장음표시 사용
131쪽
m OMMENTA. IN . III. PLINII, m
orb1s terminos esse rati. Et ibi Hercules expeditionis finem,&has ab oraeulae6άlumnas nomina lintra angustias,quendam adlocum constituerunt,post tempori,
inter illam missi, fra fretum stad. mille &.D. progressi in insulam Herculi coeάsecratam peruenerunt,existimantes hic esse columnas Herculis, deo sacrificium instituisse.tion portendentibus laeta hostiis domum repetisse.Tertio cu classe missos Gades conssidisse,&phanum adspectantes in orientem insulae partes aedificisse, bem agrum ad occasum quamobrem nonnulli angusti ipsi freti ultima αρlumnas videti,quibusdam vero Gadela aliis adhuc longius h Gadibus foris iacete, aliqui Columnas Calpem,& Absycem opinati sunt. Ad quascum perueniat qui nauigationem absoluerint,Herculi sacra ferentes, a deo se iuuare instruuntur, ut tradit Strabo.hic maris terrςque finem esses sit. Meminit etia huius res Aeliaὰn libro varishistorigasserens apud gaderam esse duas aras alteram anno , altera mensi,ves longiori, &breuiori esse dicatam, item templum sacratum senectuti, . iterum morti,de quibus aliubi fusius.
RIMVΜ ERGO, M. Iure coniicere liceti iniuorbis descriptionem ab Europa auspicatum fuisse. Nam ut
concinniter scriptum reliquit Strabo,ilibro secundo Mul tiformis imprimis est Europa & ad virorum Virtutem se, genue disposita, ciuium 3c suarum ad alios rerum tradum ua. Est en1m tota habitabilis in exigua tantummodo parte propter vim frigoris inhabitabili quae finitima Tangidis, εἰ Μ eotidis incolis est. Sunt autem Europs sinus quatuor, Hispa G h gadibus ad Licin1um promontorium Italiae secundus a Licinio ad Acoceravinia cos rua, inde ad Hellespontum,quartus autem esse dicitur ab Hellesponto ad Meotidis rio buς ostia. Exoccidente igitur Hispania minum sese offert. Nam ut memotiae prodibulo. didit Strabo libro secundo, particulatis autem pars prima est omnium ab ocu spaα easu Hispania cotio bubulo similis: cuius pars tanquam in collum extensa, supersius diui uenit infinitimam Cesticam. Hane Hispaniam initis diuidunt parteis, Beticam,so. Lusitaniam, Tarraconensem: primrdus consulares sunt, Hierat praesidiales, Pli: Anas. nius solum citeriorem Sc citeriorem diuidit H1spaniam, Beticam Fluvius diuti Betis. ditanas ab Lusitania:Betis vero fluuius mediam abluit.Cstero quod de Beticaliae Betica Pi.ait, Strabo,etiam testatur Betica Nini attribuitur, ad quam praetor mittitur,
Tanesi qui legarum habet&q starem,reliqua Hispania Caesaris est ,qui duos mittit leus - gatos,praetorium&consularem, haecille&multa id genus,quae consulentes breui Ery; tali omittimus. ub Tartessus cuius hic meminit Pli. antiquitus Betis dictus est, threa. quare Martialisai Betis oliuiseractinem redimite corona,Aurea quisnitidis vel 'Arme G lera tingit aquis. Quem Bromius quem pallas amat, in hae Hispaniae distinctio: ta Ge; ne annectitur Erythrea insula, quam eandem esse cum gadibus Pherecidi se ry S. cet,Strabo,hanc tantae foecunditatis testatur,ut pecudes pabuli copia, sit necese Calpe se excreatione sanguisus purgati, cuius rei gratia ea finguntur, quae de Geryo SAbyα nis armentis produntur. Hanc insulam Aristoteles, ut ait Aelian Megales Ia. se, neque boues Herculem abegisse, sed ex Hypate, ut ex antiquo epigrammR Mellaα te conuisitur inibi. Promontoria duces esse dicuntur , Calpe, & Absa , Mola ria. ria, a mellis copia dicta est, cuius meminit Ptolemaeus, sed corrupte legi Begero tur Μeralia, nunc dicitur Begerra de Melam , in hoc tractu Turduli sunt, in ra dine ter quos regnum Granatae , Granatum dictum volunt eruditiores, a grano,id est lana, cocco,quod eo scateat.Corduba itigitur, quae a Pli. Colonia patricia fertur a StrRTurduli bo. a Marcello deductaa usitania a lusu libeti patris dicta est duobus hμ numini in bus
132쪽
bus clauditur Anan Dotia in orae incitatas regia dicta V lyripo, a Strabone, ulmea. Est 3c alia urbs dicta Pax Iulia, quae nunc pacensis dicitur. OH Oba, Viah
nunc siluensis, ora, e Elborensis, sis cmes duae, noua &Vetus, stera iuxta corduba flumen Duriam sita et morensis a quibusdam nunc fertur, cuius me est Cicero in Antonium.Sunt,&alia nomina urbium Veluti,Sentica elium,Salgua, Oppido; Doti rum in obriga, Minobliga, cobtiga, aristiga & id genus, flumina sunt insic vires pomia haec Tagus,ramentis aureis scatens,Munda:vacus Myta iuxta Aradum, & Pax Iulia pacem Iuliam,fluens Duri Pt Iemgo dictus Dori quorum ferme omnium affatim moerumt Strabo libro tertio.Stephanusite&PMOlemsus,quarettactenus, ba. Silia
IT ERIORIS HISPANIAE, M. Citerior Sis apone, Hispania siue Tarraconensis utrinque eomplectitur Editus Aquitanici videsiecto Bilearici maris omnium Ams iasiis piissima longitudine a Pyreneis ad Castulonem mil.pas Salgu, D C VII. Latitudine 1 Tarracone, ad alterum littus. Laccola. CCCVIIII radicibus Pyrenes ubi curuatur angm stiis inter duo maria paulatim sese pandens, qua emtura mi a Q.
