In Omnes C. Plinii Secvndi Natvralis Historiæ Argvtissimi Scriptoris libros, Stephani Aquæi Bituricensis, viri Equestris, Commentaria

발행: 1530년

분량: 752페이지

출처: archive.org

분류: 화학

251쪽

COMMENTA. IN . VIII. PLINII.

vllo meam , hoc est meatus excrementorum : haec ille : S multa id genu, Apud Aelianum notatum est Hyenam si hoc anno marem conspexeris, eamdem insequenti foeminam agnosces,si foeminamnunc posterius marem conspicaberis in visusque etiam veneris participatum,infreque Vicissim ac Vmri,quottanis sexu mutato tradit. Aristoteles. v i i l .de histo. animalium Hyenam sie destabit.Hyena corpore quam lupus minore non est acta quaequus, sed sera duriore. longioreque,& per totum dorsum porrecta,molitur haecinsidias mini,cineae tiam vomitionem hominis imitando capit,&sepulchra effodit , humanae camis auida. Stainus etiam eadem assirmat qus lucriimus.Vomitus,inqui mentitur humanos falsiaeque singultibus sollicitos sic canes deuorat. ui forte si venantes umbram eius dum insequuntur contigerint nequeunt latrare, Voce perdita . Eadem Hyena corporum sepultorum busta erui propterea est promptius marem capere, in pupillis oculorum lapis inuenitur nomine hyen:dicunt Wgditum illa potestate, ut cuius hominis fuerit linguae subditus,praedicet futura. Quod Eque animallustrauerit Hyena mouere se non potest:quapropter magicam scientia ei inesse pro nunclauerunt haec ille. De hac Hyena sic etiam meminit Ouid. x V .metamor. , Si tamen est aliquid mirae nouitatis istis, Alternare vices,&quae modo foemina tergo, Passa marem est, hinc esse marem miremur Hyenam.

De Iapillo autem qui eruitur ab eius Hyenae oculis meminit Massiodarus his., Tollitur ex oculis lapis excolendus H yenae, Dictus hymara, quem veteres si credere dignum, Fatidicum numen memorant inferre gerenti Quo queat imbutus praedicere quaeque futura. Et de Crocum affatim. - EASDEM PARTES inquit κι) SIBI. Hoc est testiculos. Albertus magnus fibros habere pedes anserinos posteriores est,quibus iacili natet, anterioresverbeminos in riseipsum posse castrare id animal sine pernicie,quod testes habeat spinae haerentes.Estenim animal terrestre Crocuta pariter aeque aquatile sed saepius in aquis agit:piscibushoc traditur vesci. Teta Casto, culos huius animalis Dioscorideslibro secundo Castoreum voca ad multos mores rei. taliurius accommodos: Ut suo loco Vide m .P sese castrare testatur, quod, carmen hoc monstrat. Qui se eunuchum ipse facit cupiens euadere damno, es, sticuliquoniam medicatum intell1git inguem. Porro quod hicininius de Luttis ait,eadem Aristoteles octauo de histo.amma.quem legat,qui plura de his volet.

CVri ANAE QV O a V E,&e. De ranam generibus aliubi agendum est, deque earu medicina libro. xxxii .capite quarto. Comitiales morbos caducos,de quibus in parte medica.

a cui scita,qur volet legat Aino. ibro de histo. animalium,

IX.cap. U . de ceruarum prudentiasica1t.Ferarum quadrupeta dum cerua maxime prudentia prinare videtur:tum quia cirs casemitas patiat:quo scilicet belua propter homines minus d accedunt,tum etiam quia cum peperit inuolucrum primumia exedit mox seselim herbam peti quam eum edetit,redit ad

prolem.

