장음표시 사용
701쪽
pECIES, &e. Nune disserendum de delira, & anili is De spe, diculoseque magics vanitatis specis:qua omnes christianicie mae cultus pii obseruatores debemus auersari,ae execrariiquὀd
nitatis. M agorum profanorum Vanitatem penitus respuendam Apessundada:qus sola immundorum spirituum credulitate, -g2 1 amatu,ope,&doctrina costat. Daemonum igitur natura dicetur,deinde magis generam Ostrabimus. urriptima hic potest: possint ne ratione naturae dςmones orco euocari.Ite manes umbraeque votis hominum ad libitum obsequi. Diuus Augustinus tertio triadis, id est,trini, talis asserit corporea materia ut diximus daemonis poteti A subiici nequaqu1m: quatum ad trasmutationem ipsius ad formam: Ipsa profecto ratio dictare videtur hoc. Na in eopositis ex materia & forma materia per se no fit nequeitem forma, sed totum simul, immo totum transmutatur in totum .ex toto enim aere fit totus ignis,quado fit aeris in ignem conuersio, ut scriptum reliquit Aristo.libro generati tionis. Effectusporrδ assimilis est agenti:& in eo saltem prsexistit,virtute, proindde ex mater1a & forma coflatum produci nequit, nisi ab itidem coposito: Angelus vero forma est simplex:propterea solus deus,&no homo: hoc praestare potest, se tendum tamen dςmonas celeritate incredibili quibusdem rebus emotis serpentes.
Phanta vel quid aliud earum loco subiicere posse. Adde item quθd absentibus sensibili a
pharasmata remanent, Rimaginationes ut ait Aristo. secundo animae, Minde ex motu locali formarum sensibilium remanentium virtute phalasticarcum humorribus in quibus sunt Ut in subiecto,apparent enim aliqua qugno sunt. Quare initibro de somno&vigilia idem inquit, descedente plurimo sanguine ad principum sensitiuum simul descendui formae in imaginatione cocepis: qua ratione possunt
daemones humores mouere interiorum, exteriorumque sensuum: atque ita ador gana formas aliquas inducere perinde,ac extrinsecus occurrerent:non solum dorsmientibus nobis, sed vigilatibus Vt sic putemus aliqua vel extrinsecus. Vel esse,Vel fieri:quς tamen nec sint, nec fiat: qua ratione immudorum spirituum subtilitas 3c fraus infatigabilis eludens visus spectatorum quςdam deformat & oculis nostris De Iaς exhibent. Na&dsmonum illusionibus seductaequrda mulieres:secum Dianam mi is eg churnis horis equitare credebat: potest item Salia ratio adserit,messe rebus corpo*tatibus reis per omnia elemeta occultas quasda seminatias rationes, quibus cum data Deo cu Dia* rit & temporis,&casus, opportunitas prorumpunt in species debitas suis modis Scna, finibus, diui que potestate permittente, daemonas mira agere fatebimur euocaurique posse & manes & umbras. Et ut haec nobis fiat paulo copertiora de daemos num natura&eorum genere disserendu Platonici,qui sollicitius examinatiusque daemonum naturam S genera perscrutati sunt, rat1onalis naturae tris gradus esse memoriae madarutino dignitatis quidem latum maiestatem abiunctos, sed etialocorum interuallo. Plato enim diis immortalibus sedem coelestem attabuit, sed horum alios dici R esse intelligibiles ab omni materiae colubernio semotos,quora parens princepsque sit,is, quem rerum coditorem,& opificem veneramur, maies. istatis amplitudine sanctum, Se humano sermone inenarrabilem, sed vix quidem
Dismisi mente apprshensibilem. Caeteri no tam dii quam ministri ab eo dicuntur. Ab sh,. bile deos ideas corpora coelestia vocat 3 intelligit atque hic gradus utique. Mest, qui &primus:imum verum tenet numisma celsς diuinitatis eximium homo, cuius eminentissimasere coelestibus coparem natura ferunt. Medium vero gra*lare, dum inter hosce extremos lunae collinitio ad nos usque expansum:iam habent Genii. quo magnitudine prisci dsmonas vocarunt. Apseius nunc lares,nsic
702쪽