-- git interiorem, diuiditur auteAEthic ait Pli,in conuentus o MM LI. Caritaginensem arraconensem eraugustanum,Cluruces , Asturum, Dori
Lucensem,& Bracchorensem.Brechati tenenti tam littorumque ad Nerium promontorium. Horum inflauium Brigantium'ti ex Ptholemari lectione con Casmio. iseere licet, nonnulli nuncCompostellam vocant,prope quam feruntine sancta Ia Couetus
ecti oraeulum,haud proces Lucus Augusti est urbs,quam sis nune intensem vocitant,Asturespopuli assecis proximi sunt,aurifoLais&equi nobilitati,uteon: Hispatu sonipes nec marti natus 3cidem Aut inconcusso glomerat Vestigia i ut , dorso. Aut molli placata celer trahitessera collo. Et Martialis.Hiebreuis 3d mes Sincti Iaamersi rapidos qui colligit ungues, Venit ab Auriferis getibus astur equus.Sed de mbi his libro octauo profusius agemus. Urbes autem horum popularum Augusta Austineamne Asturicesis Breetisi Vecanue, etesis ciuitas, ex rufinibus emer taeensic gunt flumina plura, Ams,Natius, Minius Lethe,&idgenus, Lethes meminitabun Asturcitde Strabo libro tertio avs. Circumhabitant Galli qui colentes Anam fluuium cois 2'i qmatione contingunt. Nam cum is pariter isque Turduli sociis armis peruenisi 56-21ent seditionem egeste ferunt,posteaquam lamium fluuium traiecerunt. Caeterst Augura post seditionem eorum amisso duce. Rallantes ac dis in M. in regione desedeu Asturiarunt. Hanc ob causam flumem λκP q.i obliuionis peliatu, haecisse& multa id Lia is genus deLusitanorum bus,propius aute Pyrengo Vascones sequuturigens for hristetittissima, antiquitus credita, de Sylius libro tertio ait. aut vasto insuetus ferre ara Vesa nuς ma, M. Horsi est Popelon Urbs quasi PDeis ciuitas,nunc vocant hanc Papilona, subiungitur incontia,quae fertur nunc Segumina acea, i est nunc Burgensis et M uc uirus A littore Carthaginis nous minus. XXX, init campus Spartarius essenti miniust' situdinem porrigitur Magno accolarum quiu iuncus est spontenascens,quo car in balafunesquefiun post antelatos populos Colatani sunt,quora Irariam Scipionis Q, dubius, rumisso a gallis corriuauit.Nam Gallos Grsci Celtas vocat qui cu Iberis in 'R'
133쪽
-COMMENT A. IN . III. PLINII, m
huhd' , comm ixti Celtiberi appellati sunt.Vnde Lucanus cecinit,profugisque a gete ri rim- , iustaGalloru celis miscentes messieris.Et Sysius libro tertio,venere & Celignis scate ' sociati nomen 1 Beris,hac regionem nostrates Vocant Bisces .porro dignusese tu quod, Strabό libro tertio deIbeiis scriptum reliquit,item deCeltiberis possi&ά4siue i musitiqui author AER .Marcellum tributum ex Celtiberiaeπegisse talentum.e. o Ibe ex quo coniecturam facere licet quod Celtiberorum natio frequentissima fuerit. auri &,argenti copia excellens, metsi polybius.C C C. Vrbes illorum a Tiberibs Graecho subuersas esse memoris prodidit Et subdit paulo post de Iberis berosin ha- tem uniuersos sicut de Lusitarus dirimus pestas gestine constat,& armaturas proti 'inii pter latrocinia aculo rem funda,&gladio'tebantur inter pedites, equitatum im msscere consueuerant, uisad montes conscendendos edoctis,nec minus ad curis linia uada leuiter genua quoties iussi fuerint.refert idem Iberos antiquitus cosuessem --ἡ bi eonfitere lauacra ex latio diu in cloacis seruato , illoque dentes ac os colluere,
de his plura volet adeat Strabonem libro tertio,& PtholemPum,Pompo.Mar
134쪽
