장음표시 사용
571쪽
nentis semen, de quibus aliubi fusius.Hic item Ri.Rutam sylvestrem prodesse ali Pyxis. Alsiosis. Sunt enim assiosi qui natura frigent,qui Sc Rhigosibi ,& dysrh i. ea,
Carda es timcinne solent. PYXIDE CYPRIA, PyXis Vasculum reponediatam . ribus, Dentis,pharmacis aptum. Hic non obruerit par mia subnotasse a caridamo id est.nasturcio cornuata. Cardamo similem, canticuius ea natura sit, ut herbarum in propinquo nascetisi humorem ad se vi quada intima petiiciendo ea cogat arescere, quod notat Aristophanes in nebulis qui ait. 'πασχει n τἀτο rimis
καὶ τὰ κασαμα, id est, patiuntur & hoc quadrat in prppotentes qui suos vicinos deae subere solent,de hoc satis,libro superiore a nobis disti m est.
I ME Ma dirim iENTA STRUM SYLVESTRI. m. Dioscori.libro λς δ pia tertio. Metham sylvestrem similem sisymbrio asseuerat, trum - 1 paulo tamen maiorem λςc omnibus cognita est&qug no η longiore verborum serie in ea cognoscenda egeat, eam ide I esse deterioris usus satiua scriptum reliquit. Satiuam menr tham graecorum schola hedyosmo vocat: alis mathimin
tha Uocitare, a nomine Minthes Qua Plutonis pellicem poetarum fabulae ferunt AE a Proserpina insolent semper pellices odisse Uxores in hortensem metham transformata fuisse narrant, aeterno in artema plata hominis monumento. Qua Vocem Romani magis amantes quod in ea male habitae ob amorem. puellae memoria seruaretur, una tatu & altera muetatis literis graecorum petitissimi minthem,meta sua fecerunt, quottidiani usus insanitate,& prssentis in medicina contra tot mala remedii Methar meminit The. lib. de platarum histo. V ii .ea. vi i. Arist.in proble. ait, mentha no esse edenda in bello neque serenda, quia refrigeret & genitura absumat. In Achaia Strab. mole esse ait dictum minthes,a plutonis pellice,quam Proserpina mutauit in metham plantam. Ouidius. , foemineos hortosin olentes Uertere mentias. Diosco .libro tertio vires metharinesse caleticiendi cicadi adstringendi, sanguis nem ait ideo sistit potus succus eius cum aceto. Rotundos lumbricos necat,isnes rem stimulat,singultus praeterea, vomitus,fronti imposita dolores capitis secti Mammas,quae a partu tenduntur&laetis abundantia tumentes mitigat. Contra canum morsus illinitur.Coire densarique in caseum lae no permittit demersis in eo foliis,stomachograta est, & codimetis apta quς omnia a Pli.prompta sunt in literas hic. - ADVERSA NTUR SCOLOPENDRIS, Scolopedraepstulδ superius meminimus,asserentes cetipedem marinam dici,sunt Sc terrestres scolopendrς,ophioctene terrestre scolope ra etia leta copetimus, cuius morsu muniter liuescit in orbe locus & exulceratur,rarissime rubet sent1tur praeter haec, toto corpore Ueluis pruriginis sensus.
M. TVR, Aures Verminosas grges, α σκωληκιλτα-adest ota scolecionias, quod ostquasi Uermiculantes aures. Et enim in ea corpotis parte tam tetru mali genus,mς aliter quam ex corrupto cadauere prodeuntes illinc vermes videre liceat.
