M. Tullii Ciceronis opera

81쪽

Concedes, opinor, ut cum decimo ructus arationis perceptus sit, neminem miniis tribus decumis dedisse. Atqui ho in beneficii loco petitum est ab Apronio, ut in iugera singula temis medimnis decidere

liceret. am quum a multis quaterna etiam quina, exigerentur multis autem non mod granum nullum, sed ne paleae quidem ex omni fructu, atque ex annuo labore relinquerentur Dium aratores Centuripini, qui numerus in agro Leontino maximus est, unum in locum convenerunt hominem suae civitatis, in primis honestum ac nobilem , Andronem Centu-ripinum, legarunt ad Apronium eumdem , quem hoc tempore ad hoc judicium, legatum 6 testem Centuripina civitas misit Put is apud eum causam aratorum ageret, ab eoque peteret, ut ab aratoribus

Centuripinis ne amplitis in jugera singula,

quam terna medimna , exigeret.

II c. Hoc vix ab Apronio in summo henencio , pro iis, qui etiam tum incolumes erant, impetratum est. Id quum impetrabatur, hoc videlicet impinabatur ut pro singuis decumis terea Meum dare liceret bd si tua res non mer tu , a te potitis postularent, ne amp- quam singulas , quὶm ab Apronio ut Plus, quam temas decumas amenti alam ut hoc tempore ea, quae ἀν' Toma IV.

82쪽

IN VERREM

tyrannich, statuit in aratores Apronius praetermittam; neque eos apPellem, qui

hus omne frumentum eripuit , ει nihil non mod de fructu , sed ne deamnis quidem suis reliqui fecit ex tua term medimnisi quod beneficii gratiaeque ea sa concessiis quid lucri fiat , cognos . XLIX. Urofessio est agri Leontini a 3ugerum XXX millia Haec sunt ad trifidmedimnum C , id est , tritici modi Dx millia Deductis tritici moditim Ccxm

millibus , quanti decumae Venierunt, res, qua sunt tritici CCCXXIV millia Addet rius summae DXL millium modium tres

quinquagesimas, id est , tritici modiis

xxxII millia CCCC ab omnibus enisternae praeterea quinquagesimae exigebam tur sunt haec iam ad CCCLux milla CCCC modium tritici. At ego CCCC millia tueri facta esse dixeram. Non enim dato in hac ratione eo , quibus temis medimnis non est licitum decidere Vertim, ut hac ips ratione summam mei Promissi Compleam , ad singula medinina muliΗ-S duo, multi Η- quinque accesmonis cogebantur dare qui minimum , singulos nummos. Hoc minimum ut sequamur, quoniam C medimnum millia duximus, accedant e novo, pessimoque exempla Η-S, millia.

117. Hic mihi etiam dicere audebit,

83쪽

magno se decumas vendidisse, quum ex eodem agro, dimidio plus ipse abstulerit, .m populo Romano miseri CCXVI modium millibus decumas agri Leontini vendidisti. Si ex lege , magno si, ut lex esset libido tua , parvo Psi, ut, quae dimi

cliae essent, decumae vocarentur , parvo vendidisti mult enim pluris fructus annui Siciliae venire potuerunt, si id te senatus, aut populus Romanus iacere voluisset. Etenim saepe decumae tanti Venierunt, quum lege Hieronica venirent, quanti nunc lege Verrea venierunt. Cedo mihi C. Norbani decumas venditas. NORBANI DECUMAE VENDITAE AGRI LEONTINI. Atqui tum neque judicium de modo jugerum dabatur meque enim erat Artemidorus Cornelius recuperator et neque ab aratore magistratus Siculus tantum exigebat, quantum decumanus ediderat rnec beneficium petebatur a decumano, ut in jugera singula ternis medimnis decidere

liceret nec nummorum accessionem c gebatur arator dare, nec ternas quinquagesimas frumenti addere tamen populo Romano magnus frumenti numerus mittebatur.

L. Quid verbistae sibi quinquagesimae quid poreb nummorum accessiones Volunt quo id jure , atque adeo , quo id potitis ore fecisti Nummos dabat arator DO-

84쪽

6 IN VERREM

modes aut undes qui, si largissimus esse vellet, cumulatiore mensura uteretur, ut antea solebant facere in decumis, quum aequa lege is conditione et ant. Is nummum dabatd unde t de Bumento quasi habuisset, te praetore, quod e deret. De vivo igitur erat aliquid resecam dum , ut esset , unde Apronio ad illos fructus arationum hoc corollarium uinmorum adderetur. Iam id porro utritae libentes , an inviti dabant' libentes Dan hant, credo, Apronium inviti tinua re, nisi vi, c malo , cogebantur Iam iste,

homo amentissimus , in vendendis decumis, nummorum faciebat accessiones ad singulas decumas, neque multum aina,

aut terna millia addebat fiunt per trie auum Η- sortasse Io millia Hoc neque exemplo cujusquam, neque ullo aure iscit neque eam pecuniam retulit et neque hoc parvum crimen quemadmodum M.fensurus sit, homo quisquam umquam excogitavit.