252쪽

molam. Comita etiam latis dissicillus amittit,&qua inueniri nequeant: cornu si rum compertum esse a nemine adhuc fertur,occulit id tanquam quoddam medicamento praeditu:hgcisse.Etsubdit Plinius. M CONCEPTUS EA URvμ, εα. Aino.deciam partuque ceruarum sexto dehistarim ic agit. Cerua plurimum subsidens coitimarem enim sumere non potest, coitus ab arctum mese augusto&seplebes, mplenturpaucis diebus:patiuimagna exparte Unu, sednonnullaetiam geminos peperis perspectam est:parereiuxta inas maxime solent metubeluarum.Etsubditinthius. γω HOC FIT INTESTINI DOLORE, SQ. Hoc etiam tradit Aristo.quo diximus loco. Intestim inequit,tam tenue est,Ut etiam simiter percusseris possit rumpi cute adhucmtegra, mirum dictu, quod de ceruis proditur, eos aspem pennarum rubrarum terris, quod Ausonius docuisse Videtur hoc Versu. ., An cum fratre Vagos dumeta per avia certas ui . , Circundas maculis,&multaindaginepennae Quod etiam Vergi. monstrat tertio georgicon quando cecinit., Punicear Ue agitant pauidos formissine pennae. SubditPIinius. - ACCENSI AUTEM UTRIUSLIBET ODORE SERPENTES, Sc. D1oscis. etiam libro secundo.Serpentess mcomu cerui abigi scriptum reliquit. Porro coagulum hinnuli conferre serpentium imbus produnt:quod Sc Solinusvii.applaudens sic affirmat. Aduersiis venena mitificuest hinnuli coagulum occisi in matris suae utero.patuit eos nunquam febrescere. Quam ob causam confecta ex medullis eorum Unguenta, sedant calores hominulanguentium .Legimus plurimos matutinis diebus ceruinam camem degustare solitos. sinesebribus long offuisse: quod demum proderiis uno vulnere fuerint interempti. Ad dignostendam vivacitatem Alexander magnus, torques plurimis remisim in qua post annum centesimum capti,necdum senii indicium praeseu rebant. De vitaeorum Vergilius. . Hos novies superat inuendo garrula cornix, . Et quater egreditur comicis saecula ceruus,

j -- c. Aristate. 1.dehisto.anima. Chameleonis siememtat. Chameseon figura totius corpori lacertam mplane representat: latera deorsum ducta ventri iungum i aterra quam lacerta,pedes singuli bipartito secantur.Et paulo postsubnectit. - Μ v T AT suum coloreminflatus, &c. Verum & niger non longe disilinulis crocodiuo est:&pallidus, vilaceres, maculis distinctus,Utpardus.Mutatur

color toto corpore,nam Soculi concolores reliquo corpori redduntur:&caudaeudem colorem accipit. tus ei piger admodum ut testudinis est, Palescit eu mouritur ire ille,& id genus multa.

CAPUT XXXII M.tii cauda

253쪽

V:T A T C O L O R E S , Sc. Sunt praeter Cha l imgυ Im meteonem animalia colorem mutantiae, ac stinuertentia: haec mittit Aethiopia, primo in oriem, inquit Solinus, i lupum ceruiceiubatum , Stot modis Varium, in nullum Taradr' illi colorem dicant abesse . Mittit εο Tarandrum b6ὰ

uum magnitudine, bisulco vestigio, mosis Nubus capi

rerm Rhil te ceruino, sino colore pariter Villa profundo. Adfit mantidanimal metu habitum inuexteren cum delitescat fieri ad similitudinem euicunque rei proximauerit,si illa saxo alba situlae frute, to Hrem,sive quam aliam praeserat qualitatem,haec ille. Porro quod deThoeticquidam enim lupos ceruarios Thoas cant.

CAPUT XXXV.

Histrix N- solinus laxatauiaeulatio emittit voluntaria, Utassiduis

Ni aculeorum mymbis canes vulneret ingruentes.Concinne

i in ri Hystriden deseripsit Claudianus his versibus.

-M , Cognitus histrix assimilat porca,menti comm sera . . Paula sub hirsito catuli vestigia dorso., Picturata seges,quorum cute fixa tenaci, . Altera succrescit M.

A Rh adi O R V M C O I T v S hyemis initio, Sce. Meminit Vrsus. Ursorum coitus Aristoteles sexto de historia animalium, et e .trigesimo.Ursi inquit coeunt humi strati,sertulerudies triginta ursa,parit tum Unum,tum etiam duos,sed co

