, inter magistratus eorumque ministros cum multa intererant, tum hoc, quod illi omnes, maximi infimi, gratuito, hi mercede conducti operam navabant reipublicae Gratuitam autem operam reipublicae navare, aliud erat Romanis, aliud est nobis operam pretio vendere et quaestui habere rempublieam, hoc quidem turpe illi putabant et homine ingenuo liberaliterque educato indignum suo autem sumptu reipublicae operam praebere et publici muneris causa rem familiarem diminuere aut perdere, tantum aberat ut quispiam legibuse eretur, ut ipsa respubliea large et copiose suppeditaret quaecunque a vietum cultumque pertinebant. Haec enim ratio ac magnitudo animorum in Romanis era ut, cum in privatis rebus minimo contenti tenuissimo sumptu viverent, in imperio atque in publica dignitate omnia ad gloriam splendoremque revocarenti Haec erat eorum aequitas et iustitia, ut tuendam dignitatem magistratuum et conservandam maiestatem populi Romani sumptui aut oneri esse nollent neque civibus qui muneribus publieis subeundis, neque sociis qui vectigalibus tributisque conserendis abunde reipublicae satisfacerent. Vere igitur, non gloriandi causa Fabricius haec, quae legu
μοτερον εἴ- τον πενέστατον του naOυσαυτάτου κα- τήν ἐπαμοσεν τῶν καλῶν, Ma πώτας εἶναι μυκαίους, σω - ωσε δε προχοκἀγαθίαν τουτων Meo των --ν, Lavam ωους. ornabantur igitur praetores mulis, tabemaculis, supellectili, vasis argenteis, veste, annulis aureis 3 permissum erat praeterea ut frumentum in cellam sibi sumerent et attribuebatur pecuniae certa summa qua emerent illud se mentum. Quid igitur Cum fere omnia, quae ad victum cultumque Pertinent, Iarge praetori suppeditarentur, num credibile videtur, eum paucis quae reliqua sunt caruisse' Cum non modo ii qui cum potestate aut legatione in provinciis versabantur, sed omnes omnino qui reipublicae causa Roma aberant alimenta de puNico acciperent , num confinianeum est, iis qui dignitate et potestate omnes anteeed antisonsiderandum fuisse ut esset unde sibi suppeditarentur sumptus necessarii' At nihil opus est conieeturas capere. Historia loquitur. . Tullius ieero, cum contra eius voluntatem et praeter opinionem accidisset ut ei eum imperio in provinciam proficisci necesse esset, persuasum sibi habuit, se propter earum rerum, in quibus Versatus esset, gloriam et invidiam, nisi summam laudem ex illa provincia Mae- ' Liv ml, I, XXX, II, 1. 7 . de sup les. Val. ax. u. 2, 7 Cie. in Vere. IV, 1 Plin. N. R. XXXIII. 4.' 'hilut Ti. Graect. 13. Si legati sumptu publieo mimi esse diserte traduntur a Cie in Verr. I, 22 et magistratuum ministris praeter mereedem liniri dabantur, es Frontin de aquaedueti et Imad Pol.