119. Quod quum ita sit, audes vicere, te magno decumas vendidisse , quinti a perspicuum , te bona, Ortunas . mero. rum, non populi Romani, sed tui emustus causa, vendidissed Ut , si quis vim ex eo fundo , cui Η-S dena mercis erit, excisis arboribus, ac venditis , an stegulis, instrumento, pecore ballimum.

85쪽

domino xx millia nummi,m pro X miserit: sibi alia praeterea centum confecerit: primo dominus , ignarus incommodi sui, gaudeat, villicoque delectetur, qud tanto sibi plus mercedis ex fundo refectum sit deinde , quum audierit, ea re , quihus fundi fructus cultura continetur, amotas, Qvenditas , summo supplicio villicum afficiat is secum mal actum putet item populus Romanus , quum audit, pluris decumas vendidisse C. Verrem, quam innocentissimum hominem, cui iste successit, C. Sacerdotem , putat se bonum In rationibus, fructibusque suis habuisse custodem , ac villicum quum senserit,

istum omne instrumentum aratorum , Omnia subsidia vectigalium vendidisse , omnem spem posteritatis avaritia sua sustulisse , arationes,4 agros vectigales vastasse, atque exinanisse, dissim maximos quaeseius, praedasque feciste , intelliget secumactum esse pessim. istum autem summo

supplicio dignum existimabit. LI. Unde ergo hoc intelligi potest' ex

hoc maximh, qub ager decumanus -- vinciae Siciliae propter istius avaritis do*sertus est meque id sollim accidit, uti a P niis multis jugis ararent, si qui in aere remanserunt; sed etiam, ut peramiti stcupletes homines, magni &-ν' ' aras res , agros laetos ac latetiles d

86쪽

8 IN VERREM

totasque rationes derelinquerent. Id adeo sciri melltim potest ex litteris publicis GVitatum, propterea qub lege Hlaroniam meru aratorum quotannis apud et miratus publich subscribitur. Recita tan , quot acceperit aratores agri Leontini Vedires. OCTOGINTA TRES : quot anno tertio Profiteantur. TRIGINTA DUO Unuminquinquaginta aratores ita video dejectos, ut his ne vicarii quidem successerint Gotaratores, adveniente te fuerunt agri in

petensis videamus ex litteris publici

ENTUM OCTOGINTA CT quid La no terti, CENTUM ET Nus octogiam Detem aratores unus ager istius iniuria M. aluerat atque adeo nosti respublica , quo niam illa populi Romani vectu a mat, hunc tot patrumfamilias numeriam de derat, reposcit Ager Herbiteris e nio anno habuit aratores ducentos quia Maginta septem , tertio centum viginti: Unc centum triginta septem patre blias extorres profugerunt Agyru Ensis ager, quorum hominum i quam honestorum lquam locupletium i ducentos quinqua maratores habuit primo anno Praeturae mut id tertio anno Doctoginta , quemadm2 Qum legatos Agyrinemes recitare meta blicis litteris auoistis.

LII. Pro dii immortales Psi ex prori Fria tota centum septuaginta eiscisses, pos

87쪽

sesne , severis judicibus, salvus essest Unus

ager Agyrinensis centum septuaginta aratoribus inanior quum sit, vos conjecturam totius provinciae non facietis' Atque hoc peraequ in omni agro decumano reperietis : quibus aliqui tamen reliqui fuerit ex magno patrimoni , eos in agris minore instrumento, miniis multis jugis, remam sisse , ub metuebant, si recessissent , ne reliquas ortunas omnes amitterent quibus autem iste nihil reliqui, quod perderent , secerat, eos plan non solum ex agris , Vertim ex civitatibus suis profugi se Illi ipsi, qui remanserant, vix decuma pars aratorum, relicturi agros omnes erant,

nisi ad eos Metellus Roma litteras misisset, se decumas lege Hieronica venditurum; &nisi ab iis hoc petivisset, ut sererent quam plurimum quod illi semper sui causa fi

Cerant, quum eos nemo rogaret, quamdiu intelligebant, sese sibi, ε populo Romano , non Verriin Apronio terere , impendere , laborare. Iam vero Iudices, si Siculorum fortunas negligitis si, quemadmodum socii populi Romani a magistratibus nostris tractentur , non laboratis ot vos coniniunem populi Romani causam suscipit , atque defendite. Εjectos aratores esse dico: agros vectigales vexatos seque exinanitos a Verre Iopulatam vitamque provinciam haec omnia doς

88쪽

8 IN VERREM

teris civitatum , c privatis pinnario virorum testimoniis.