E l plurimum quinque. Foetum minimum pro sui corporis

rara portioneaedit. quippe quς minorem catto,maiorem mure solet parere,modum item & m,et cruribus propemodum besque alijsplumisindiscretum Scrudem coit me se februariolarit eo tempore quo latet,per tempus pinguescit tam mas quamlae mina vehementeticum prolem nutrierit. ita me eiam Veris tertio.Eadeetia Solinus quaerit.hic refer oetus tigentes frigidissimos.Etsubdit. VETERNO PINGUESCUNT SQ. Nimia dormitione ac somno profundo, cibo tunc nullo utuntur. Verba sunt Aristo.oflauo,de histotia animalium, eadem nam ramis cap. κVii. Vrsa vesanemine, lapaucissimistempore sufflatibulicapta est,tempore latibuli nihil ederecertumestinarranteius intestinum per inediamin coniuere,ut adductum prope cin eat.Itaque vrsum latebram egressum primuherbam Arum dictam degustare,ut intestinum laxetur.Et subdit inius. λ CIRCA S V RGM OS C VM D E N TIVNT . εα- Eadem narrat Aristoteles libro nono,de historia, cap.sexto Linguam est, maducant quasi dentiunt.Ide depugna eorum cum tauro libro octavo, docto canis malium sic agit. Viribus, ait suis fidens istadit non solum certios, verum etia ros taurum aperto marte aggreditur,conserta iam pugnasternit se restipinum, doque taurus ferire conatur, ipse suis brachiis amplectitur comua re morsum armis defigi prosteriusque aduersatium ingredi ves duobusinnitenspedibus erect' po

254쪽

test. Et subdit Plinius. M A NN AL. IBUS NOTATVM est, M.

In hanc it etiam pedibussententiam Solinus, his verbis. M.Μessala consule L. Do minus Aenobarbus curulis aristis Ursos numidicos centum & totidem aethiopas, Venatores in circo Romano edidit, idque spectaculum inter memorabiles titulos annotatur.Porro non obfuerith1cannotasse latebram ursorum Decis dici hoc est moliam.Legimus praeterea , Vrsi masus inter esitanta praedulces, aci signis uitate:quod fietiPlutarchus testatur,vbd creberrime partem hanc Ursus moueat, agitetque,tum incessus ratione,tum apprehensionis. Vrsos Numidicos

alii ad pugnam praestantiores retulerunt quorum meminit Martia. his Versibus., Profuit ergo nihil misero, quod cominus Vrsos, Figebat Numidas albana nudusarena. De Lybicis etiam memimi Virg. quinto Aeneidos quando est. Hortidus in lacuaelis.& pelle libystidis vrsae.Et a1t Plinius. V R s I N A M RABIEM. Dicta rabies immanis ursorum es bi iunt, id crediderim Martialem cecies nisse.Ne nasum tentauetis vrsi. Quod ait Plinius. γυ V R S O S non gigni in Africa. εα. Contra refert Herodotus libro quarto. Dignum non omissu, quod ait Ouidius de informi ursae generatione libro. xv .his., Nec catuluspartu, quem reddiditUrsia recenti, , Sed male viva caro lambendo materin artus, Figit,S in formam quam cupit ipsa reducit. Philostratus libro secundo vitae Apollonii,vrsas cauetis beluis tauiores ait.

CAPUT . XXXVII. ne

O N D v N T v R HYEME, M. Atistoteles dehistoria animalium octauo cap. xv i i ponti S mures etiam hyeme condiscriptum reliquit: libro autem sexto sic demutium natura agit. Mutium generatio mirabilis,

praeter caetera animalia maiorem is modum est, tum nudimem,tum celeritate.Iam enim foemina praegnante, in isse milliatio aliquando occupata,paulis post reserato vase, musculi numero viginti & centum sunt reperti. Et paulo post ait. γω SVNTl a V I vehementer confirment mures, si fatem lamebant impleti sine coitu, M. De Hetinaceorum Uero natura ac astutia libro nono. Herinacei,ait,qui in cammis sunt commutatitsua cubilia aquilonum& austrorum 'mutatione qui ante intra te aluntur ad patietes discedunt Sce. Libro aute quin 'to de historia animalium de eorum coitu sic ait.Hetinaceis coitus erectis partib' supinis,haerentibus sibi aduersis. - MONOPOLIO INVEN πω Monopolium dicitur cum penes aliquem unum vendendi potestas est.

Θω C A P U T XXXVIII.

polium quid.