25쪽
quutus esset, vix evitaturum esse summam vituperationem. Quamobrem nec hibe noram nomine pecunias a. tritatibus exegit, nec quod tanquam vectigal praetorium muneri dare civitates tonsuerant accepit, nec ullum omnino sumptum fieri passus est nequo an se neque in legatos neque in quaestorem neque in quemquam 'fl); ne mulia, totum animum, curam cogitationemque ita posuit in abstinentiae laude undiquo olli .g-da, ut quamquam summa expectatione in Provinciam Venerat, opinionem tamen
omnium superaret. Ille igitur a scripsit ad fam. V 20, phesi apud publieanos ΗS
his et vicies ae deposuisse amque pecuniam ad se ex provincia salvis legibus pur- venisse; unde tantos provinciae fructus cenaeum eum percepisse Cum toto anno imperii aut nummum nullum neque privatim neque publiee erogatum esse ipse saepius Morietur, eum de praeda sua praeter quaestores i. e. populum Romanum teruncium nec attigisse ne tacturum esse quemquam affirmet ad iam II, 17, eum deuique ex frumenti iniqua aestimatione lucriseeisse vix possit eiusmodi quaesius acerrimus prehensor quid superest unde illum quaestum natum. se putemus, nisi ex . cibariis' Item ea pecunia, quam Q. Cieeroni Asiae, praetori aerarium debuisse supra p. 8 do' aimus, in eius ipsius non in publicum usum decreta videtur fuisse, propterea quod Μ. Cicero eandem ex aerario depromptam in anam rem conuertit ' , publica autem pecunia Romae relinqui non potuit, quin qui reliquiaset in reprehensionem , iustissimam et gravissimam incurreret D. Iam illam pecumam, quam cibariorum nomine praetori datam me modo demo astravimus, quaestoris urae non esse commissam, per se est probabile neque longam orationem desiderat Paulisper tamen onsistere et commorari eogit hic Ioeus Cic
ronis ad iam II, II: reo seribis ad me de drachmis CCC Oct ncti est quod
in isto genere usquam ossim commodare. Omnis enim ecunia ita tractviunta Praedo a semo Es, quae autem sta astri ta est, a quaestore curatur. Etenim almanutius et ceteri interpretes illam a quaestore curatam pecuniam recte i tellexerim eam quae ex praeda divisa Ciceroni attriuina erat, nostra sententia starensquit, quippe ex qua quaecunque pravioris fuerit mon publica pecunia ad quaestorem non pertinuerit. At ille loeus neque mete exhiberi nobis videtur, neque recte explicari. Sallustius, Bibuli in Syria quaestor, cum decessurus de eonficiendis rationibus Iah Paret nec ratio accepti et expensi satis onstaret, petiit a Cicerone ut centum milia draismorum sibi commodaret et eos quidem ex publiea poeunia; neque enim de Ciceronia re familiari hoc loco agi, ex eo cognoscitur quod Cisero respondet, nihil esse quod in illo genere cuiquam possit eommodare. d publieam autem pecuniam si Sallustii postulatum pertinet, innutii explicatione accepta, excusatio qua Cicero utitur Partim inepta Partim non sufficiens videtur esse. Quid enim attinet oi, qui publicam Pecuniam sibi eoinmodari vult, respondero, partam rei familiaris et partem publieae pecuniae ab aliis tractari Quamobrem illam pecuniam intelligo sumptum annuum
26쪽
Cieeroni ad provinciam administrandam attributum, et pro eurat- Ieo volo cuiretur, quam veterem lectionem, cum eodexmedioeus exhibeat, miror ab Orellio in textum
De comitum ibariis si deinceps quaerimus, ex senatusconsuli de publio aquaestore provinciali ea numerata esse, neque Praetoris suisse potestatem statumdiquantum cuique tribueretur, Verisimile ridetur esse et confirmatur illud quidem rati nibus saepe iam a nobis laudatis, quas Verres ex quaestura retulit, hoc vero Gavii euiusdam, cui Cicero praesecturam detulerat, his verbis unde me iubes eteraeibaria praejecti ) eertus enim cibariorum modus a non fuisset, hae lare ei addenda Merunt quantum cibariorum nomine me iubes acespere. t iterum rem prope iam Ulleatam duo Ciceronis loci ea urbant atque impediunt. Gavio enim illi e spondit Cisero, se non instituisse iis dare cibaria quorum opera nos esset usus, et Verres Siciliae quaestores ex suis cibariis liberaliter tractasse tradatur a Cicin Verri II, RAE; ita ut per praetorem stetisse videatur non solum quantum dare vellet, sed etiam num quid dare vellet. Sed quae contraria esse videntur et inter a pugnantia, eadem praeclare inter se obaerere is facile intelliget, qui rationem daxerito multiplicia illius verbi significationis et consuetudinis Taetorum in comitibus edu-oendis egrediendi numerum legibus Concessum Et primum quidem vox ibariorum, praeterquam quod eam de qua agimus P euniam significat, etiam saepius ponitur de frumento in cellam' . Quod eum et eomparave et comitibus exercituique assignare sine dubio praetoris esset, duplex et oblata est oecasio ad asseclas beneficiis mandos. Primin enim legitimum fri-enti numerum, quem singulis dare debebat, augere Merat, nam de eo, quod ipsi superabat, facile erat aliis gratificari. Neque admirandum est, quod illud pergratum omniabus fecerit plerique enim, etiam qui inferiore loco erant, ministros multo plures quam eo alimentis publice datis secum in provinciam videntur eduxisse. Hoc est beneficium, quo affecisse videtur Verres illos quaestores, qui liberaliter ex eius euhariis traetati esse dicuntur. Altera largitio fuit illa quidem eiusdem generis, sed etiam iniustior et 'niciosior, decoctorum perfugium a solatium, Iahea et pernici provinciae. Ut frumentum ipsum, non pecunia eius Ioeo saeclis a praetore daretur, bene institutum erat legibus, et ita semper habitum observatumque est, quamdiu veterum praetorum frugalitas et severitas comitum pravas libidine coercuit. . Cato erte, qui consul eodem cibo eodemque vino quo ramiges ψε usus est 3 nunquam mo, inquit, oectionem datas i, quo amici mei e symbolos pecunias magnas, arent. Numquam ego argentum Pro in congiari inser amarisores a Ne amicos meos Asiadi neque eos malo ubsic Ain os feci ). Postea vero, corruptis iam dep--πatisque moribus, ubi plebes libertatem suam eum republica venalem habere et ma-
Cie ad Att. VI, 3, 6 Gavio autem aevera praesaeturam a Cieerone delatam esse 'olligere possumus ex Cic. ad Att. VI, 1, 4.
