Tractatus pathologicus

281쪽

TRAGΤAT PATHOGOG. Isrviscida sanguinis diathesi, a quo scatu Tiunt , ut in coryZa a frigore I b exaucta evacuatione serosa quaVis, quae serum , humoribus illis diluendis desti natum, abducat c e mora diuturniore, quam in suis conceptaculis trahunt unde calore partis continua

lymphae leductione in spissantur, ut ingraVedine. Io. Si sint e contra praeternaturam te

nuesin aquosi, ut in epiphora aut Continua narium distillationeri quod accidit a cum sanguis tenuior est di sibi utus b cum evacuatio quaedam sero lili timoris, ut sudoris, urinae, C. supprimitur : unde serum copiosius humoribus inest o e cum jugi continua irritatione Xcretio humoris perpetim sollicitatur unde nequit sussicienti mora incrassari. 3'. Si sint aequo acriores MordaCes, ut in iisdem casibus ; quod debetur , Vel sanguinis dysserasiae acri aut salso acri, Cujus XCrementitii humores participes fiunt vel praesentis humoris cujusdam

acrioris , bilis , V. g. quae ob praeClusum nativum colum , in sanguine abundatulara modum,

282쪽

Tandem peccant quantitate, I'. ad

ta, ut in allatis casibus: a si sanguis multus , laudabilis, debite subactus, corpori insit, qui humores hosce copiosos suppedite : b si humor quispiam a se-

Cretione , quacumque de causa , cohibitus, humorum , de quibus agimus, quantitatem augeat: c si continua irritatione jugis uber illorum secretio sollicitetur. 2'. Imminuta : quod contrariis causis inducitur , ut facile liquet attendenti.

283쪽

CAPUT TERTIUM.

De vitiis excretorum per utim is uni Mersum corporis habitum.1 io sunt quae per cutim naturaliter

CXcernuntur, sudor insen libitis perspiratio. Sudor quidem secretione per Lliares seu utaneas glandulas insensibilis vero perspiratio exhalatione sola per hiulca cutis spiracula, ut docet Physiologia. Peccat autem utrumque tripliciteri substantia , qualitate, quantitate. Primo , subsantid , si excreta a sudore aut insensibili diapnoe toto genere aliena sint ut si sanguis e cute effluat, quemadmodum in duplici casu observatur ' cum e singulis cutis spiramentis sudoris instar guttatim prolicitur, ut in Peste Americana quod a summa purpureorum globulorum, totiusque sanguinis dissolutione dependet, qua cruoris parte attenuantur , validaque cordis arteriarum systole, qua per strictos cutis poros foras adigunturo

284쪽

I Q. Cum sanguis ex unica cutis part promanat, citra sensibilem cutis labem ut in Xemplis a JACOB HOLLERIO

traditis ς novimus, inquit HOLLERIUS pag. 86. Operum Practicorum , quemdam , cui e regione hepatis Vena per intervalla dehiscebat, piae sanguinem funderet restitante sanguine Vestigium non apparebat Virgo quaedam, ait DE MO ORin praefatione de Medicinae instauratione praefixi, viginti duo annorum probe

menstruatari haec haemorrhagiam h malim brachiorum parte Xteriore pallio stlpra Carpum , copiosam patitur , neque tamen ulla Continui solutio , ullum Vulnus , ullum ulcus adest, sed quemadmodum e cutis nostri corporis poris sudor

erumpit, ita simili modo sanguis solet erumpere. Vidimus Dipsi Tholosae haud absimilem casum in Matrona nobili, Madam de Cla o cui ex ictu pridiano fronti inflicto , sanguis a suprema

frontis parte per horae fere spatium, rivuli instar, profluxit sine ulla cuti ruptura quae deterso cruore perspici posset- Conjicimus autem rariora haec sanguinis eis uvia fieri , vasis subtus cutem

285쪽

tibus : unde cruor male coercitu ponSsequentis sanguinis trusionem per cutiS poros Vi exprimitur. Secundo , peccant excreta per utimqualitate multis modis a Io. Si sudor Crassas , viscidus, glutinosus sit, ut cum

ex sanguinis dissolutione .solidarum

partium colliquatione sulphurea ramenta detrita multa secum abripit, sicut in febribus colli itiativis cille autem sudor diaphoreticus appellatur. 20. Si sudor solito acrior, salsior, nimisque muriaticus fuerit , ut accidit cum acri, salso muriatica salia in . sanguine e praVo regimine cumulantur aut Cum praegressis febrilibus incande LCentii diuturnis, generantur , ut in febribus hecticis harasmo deis. 30 Si sudor frigidus sit, ut quando partibus frigescentibus extillat in syncope Magone morti S. Q. Si sudor colore flavescit ex bilis in sanguine redundantia, ut in ictericis. 10. Si sudor odore foetidus 4rave olens fuerit: quando sanguis eterogeneam vitiosas partes , quibus foetus est, sudori communicat, qui exinde gra-

286쪽

Vem, modo acidum, modo acrem, mod3urinosum, modo biliosum , c. odorem spirat. Demum Xcreta per cutim peccant quantitate, nempe audia Vel imminuta raucta quidem a Q. si sudor nimius sit, ut

in febribus sudatoriis a'. si perspiratio plenior , ut in hecticis tabidis.