CVM AΜyLO, Amyluaut re Diosco. libro secundo. Quod sine mo*la cotidiatur dictu est. Confic1tur id ex trimestri tritico. Madescit triticum quin quies in die mutata aqua,& si fieri potest nocte etia,cli aute incoeperit tenerestem sensim oportet desere aquam, cum emollitum id fuerit, pedibus est calcandum,
572쪽
mox superfusa aqua iterum calcandum, postrem δ qui superuacabunt fissureseris bro aliquo suscipiendi sunt,& quod superierit furfuribus purgatum,per colum tradilectum quam primum integulis nouis sub ardentissimo sole densandum est huismidum enim quamprimum acescit.Hsc est amylicosectio quamnectere libuit quorum se Verbum id tapius legentibus offerat.-- VA: DE CAUSA Pulegi si dignior e pulegio corona, M. Subnexuit postmedicas mcthae Vires hic pulegiu, quod nec effectu commodo nobis caret. vi Videre est apud Diosco,ti, i ii .syluae medicin iis cuius depreta adferreno obfuerit,adaugenda Plinis assextionem.Puuilegium,ait,extenuare taleiscere,concocta es adiuuare Iiptum ses trahere dc se Cudas,laetusque,conuisti succurrere,cum vino venenatorum morsibus opitulari,
siccatum tritumque gingiuaffirmare per se podagris coferre, varos emendare,lienosis mederi. Pli. deinde subdit. ., STOMACHI aute ex aqua intercisiones sistit, &e. Hic Pii. intercisiones machi vocaterosiones, Ut auguror alludensad Dibsco zlectione qui pulegium stomachi erosionibus prodesse testatur, quas graecia κγ me id est,morsus Ierosiones Vocant. Subnectitdeinde Ph. in SEMEN obmutescetibus olfactu admouef.M. Quasi innuere velit: prodesse, anims defectoebus etiam an intelligat eos animae defectri: ex Vesuaestragulatu prouenim re solent est haesitandum, defectus enim animae generabore Verbo graeci Uocant λειπο2umGad est; hpothymias. - Η E P A TI IS, Hepatis dolore laborantiu bus,e quibus diximus. λω ITEM PU LEGIO EST NEPET AE SOCIE * Nebei, TAS, &c. Haud paucos habet Nepeta quam alii calamenthum Uocant esseu rctus mortalibus quid eraccommodos, Cuius scite itamem1hit Diosco.lib. ii l. Calaminine Romani dicunt nepetam' in hoc plantae genere montana qusdam est talassis habens Glia oeymi colore subalido. maiores minoresque ramuloa, anguloso. N ilia. purpureum florem,qusdam pulegio similis est,maior tamen, nde Scaliqui agredi stepulegium catiquδd odoresimilis illi sit. Hac Romaninepeta dicunt.Eit postremo qusda nepeta similis agrestimentis,oblogioribus tamen foliis, omnium folia fetido sapore,&acri gustu sunt,habentque inutilem rassicem. Nascitur Nesperassicis capestribus,asperis &aquosis, pota succurrit morsibus serpentium, decoctum eius potum pellit Urinam,prodest ruptis; couulsis, difficultati spiritus. valet cotra letalia venena cum Vino, cum sale Sc mel epellit Iumbricos, foliaconcisa Sapposita foetus necat,menses cient, iussitu serpentes fugant, suggillata emendant, verminosas aures sanat haec Diosco.Tria vicos Icereticetille Nepetae generatacitPh. unum solum. Nicader in suis theriacis,duo genera agit, palustre alterum,aIte rum moramu.Subnectit Ph. - TVSA Aeolopia mponitur, M. Aegra Aegyαlops tumens est abscessus in angulo oculi, ad nares eam partesuppurans, Sante lops.qaeam disruptus exulcereturno Aegylopa sed anchylopa, cari produnt, quado vero disrupto abscessufistuls modo instillare coeper1t, tunc Mylops verus Sc in*teger est,nomen a capristi antiquita& fecit,sν, enim graeca lingua id animal vovcat,nec aliud graecis significat quam oculum caprinum.Moκ aitPli. VΜLNUM SYLVESTRE, Scc. Hic allusit ad Diosco.decreta,ita de Cumi
cymino siue cumino agentis. Cyminum sylvestre plurimum S efficacissimum tam
nasciturin Lycia miguus frutexest caule dodratali, gracili, &in eo quaternis quis ius ve foliolis gingidis modoserratis, &c. Finire singultum idem assertat id, item prodesse testium inflammationibus, Valere item contra serpentium morsus,proxdesse vesics stillicidionalculis bibi cotra torminaetiam scriptum reliquit,lib. i ii. thiopicum, caeteris, huic vim inesse calefaciendi asserens. Item satiuum prodesse
573쪽
bibentibus ingenerare memoris mandauit libro antelato trum quod ait Theb. ut a nobis etiarelatum est,tib. V i ii .plantarum maledictis cuminu meliorescere AD SECTORES. Sunt enim sectores, qui spe sui lucri bona damnatorum feeuti emebant in auctionibus:& deinde pro expensa aut copendio Vendebant,dsii dii sectores,ut quibusda placet,qubdempta sua prosequantur. Quare a Cicerone M. Antonius sector Popeii appellatus est, quoniam in me ne G.Po.bonarta demit:vocari etiam coeperunt sectores,qui ex damnatione accusati dimissili EAMD norum expectant. ASSERTOREM, Deffensorem. Nam assertor fertur tota deffensorquique in libertatem restituit. CAPTIONE, Fraude.