27쪽
gistratus provincias non populo, sed creditoribus amicisque administrare coeperunt, ne quisquam sibi putavit turpe quod alii fuerat fructuosum praetores pro frumento pecuniam fere comitibus assignabant et permittebant ut ex suis litteris, quae diplomata aut symboli appellabantur', ipsi illi a civitatibus frumentum exigerent. Quo iactum est, ut comites illi quidem commodum, quod in iniqua frumenti aestimatione
inest, adipiscerentur, socii vero iam praetoris avaritia vehementer labe aetati omnibus fortunis funditus everterentur comitum iniquitate atque iniuria. Quae res cum ex Catonis severitate aliquo modo colligi possit, tum patefacta nobis est hoc pertenui argumento indicioque Cieer ut Caecilium quaestorem criminum societate cum erre eoniunctum eos demonstraret, in frumento imperato hoc ei erimini dedit, quod ne qua deductio publieae eeuniae fieret non prohibuisset, in humento autem aestimato sive in cellam, quod idem atque Verres ipse fecisset' . Idem autem Camellius sacere non potuit, nisi Verres antea permiserat, ut ipse sibi frumentum a civitatibus exigeret. De altero praetoriae largitionis genere iam nobis disputaturis exordium capiem
dum est ex potestate, quae senatui erat, accurate definiendi, et quot et ouius generis comites praetor secum edisceret . Cuius instituti si ausam quaerimus, mnatus videtur prospexisse ne praetores quotquot vellent amicos in provincia publico sociorumve sumptu alerent locupletarentve. Quare eum certo tantum numero cibaria
de publico attribuerentur, deserendi erant ad aerarium praetori comites et quot et
viales essent. At multo maiorem numerum, quam senatus concesserat, praetores fero secum educebant non solum propinquorum, amicorum, doctorum virorum consuetudinis cum iis habendae causa, sed etiam eorum quibus honores mandarent et sui muneris aliquam partem eoncederent. Neque id quidem mirum. Quicunque eniminudiis et opera in petitione praetorem adiuverant, quieunque aliquid voluntatis in
eum ostenderant, quicunque unquam in amicorum numero habiti erant, et latius patet amieorum nomen in petitione quam in cetera vita; omnes posteaquam provinciam locupletem Patrono obvenisse audiverunt, accurrunt, enumerant quae ex liberalitate
illius sibi promissa et ostentata sint, repetunt osset praemium et ructum Inde non in laboris et muneris sed in beneficii loco deserebantur honores et parum aberat
Senatus consulta equidem afferre non possum, quae talia onstituerint; olligi autem id quod demonstrandum est ex iis legibus potest, quibus vel provinetae extra ordinem vel alia publiea munera demandata sunt eluti lege Gabinia numerus legatorum, qui bello piratico Pompeium odiuvarent, et lege Clodia numerua adiutorum definitu est, qui Catonem in Cyprum omitarentur, de qua re v. Plut Cati min. 34. Eodem modo ulla lego sua agraria aeeurate prae ori serat, quot et uiua generis miniatria deeemviri uterentur et Cio ori decim agr. II, 33, et e senatus eonsultu aratoribus aquarum publiearem ut lieebat Heloribus binis et servia publieis temis, arctiteetis insulis et aeribis et librariis, aeeensis praeeonibusque totidem, quot habebant duumviri per quo frumentum plebei dabatur. es Frontin de aquaad artias ed. Poten.' I, cogita, κοκκωmrtim amisortim attidia minis solera, eos a More prονλομε rela mi iret .aαι Cie pro Mur. 20.