mus eorum ciue origine sine agit inquiens phoeensium ris arctficium est Massilia, troso in loco sita cui quidem portus subiacet saxum,videlicet in theatri lax: ima adaustrum spectans. Vrbsumuersia pulcherrimis circuncincta moenibus,maz us .gnitudine eximia cinus arce Ephesium Scapollinis delphicis templum concituest,hoc quidem nomini Ionico eommune est, hes1um autem Ephesiae dianae aera des sacra est.Nam cum phocenses a natali selo discederent,sermo extitiue tradiratur nauigationis principi que duci,viab Diana Ephesia cursus initium auspicaurentur, itur Ephesum appulsos percontari,quonam modo, 3c de imperatum esse querentur,porrδ Aristarctgmatrons admodu honoratae deam in 1-n1is estiritisse imperantem,utaccepto quodam a factissimulacro acumPhocensibusnauigationem Aristarcha subiret.Eo autem confecto, ut primum colonia cursum expleuitac phanum aedificatum esse c Aristarcham eximia veneratione habita, subinde in ciuitatibus per colonias deduistis, deam hanc ubique honorem inpri Α--mis assequutam, ceundem diuins flatus ordinem, Sc reliqua eadem tiruseruari, quae in ipsa metropoli consueuere. Caeterum Massiliensed rem Urbanam per Optis ita mates Saristocratiam regentes,omnes1egum aequitate superant cosilium Scc.eae viris mstituentes,qui quoad vita supersit d honore genus habent quo umuin0β Hilei. τιμον:Jg.i.honorificos vel praeditos honore vocant c Str bo.
TALIA DEHINC PRIMI Q V E EIVS LIGURE s. Sce Reseriptionis Italicae, Strabo,libro
mitto his verbi post infimas a sum radices , eius. quam Italia
hac aetate Italiam vocat estium est.Natique maiores Ita; oeneis ham, quae a Siculo Frem usque in sinum Tarentinu &posi
I sidoniatem progresse insemesam appellabant. men
autem obtinens usque ad alpium radices pucessit. Assumpsit etiam ab oraLigustica Vati fluminis confinia, maris' proximi a Thuscis finibus Istiisque usque ad polam. mari vero licet, priscos Italos stelicitate florentes in communione conuocasse finitimos, Peli in m0 dum auctis deinde viribus in Romanoru impetium peruenisse paulo post de Boma eius subdit.Vna igitur forma Italiam omnem geometrica ratione complecti, Formaliaud in procliui est,quaquam extremitatesillius maustra,&Hi mos ortus eXα Italis currentes esse triangulas commemorent,eius verticem ad Euripum siculum propducis inautem alpes hasere. Cocedere vero latusalterum infreto siculo &Tyrrheno assui pelago, ictu formam rectis descriptam lineis, proprie triangulum appellant. cautem bases,&latera rotunda sunt haec Strabo, & multa id genus, quae lector si voletlegat.Ph.comparatur quemolatio, ac tribus veluti peninsula circi ua svotibus,supero,inferon Ionio, Atalassi qui locus nunc Salutiarum, Salasse,&montis ferrati est i spes initium capiutit Rhegium queper Capuam, dissi nunci a mil. Ile. XX, Latitudine veprom xima ammad Arsiam amne n foromissisi lutiae. regione . C C C CL. temItalianiquiisq; nominibus vocitatastasse est in Saturὰtello, Satumia enim dicta Satumo,Italia rege, soni OenotriRa rege arcadis niadi, Hesperia magna ui pyim habitatore hicinsereresuma neu putarim in Irae ius,inlustius.Solinus:&idgenus affatim de hoc meminermi,porro,quod.mni' ha. de Italiae Iaudibus iurehaec dixisse auturnandum. Nam &inea eunt pedibus senu ausoniatentia Virgilius libro ge0rgico:&ex Graecis authotibus Aristides in Encomso ur&Plutarchus de xtum Romanorotem Aelianus de varia historia asis verae Italie.
