Tractatus pathologicus

271쪽

De laesa arturitione. EGITIM ea est ac fausta parturitio, qua Vitalis partu , neque nimiis, neque diuturnioribus doloribus , ac sine ullo graviore symptomate, reciproco uteri foetus nisu foras edituri Inde liquet parturitionem Fravari,a'. si laboriosa nimis, ac diuturniori bus doloribus stipetur Put si praegnanSprimipara junior , aut annosior sit: si clauda, gibba, delumbis : si os uteri callosum , durum , cicatricosum , angustatum , distortum si foetus habitior, si capite , humerisque latus sit, si ventricosus si praegnans, foetusque languentes, infirmi, morbo debilitatici si foetus gemelli sint. 20. Si gravia, periculosa, Vehementior symptomata inserat ut si funiculus umbilicatis , longior , laXiO , pendulus si placenta ab utero citi is divulsa

septum praevertant, Unde ita imorte pe-xire solet ruptis secundit iis aqua

272쪽

a a JoΗΑN. As TRUCpuerperii maturius emittatur isi pariens

convulsionibus , aut motibus convulsi vis succutiatur prae dolorum Vehementiari si immoderato sanguinis fluxu debilitetur , qualis a placenta celerius divulsa necessario succedit, C. 30. Si parturiens nisu frustraneo eXerceatur : ut si Cetus in utero , morbo, inedia , inani conatu defunctus, vel ictu, Contusione, alida uteri ou tractione enecatuS, matri enitenti non respondeat: si truncatum infantis caput si adhaerens secundina, utero retenta, matrem in apertum discrimen adducant, c. 4'. Si praeternaturalis fuerit ut si oetus irrequieta calcitratione, praepostero praegnantis motu , imperita obstetricantium manu re Volutus, intra uterum

mal jaceat, ejusque Osculo, non summum sinciput ut in naturali partu , sed aliam quamVis corporis partem Offerat, qua duce perfici nequeat exclusio. FQ. Demum , si ex allatis casibus bini ternive quilibet, simul concurrerint, aut quod pessimum est , si omnes una Coin ciderint, quod a simultaneo causarum quibus inducuntur , concursu dependere potest.

273쪽

TRACTAT PATHOLOG. 243

CAPUT ULTIMUM.

De laeso Lactatu. I. AcTATV quadrupliciter laeditur , imminutus , abolitus, auctus depra

Imminuitur autem , quin im aboletur, 1'. si mammae inflammatae, cirrhosae, Cedemato des, scrophulosae, carcinom

todes, ulceratae, fistulos se sint si papilla desit, aut ductilum lacteorum coalitu obstructa sit, ut post ulcera abscessusque. 2'. Si lac in mammis, alioquin fanis, deficiat; sive quia deest chylus, ut in jejunio cinedia : sive quia morbo acutiore febre, pleuritide, peripneumonia.&c dissipatur: sive quia venae sectionibus haemorrhagiis , purgationibus , sudoribus , Vomitu, alvi fluX , c. eXhau ritur sive tandem quia alio divertitur in menstruatione, graViditate, C. 30. Si lac in mammas sanas ubertim confluens in grumos caseiformes in spissetur , propter causas infra fusius explicandas, ubi de vitiis Xcretoruntia

274쪽

latenditur vero lactatus si lactans junior , sana , Valens mammosa , edax 3c laute nutrita sit si jam ant nutrix fuerit, atque proinde Vasa mammaria aperta, diducta : tunc enim si foetus debilis imbecillis sit, lac copiosus confluens ubera praeter modum inflat ac distendit,& demum citra suctionem sponte Xpri

mitur.

Ultimo lactatus depravatur, quando cum dolore exercetur quod a vitio papillarum dependet, quae fiscturis, scissi-ris , rhagadibus, phlyctaenis, ulcusculis descedantur,

275쪽

SECTIO SECUNDA.

De Ditiis Excretorum. II csgris , cum intra naturae leges consistunt, certam substantiae rationem obtinent, propriis pollent qualitatibus& dotibus , ac demum quantitate definita .eonveniente emitti solent p sunt igitur , lege contrariorum Vis turali satu tripliciter de sciscere, ratione substantiae, ratione qualitatisin quanti

tali S.

Ratione quidem substantiae I si excreta

ab excretis naturalibus tota substantia, seu , ut Vulgo aiunt, tot genere , diversa sint: ut si calculus a Vesica, Ver me ab alvo, pus a mammis , C. ege

rantur.