28쪽
quin praetores amicos in provinciam quasi in praedam aperte invitarent m. Duplex igitur erat genus eorum qui praetoriam cohortem constituebant: unum erat qui praetori publice adiutores dati de publico cibaria accipiebant, alterum eorum qui ultra legitimum numerum praetorem Sequuti aerario non erant sumptui. Illis cum honores mandabantur, sormula erat sollemnis, Praetor de ne asiquem ad aerartam praejectum, tribunum et , his dicebatur praetor deferre praefecturam, tribunatum, et. quae tamen sormula etiam de illis recte poterat adhiberi Quos secundo Ordini adscripsimus, eorum alii honores provinciales ibi expetebant ut populo se commendarent et aditum sibi ad urbanos magistratus patefacerent,
alii, plerumque negotiatores, ut magistratus auctoritate et vi instructi cum alia negotia priuata commodius tractarent, tum hereditates et syngraphas efficacius persequerentur. Illi, cum iniquum esset ut suo sumptu reipublicae operam navarent, ex praetoris cibariis quo se uosque Ierent videntur accepisse congiariorum nomine; vox enim congiarii semper ad donum spectat, et congiariis donati esse traduntur et L. Planeus, Caesaris legatus et amici qui Augustum peregrinantem comitabantur 7 . Ceterum ita inveteraverat in republica Romanorum iam a bonis temporibus, ut eiusmodi liberalitas et benignitas a praetoribus postularetur, ut, cum Cicero de provincia decedens ex annuo sumptu sibi decreto HS X referre in aerarium statuisset, ingemiseeret praetoria cohors, omne illud putans distribui sibi oportere. Μulium diversa erat ratio eorum, quos Illino loco nominavimus. Qui cum
sine procuratione publica, sine mandatis, sine ullo reipublicae munere in provincia versarentur, tantum abfuit ut aliquid vel ex aerario vel ex praetoris cibariis acet- perent, ut suis facultatibus equitum turmas aluisse videantur, quae a praetore sere is dabantur, verbo ut dignitatem suam tuerentur, revera ut miseras civit te vexarent.
Cuius rei exemplum hoc assero. . Brutus, ille populi Romani liberator, ut pecuniam Salaminiis creditam et iniquissimo laenore auctam exigeret, ab Appio Claudio
Ciliciae proconsule impetraverat, ut Scaptio procuratori suo praesecturam deserret et turmas aliquot equitum daret ad Salaminios coercendos et Ogendam pecuniam. Quo facto Scaptius Cyprum prosectus inclusum in curia senatum Salamine obsederat, ut fame senatores quinque morerentur, nondum autem Salaminios ad id quod volnit
ad erat, cum Cicero Appio Claudio sueuessit et sociorum queresis perinotus dedit Iiteras, ut equites ex Cypro ante certam diem decederent. Hoc a se ordine factum probaturus Attico cum alia tum haec scripsit ad Att. VI, 2 Habeat si turmas 8Cur olius quam cohortes Sumtu iam mos eoadit castitas. Quae verba Μanutius recte explicat in hunc modum Cicero se mirari simulat, cur Scaptius, cum Pedites minore impensa alere possit, equites tamen malit sed occulte significat, Scaptium equitibus uti malle, quod pecuniae extorqueri iacilius possint equitibus, quam peditum non ita firmo praesidio. Iam de cibariis satis dictum videtur. Illud autem volumus intelligi, nos probe
tenere, multa alia nec minus digna cognitione de hac ratione quaeri posse Veriunillae quaestiones vel minus necessariae proposito nostro visae sunt, vel multo latius palere quam quae hoc loco recte possent pertractari.
' De priore formula es Front l. I. Cie ad Att. V, 7 ait a Pompeius Minoa raefecto MM--rram novos, pro Balbo 28: Caesar Balbum in raetura, in consulatu 'raefecerem ινει- aeuiat, quem loeum parum intellexit anulis et perperam explieavit Graevius, qui in benefietis detulisse Caesarem Balbum existimans duplicem de ativum neglexit. Ceterum ii dumtaxat, qui ad aerarium delati erant, reipublicae causa abesse putabantur. AELI. 32 D. ex quibus causis.