ETHIOPI CVM. m. Cuminum Aethiopicum Hipti
P R g pocrates prodente Diosco. RegiumVocauit, Pli. hic testiu
tumotibus cuminum satiuum prodesse ait i eo.inflamlassim mRumib . Est autem omnis inflammatio,tumor curu ἡ- rere soliditate,dolores calentes dolorupulsus quales in ψ' venis sentivtur,adserens ex eo phlegmone dicta'uod Viadeatur inflammari locus, latini praesertim Pli. totum egenus inflammationis, Ut sunt multae eiusnois Sceventus nunc inflamationes, nunc ardores, ahquado collectiones nonuquam tumore ut hic'ocare assolet. Non ob alia causam quam ut Celsus,lib. iii .docuit, infimotionis notas esse quatuor Rubor,Tumor,Calor,& Desor. C omunitesque accoepta
omnis inflamatio huiuscemodi est. Differt deinde locis,& partibus inquasse infinuaritarabesque tunc priuatim & ad ea partem contracta diffinitionem,qualis te: stium inflamatio est hoc loco notς autem inflamationum testium hae sunt. Facta in scroto inflamationem cognosci dolore dixerat medicae artis petitissimi,quidolor,si leui cotactu manus, gradis excitetur,sentieturque partis eius seruor δέ durities,in scroto secta inflamationem indieabit. Sin cotta nullus ex leui tacitasenties
tur dolor, sed pactis validius tantum digitis dolor aderit rubosque, δι durities nubia in superficie,sed altius impressis digitis durities tantum sentietur, in testibus se
eta inflamationem scire oportet Se hare veterum dis mina, Sc notae Vinii Minflamationis obseruatae ab antiquioribus medicissuerunt.Subdit mox Pli. Ammi γω EST. mino simillimum,quod graeci vocat ammi.&c. Meminitammem Diosco.lib. iii . cuius sententia Pli.videtur secutus. os .verba super hoc si sunt. Ammi quida aethiopicum,quidem regium cyminum nominat,sunt praere
rea qui alteriusnaturae arthiopicum cyminum Sc alterius esse ammi testentur.Exi sapore,calefacit hoc & est feruidae naturae.Bibitur eum vino cotra tormina,angu stias Urinae,Venenatorum morsus, menses idem trahit sugillata emendat, illa φCappar bibentibus gigniti in DE CAPPARI SATIS DIXIMUS, &c. Usum
ris. cappatis ante alios cibos in sanitate comendauit Paulus Aeginita,Iussaeque sumim aceto mulso,aut ex aceto,& oleo. Monuit praeterea excitare capparim cibi ap petentiam, iecur,lienem que laxare, 3c pituitam per aluum deiicere,qus omnis RPli .sunt scite animaduersa. in eam etiam it pedibus sententiam Dioscodib.secum .Seruatur quintide caule eius in salead cibum,ventrem turbat,stomachoes noraus, accommodatior elixus quam erudus. Radix trita vitiligines albas tollit, folia concisa durities &strumas discutiunt,semen menses trahit, ubi aute Ph. ait
Mi FERUNT QUE . XXV. diebus per urina & aluui totu liene emitti, εος in Diosco.
574쪽
Dioscindesaliter ait.nam semen cappari quadrannia Sebus pondere drachmas rum duarum cum Uino potum absumere lienem scriptum reliquit . quare forsan male habent codices. xxxv.quando Dioscorides dicat quadraginta, Galenus se primo simplicium,canis inesse vim purgandi,incidendi. 8e calefaciendi,laxandi aluos: ciborum appetentiam excitandi. Avicennalibro secundo. radicem capparis resolvere,abstergere aperirest, tum reliquit,prodem strumis, easque resoluere. memoriae idem mandauit. Cortices capparis dolatibus coxendicis mederi, paraly. si, stupori ferunt qui eius medicas vires sunt experti : Ioannes ille quem mesue Vocantauthor quidem Iect nis commodioris capparim, qua Vescimur ut plurismum iu obsoniis stomacho haudquanquam noxiam postetis legendum reliquit, illum eliminius authorem, quod sit medicis instar enchylidis,Dtticus tamen εο barbarus,sed doctrinae commodioris.
VOC A. N T . Ligusticum a Liguria vocitatum omnibus est compertum, eum.
quod in Ligusia copiosum nascatur. Plebs antiqua inustiti semine pro pipere diuina est,hoc est obsoniis fissimum,ut coniicere licellectioneGolumellae intimo ultimi rapitis libro,docens id adoxypora misceti consueuisse, quid libro duodecimo panacem hunc id estligusticum autumno seri iubet, miscerique. IVBET OXYPORIS. Oxypora vocant quδd aceto condita ad Oxypo
intinctus seruarentur.Panacis nomen sibi asciuitligusticum,quorum radice,cam α.lem,&vires similes herculeo panaci habeat, semen caleiscit concoctiones adiuuat. doloribus interaneorum prodest,tumoribus,menses trahit, utinam cit, stomacho
est gratum ligusticum. Pro pipere Dioscorides ligures seminare olitos scriptum
reliquit libro tertio. c Plinius cunilae bubulae vires enodat melcas, ad quarum notionem,expendendum est genus esse origis de cuius. vi .c .sequenti fusius.