LIII. Quid vultis amplitis num ex spectatis , dum L. Metellus is, qui mutas in istum testes imperiora potestate detem ruit , idem absens de istius scelere , impro-hitate , audacia testimonium dicat non opinor. At is optimh, qui successit isti,

potuit cognoscere. Ita est vertam a cita impeditur. At debet nos ertiores facere, quo pacto se habeat provincia. I 23 Debet Verumtamen noti cocitur.

Num quis in Verrem LMetelli testim nium requirit 'nemo. Num quis postulat' non opinor. Quid si testimonio L. Me. telli ac litteris haec omnia vera esse Medihes quid dicetic utrum Metellum falluia scribere an amicum laedendi esse eup dum Dan praetorem, quemadmodum pro vincia assecta sit, nescire t Recita litteras L. Metelli, quas ad Cn. Pompeium, a

M. Crassum consules, quas ad M. Minu. mium praetorem , quas ad quaestores urus misit. EPISTOLA L. METELLI. reum

frumenti lege meronte vendidi. miscribit, se lege Hieronica vendidisse , .useribit scitas vendidisse , ut omnes , Reinter Verrem et quum scribit, se lege AEMxonica vendidiste, quid scribit si per Otum erepta Siculis majorum nostrorum M. neficia, jus ipsorum , conditionem socia.

89쪽

tatis , amicitiae , foederum reddidisse Diacit, quanti cujusque agri decumas vendiderit. Deinde quid scribit Iet4. Recita de epistola reliqua. Summa

vi data est vera a me , ut quam plurimo decumas venderem. Cur igitur , Metelle , non ita magno vendidisti quia desertas arationes , inanes agros, provinciam miseram , perditamque simia. Quid' id ipsum, quod satum est, qua ratione quisquam , qui sereret, inventus est Recitalitteras. LITTERAE. Ait se misisse,in praesentem confirmasse , suam interpoluisse auctoritatem tantum quod aratoribus meellus obsides non dedit, se nulla in re

Verri similem futurum. At quid est a dem, in quo se Iaborasse dicat Recita.

Vt aratores , qui reliqui erant, quam ιμ-rimum sererent. Qui reliqui quid hoc est, reliquid quo ex belles qua ex vastitate lquaenam in Sicilia tanta clades , aut quod bellum tam diutumum , tam calam sum , te praetore, Versatum est, ut is , qui tibi successerit, reliquos aratores collegula vi recreasse videaturi

- . LIV. Quum bellis Cataraginiens Sicilia vexata est , pin nostra μα-r,

que memoria, quum bis in ea P- is et anagnae fugiuvorum copiae. Veristra uir mi, tamen aratorum interitio iacta missa --:

90쪽

ructus animus interibat: tamen Enumerus manebat dominorimu atque ara torum: tum qu M. Levinis , ut Pisti

pili , aut minauilio praetoribus in eis

provinciam succellerant, aratorem a m

eo colliges,ant. Tantεne plus Vernes e Apronio provincia Siciliae inhamnatis ii, portarit, v m aut Hasdruba eum P morum exercitu, aut Athenio eum se Voram maximis copiis, ut temPoritas illi simulatque hostis superatus esset , ager

retur omnis , nevae arat.ri Praetor uertiteras supplicaret , nequae et v P - raret, ut quam plurimum sereret a

autem , ne post abitum quidem hujus portunissimae pestis, quisquama eriretur, ut sua voluntate araret tiaraei essent inqui, qui L. Metelli auct-tate in agres, atque ad suum clarem semiliarem res xent hi Ia6. in te litteris , homo an in me, atque amentissime, Iura rum in non sentis' non vides , Para i , una 'hi successit, aratores remuos. πααν hoc eum disert scribere , eum Messe , non ex bello, neque mala a 2 iusmod calamitate , sed ex m. - , Nnportunitate, avaritia , crudistatis D

iata ceteras Tamen pro O, in minas, aratorumque ---xum, inquit, penuria. ει