genios, Vocat. Hos enim tanquam interprstes quosdams salutigerulos putarunt. qui concepta a nobis vota ad deos deserrent, Sillinc ad nos diuina munera, ad hos item magica excatatio & praesagiorum species reserebatur quod Plato in sympossio docuit,&Plutarchus eo libello, que de philosophorum decretis potatis legem dum reliquit minus quide prsesse cuiusmodi daemones essent,describens cum ait. Thales, Pythagoras, Pato stoici daemonas esse sanxerunt silinatias animales M U cuti heroas a corporibus semotas animas. Apuleuis autem daemones ita finit. Dς ne quae mones sunt animalia ingenio rationabilia,animo passiua corpore aerea, tempore subit aeterna, mox a discit passivos diei quoniam obnoxq sint perturbationibus, ut nos, tia: tinti hosce romana gentilitas medioxumos vocitauit: quod diis summispotestate sint minoresonatura hominum maiores vocavit Sc eadem quosdani semones qui ab aeris medio quicquidinterpatet ad terra usque habent, quos & Martianus capella semideos esse putat:heroas quoque sicut tablicus signifieat. Manes ibique esse est, . 'λδης .debat, quasi fuerint humano corpori prςsules attributi manes eschi quod parentiu mseminibus manarat. In hac enim daemonu distinctione singulis planetarum globis ςxypeculiares daemones ascripsere veluti stellas. Item planeis illis famulares dicuritur quida, in cuius orbe sunt,ut in firmamento stellς minores:qus ab illustrioribus gurbernantur, inde satumales dicuntur daemones. Item martii, Veneres, Mercureales, Ionii amares,solares Esseque intersaturnios qui prςstent aliis in globo eodem Oresphicς doctrins peritissimi terrestres esse drmones dixerat, aque item & igneos. Tradunt enim esse ab summis ad infina Veluti catenas quasda extensas. Nastela larum quaelibet daemones sivos laquὲm asseclas certis afficit modis,sed eodem ite modo ab dgmonibus ut aiunt)anims afficiuntur:ab suis ubique suae:scholae enim platonicorum prouidentia intria distribuunt Vniuersalem,minus iuersalem,Scdemum particularems' uniuersalem ad tria referut,bonum, intelle stum, Sc anim a mundi qua omnibus Sc per omnia prouideat. Minus uniuersalem ad sphaerarum animas referunt stellarsique particularem verδ ad dςmonas, qui quidem no omniubus,sed quibusda gratificentur,quaquam in humanis animis prouidentia particuularis sit ad inferiora Agitur pro loci ratione nobis no vno mo fomenta adiiciunt: siquidem drmones ignei templassi ut aiunt N agi)potentia excitat Aeris fauet Vitarachius,AqueiVoluptuota: s enim Plato scribit,a primordio malorum pia Quid rimisvoluptatem immiscuissescribit idem dmonas omnes esse affectu passivos: sentiat superiores& medios immortales,Infimos Uero solum esse logsuos. Asserui pro plato
terea alios daemones esse aduetitios,& peregrinos,humana interdum curates,alios demoni indigenas.Daemones item habere prsrecturas. Na alios esse orientales,alios occis bus. duos alios septentrionales. Platonici septentrionales malos eri docet:quod&Μaugi testantur quὁd Martis illi sint: propitios autem Ionios: quia meridionales sint, tero hic scisseno obfuerit: corpusne habeatdmones:Psellus,dsmonum natu: rani non putat esse sine corpore, quando ait sunt qui fatentur abse daemones Visos cuni corporibus. Quin &Μam basilius:noselum drmonibus,sed S puris angeulis corpora tribuit Vesuti spiritus quosda tenues,&aereos, asque pureos. Psellus eaeofirmat quδd se sensibus erat siue interdumfallacia. Angelicum aute corpus eruditiores omnis materis Me expers tradunt: daemonicum Uer5 quodamodo coiectant materiale:subiectumque pse turbationi: p tissimum id putant corpus dinmotacum materiale quod sub terram sit intrusum:itaque pulsatum dolere,& igne admoto exuri. Orphici Astrologi serut Aqueos:aereos,ac terrestres dymones:no expertes corporis. Augustinus ille Theologistinctioris argutissimus censotiangelos omnes ante lapsum corpora habuisse aerea ex puriore superiore que aeris parte
703쪽
aeris spissio in qualitate ut igne possent torqueri: Verum hoc censendum nost si Theologis relinquo, porro no parus illud qu6que disceptationis ceseri solet, dolentne dsmones, ac igne cruciati pulsarive possint,id enim fieri posse & Theologi e6fitetur, sed qua id ratione naturali fieri possit, difficile quidem dictu putat physicii