aliquodheracleoticu vocitatur,ut liquet dictis Diosc.sibro m ii.Multaeerte origanigenera colligitur verbis Pli. Sc Dior seo.Theophrastus tamen sexto plantarum duo genera pro
dit, numquod sterile, candidum alterum,quod feraX Sc D ili seminis plenum.Colum. ante ininiusque, deinceps alista
2 3 multa diuersisnominibus Sc historiis tanta vatietate Sc ina
B l certitudine genera origani dometunt, ut sit arduum his mdem adhibere.Difficillimum utique est concordem tot veterum scriptota histodiriam origani facere,liceret sane quaeabiis tradita sunt,omma aut saltem plura repetere hoc loco, Verum nec est instituti strinam obstreperςpotius linguae est, qua docentis ingenue. Agemus ob eam re causamnostram εο quo genere laboris huic scriptori hactenus prodesse sumus conati,eodem in oramo etia prodesse conabsemur:cuius cum notum sit primum illud genus,quod a mnctis heracleoticu, a gente inqua optimum prouenitappellatur:mulus enim locisin quotidiano ciborti Scsanitatis usu est,duo alia genera petitiori relinquenda censuerim.Heracleoticu ab Heraclia nil ciuitate,bonitatis notam Sc laudem nominis eam inuenit ictalheracleotica herba est,ut gentis cognominesilo asyluestri distingueretur. Nicander in suis theriacis ἡρακλεj -αν destheraclion ganon propterea Vocauit. C, Civilia autem quam ita 'ocat Plinius. origanon est, graecis κω is, id est conite O latinis vero, cunila . Dioscorides libro tertio , or anum calefacere , ideoque his syVenenatorum morsibus aduersati potum cum vino: cum passo contra cicutam 'Υ aut Nium,
575쪽
aut opium,& contra gypsum cum aceto valere' scriptum reliquit. Menses trahuoriganum . prodest tussi emendat item origanum suffusos selle oris vicera:ereduntur seopae origani stratis subiectar longius serpentes fugace. Est & sylvestri, oKDEnus,quam aliqui heracleam panacem vocant,ea est quacunilam Vocata diximur.
I PERITIS QUAM ET S I UI. V A. s T R v M . &e. Etsi affatim videamur de vi me, dira origani loco ita poscente disseruisse,non obfuerit e rius huius meminisse.potissimum illius generis quod trago riganon vocantirelictis alis genetibusad est mitide. & pisti ue alis . Est enim tragoriganon, astipulante Dioseotidelibro tertio, breuis Sc exiguus frutex,or ano agresti vesset pilla foliis Stamulis similis: emaci ad glutinandum poes testate. Plinius alias vires tragorigano assigna quanquam Paulus Aeginitalibro
sexto omnia origani genera dicat incidere, tenuare,siccare, calefacere, in tertio ordine vires omnium esse similes assertans. Trago iganon hie Pliniuq prodesse peripneumonicis, hoc est pulmonis inflammatione laborantibus : hanc graeci vo eant peripneumoniam cuius ita meminit Galenus in sua Isagoge. Placet autem ali quibus grauem pulmonum inflammationem peripneumonia esse, idque grauita teindicatur,aliquibus contra:videtur pulmonem non posse inflammari,sed cum adiacentes& propinquae pulmonibus partes in hoc metuo fuerint, ab eis nomen ines uenisse hoc malum:sequunturpeti eumoniam seb iso angustiae spiritus, latera iis dolor interdum. Paulus Aeginita pulmonis inflammationem aperte hoc maulum appellavit,quia plarrunque oriatur ex valentiore a capite in eam partem distilulatione. aut angina,aut suspirio,aut laterest dolore:sed de his hactenus.
VENENA OPII ET GYPSI. Est optum papaueristiquor . letalis quidem & venenosus nam qui optum hauserint,inest prutigo, acupore adeo grauantur,ut vix expergiscibiles sint. Ut inpenumero inualescente venes notanta fiat prurigo,ut qui etiam id hauserit, ea vexatione excitetur, redditur to to corpore opis odor . Dioseotideslibro sexto, origanum his prodesse memoriae mandauit praeter notas communes epoti opii a Nicandro frictiones, langorem, soporem, pruriginem toto corpore opii odorem . Numerantur Saliae, e est
in pallida facies , labrorum igneus eoior, exigua & fiigida respiratio, livescentes gues istortae nares,eoncaui oculi. Caeterum venenum gypsi est ut strangulartiones faciat, ut scriptum reliquit Dioscorides libro sexto.' γω LEPIDION INTER URENTIA INTELLIGI sT V R . Lepidion alii gingidion vocitant:folia eiusexulcerant,aut rein scoride,cuius assertioniastipulatur hic Plinius. radicem lepidii collo adalligatam dentium dolores compescere proditDioscori libro secundo, Item pellere leprasi pictum.paulus Aeginita iberida esset idium videtur prompsisse in literas, succo lepidis acorem Iacti aegyptus,&sma addit.quod & docuit Columella libro tertios decimo,capite octavo, his verbis. Sunt qui satiui& sylvestris lepidis herbam cum
collegerunt in umbra siccet, deinde folia eius abiecto caule die Se nocte muria in cerata expresseque lacti miscent sine condimentis, &salis quantum arbitrantur, tun caetera quae supra praecepimus faciunt.