135쪽
Recuns bis Italiam multi incoluere, nec vita magis terra frequentata, quod ob terrae foetizas Italiae eunditatem aquarum adfluentiam,maris commoditatem,portuum dispositione, hominum mansuetudinem,ciuiumque humanitatem caeteris regionibus antecellat:fuere que ea ciuitatesantiquitus .M. C L XV I . Haec ille. Solinus item de Italiae laudibus haec habetin Cialectaneis, sed Italia tanta cura ab omnibus dicta est,prrespue a Marco Catone ut largiter in laude excellentis terrae maretia suppeὰ tente.Dum schtores praestantissimi reputant locorum salubritatem coeli temti periem,Vbertatem loci, aprica coltam,opaca nemorum , innoxios saltus, vitium olearum que prouentus,nobilia pecuaria tot amnes acus latos,bifera violaria, in ter haec veseuum flagrantis animς spuitu vaporantem repentibus fontibus Baia 1olonias tam frequentes, tam assiduam nouarum Urbium gratiam iam clarum decus veterum oppidorum, quaeprimo Aborigenes,Amnes,Pelasgi, Arcades coes
Coloniis diderunt laec ille. C erum quia*pius Coloniarum meminit Pli. hic non obfue, quid. tit scisse qui scit Italiam diuisam in Municipia&Colomas, Coloniarum autem Latinarum,ut ait Pedianus,duplexgenus, quando videlicet noui coloni ex latio deἡ ducebantur,alterum quando veteribus colonis ius latii dabatur, ut possent habetire ius,quod caeterscoloniar hoc est, ut petendi magistratus ciuitatem Romanam adipiscerentur.Italia itur consulum temporepro praetoribus Se praefectis comuj mittebatur,imperatorum Vero, procuratoribus, postea comitibus. Cptero ut deus '' Italiae diuisioe dicamus Strabo libro qumto Italiam in octaparteis diuidit Vene
Venetis fiam,Liguria,Picenam,Lucaniam,Tusciam, mam,Campaniam,Apuleiam,alii
Liguria aliter,hoc est,prouincias . XVI. Campaniam Tusciam cum Vmbria, in quaest Eihi, Roma, AEdm n ua est Reate, Flaminia,in qua est Rauena, Picenum in quo est. sdia. Asculu,Liguriam in qua est Μediolanum, Venetiam culana: in qua est Aquileia Nursia Alpes Cottiaso Apenninuman quibus en Genua anniu in quo est Beneuetum,
ps Mihi, Apulerim cum Calabria in qua est rerum,Brutiueum Lucania n quo est regiu iur Rhetiam primam RhetiasecudamSicilia Sardiniam Corsicam,de quibus abun tia. de Straboaibro quinto stero quando Plinius ait. Ubis: i pa/ Ι NT ER SEXTA M H O R A M. PRIM A M a V E B RVph ob AL E Μ, Sc. Sic intelligendum, hoc est, inter meridiem Schibernum solis
Gentia. emrtum propeditur.Italiae Padus Mucius peculiatis est, cuius ita Strabo memiu Rium. mi darina saepenumero hymbribus crescit ac nivibus. multas diffusus inpar.
ψάδ Ris,er Omb occultum efficit ostium, haud ingressufacili at peritia mortabili ita lium Vel dissicissimaesuperat. Dignum praeterea sitimquodHomerus Italiae mumuli 1 - los laudauerit his Dbd illam scatere prodidit p6tissimam in parte Venetiarum,
i - , cuius carmen, hoc est, Mularum genus e venetis quae robore praestant. Dio
nysi quoque Sicilis tyrannus hincalendorsi semensvorum constitui quos ad equestre certame tollebat. eo ut per Grscos Minns prolis Venetς nobilitas ma n. ne x, ad longa lepora propago ipsa fama Vedicaret, ut scriptu reliquit Strabo in ostigo. λΠλ quinto, qui de Venetorum origine ita meminit. Caeterum de Venetis dii plex est sermo indam enim eos a Gallis eiusdem appellationis, occeani accori lis lGnos esse,memoriae prodiderunt.Nonnulli e Venetisqvipost bellum Tro ianum cum Antenore salutem assecuti cuisum huc e paphlagonia tenuere, descendisse affirmant, hoc usi test monio sua in alendis aequis industria, quς hoc omni no tempore defecit. Antea vero summo apud illos honore fuerat, ab illorum 1m1tatione,qui ad cread exequabus mulos studiumagitabant haec ille .Idem de Rauenna Rauena mirum ait.Inter c eramqvi eita loci mirabilia illud est quod paJustri bus miocis aer innoxi est : quemadmodum ad Alexandriam Aegypti paludisi Vinum Mirite propulsetur: propter amnis incremetum,simul etiam euauescent
136쪽
emno.Quid quod vitibus euenit quam admirabsis,eas palas creat celeriter pesticit,&multumfruchimedit, annis vero quatuor, I quiisque corrumpuntur:hs ille Rauenna condidisse Thessos idem scriptum reliquit. tero Ligures pIures Ligures. esse ab authotibus scribuntur. Alpini, Trasa miJugam, Apuani,Salturi ecia- Tata .
re assatim. quare de 19 subsultim agedum a nobis est. Nam &Strabo,desis etiam Apuam. inertim libro quinto disserit: Trog'&Eustathius scribui Ligures esse inter Masema rapinom: Cicero vero deligeagratia Ligures. Mest,mHtan duros aeque Hubii .