quia daemonesno solido nec composito prςditi sunt:ad coposita enim ex pluribu, videtur sensus pertinere, quona aute modo illis dolorinfligatur exactius perpenὰdendum. Astruunt enim nonulli esse neruos qui sentiat.Sed id no neruus, sed spint potius dicitur neruo insitus.Na quod est n6 copos spiritus sensus sit experes estae necessarium: sic spiritale corpus daemonii magna ex parte est natura sensisse.&absque medio tui videt audit, ut sibusda placet actu patie & diuisuperide ac se Iida dolet ea tamen differetia, quδd solida intercisa ac diuisa nuquam possint petisanari plane d onicu vero eo ' coit rursum recreaturque modo aeris aut quodno credo aqus incredibili quada celeritate interi tame dolet du pagis dissectio. ea enim est quoruda opinio quibus no assentioriquo fit, ut ferri acie mirum dictu)dicantur formidare:ob id quidsmone moliuntur exagitare: enses,ferrum,telaprsutedui quod&animaduertisse vides Homer' ille Matum'. Vi .sneidos quado ait., Procul δ procul este prophani, Conclamat vates, totoque absistite luco. , Tuque inuade Via, vaginaque eripe serru. ob id ferunt 3c Aenea habuisseensencosecratum:porris scribit beatus Thomas timorem, dolorem, gaudium quodest eoua illoruassertionem)in daemonibus esse no posse, Visunt perturbationes. quos niam sunt hae appetitus sensitivi propriar:qui appetitus est virtus in organo corpos Teo,Vt Uero intelliguntur simplices voluntatis actus: sic in daemonibus esse posse cotedui. Etenim dolor hoc modo est obluctatio voluntatis, ex eo quod est,Uel noest. Multa enim sunt quς drmones no esse mallent, & ecouerso:ideoque cooriri dolorem necesse est,quareturepassivos dixerimus,sed no rite corporeos:hic e edendum daemone no vno modo dici ut scriptum reliquit proclus.alius enim ipsa essentia daemo est alius co ratione:habitu ali': Ubique enim quod praeest, ac prosui det, appellare cosueuerunt antiqui drmonem:sic genium vocabant,& apudinophgum Iupiter Satumum vocat daemone, Plato se deos qui generationem e prospinquo disponerent vocitauit habitu enim & dsmo dici solet animus: qua ratione Socrates animos daemones appellauit. a Platone item anima rationalis in Timeodsmo animalis dicitur. Apuleius etia quod dignum est scituranimum humanum, in corpore costitutum dsmonem nuncupati posse ait, quare ad id allusisse videtur Vergi* Vergiliu ,quando est. V . Dii ne hunc ardorem mentibus addunt, Euriale an sua cuique deussit dira cupido. Bona ergo animi cupido,deus ab eo dicitur. de effluxsi est, uteudrmones dicat V*Πς beatos:quorum bonus dymo aiocest,animus virtute est persectus. Scribit Iamblismψ δ' chus, drmonem proprium nillaterialiud quam intellectum.Haec subnectendacesul,quo quis persuasum haberet dim si vocabulumo in mala semper accipi parte. . Veniamus nuc ad oracula magica,qus &si vanissima & futilia deprinensa ius, Uy'ςμ nihilominus philosophos veteres&Platonicos summe illa venerari solitos legis mygi ' mus: matosque rationibus roborare,quod Plato eum in T1meo,tum in Phaedro testatur. Ttia certe priscos habuisse scietiarum genera animaduerto: um sebu losum quod &historicum vocabat, elis attributum. Naturale quod mysticum est,ab philosophis susceptum. Civile quod omnibus ciuitatibus inoleuit,hoc gen
re postrem o cotinebatur oracula asque resposa: quorum tum etiam astrologia: tu augurior ac auspiciorum drmonuinuenta putarim esse:quoru certe est tenebra
704쪽