Ratione vero qualitatis in eXcreta , in una pluribusque qualitatibus alterata a colore , sapore , consistentia , pelluciditate , c. nativi degenerent: ut cum lac acre aut salso acre, urina Cro ea aut

276쪽

Tandem ratione quantitatis si aucta , imminuta , deficiens sit, quae cuncta clarius, fusiusque enucleabuntur in sequentibus distinctis capitibus : Xponendo vitia singula , singulasque Vitiorum causas, quibus peccant Xcreta, 1'. quae per mammas ra'. quae per aureS, nares, Ocul OS, c. 30 quae per utimin universum corporis habitum : 4'. quae per alVum DFq. q. per rethram .6'. demum quae per Vaginam educuntur.

277쪽

De itiis excretorum quae per mammaS

excernuntur.

II ckgris per mammas trifariam peccant , substantia , qualitate riuantitate. Sublantid quidem , si sint toto genere

praeter naturam ut ' cum loco lac

tis Ius h mammis emuit ut in absce si bus inpostematibus mammarum ra'. cum sanguis lacti, puri, aut chori confusus Xcernitur , ut in mammarum suggillatione, abscessu , ulcere interno latente , quod in carcinoma plerumque degenerat ridem Contingit aliquando mammis etiam sanis sed exhaustis, si nimia sit sueti quoniam tunc incumbentis aeris gravitas sanguinem a mammariis vasis in hiulca mammarum Vesiculas vi adigit. 3'. Cum sanguis menstruus , statis periodis, per mammas emittitur, ut nonnunquam observatum fuit in suppressio ne Catamentorum , quorum defectum ea evacuatio supplebat.

278쪽

Qualitate vero : si a praeternaturam tenues aquosum fuerit, abusu potus nimii Lintemperie pituitos lactantis :ex suborta graviditate , qua a crassius ad uterum divertitur,in mammis subtrahitur demum quia nutrix primi para est, adeoque secretorio lactis poros strictos, angustos habet. 20. Si lac praetermodum crassum sit glutinosum , e ab usu ciborum crassorum , aut Olytrophorum , X paucitate potus , e temperamento calidiore, pathemate vehementiore , febre , Xercitatione nimia, C. quibus serum , chylaceae materiae, sanguini confusae, lacque suppeditaturae dissipatur De frigore X-

terno , aut acidorum misceta, quae a primis viis proveniunt: unde lac in grumos aut caseum inspissatur, ut in grumefactione sive thronabo si in caseatione sive tyros. 3'. Si lac sapore acidum sit , abusu ciborum acidorum, aut indigestione aes da , quibus chylus acidior sanguini subministretur si sanguis acidior vel lente subaetionem perficiens , chyli aciditatem non corrigat subigendo , sed e contra magis augeat , c.

279쪽

TRACΤΑΤ ΡΑΤΗ o LOG. 2494'. Denique, si lac sapore acre , aut

salso acre, si odore urinosum aut Viro sum , si colore croceum aut subcroceum

sit quod accidit a vitio mammarum, si vesiculae intus rosae acri pure laesinquinent; b vitio diaetae , si nutrix porris, cepi frixis , piperatis, C. Vesca tur si vinum meracius bibat is nimis exerceatur , aut vigilet; c vitio sat guinis, si natura acer aut salso-acer sit, ut in phthisicis , hecticis , achecticis &c. do vitio viscerum , hepatis . . si obstructum partes biliosas non admittat, quae sanguini innatantes lacti confundantur; e vitio uteri, si teXtura

mollior , menstruorum fluxum in laC-tante permittat unde intensa agitatione circulatione sanguinis lac acrius Vadit; f denique vitio pathematum, ut si nutrix ira, aut aliis animi affectibus perturbetur, si libidine uratur quam X-plere nequeat. Tandem eXcreta per mammas peccant quantitate aucta vel imminuta : si lac nullum, paucum, aut copiosum in mamma confluat, quorum omnium causas

vide supra , ubi de laeso lactatu.

280쪽

CAPUT SECUNDUM.

De itiis excretorum quo per nares , aures oculosque excernuntur. II csgris per ares, aures, oculo ,

fre tripliciter itiantur , substantia, qua litate riuantitate. Substantii, si toto genere praeter naturam sint, ut Q. si loco cerum in i .. muci , aut lachrymarum , pu e auri bus, naribus , Oculis Tua ut in absia Cessu, aut ulcere , quibus illa sensoriae infestantur. 20. Si sanguis per eadem OCa XCer natur , Vel sincerum impermiXtus, VeICerum in i muc , aut lachrymis confa-sus ut in haemorrhagiis quibuscumque, quae ab ero si , sauciatis , ruptisve vasis sanguiferis accidunt, ut in periodicis Cruoris eVacuationibus , quae per illa lo-Ca quandoque contingunt, .suppres

Tum Catamentorum Vicariae sunt.

Qualitate vero , ψ si humores, qui per illa emunctoria excerni solent, sint solito crassiores . quod evenit, areta