agrestes doeuit natura ipsa loci nihil seredo, nisi multo labore quintum, Apuairos, Buriatis. Deciates &caeter populos,quorum meminere antiquiores historiarum scripto: Ligurum resextincto testetauioconstat. ruerso autem genere: Iorus ita habet Pera ta ita acto punico bello sequitur Ligust1cum Liguresimiisalpium iugis ain entes, inis Alitis, ter Varum Macraque Ni dumis sylvestribus Victitabans: quos pene maius nune Alfinimuenire quamvincere.riti occasione locorum, latrocinia magis quam bella I ''' . laetitabant,haec Florus. Sinona inibi est: cinus meminit&Liuiuslibro ost auos' p. hcundo bello aduentum Magonis in Italiam referens: Sinong inquisoppido Alpia delphini ino prardam deposint. Strabo, i.Mel. Pompo. meostro loco ponunt vada sabatia. . nu ultra est oppidum Altillia:quod nunc vocant Aheselam,Deinde Genua tempes tus delphini: qui &nunc portus Fin nuncupatur:deinde vicinouorum nominu Siestrum
sanctiRomuli propeRumbum fluuiin palmis nobilitauim:sequit regio Lunen RV i sis, partim citra, partim intrariaeram consistens. Liguriae item meminit Strabo, his quinto iis verbis. Secuda exponaturi usia inipsis minis montibus,maerGaD Spediatiam,sic enim vocatur hoc teporeasque Ethrutiam sita, nihil descriptione dignu C strii Rhabens,nisi quod Uicatim vitam agut,terram arantem asperrimam fatigatesque ligonibus,immo vero sinaincidentes: Vt Possidonius inquit: haec ille &multa id jegio genus De Thuscis item longitudine haec ait. Caetem Thusciae longitudinem mae Thuta ximam a Luna usque ostiam per littus.Stad .milibus duobus Squingenti sesse dita sed 'est. Latitudinem permotamminus dimidio Eluna vero pisagritrastad. CCCC. Pes, tessestii Volaterias stad. CCLXXX. Rurs huic populomum stad. c cI x x. undeo 'populonio adCessam ferme D. ccc .alii D. c.dicunt.Polybius veris non omnia D 2δη mille. ccccxxx. est: porro de pelagis quorum hic meminit Pli .ita agit. cem Thais a quoque se toresatticarum de pelasgis tradidere,Athenis fuisse pelasgos : qui cti dani. 'instar auium quo Fors vocaret, huc atque illuc errabundi commearent,oro pelasti Cispata gis pelami hoc est,escomaevocarenturab Atheniemus, haec ille qui deitaliae situ aflatim memirut postLiguriam regio Suba ina rius mediterraneam occurrit: Tauarust quam Padus mediam diuidit: a cuius vitetiore spa Ticino,aciteriore vero Trees fluuius bri,duobus quasi bractus ab latereseptentrionalis includitur, meridiae Score15 A dente montibus:Igit itide Traspadahi: hinc Cispadani dicuntur Alpibus &L1gu a1o,ta riae vicini,quorum post Trebiam Derto est ciuitas: deinde Tanarus fluuius in Pati rea. 'dum influens:ab eodem abluitur Urbs,quae nunc Alexandria dicitur: qur quonda AVgμὴ 'Caesarea dicta. citra Tanarum ad Padi ripam Augusta Batienora est, aut repto, h lamso, Ph. nunc eant Bassinianum oppidum.Sut Smulta aliaoppida quae talini αἱ parcens Uerborum prolixitati omitto. Transpadum vero subalpinorum loca haec lai
sunt, Ad ripam fere exotietispadistia a ptholamso dicta tem Augusta Tatano θμημ'
Tum,quaenunc I aurinum, Stephanu gramaticus Massiliensium ait esse Tauro appellatam, quo signo Massilietestanauigantes utebantur in naui, non pro Verseuae cui Flaurus est,quem alii orchum uocant. Verseus,Nauatia,Pallatiae, Eporodia, Se N ' i' idgenus. Non est enimno confiij annumerare Urbes omnes nec iocos, nec
137쪽
ragio omnia oppida,quom Pli. hic meminit: φ pute turgescetis Iectionis:& quia cohee R ORO relicti Strabonec Stephanum, D yonisium Pomponium Mela Ptholemsum de ii Nasotata coplasiusquam desiderari possit disseruisse. Careero regionem Traspadana,stra num. bom tris diuidit partes, Subalpinam, Sc Venetiam, in qua est Mediolanum, inque mutilai aa Aquileiam,deinde Istiam, Pliruusautem Subalpinam partim cum liguria conti L. iungit,secutus divi Augustis sectionem, demde aspadanaxn,inqua est Medio
Papia a lanum quam nouam regionem coninuit:postea Venetiam:quam decima po,
quibus Q stremo Istriam undecima:sednuc ea partem qus post Ticirrum usque ad Atesim finiri in continetur attingamus raptim, Ticinum ex alpibus defluens in Padum oppidumilaba g. sui nominis habet: Papiam nune dictum: quod Pli.testatur conditum a Lentis Se doma Idaricis gallica gente: supra Ticinum sanctus Columbanus oppidum ab latere occi lues dentis oppidu citerum noui nominis Medoedia aliis dicta: via Cailares diadem Mos bra- te ferreo redimiri consueuerunt.Item genenum regio Ver δ ρος citra Mediolaestius: num a es contingit tota fere ignobilis: Ubi post Adulam montem, qui pars est Ais metiorum spium: catur a quibusdam nuc mons bralius, Telina vallis appellatidi iij. ta iacet longitudine mil passii κ. ditionis Mediolanensium. huic & aliς valles eo Canomi- iunctae Anguedina, Camonica: in iis oppida complura seu Uici potius, inter quaesu es a Burmium, Larius primo a septentrione in ortum hiberium excurriti inde sis duo L. h. brachia diffunditur:altero Comu inter meridiem &occasum petit:altero ad one