Git. in GIT ET GRAECIS, ALII M E L A N Τ H LO N , MLII H. E L AS P ARMON. Est pluelmelanthion,quodlatius 'in cant ellam.
576쪽
cant nigellam cuius semine pan1s grato sapore quodam commendabatur: msperagebatur enim ante cocturam illi triticum, quemadmodum & papaueris. dictum 1d h eolore nigro melanthion 8 melam ermon, ac si dixeris nigrum semen, gra tum panificio ait hie Plinius quod &comprobatur lectione Dioscoridis ita libro tertio inquimus. mpinsitur id pani gratissimo ibo, fronti eontra dolores capistis emplastri modo imponitur,et eontra incipientessellis suffusiones,tritum in naαribus eum irino unguento instillatur. Delet 1dein lentigines, lepras e tumores itidem veteres, Sc durities ex aceto emplastri modo.mpositum,pellit lumbricos, . menses & Urinam cietare prouocat finit angustias spiritus,fugat id serpentes. Ferarunt praeterea largius potum letale homini esse haec Dioscorides . Galenus libro septimo simplicium,calidum & siccum m ordine tertio scriptum reliquit, id asse:
rem ventrisam malisnecar menses excitare, Urinam ciere, auferre dentis Iou AH
rem. citem Plimus, anisi medicas vires subnexuit assertans prodesse ructus. Allusit hic certe ad Dioscoridis assertionem,de ani ita agentis. mam ex genαtibus bonitatis aestimationem habet creticum mox aegyptium calaaciei disice dique in uniuersumvire, habet anisum,othhesitum commendat.*mno dolorem lauat urinam cit.& haerentia disiicit, let contra hydrossim,sitim arcet ,confert inflationibus,sistit foeminarum fluestiones,lac proritat venerem stimulat. Sedat eapitis dolores lassituriustum naribus,quaroia a Gale.sexto simplicium comprobantur .Renibus Vesicaeque Micenna prodesse memoriar maiidauit , necnon εο inflationibus intestinorum,Plinius hic orthopnoeicis prodesse ais. Est Utpote oratho ora angustia spiritus, potissimum quandos tirus non nisi recta: ceruice ubhitur,viait Celsus:cum veris spiritus difficultas modica est &necextoto stranguα Ias dyspnoea fertur, cum vehementior 3c quando spirare aeger sine somno non potestiast adicitur, hinc ammatici sicut Erino olei εο dyspnoici, de quibus itastias elisus spiritus &anima egreditur. tipneumonis atatim meminit Galenus secundointeriorum,capiteociau Dissicultates anhelitus plures esse colligitur tractione Avicennae,decimasen tertis,tractatu primor quare qui de his fusius volet:
CUM CASTORE O. Castoreum equidem mire prodest Uuluae, - - nam menses laetusque, ac secundas& pellit, &prouocat, viait Dioscorides libro primo,de quo ubi postulauerit rerum series,copiosius disseremus. Seribaestrabo tertio georgicon nfluminibus Hispaniae capi, ponticos tamensibros caeteris praeuferunt,deqvibus agendumetit suo loco. 8 A
VO QUE, M.t Similes ane tho vires inesse quales aniso palam est uar& comproban Ahetint laetione erima Dioscoridis, ita de anetho agentis. Tormina&innationessinit anethum,cit Urinam, singui, tus lenit oculorum claritatiofficit Rgenituramextinguit.
sit codilomatastitus cremati semini sanet cinisv Est . utpote gratum ori & stomacho. Hic Plinius radices meat illa illini epiphoris ait, quod nec ait Dioscorides . Paulus Aeginita anethum hypnoticum esse ait, id est somnificum , prasrum libros αto, quom loco maturare ait crudos tumores & humentibus Vlceribus utiliteritulini, idem libro secundo,capite de vigilia ad conciliatam somnum anethino oleo
577쪽
exviribus herbar uti iussit. Anethum aniceti nomen sibi asciuit,quδd cibi appe.