RI N AE ET ex duobus, M. Hoc est utinae lyn eis &leotophoni Solinus sic leotophoni meminit. Leontophonas accepimus vocari bestias modicas,ρος capite exuuruntur Vt earum cineris aspergine carnespollutae iactaeque Doto, per copita concurrentiu semitarum leones necentisi quandi honuqtulumcunque exillis sumpserint:propterea leonesnaturali P 'odio eas premunt,atque ubi est facultas data, motiu qui de abstinent,sed dilaniarasexanimanipedum nisibus.

t vi in C AETERIS

255쪽

COMMENTA. INI VIII. PLINII,

C AB TERIS inquit Pli.) a V ADRUPEDUM imperitans,&e. I ii. Hoc inseo .Porro de lyncum urina Solinus Plinio adstipulas ait.Istud etiam i=,' sas lynces persentiscere hoc documento probatur, quδd egestum liquorem illeo

harenaram cumulis quantum valent contegunt,inuidia inicetne talis egeries traseat in nostrum usum:lapidi succini color est,pariter trahit spiritu propinquentia dolores renum seda medetur regio morbo qnuitum graece dicitur. Porro H,. Meles et hic Meles cat animalia,quae a nostratibus Taxones siue Taxi dicuntur.

EapENTIVM sola vipera, Sc. Atistoteligebdem libro octauo de historia animalium. Oeterae,inquit,

serpentes cauernas subeunt terrae,sed inperae sub saxis eonduntur.Cochleas etiam terrestres sese condere testatur ii, bro eodem .Lacertas praeterea cauemas subire, ae quatuor

mus libro, bitum item in Arabia magnitudine excedere. -- Strabo geographiae. X viii .in Mauritania iambitales esse Vipera tradit. Caetero de inpera agendum hic est nobis, quae graecis dicitur j ,. Heu qualiter rodotus de viperarum partu sicco lane agit.Nunc,aiticum libidine agitantur,et pariat, par paria coeunticemina collum maris in emittenda genitura compraehendi sorbensque non ptius dimittit, quam deuorauerit, Se masquidem hoc modo perit. Foemina vero talem luis asculo poenam,qubd filii dum adhuc intra uteru sunt patrem ulciscentes ambedunt,eiu que suo ambesa ta partum faciunt. Hoc etiaNicander scite expressit hoc carmine quodsi conuersum Iegimus. , Vipera saeua caputIaetali dente maritis Mordicus abscidit,sednata ex semineproles . Viscera dilaniat matris,stratamque relinquit.

Contra censet Albertus,sed author ille est, cui non sit adhibenda fides: nam parsi diligens censendus in historia animalium describenda,quδd de his inlaesicissime tractatierit, qui a videlicet fuerit politioris S recondit1ofis literaturae expers. Plaelostratu secundo viis Apol de hac re etiam agit,sed diuersa a proposito antelato.

videtur in eos qui canesmutos appellauerunt. Nam quis hominum clariusaut tanta vociferatione bestiam vel furesi isti canes fugat latratu quisfamulus amantior domini quis fideliox comes quis custos incorruptior quis excubitor inuenire potest vigilantior quis denique ultor aut Um dex constantior Tullius libro naturr deorum secundo, de

hiis sic agit.Canum,est, tam fida custodia. tamque amans

dilaru adulatio tantu odiu in extemos, ta incredibilis ad vest adsisagacitasnaπrin,invenado alaetitas sid significat aliud,si se ad im comoditates genit esse Testes sunthistotiae, hae quas hae Plinius noster refert, quae etiam ab Aeliano tra duntur:ρος repetere laetitfastidientis lectionis. Annalibus etiam proditum, Mnes Hesiodo interfecto assistentes,autores cardissigruficasse latratu. TheopODUscribit Magnum Alexandrum ciuitatem constituisse inhonorem canis deg

256쪽

Strabo decimo quinto geogra. Indicos canes maxime probat:atque cetum R. l. Alexandrum Μ agnum a Sopithe rege accepisse: et Ut periculum faceret, duos leoni immisisse:quibus illum tenentibus alios duos setasse. Hi enim quum iam