Comum. tem Leucu, ubi Adduam amne emittit circa Glarium,oppida Glarea, Surim, Dou λάου iis masium, Gra dono, Μ echa, Μ um lapidicinis insigne Comum orobiorumpis . Gli, aedificium hic Ph.authore Catone ait, Ogus tamen a GaIlis coditum prodit. Straetum bo,libro quinto huius rei ita meminit.Iis inferiores Brixia,acrabantua,&Regium, Suricum: & Comum, Haec mediocris erat colonia. ceterum Popeius Strabo Pompeii magni pater colonos in eam restituit. Quam incumbetes inaeti vastaverant:inde. C.Scio ishab Ho tria milia hominum insuper adiecit.postmodum Diuus Caesar quinque inquie u linorum milia adinhabitadum deduxit: e quibus fuere quingenti illustrissimi uss ..it ' ci Hos etiam ciuitate donatos inhabitatorum numero descripsit: haud tameitae Μ.hies dem domicilium habuere,sed oppido nome relinquetes Se Nouueomum appeti
Nouucoia lantes:-uocomenses oppidanos cauere:hae Strabo,sed de iis hactenus.Nunc
mum. de Isitia agamus cursim : post Timavumistriavelut peninsula pandituraltitudine Listi M. FCR. J .circuitu e XX ii .cum Libumis S amne Tisio terminat ad quem ab avisti aquileia sunt pass.cc.Μil.istriam ab istro flumine cognominatam astini.'rigea Tergeste put Tergeste colonia Romanom est,sita in sinu sui nominis:post eam qu ue sexo i isti ' passuum milibus mio est fluuius:inc Cisanus vocatus . Deinde Aegis paretiu M. a Pli. Polain extrema hora Italiae a Colchis condita: Vt ait Pomponius Mel. Item Aegis. Mi.Strabo addit: quodColchi aduersum Μedeam fugientem misit: cum minime obtrui compotes essentaedire frustra timentes hunelocum ςdificauerat: polam quolaue
LMustia lingua Colchorum exilium significZt, appellauere. Verum qui plura dei se volet,
mare. adeat geographos antelatos.
Ligures incolae exordiu Corsicae dederunt in oppida ibimstructa sint, ut ait Solinus in Collectaneis,ut colonias ibi deduxerat Marius & Sylla,'Ut ipsa Ligustici sinus aequor fluat in agro Cora sicano lapidem esse ait Solinus,quem Cathochitem Vocent. Masior est caeteris qui ad ortum destinantur: nec tam gemma quod cautesidemimpositas manus detinet . ita seiunctis corporibus
138쪽
. LIII. nectens, Ut cum ipsis haereat a quibus tangitur. Sed ei inest vellas uelut degluti nolentiorenescio quidparat gummi.accepimus,ait Imus, Democritum Abdedititem ostentatione serupuli huiusfrequenter Usum adprobanda occultam naturqpotentiam in certammibus,qus contra magos habuit. Strabo autem Corsicae ita meminit libro quinto. Corsica verδ quam Graeci Curuum appellant,mes ne eo Corsica litur,aspera,&plurimisin partibus'orsininaccessibilis, Aded ut qui eius montes habitant, ex latrociniis vitam degentes superentipsas immanitate beluas. Cum ergo Romani Imperatores in eos irruant pserum que castellairrupat magnuque seruorum gregem captuaduehantRomae,est cemeresinae & mirari,quam agreustis sit eriles quinquebestiarum appareat di iras,taciesque truculet aut enim vitam tolerare non possunt,aut persocordiamo nauiam insensati dominos coterunt. Itaque licetpro eispaululum exponanhPraelii tamen poenitentia torque: . - . tur. Habitabilia tamen nonnulla sunt eorum castella, Blesmi, Carax Eniconis, o . 'Vapanes, locorum scriptores insulae huius longitudinem asserunt miliata. e .8e ,' ix esse latitudine vero. I x x. haecisse: idem Pithecuta Capres meminit libroptimo S libro quinto iis verbis. Ante Misenum prochyta iaceti uia a pitherues 'sis quandoque diuulsa. Eretrienses autem simul&Chalcidenses Pithecusas haesutarunti cum terrae fugibus&aur ossi hici beatissimi foret, coortas stibὰ ις ς
ne nsulam reliquere,postremo que terre motibus expulsi,& exhalatibus ignibus& inualescente mari,& aquarum femoribus excessere.Caprearum antiquintus duo pNεfuere oppidula,nunc rounum,quod Neapolitani occupauere, is amitas bello Pithecusas recepere,denuo Augusto CGare illis donante. Capreas vero magnificeditissimis ibi structis aedificiis,peculiaresibi secure piaculum Ascule,caprearum item Suetonius affatim meminit.