fetiam faciat . Paulo mox meminit Plinius sagapeni, nasci in Italia assirmam. Dioscorides vero libro tertio nasci in media graecis parte,liquore sagapeni solum Vti antiquos animaduertendum,qui ut ait Dioscorides) facit ad pectoris & lateὰris dolores,rupta,conuulsa.diutinam tussim sanat:purgat pulmonem,datur comtitialibus .lienosis, res lutisque:menses prouocat,oculorum eKterit cicatrices. --PAPA V.ERIS SAETIVI, &c. Culturam papaueris,ante
lato libro satis docuit Plinius hic vires medicas enodat. Quanta autem papauerit PURMx genera sintliquetlectione Theophrasti libro nono plantarum . Dioscorides dues plex tantum esse genus poste istegendum reliquit libro quarto: ubi sitiuum S syluestre esse dixit:illius semen insanitatis usu panibus ammisceri prodit . us veti. tb hoeest sylvestris non Theophrastus hoc rhoeada Deatlibro nono plantarum. simile id esse eietatio sylvestriasseretismasci in adiis,maxime interordea florem habens rubentem,Vasculum quantitate unguis digiti . Dioscorides sylvestre hoe nuncupari pithitescriptum reliquit a dolii tarma quasi doliare nominetur . Um
nibus autem papauetis generibus inest vis refrigerandi, decocta foliorum ac vatisculorum, somnum cient.Bibituranquit Dioscorides,decoctum ad vigilias . Emis plastra eo facta contra inflammationes valent,& ignes sacros. Datur bibendum nigri papaue is tritum semen in Nino contra distillationes in aluum , Sc muliebres Reminarum fluctiones. Idem contra vigilias,&Vbi sopire opus erit, emplastrimodo fronti, temporibus ex aqua imponitur. Eiusdem papaueristiquor malo: re refrigerandi ,crassescendi, & siccandi in exigua mensura, erui fere quantit te sumptus somnificus est somno dolorem leuat, tussibus subuenitudem maiore covpia potus nocet Hie liquor probatissimus est,qui gustu sit amarus,& in aquas cibb me liquescens: quidensus ac ponderosus, qui in sole itidem positus diffunditur, S loecernae admotus non caliginosa ardet fiamma. Quique postquam extinctus fuerit, doris vim suam seruat, re Dioscorides, a cuius rivulis quae hic ait Plinius Videntur corriu ta. Tanta sopiendi vim liquori huic quem optum vocant laesi se proditum monimentia Plutarchi est,tertio sui symposis,ut solo halitu, aut odo: iis fluxu ut sopitos concidisse asserat,eolligentes liquorem hunc. Hie mirari subit authorum grauissimorum discordem sententiam de papauetis genetibus,Theo Phrasto,dioscoridi ae Plinio tria genera constituentibus. Nicandro autem in suis inpriacis duobus tantum assignatis effusissime libro superiore genera haec a no bis tractata sunt,quare de hishactenus. QUAS VOCANT LEXI pYRETAS ET PEPTI Lexipy CAS COELIACAS. Contenderim cocinnius legi lexipyretos, quod
reti. notat medicinas febres finientes,dictio composita ααρ - ετοι pyretos, quod se
Coeliaὰ bris est. Sunt ergo lexipyreti medicamenta,quae febres finiresolent. Coeliacae v eae. in medicinae sunt,quae ad caeliam valent sicut arteriacae quae ad arterias , stomatis Peptim LMquae ad os. Coeliaeas peplicas vocavit ioc est concoquentes, vel sut ita dicam apepsia. digςxent mam, est jeptin,concoquere ac maturare est, quare inmedicis Dipepti nδ πτίκα dest peplic dicuntur quae abscessus & collectiones maturant: crebri sq. tδmen peplica dici solent,quae coctura cibi in stomacho facere selent, quare pest Peptin. ς Mocaiciest. Galen libro simpliciu septimo, S Aincenna libro secudo, alimide papaueris Mnetibus ac vi agunt,eos itaque adibit qui fusius de his Volet,idem Salenus libroingenii sanitatis,opiu ulcera desiccare memoriae mandauit.
culum notat,quo fruetus plantarum cooperitur.
βC-A PQ a P SO, Scapum vocantin quo semina quarundam herbarac ictu TXa dependent,
578쪽
tri negotiatores,ac operis Uecturas portantexo qui praecipue lignaterunt 1 laphoros scite dixeris.