Imminui vero , ψ si sudor nullus vel paucus, circa collum tantum aut thoracis ambitum, ut in ephidrosi, etiamsi magna praecesserit sudationis causa Da'. si perspiratio , vel plane cohibita , aut notabiliter coercita sit ex subitaneo frigidioris aeris attactu in corporo ex incalescentia aestuante chorum autem Omnium causae ex Physiologia repetendae , ubi sudationisin perspirationis causae explanantur.

287쪽

De vitiis excretorum per alvum. I, XCRETA per alvum, perinde ac caetera quaevis tripliciter peccant, substantia, qualitate riuantitate.

Primo substant id, si loco faecis alvinae

quae naturaliter egeritur, Xcernantur quae sint toto genere aliena, ut Q. sanguis, Vel ecerosis , ruptisve vasis intestinalibus, ut in dysenteria I et X ero in sis , ruptisve vasis haemorrhoidalibus internis aut Xternis , ut in haemorrhoi dum stuXU. I, Vermes, ex ovillis alimentis interspersis, leni intestinorum aut hylaces materiae calore foti exclusi , quorum quatuor genera in corpore humano Observantur; nam alii longi sunt teretes, qui lumbrici alii breves te. reteS, qui ascarides : alii longi, lati, qui taeniae sive fasciae: alii demum breves lati , qui cucurbitini nuncupantur.3'. Pus ex intestinorum ulcere, Vel

288쪽

contiguis, hepate V. g. pancreate, liene, renibuS, Uter , C. pro mananS.

p. hylus ab orificiis venarum lactearum obstruetis , vel compressis, X- clusus aut citatiore chylacere materiae profluxu abreptus, ut in affecit coeliaco .s'. Alimenta non mutata, ut in tenteriaci quod citatiori eorumdem per intestina delapsui debetur, unde moram non trahunt sussicientem , ut digerantur.

6'. Calculi resinosi calore liquabiles, imo resinae instar facile inflammabiles, ex in spissa tabile in cystide fellea aut biliariis ductibus geniti, aperientium, diluentium, purgantium vi in intestina per porum chole dochum detrusi in inde ano egesti ut in hepatis obstructionibus haud infrequens est.

7'. Tandem membranae, Vel carunculae a dysentericis egesta , quae tunica rum intestinatium intertrimenta Videntur, sed tamen e lympha et pure , intestinorum calore in spissatis, ipsorum

cavo adnatis Maiae plerumque constant. Secundo peccant qualitate, nimirum consistentia, colore id ore.

I Q. Quidem conjisentid , si taces at

289쪽

TnΑ ΥAT PATHOLOG. I9Vinae, quae natura submolles esse de bent, obsequio spe .ductiles fiant praeternaturaliter durae , glutinosae, argillaceae, liquidae , spumosis , pingue , C.

Duraei in discretos globulos seu scy-hala compactae egeruntur in constipatione desectu potulentorum , vitiosa stiptica uerrea alimentorum qualitate , immodico viscerum calore quo torrentur, cunctatione nimia intra intestina undoeXarescunt, penuria humorum qui in intestina solent confluere in qui tunc alio advocantur, sudatione, perspiratione , miXtioneque praeter modum auctis. Argillaceae sunt, viscidae, glutinosae viscida alimentorum qualitate, lactis V. g. casei, c. aut debili fermentorum digestivorum energia , qua cibaria, alioquin eupepta , male atteruntur

subiguntur, quod utrumque infantibus lactantibus perquam familiare est. Dilutae .liquidae sunt in diarrhoea usu nimio potus diluentis humida aquea, putrescibili cibariorum qualitate , V. g. fructuum horaeorum immodico humorum in intestina consuXu . quem chylaceae vel calis materiae acrimonia proritat.

290쪽

aso IOHAN. As TRUCSpumosae fiunt, si cibaria valida

intensa fermentatione subigantur , qua aerea bullulae, intra ciborum moleculas sepultae, excludunturin liberae sunt ut in indigestione biliosa, nidorOS , C. si tacales materiae fortioribus, citatis intestinorum contractionibus cum flatibus quassenturin misceantur. Mucosi excernuntur 4 debili fermentorum chylopoeorum essicacia exeu-chymis cibis muci generentur , si nimius usus fiat alimentorum viscidorum , quae in mucum facile degenerent : ut sunt cremores e frugibus non fermentatis, panis male coctus, castaneae, c. si a crasi viscidoque sanguine mucosa ii tuitos fermenta , vel fluida ventriculo intestinis infundantur si mucus , quo intestina naturaliter obliniuntur , tranS- suentis faecis acredine, purgantium drasiaticorum essicacia, validiore intestinorum contractione deradatur exprimatur. Demum pingues Madiposae , hoc est, fusa pinguedine superfusae observantur vel quia edulia pinguiora comeduntur quae digestivorum fermentorum Vim eludunt, fusamque pinguedinem suggerunt: vel quia abrasus colliquatus corporis