A R D1N CA , M. Strabo, libro quinto Sardies niseno minus scite quam festiuiter ita meminit Sardinis , , , para non modica est, per minimeque uaquilla.Magna δ' mini quoque pars,agrum habet rebus omnibus Delicem,prsetepue ritico,pigrasque etiam urbes continet: ex quibus dies mores sunt,Carasis,&Sulchi locorum virtuti malignitasPgdam obstat.Insula enim aestiuo tempore morbosa est: in locis maxime foecundis,& quod haec ipsa motam incois populantur:S quidem frequenter qui Diastebes vocatur:qui antea Iolensesnor minarentur:memotig proditamin, Iolaum rosque adducentem Hereulis fies , '
hos huc appaesisse, haec &multa id genus.Strabo porro dignum scitu quod Sol in ' mde Sardinia agit. Sardinia inquit, est quidem sine1erpentibus. Seduod aliis locis .' - 'serpens Solifuga Sardois agris animal perexiguum quam araneae forma Solifuga o dicta quod diem fugiat.In metallis argetariis plurima est,nam solum illud arge, 0'μ μ ρto diues est: occulum reptat, & per imprudentiam supersedentibus pestem facit. Huic incommodo accedit &herba Sardonia in defluuiis fontaneisproueniensiudigo largior:Ea si edulio fuerit,uescetibus neruos cotrahit:riimiora deducit,ut qui mortem oppetunt velatridentium facie intereat. Contra, quicquid aquarum est varie seruit stagna pistulantissima, hyia pluuis in aestiuam penuriam reseruuantur.Nam homo sardus optime plurimam dehimbrido coelo habet hoc eolle ctaneum depascitur.Vt sussiciat Usui ubi defecerint scaturigines, quae ad victum usurpati solent: sontes sane calidi & salubres aliquot locis, aut abolent a solifugis
139쪽
insertum venenum aut etiam ocularias dissipant aegritudines: si qui oculis medetitur Sc coarguendis valent furibus.Nam quisquis sacramento raptum negat IumL. na aquis obtrectat, Vbi periurium n5 est,cemitur clarius. Siperfidia, nint, detite tur facinus caecitate& captus oculis admissum tenebrisfatetur, haec illa.
ERUM ANTE OMNES, M. Sicilia prosecto iure maximis dotibus a StraboneillustraEtur,qui de ea agens inquit. Quid Vulgatam ab omni Iocorum Uirtutem praedicem:quam nulla ex parte inferiore Italia Amonstrant: superiorem veris diceres frumento. melle, croco, si1sque permultis.Adde lacompropinquiestatem: Insula enim veluti quaedam Italiae pars est , marquoque singula tanquam ex ipsis Italiae praediis facile, nutu Ioque labore suppeditat Itaque Roms horreu Siciliam Vocauere,huc enim omnia ibidem nata comportantur paucis exceptis,quae incolarum usus absumitmonDiffus modo,sed etiam pecora pelles,lanae, eterique eius generis.h Strabo libro sexto,& paulo supinus de ea dixerat. Nam cum hacten semper singulisgentiu bus vicinas dinumerauerimus insulas ,&nunc tandem Vs que in finem ad Oenoutriam peruenerimus, quam solam Italiam nominauere pristi: iure eundem seruautamus ordinemo ad Siciliam & proximas Siciliari uias acredemus. Est autem Sicilia tribus formata angulis Greo quς primis taculis Trinacria posterius Trinacris appellata est:haec Strabo,& multa id genus de Sicilia:euius placita no collibuit fusius appingere, quod putem que que bonarum literarum candidatum lectore legisse que Ph.de ea dissetit.Solinus, etiam hanc eat triquetram. i. magulare Porro: quod Pli. VocatCrateram in Aetna montem, expendendum hic: Siciliam eminere motibus duobus Aetna& incedite sacer est Vulcanoduc Venerio singvertice duo sunt hiatus Crateres nominati, per quos eruciatus erupit Vapor prae missio priusfremitu per aestuantes cauemam latebraslongo mugituintraviscera terrae diu Voluit mecante se globi flammarum attollui: quam inte in strepitus antecedant: de quibus abutide Solinus, &Strabo libro sexto. Caetero nucissides, Cyclopas& Lest onas primo Siciliam incoisse tradit, post hos Sicanos genere Hispanico:deinde pigrique Troianorum hunc tenueruntlocum:Urbes Sicanorum Egestra,&Eryxussaccolae adcesserunt quidem phocenses:post hos Siculi exitalia fugietes,multi item barbarorum Siciliam incoluere raecorum primi Chalcides ex Euboea transeuntes cum Theocle duce Naxoἡ incoluere,De Hcilia item abunes de meminit Trogus libro quarto. Item Diodorus: qui ait, Sicaniam dictam fuisse