consisterent, pithes iussit,ut unus ex canibus crum apprinensus abstraheretur amotiu, Sc nisi obtemperaret,erus amputaretur: quod AleXander primo non comcessit,cani videlicet parcens, sed cum Sopithes diceret se quatuor pro uno datursi, eocessit. Canis vero prius sibi crus incidi profundo vulnere passus est: quam morsum dimitteret. Sedredeamus adsistram. IN GRADIBUS GEMOα NIIS, &c. Gemoni gradusRomae constitutos ferunt in sceleratorum suppliὰ -m0 Cium:dictos volunt gemonias eruditiores, quδd loeus esset gemitus ac calamitae g 'tum:erat enim lacus scalarum modo factus surrectusque,quigradibus conscendit QM solabatiquare liquetis e Gemonias locum, i infames ac scelerati capite remecabantur,aut alio supplicii genere afficiebatur:meminit huiu loci citus,sssverubis. Tum,mqint,consessum collaceratumque Sabscisso capite truncum corpus Sabim ingemonias trahunt:huiusrei affatim meminit Caelius sexto antiquorum lectionum. CORONA CIRCUNSTANTE, Sc. Cbnuentu poαpuli Romani. IN venatu solertia, &c. Genu certe canum, Ut in tu, rei rusti. Vii. Aliud ad rem venaticam, aliud ad villam custodiendam, aliud adauersus hominum insidias eligitur. Varro secundo rei rusticae duo genera ponit, unum venaticum,& pertinet ad bestias feras, alterum quod custodiae causa para: tur probat autem maxime laconicos, Epiroticos,inlentinos. Sunt etiam qui proobent Molossicos, Indi. orcanos, alii Elymaeos. Aristo. maximos gigni in Epiro, I lope testatur libro de histo.animalium ter .Dignum scitu quod serunt canes ex Uulpibus, ac canibus ms, quos vocet Alopecidas:sicuti ex leombus gigni,quos essa vocent Leotomiges.Vocare etiam solant eruditiores Lethargum canem,eum qui Leotota elandestine mordeat:subdit Pli. - CANUM GENERIBUS, M. inires. Aristo.de histo. animalium sexto de genetibus canum agens sc ait. Canum να Pnera plura,coit Laconicum mensae suς aetatis decimo. Impletur canis uno initu. Catelli caecigignuntur,nec ante duodecimum diem visum accipiunt. Coeunt canespostquam pepererut sexto mense, nec citius sunt,que parte quinta anni Vtera ferant, hoc est, duobus & sexaginta diebus,parit canis duodecim complurimum, sed magna ex parte quinque,aut sex Laconicae octo patiunt. Vivit in hoc eodem genere mas ad annos decem, foemina ad duodecim: quida ad quatuordecim, sed re nonnulli ad viginti protrahunt vitam: dentes canes non mutant: praeterquam quos Vocant caninos, haec ille,& multa id genus. Iumella in annos decem progenerare canes scriptum reliquit libro rei rusti. Vii. RABIES ait Pli.) Canum CANUM, δα. Tres potissimum morbi canibus peculiares dicuntur,Radi morbi. bies, podagra,cynanche, ut scriptum reliquit Ainde histo.animalium septimo, vocatur autem Rabies graece Nimis, idest,*ua. Quicquid canis rabidus momorudelit,interire dicunt:Homo tantum euadere dicitur,quod testatur Aristo. quando est. Canes quaeque momordetin omnia rabiunt, pr1us homine Ut interpraetatur Leonicenu Mirum dicta,quod narrat Albertus magnus e hominem vidisse cui in brachio morsum infixisset canis rabidus:anno autem septimo post cicatacislocum intumescere coepisse, atque intra biduuinterisse,porro quod Ph.ait de augmetu morbum enim hunc Graeci vocat απὼ ἶ ο κ ,hoc est,pathos hydroα Hydro obicon:quare qui hoc genere morbi afficiuntur,vocantur hydrophobici,& meo phobi. tus aquar hydrophobia.Hanc egritudinem prouenire quidam opinantur, corporibusamechis ob immoderatam siccitatem, mecho naturali deperdito. Rufus taumen medicinae authot clarusarunc morbum in speciem melanchesiae euadere teut iiii statur,

257쪽

m COMMENTA. IN . VIII. PLINII, m

statur,sed dei hin parte medica. SYRIO ARDENTE, 3ce. Canestella ardente. Veratro, Elleboro,de quoin parte herbaria.

D ΜORSUM, &e. Cynor da yluestris rosa quam Cyno α-j alis cynosbaton, hoc est, sente canis Vocant,cuius affatimi da. meminit Dio. libro primo,Vt videre erit in parte medica. Radix rosae sylvestris mixta canum cibis,cum gallinaceo fimosint ne rabidi fiat, porro Columelis Uerba,cuius hiecitat libro septirno m. xii .haec sunt.Catuloru cauda posti diem quadragesimum quam fuerint editi, sic conuenit caestrare,nem est,qui per articulos spinae prorepit, 'que ad ultimam partem caudris modicus comprςhesus,& aliquatenus eductus abrumpitur, quo facto, neque in longitudinem cauda foedum capitincrementum & ut plurimi pastores assirmant rabies arcetur aetifer morbus mic generi, haec ille.