effundere,& vetitatem caligine tetraobducere. Quod si quis miracula nescio quae obiecerit,scire licet herbarum potentia S lapidum virtutibusno perinde manifeαstis multa item perficiposse:qugnos perinstitia dςmonibu Vel coelo accepta reserimus. Colligamus item verissim e hanc magia no citra drmonum participatum tractata antiquis. Na &se ibit:Μercutius ex propriis certisque rebus certo cuidadsmoni cogruentibus coposita rite statuacofestim per daemonem cogruum migmari quod&cofirmat Augustinus:ciuitatis diuius octauo:&falsa,& medaeia drumones dicere loquique solitos,etia Porphyrius,isero oraculoruhoc testatur. Scie, dum, inquit, deos sic enim daemones vocat)saepementiri, na explorata certaqua futurorum perspicientia no hominibus solum tortuosa, sed Se diis ipsis ineertissi manunciant, &c. Sed aduertat qufio christialiae veritatis eultores: quae septimus florens:in apologetico memoris mandauit. Dpmonum,inquit operatio hominis esteuersio. Vecordes igitur dixerimus censuraderenti eos qui se eultui dsmonum manet pant. Cςteia ut ad institutum redea:obseruationem dignum in hae magiae aetione. Quibus es serentiis haec diuinatio dgmonibus insita de mundo ex 'undi signis coposita in volunt ablataque hominibus, ct cotessa daemonibus ab Origesne,& Porphyriintadem dispensari dicatur. Dςmones certe qui nuncupatur aethea res,quique aeris incolant suprema coelestibus iuturum iudiciis ut magorum tenet opin1o)ampliusaddi sti sunt. Qui aute haec infima frequentat,dicunturque aqueir notam coelestia ad hunc usum suspiciunt: quam nostra observent, prςscientiaque aucupentur aliqua- Medios vero putabant certius ex iis quae utrobique eueniant praedictionum argumenta captare, ac proinde istorum operam in diuinationibus expeti colueuisse 1mprimis:& ta eprscipua, ut qui hominibus quandueque prsu sagiis prssio laetint colasianea reperientur saepius. Caetero drmones mali,Ut ferui Magi Magi libaminibus&carnium nidore oblectatur. quidem spiritale corpus eorum quib' Isuciassescere & obesius euadere produnt:quaobrem magis prophanae cultores, quos bamini iure sana mente captos dixerotin euocationibus daemonum suffitu utuntur: quare bus oblevaticinatutis adhibeti selebant sussitus, quibus daemones allici posse testantur:& ciantur. quidem oscitater. 3c inaccurate, hos enim suffitus, vim tonitrua inducendi habere stolide putant ut sumtus factus corde chamgleotis in singulis si comburatur,caput item & guttur eiusdem animalis. Fiunt praeterea suffumigationes ridiculum)sub opportunis stellarum influxibus, Idola drmonum in aere facientes apparere,sic ex
croco:pro solis influxu Vmbra. Item musco,tauro,ligno aloes cum cerebro aquilae,& id genus multa. Superstitiosa profecto S aliena a piis hominibvsagunt. Pro luenae item influxu,accipiebant caput rans & semen papaueris albi. Pro Iouis, semen hyosciami,& summitates pennarum pauonis. Pro Saturni,papauetis nuti semen, radicem madragorae, cerebrum fel1s,id est,catti:bsee enim pudenda & dictuneὰ T faria peragebat. hoc enim genus magis a fumo, qui graece καπνος id est,capnos diu μcitur:mpnomantia dicta est,& capnomantes qui ea magis utebatur. No neglige, PR'
dum prsterea, quod Porphyrii est Μalignorum drmonum principesSerapin diei, m*ti δ' Sc Proserpinam. Sacrς autem liters Belzebud prauitatis primatium vocant. Scri ες Vi 'bit psellus daemonia saepe hominibus diuitias polliceri. Item &gloriam, Victoria,
amorem:cum tamen tradere ex se no possint quippe quod imperium nullum ha beant ea tamen fortis imaginatio,ia credulitas,quibus seenixissime impiis homiti μ nes addicunt efficiunt ut sub hoc inuoluero,acprstextu decipiendi, appareant dς mones futura reserentes,n docentes herbas,quibus possint ipsi euocati:&earu veE 'φ
neficavi aliis nocere: quς tantae potentiae fuisse creditae sunt a Magis, ut inferiora possint tabescere. Item impelli,Vel repelli,necti,dissolui:quare cecinit Vergilius. ω Has herbas atque haec Poto ante lecta venena
705쪽
M; COMMENTA. IN . XXX. PLINII, m
His ego saepe Iupum fieri Sc secluderes uas, Mecum saepe animas imis exire sepulchris, Aque satas alio vidi traducere messies.
Idem de Circe & sociis Vlyssis, Quos hominum ex facie dea taua potentibus herbis. Induerat Circe in Uultus ac terga ferarum.
Et Lucanus, de quibus tum herbi tum animalibus de Thessallailla. , Huc quicquid laeta genuit natura sinistro, Misceturno spuma canum, quibus unda timori est, Viscera no lyncis, no durae nodus hvsnae, Defuit, Scerui pasti serpente medulla, No puppim retinens eum tendente rudentes, In mediis echineis aquis oculique draconum.