Liparae insulae .iIP ARA CUM CIVIUM, M.t Liparae insulae Sc aliarum insularum Sicilis meminit in bo,libro sexto iis verbis,qus ad ciliam 8c ad Liparas insual las accidere feruntur, & ad ipsam Liparam ostenduntur. Sunt autem numeroseptem,e quibus mamma Liparis, inquam Guid11 Coloniam deduxere, Sc. Pilato etiam Solisnus,astipulaturiis.In freto siculo Ephistiae insulae. XX v. l milia passuum ab Italia absunt, tali vulcanias Uoeant.Naetipsa
140쪽
&ipsa natura soli ignea per occulta dommercia, aut mutuantur sunsmeendia,Rut subministrant. Numero septem simili parat nomen dedit Liparus rex, qui ante Aeolam rexit.Alteram Vocauerimi Hieram, ea prstipue Vulcanofacra est,&plu. timum collaeminentissimo nocte ardet:Strongile tertia, Aedi donius:item Didyme,Eriphyia,Phoenicesa,Euougmon, m.
Phocidi.Dus nanque est,ammasa partitastistiam,vi p. . 'teraqu1dem ab occidua parte Parea aerembens, Seius depascensportionem, ad Crissaeum vers 1mum pertinens
iussa si cithom iri ripientem ad Euboleum finita pelagus. Vocantur autem timetides Locri & Omis, hille. stathius: Locretium staticorum me' Oeolae .
minit asserengeos fuisse seruos Locrensium ozolarum' qui apud inum Cti ut hinter Grscos siti sunt,ac dominis in bello commoratibus matronis concubuerunt. Timentes deindesta dominorum a gerunt inItaliam,manthetare,paulb poste ditam Crotonem, vocatique Epizephiti, quὁd Venientibus ab casu portum obson habet accommodum. Apud eos statua Eunomis cytharoedicam cicada facti me: Sta uamoriam testans, quod illa abruptae casachordae Scoederet. Liuius sisto septim6 nrib, etiam meminithorum quado est. Locrositi Brutiis Crispinus oppugnare coepit, gerursus Armius a Butroto amne,haud procidab urbe Locris, S c .Post Locros, Ri,s hos sagia fluuius est, deinde Caulonia, prius Ausonia quasi Vallonia hi vicina valle dia esii. 'cia ab Achatis aedificata, Viplacet Straboni:Caulonis oppidi cuius hicini. metiM s, , nem fati etiam meminit Vergilius, ubi est. Caulonis ad arces. Item Liuius,locri dbi: antelato Dstha vineis Miletium pidum Atheniesium colonia, hine scillese Valliaticus sinus cognominatust: qui ad Hipponiatem sinum Isthmum lati quem D δ ω . . Qnysius qua quemcmbus munire cogitauit:Petelia,cuius hic meminit MitatrGbo, Lucanorum metropolim ait esse a Philoctete,S Meliboeo aedisseamni Liuius hi, intestio desecundo bello in Brutiis ait esse, porro quod Pli. de Lacinio siue Lici: Segeticinio promontorio nonprocul ab fuittemplum unonis Licinisaut re Dionyis Hu-ὰ sio, Strabo libro sexto. Lacinis abunde etiam meminit, &Sagrae fluuis. y hiae,
D A ONIU P R O II NiT ORIO, M. Latinis Hic est secundus Europae sinus uxta hoc promontorium Aesai Croto est uxtalia elabitur fluvius Aesarus, post Croto; Sibisti: nem S1batis Urbs ab Achcis condita, similiter duos fluvios Classis, Crathidem.& Sibatim ingens quondam oppibus. XXV. - ciuitatibus subiectis. Sibaritae vi nimium molles, ac delira citatis: cati taXant , quum eo processerint, Vt Vel equos ad sym liphoniae cantum saltantes haberet:ρος res causa fuit ut d teretes. Crotone enim ita habet Strabo libro sexto .Ptima Crotoest, 1 L acinipe.&.L stadast&Aesar fluvius Sportus,&Minus alterNeethus nomine' arum cognomina casu prouenisse diclitur: Spauld post subdit Antea sane Iapyges