in genera inius pertractat. micularis papaueris quod ceraturi Vocant:cuius rememinit Dioscotides libro quarto P his verbis.Habet folia colore candido,hirsuta verbaseo sisymilia, per ambitum sertae modo incisutis diuisa, eodemqu0 agrestis papaueris modo caulam similem habet: Mete pallidum fructum breuem,eornu modo inflexum, fCenu
graeci corniculis similem: Unde δέ nomen inuenitiin quo se
xenexiguum est,nigrum papauetisseminibvssimile . Nascitur maritimis aspes m Plocis,indistinat coxendicis dolores 3c iocinomaffectiones usque ad dimisdias in aqua decocta moxpota. Prodest eadem ad crassas,& arenosas,& asperusUunas.Iumetorum albugines,&nubeculas inuncta emendat. Foliorum similitudine decepti aliqui sel secrediderunt exhae glaucium fieri, hetec&tnullaid genus Dio; 1corides, a cuius conceptaculis , haec quae Plinius hic prompsit in literas videntur detorta, necnon &la penu Theophresti libro nono plantarum. Nonnulli id paras his meant,quoniam ad mare nascatur,quam naturae natalitisque eius notam seu cura latini marinum fabiolum vocarunt. Hoc genus papaueris nasci loco nitros H 1 quod haud Theophrastus necDioscoride emotis tradiderunt,quam susuPic'rpon us petr inquam nitros'degendum Dioscoride&Theophrasto astipua lancibus.1tem id papaueris genus suadet dandum ad coxendicis& lumborum inalia,DNscorides ver ad coxendi ιε adiecinoris uitia . Glaucion a plaetisque catum prodit Plinius, cat*minquam similitudine iamfrilia habet glaucionsimilia foliis papaueris cornuti.vitestatissimum Dioscorides reliquit,libro tertio. Est glaucion succus herbae sytiae,sed de hocsuo loco ubnectit mox Plinius. δω. H ER AC J IUN, - MOCAT UR AB ALIIS AEP H R O N . t 6Hic allusitad assertionem Dies oridui huius ita mentionemώα omni libro quarto. Heracli v apaue dicunt Aphrodesque,caulem habet doα4- e , ς uissimaseli lauariae herbae similia;&circa ea fructum candidum. Tota etiam herbacstcandida&spumea: legitur semeneius aestate cum toto increntento integxum fuerit, siccatumquecee,detin,prodest domitialibus. StatiTheos lausus me nil nonpplantarum, Aliud est papauer , heraesium vos struthii d est lauariae herbae aqualintea dealbantur, ineunter g c dida insuperficie terrae,fructum itidem sandidum purgat perseius verna radix eius,ytesitur ea aliquiad comitiales in mi a Muru Nec Theophrasuuflestione cuiusliquet Plinium non1atis Deliciter ac attente; eophrasti sense n yli naJuxisse, labudeestanimaduersum a Leonicenosi que. Quod hic VOcat,neoteuchm cinune diapapauer Uocaut Perinde dicas puteris caput,Solas enim iwsignificat quare proprie diacodion est, quideKcas .HMUR'diu iuntiquissimum ex semine viquibusdam placςt Id etiam asteriasvRE Un ging Sasteri H ita graeci v are interdum oleat. al, M.
579쪽
Coriza ER T IVM G EN V SI H TM A .LON, &e. Tithymalorum genera tria Theophrathi, memoriar mandaui Dioscorides ac Paulus Aeginita septEtradiderunt,quorum omnium metio aliubi agetur, versim ne illotis pedibus hoc silentio praeterierim,raeophrasti pinga verba,ita de tithymalom generibus, agentis. Tithymalorum aut maritim'qui coccos ocatur,circinata habet
folia caulem totamqueplantam alii tuaine fere dodrantaEli. Semen candidum,demetitur cum primum incoeperit Uu taturitate nigresceis re daturque siccatum semen Sc tritum tertia seia acetabuli parte. ini deinde ina tithymalus dicitur blaaginum habetialium tota est planta bicubitalis,lac ex eo in Vindemia colligitur:&cum id curauerint Vluntur:Purgatautem magis per inferina,qui etiam myrtytes vocatur:colore candidosolium habet myrto simile, sed in summo aculeatum.Spargithic per terram viticulas, longitudine sere dodratales. quae annuum fructum alternant:aliae scilicet nuncόaliae sequenti anno abrade iudiceeXeuntes,&id genusmulta. Item horum lisio quarto abundi, meminit Ditis rides, Subnectit paulbmox Plinius. EST PORTULMAC A V, A M PEPLION VOC A N T , M.-Hic Plinius pessio, qua& peplida vocat Galenus sylvestrem portulaca innuere videtur,cuius ita litaractio Dioscorides meminit.Pephda sunt qui agrestem portulacam' Hippocrite spe plion vocat. Nasestumaritimis praecipue locis,frondosus estfiuiexaamsi indire plenus. Folia habet portulaeae similia circinata , & ex inferiore parte rubentia.