Omitto quς Apuleius de Pamphile Venefica ait, omitto quod Vergil. de veneno - ζ' quod Hippomanes fertur: quod item Cato de carmine ait, quo luxata curabaeti misphyi' diculum est etiam quod magi serunt: gladium quo capita damnatorum trucantur VςnςM mersum vino id vinu soluere quartanas, & multa id genus,qus author noster pros dit: sed nunc redeundum ad Plinii cotextum. NA N QV E ait Pli. E X A QV A, &e. Hoc enim magiae genusΗyadromantia fertur, Iudicat defuturis per impressiones aqueas, ac per visiones Psfuerint in aquis, sicut teste Varrone, vidit puer quidam in aqua Mercurii essidem.
Pgcentum quinquaginta versibus omnem mitridatici belli euentum pronunc αNuma uit Diuus Augustimas Ciuitatis diuinae septimo. Numa Popilium hanc magices Popili' factionem docuisse testatur:fit & alia species quς pesuibus fit, Vocitaturque Leca; Magia nomantia:qus Vero securibus Axiomantia.lecanomat1a pelvibus aqua plenis docuisς bat:qua exercuisse summe Assyrii dicuntur.peluim enim implebant aqua:cesim; se fertur ponebant argentum:electrum&lapillos quosdaprgessos: laminasque imaginibus quibusda distinctas proferentes qurda verba. que annectere nec legere licet. prses Magis reuda enim sunt.Est & magiae genus aliud, quod aere fiebat,Vocaturque aeromas aliud ge tia, fiebat per aereasimpressiones in quibus apparebant dgmones. Iungitur huic eanus. magia qus speculis & corporibus splendidioribus fieri solet: in quibus apparetho minum,siue parentum, siue aliorum formar. Item castra,ciuitates & id genus:M SBolano herbis alia: quς Botonomantia dicitur: sit sortibus quae Clemmantia: fit amphora maria. Ventrosa:qus solet puero inspici,&vocatur Gastromantia fit&aliaquς puncturi CIero; terra aut charta, vocatusque Geomantia,cui omne genus sortilegii adiungitur.fit matri. geomantia punctis in terrae puluere aut arena item Sc nunc in charta:puncta enim geomantiae studiosi deducut per figuras: quς item reducuntur ad figuras coelestes, ad stellarum septem rationes. Erant etia apud Romanos sortes qusdam qus dice Pr ζ bantur pr esting: tesseris ligneis afformatae sculpisque.porrδ pyromatis sequi stin tur,qus igneis impressionibus fieri solet: cui annectitur capnomatia, cuius memis nimus paulis superius.Fiebat enim fumo,fiama, igne: ut cumin rectum tenderet, aut flexuose obliqueque,ad quam magia allusisse videtur Statius, quando ait. Statius- , Vincatur pietas pone eia altaria Uirgo, Qurramus superos facit illa facieque sagaci, Sanguineos flammarum apices genitumque per auras eloti , IDpm & claratu medipfastigia lucis.
milia. Est SNiς malia, quς prpstigiis &superstitionibus fit, pesque manes, S subter
raneos daemones:per mortuorum cadauera,& umbras ut apud Lucanum. EN
V incalascinatrixque,quae mortuum suscitasse dicitur: qui belli pharsalicieRςtu
706쪽
Sexto Pompeio praedixit. Necromantiaenim e rest cadauerare hac fieri posse putant elerati homines magi citra sanguinem humanum .Alia est quae dicitur sciomantia quae fit umbris. Sunt& ah a genera manae ut auguria, quibus futura captautant,ad volarum ausum Delietum vel instelicium. Quae enim aues dicebantur sautumiae,dirum portenderedicebat ferales appellates eas,in quarum albo bubo erat. Nam inauspicatissi auguris Acebatur,ut coniicere licet hoc carmine. . Foedaque sic volucris venturi nuncia luctus, Ignavus bubo dirum mortalibus omen. Cygnus vero auis est venerea ite & phoebea,p sagis Delicissimi, de carmeid. , Cygnus in auspiciissemperseelicissimus ales. - Et Vergilius. . Aspice bis senos laetantis in agmine cygnos. Erat Saliud genus magiae dictum literomantia, quod fieret literis earumque nudi
mero,Ut si exeas foras,interroges que primum qui tibi obuiarit. quo vocetur nomine si nomen illius incipiatab aliqua istarum literarum,a,e,i,o,V Votis correspodeGbunt euentusscilicet. Fit et quaedam alia magia quae Umbilici notis agnoscitur, ει Alia mavocatur Umbilicomantia,hac enim cognoscuntobstetrices quot infantes puerpera sit habitura,& quot annis illi victuri sint . Hisnescio iure copulaverim chiroma tiam ac physionomiam,quod Aristoteles haru meminetit,3 ex neotericis authouribus BartholomeusCocles,B ononiensis:1oannes item indaginis de Apione, cuius hie meminit Plinius: mentio fitapud Iosephum de Tiridate & Nerone. Suetonius affatim meminit:hactenus de magiae generibus. Haec sunt quae ab quibusdam auussioribus,ac monumentis vetustissimis nomine S titulo incertis excerpsimus, aecorum praeceptis.