Budaeo .viro omni literatura politiore omato.Gell1us eni

alus. Alexandri regis&capite&nomine bucephalus fuit, Em

equo dignum mem otia visum, γε dubiornatus erat ar matuque ad praestu, haud qmscendi sese abalionisi a rege passus sit,&c. Soli. vero eiusdem mentionem facit Pli. penitus insecutus, Alexandri, inquit,Magni equus Bucephalus dicitas, siue de aspectu torvitate, siue ab insigni quod tauimnum caput armo inustum gerebat,uel quod de fronte eiusquςda extantium coroniculorum minae protuberabant,Cum ab equatio suo alias etiam molliter sederet, accepto regio strato, neminem Vnquam alium,praeter dominum vehere d1gnat' est,documentum eius, in praeliis plurima sunt,quibus Alexandrum e tatis certar mimbus sospitem sua opera extulit. Quo metito effectum ut defuncto, rex eXe: quias duceret Vrbem etiam conderet,quamin nominis memoriam Bucephalam eqs nominauit:porro quod de equo Ph.ait, seris, Solinus idem testatur, item Trans δ' quillus iis verbis.Vtebatur equo insigni pedibus prope humanis,&in modum di gitorum ungulis scissis,quem natumapud se,qui aruspices imperi u orbis teris significare domino pronuncias senimagna cura alvit, necpatientem sessotis ait tius primus ascendit,cuius etiam instar pro aede venetis genitticis pos dicauit staredeamusad textum. γω ALI VM detracto oculorum operimento Scognito cum, Scc. Videturassusisse Pli. ad Varronis verba,libro rei rust.secudo, ita inquientis, Tametsi incredibila,quod usu venit memoriae mandandum. Cum equus matrem Vt saliret adduci non posset,&eum capite obuoluto peronga addu isset,&coegisset matrem inire, cum descendeti velu dempsissetaboculi saltes perori es est impetum ineum,ac mordicus interfecit,hrc Varro:cuius verbis coniicereticet

ga meis male legi hic. γω LACERAT UMQNE, Sin. Nam legerim petorigam, id duscite est,admissarium, siue eum qui curat, ut equsiniantur. CYTHE inquit deprae E Plidequitatus, Sc. Dignum scitu quod Aristo.libro nono de histo. animalium hesim. refm,deprudentia equi regis scytharum,inquiens. Ferunt etiam regi scytharum

γω fuisse

258쪽

fuisse equam egregiam,ex qua mares generosi omnes gignerehtur quorum Vnu, qui prpstani rhaberetur,cum UteX matre procreMet,placeret,admissum omnis ino recuperam,opertam deinde latuisse matrem, Ut imprudens super ruret, ru avia a concubitu faciem matris agnouerat: fugam properasse, atque seipsum actu praecipitem interemisse. Porro idem authori libro septimo generationem equae rumpharsalicarum maxime probat, Varro Thessalicas equas etiam. Et subnectit Pli. - NAΜ IN CIRCOMAD CURRUS, &C. Eadem Solinus confir mat inquiens.Ingenia equorum,etiam Claudii Caesaris Circenses probauerunt,ctyetaso rectore quadrancursus aemulos,mnminus astu,quam velocitate peruere terent, Sc post decursa legitima spatia adJocum patas sponte consisterent, velut praemium victoriaepostularet excusio quoque auriga,quem Rarumenam nomis Daba relicto certamine,ad capitolium quadriga prosiluit, necante substitit qua libet obuius occursibus impeditus, quam Tarpeium Iouem trina dextratione ludistrassetaigc ille In Carcetibus, pagulis ac funibus,qui equis admeta currere ane inde exirent antequam magistratus signum misissent, subdit Pli. 'N p, VIVUNT ANNIS, M.ti Aino sexto de D.animalium de state

equorum sic meminit ea. x xii . Uta equorum plurimis ad decimum octauum, 'a' etia mulcesimum annum: sed nonnulli etiam quaeque &viginti atque triae ginta egerunt, si cura diligenter adhibeatur:kemina magna ex parte quaeque &Viginti annos inuere potest, sed iam etiam mussae quadragintainxere, minus mares Vivunt quam foeminae ob coitu Etsubdit Pli. λω EIDEM FINEM crescendi, M. Ansto. Sic foemina quinquersio finem tum longitudinis,lum etiam proretitatis sui corporis recipit. SED mas sexennio. M. Forma in

quit Pli. - EQVORVM quales, M. Vergilii versus de eligenda forma Eequorum sunt hi. U, Continuo pecoris generosi pullus in armis ςM Altius ingredituro mollia crura reponit f- , Ptimus Scire viamo fluuios tentare minaces

, Audet, Sc ignoto sese committere ponto, i

, Nec varios horret strepitus illiardua ceruix h

, Luxuriasque totis animosum pectus, honesti, Spadices glaucique color etertimus albis m, Et luo: tum siquasonum procul armadedere ' - , Stare loco nesciae micat auribus, S tremit artus N.