Quinetiam sub foliis rotundum eodem qu epius modo semen habetis Aeservido: Radix est illi Una graeitis Sinutilis. Libro autem secundo deportulaca ita a git. Adstringit portulaca,capitis doloribusi deo oculorum,siarumque partium inflammationibu stomachi ardoribus,sacris ignibus, vessic ue doloribus cuin polenta subuenit.In cibo eademdentium exactiore.acerbo, alio cibo torpores corrigit,st achiardo esIenit venEris impetus inhibet. Succus eius facit ad febres, prodest cohua rotundos vent Ium cos,contra cruenta sputa, intestinorum formina, singuinis eruptiones, ut omm medicamentis utiliter misceturansper turcapitis doloribus cuGrosecet,vel oleo Scc. Galenus septλ' simplicium, post Iacamintertio ordiriefiigidam staptim reliqst. icennalibro secundo,succum ei fluxum sanguini compescere restatus est prodesse item choleticis,stomachiatasibus actocinoiis vitiis,necnon&dysentenae conferre,febribus conueniremtiquis. Paulus Aeginita librostrio eadem confit atqui serum satiuae & Mnagressisarieminit. Etsubdit Ph. VM B UICO P R O CIDv O. Se Prociditenim aetabitur umbilicus trestatissimum reliquitComelius Celsu '. vii METROD o MI μό- Φ-HME qim via deradicem, se ipsit. Suntenim Rhizotomumena, quae deridicibus se cantur tractant,vfaliubi knobis monstratumest. Et subsequitur. T D IS CIULAT ON HIN, toto anno non sentire. Et a crebrememtamnum quando per Ialatum in Duces labitur,hoe iteratarrhu vocant nam di pellare halia obierit quida inultilisagistri excerpserimus dedistillationi Uscerniculo notare. stillationes ergo dirim',q asgrres sua appellatione catarin Vocat, Vtem loco Sc euetu variatid malu.grauius ideo aut levi' nocet sic diuersi
4c discretis remediis curari ab eo debuisse lateta est. Et quonia de iis agerest i ITAS, M iii Y incoepimuri.
580쪽
Catarinus,a capite o tur repleto tu disUIateat trado in nares, eaturque tucidinatum coryza, siquan&m brach6,brachus suoid dicituri aliquado inpellus, re catarinus appellatur.Ex his breue malum est facileque habet cura coryza, post eam brachus, siquidem ab iis malis exiguus cibus callidaque &frumetacea cibaria Narruque liberat. Dissicilis autem curathonis lamnsque insanabilis catarrhus est. Ex catarrhbenim acri &sesso corincipartibushis sanguihi, exereati Th tme. Paulusautem Aeginita,non isdeverbis. Meteode modo de cunctis his decreuisse videtur,euius haec sintverba. nimunis omnibus iis inalis est excremetosi a capite humoris in inferiores partes descensus.quis ih nares ingruit, erras fluit eor a nomen est. Si vero per palati in Duces catarinus simpliciter dicitur. siaustem hic idem inguitur. asperam arteriam deseratur,inretioreque membranam eius exaspermetit rauoedo, timosequitur appellaturque Bractas, siue arteriacum malum liscisse. nead praetextum redeamus minis: --
CORIANDRU Μ i NTER SYLvESTR1 A NON/INVENITUR. C. Coriadrum nonussi nuncupatum volunt quas horiablo,hoh est,quasi oeulori1 he 'Π''betatem pupillas, alii a Corin quonia sit plata olens cimices,tac Pli. Coriandrum sylvestre nulluesse testatur.Nicadet tamen me itinalexipharmacis suis quo loco interpres eius sylvestri cori adro veneni malefieiuinemeait.Diosco.lib. iii Sylugmedicinalis coriadri,ita scite concinniter quidem me ni KCotiadium vires habet refrigerassi ideoque cum pane vel polenta illitum sacris ignibus cul
ceribus,qus serpunt medetur,sanat 1nyctictis,testiuminflamationes.&carbun iculos Cum Iomento fabaestrumas disiicit. Semen eius sumptum cum palmium, bricos pellit semen auget, maiore tamen copia sumptum mentem no leui pericua Io tentat. Eapropter copiosiorem continuumque eius Usum cauere oportet. & . Quod Ampisesbaenas vocat. Amoria enim amphisibampserpentis tumet locust. siccatur,albido coloresit.Ruit aquosus humorex Uulnere, Insurgutprsterhς vectIuti inambustis pustulae ut scriptum reliquit Dioscb.lib. vi. Naeadem accidere in morsu amphisib ar tradit icut in Viperae. 'γω. A TRIPLEX ET Sylvestre, Scc. Grςcom peritissimi: Atriplicem Atraphaxin vocat. Item Schrysolaci ano, quasi dixeris olus aureum, duo esse geneta Dioseo.lib. ii. scrip tum reliquit, agreste,&hortense, aluum idinollit,discutit paunos illitum crudum es elixum. sanat morbum regiumpotum cum aqua mulsa huEius etia meminit Columella.lib. x ii .afferens id serendu esse circa calendas Octobres.falluntur qui putat atriplicem dici herbam,quam vulgo dicunt spinachiam, aliud enim omnino est.
CONTRARIO IN MAGNO, &c. Censura quideli appositissima classicos aut re suismismal sextulisse Malua laudibus est me fesso: Hesiodus ille poestarum vetustissimus,in agricolationis lib. parsimoniam Uictus extollens. Dimidae plus toto esse docuit,magnumque haberi emodi lumen tu ex in sparsimonia si malua vescaris &Aspho Aspho, - - mi deIO,delicatiora Verb&ganeamne uas:Ex certe malua. delus. lyh IKIJM2οsS mni ac Asphodelo, succus exprimebatur,parabaturque,teibirium, ex quo utilitas profluebat maior, quameae sumptuosio us cibis. Theoύ1 iiij phrastus aut I