. Gillectumqtie emens voluit sub naribus ignem. m. ἴColumella autemsiteligendos docet equosaibfoeteirin. sextinca xx V sis. Cutit natus est pullus G festim licet indole aestimare, si hilarisi mirepidus, sine lcospectineri nouaerata stoeteris si antegrege scurritis Linuia Sc Macritate intradu& Moenas uatis exuperet, sif61 sine ructatione tramit: ponte, flumen etians adinHaeceruntarismihonestid utrientac .poris Uero foroma conssibito uocapite,nigmoculis; natibus apertisa reuibus auriculis μα. rectis,ceruicemolluataque, nec longa,densaiuba Sc per dextram partem profu*sa: lato&musculorum totis numeroso pe re gradibus armis:&rectis: latetibus inflexis, spina duplici,ventre substricho,testissi patibus Sceriguis:latis lumbis Scsubsidentibus,cauda longa:ct setosia crispaque aequalibus isque altis rectisque cruribus:tereti genu:paruoque neque introrsus spectati rotundis esuribus: foeminiis bus torosis,ac numerosis:dutis ungulis Raltis&concauis otundisque quibus α

259쪽

ronae mediocres superpositae sint, haec Cola. Subdit Pli. Coi τυάEquorsi NERVO AEQV INOCTIO, SQ. Aristo. de histo. animalium sexto. discostus. eorum coetu sicait. Coeundi initium musi in Ver foemina quadiuviuilinitui, nee tempus certum libidinem aufert. lumella,quo diXimus loco:marem minorem trimo,no esse idoneum admissurae nonnullos tare tradit: eminam bima posse recte concipere. Democritus adfirmat Ut cum velim mares progenerari,

sinistrum testiculum admissarii lineo funiculo est aduesse: eu foemina,dexim, AD MISS V R AE, admissura,repus ac actio ipsa, qua mariti gregum admitHippo; tuntur ad coitu,causa foeturae.-HIPPOMANES APPELLAT V Μ, &α manes. Aristo.libro antelato:de hoc sic. Cum equa peperit,dirim secutis deuorat:arque etiam quod pullinascentis fronti amfretHippomanes dictum magnitudine mianus carica paruatoriaculatum specie lafiusculum, nigrum. Huius etiam meminit Cotu. quando ait. Libidinis extimulatur equa furiis, Unde etiam veneno inditum rem lucet,quod equius cupidini similem mortalibus amorem accendat. Et subdit Vi. CONSTAT IN LUSITANIA, Sc. Cotu. eo quo diximus libro de iis sie agit. Cum sitnotissimum etiam in sacro monte Hispaniae,qui proseurritin occidentem iuxta occeanum frequenter equas sine coitu ventrem pertulisse,seetu queeducasse. qui tamen inutilis est: quod triennio prius quam adole stat morte absumitur.Qus etiam Vergilianis versibus confirmantur is., Ore omnes Uere in zephyrum stant rupibus altis, Exceptansque leues auras Sc saepe sine ullis, Coniugiis Vento grauide mirabile dioed, Saxa per Ec scopulos,& depressa convalles Diffugiunt. m. Iustinus non vento concipere equas reseri, sed iseunditate, id dicturi putat. Io Lusitania inquit. libro. v l i i i. iuxta fluuium tuum equas vento concipere multi

authores prodiderunt:quae fabula exequarum foecunditate nataesunt,quae tantae

ri. In gallitia ac Iusitania tam pemices sunt, ut non immerito vento concepti equi vir rux deantur. ASTURCINES, &e. Equi asturconesta Mucia ciuitato Hispaniae,de quibus sic ν artialis cecinit., Hic breuisad numerum rapidum qui eolligit ungue , Venit ab armifertigentibus astur equus, Syllus etiam, His parinis sonipes,neque matris notus ad idem, Autin concusso glomerat vestigia dorso, Aut molli parata celer trahit esseda colo. Iuta, inseriam equos vocamus Tolutarios, quasi a volutissitate pedum: & tolutis. iiiii, quasi Volubiliter: qua vocis acceptione Usus est Varro quado est. Vt equus qui ad

Veliendum estnatus,tantum traditur magistro, inequiso doceattolutim incedeare incestis huiuscemodi Graecis dicisolet, tome id est, endromos. Porro pluHi equos tot morbisassici quot homines tradit: de quorum morbis. Coli meamini item qui retece Oude ,elaniatri, id est, veterinarii aemulomedici. Cenusti Hicnon obfuerit annotasse equos promptissimis stimulis, iique parentibus, dici

260쪽

sINUM QUADRINGENTIS, &c. Varronis Asinus. verba tertio rei rusti. haec de asino sunt. Quδd sita sedisi ficia villae non sunt, quae asinum quem mihi quadraginta

millibus emptum ostendebas, apud tenon habent, metuo nepro villa emam in ostiplittore seianas aedes.Hunc Iom Budariis, 1εις aetatis peritissimus S compositissima ME Gina praeclarus, accurate castigauit libro secndo assis.Na in Uulgaribus Plinii cod1cibus quadringentis nummisi gebatur locum Budo adeat qu1 desis volet. Varro libro rei rusti secudo de asinoestum tum probatione. tum bonitatesic agit. Ego derisinis potissimum diea: hodium reatinus, Vbi optimi& maximisiunt, equi seminis, ego hic procuraui pullos, Sipsis arcadibus vendidialiquoties; igiturasinorumgregem.qui facere vesiboenum,ptimum Videndum, Ut mares ac Deminasbonas aetate sumat,omnibus parati' honestoricorpore amplo,semini ono.-EX IIS LOCIS unde optimi exeu M. Eistbdit Psi. ANIMAL ipsum MDtis impatiens, M. Aristo.de histo. animalium octauo,hoc etiam adfirmatisquiens. Impatiens Mugotis maxime hoc imal est, quapropter Pontica & Scythica terra asinis earet. Et paulis post subneetit Pii. NEC AE VINOCTIO neruo, M.

Solstitio prosechocestiuo asius coire solent. Solent autem tum mas,tum foemina, ut ait Aristo.sexto de . animalium,mense tricesimo eoire. Asina etiam anniacula concipere potest, rei scit semen a coituos interpelletur, quamobrem statim post coitum verberantipatii duodecimo mense, lacgrauida habe mense decimo a partu,die septimo asina iungitur.Et subdit Pli. PARITUR A lucem fugit, Sc. Alludit ad Aristo.assertionem,libro antelato haec narrantem: aerere ait, vel in conspectu hominis, vel in luce non vult, sed in tenebras cum pari tit ducitur. Porro Varro secundosci rust. Asinas ante solstitium admitti tradit, ut eodem tempore alternis annis pariant, duodecimo enim mense semen reddere conceptum testatur. Mares in operis remissione deletiores fieti,quod a Plinio hie annotatu est,quado ait M ARES: IN REMISSIONE, M. Cstero ubi legitur. N E C nisi spaciose incubant, εα. Budinis non ita, sed hoc modo legit. NdG risispaciosa laxitate incubitant. M.' Igetiam non ceset legenda lige duo verba alias atteruntur,Palpebrarum pilos, Coluaeirin.sexto. Diuersos in auribus,aut palpebris pilos discolores asinosreddere tradit:Pul onagrorum apti cibis quibusdam fuere, quare cecinit Martialis. x, Dum tenerest onager soliquetillisio matre I

, Pascitur, cinfans, sed breue nomen habet. i. .

Scribit Albertus; quod putatim ridiculam. agros quinta decima die mensis Martis duodecies rudere innocte,& duodecies in die aequinoctium iudicare,ea scripsit libro vigesimo secundo naturae animalium.

N ASINO, &e. Mesa prosecta,ut scriptum reliquit Mula. Colla. libro quoloco diximus,non solum ex equa oc asino,

sed ex asina dcequo, itemque onagro S equa generatur. Quidam vero non dissimulandi authores, Vt .M. Varro,&ante eum Dionysius,acαago prodiderunt mulam Destra regionibus Apiscar adeo non prodigiosos habeti, tafamiliares sint incolis pinus earum, quam sintnobis equa;

rum,hsc Cola.& multa id genus,qus legat si volet lectorim Subdit

SEARCH

MENU NAVIGATION