Pinius rerum nature consultissimus quorundam meminit quorum vires abditas Sc solae experientiae cognitas costat, id costituimushic et sequetibus capitibuspromere quod fuerit paulὁ commodius & vstatius quidem, ac probatum medieorum scholis referam, quod puto futurusanitati coraporeae Ringenuis lectoribus acoommodum artis medicaeuudiosissimis. Et quia hic Ri. doloris dentium meminit, non fueritapposuissehuic rerum seriei medicorum placita,tum quodnisi theostia antelatis docuerimus, S raptim eorum meminerimus aeranc pauculo verborum praetextu, praXin medicam in quospiam morbos doceamus. Expendendum mmo dentium dolores multifariam heri,sed acutiores multo reumate sue distillatio ξφΦQN ne, tum fieri etiam solent gingiua male habita.tum stigoreextrario, solent & plues d αβ
res medicinae hisadhibeti emin1tenim Avicenna dentiu doloris atatim in. iii .sen. vii .qui frictionem dolori dentium maxime commodam scriptum reliquit. 'Fieti autem huiusmodi frictio debet corticibus fruticum naturae calidae & siccs, ut sunt sparthum, d est genista,tamrix cortex fraxini, balaustium & id genus,cofert S dolori dentisi saccharon cum melle,sieo fricentur dentes flos rosmarini, & dorstex,& radix mire etiam prodesse dicuntur. Avicenna iubet os colles semel mese vinoin quo titymallus ferbuerit. Pulvis ite capitis lepotis Vsti si eo fricetur dentes iis ferre proditur:decoctu myrrhς si inde colluatur os eo fert.Salus te folia delib' apposita, oleucalidu rutae,cauis detiu distillatum:aquaite qua vocit aquam vitae, verum sicausa doloris cornuarit calore.Frigidis utendum, hoc est, succo lactucae, κου portulacae,
707쪽
portulacae,aceto,omphaeso,decocto caricarum:omni autem dolo i quocunque aeciderit modo21oc confert medicamentum. Accipias foliorum mentae laurique totidem. a .i .& ut insignandis medicorum mensuris ponderibusque praxi utar. i. rosarum rubearum,mistillorum,foliorum inuad est sumach,sic enim vocat sese Iceruditiores rhum,ana. i.semis,bulliant haec& decocto hoc colluatur os: si anteeausa frigida fiat dolor,conficiashoc quod Sc Austema ponit,piperis,piretriginibetis,ana. . it . borae. 3. t .astalisagriae. 3. t .semis,fiat puluis quo fricentur dentes& gingiuae.Cornu item cervinum aceto maceratum, dentis dolorem sedare dies,tur. Vernatio item serpentis,id est exuuium sine petis,si ea Vino maceretur R eo o, colluatur. Si veris dens cauus foratus e fuerit, impleatur aloe & myrrhamee dedoo, lihὰρ lare dentium Uerbosius Porro quod Plinius de lacertis ait, Videtur allusisse ad Dibi. sto assertionem libro secundo haec inquientis.Caput lacertae concisum quaecunq; corpori infixa impositum eguata pellit Verrucas Sc clauos:indicum praeterea eatiuis dentium lacertae iecur dolorem tollit, tota etiam lacerta dissecta & imposita eκ ictu scorpionisfactum dolorem tollit, haec illa.Porro quod Sc Min.de fimo muria
prodit idem Sc Dioscoridesiimum enim murium defluuia capillorum & calculos, cum thure & mulso potum curare scriptum reliquit, proritareque excrementa alui infantium.Subnectit PI1nius. VERMES TERRENI, &e. Dioscorides eo quo diximus loco, de his ita agit. Vermes terrestres glutinat neruos praecisos impositi:finiunt tertianas feSres, quinetiam dolorem dentium decocti cum oleo leuant distillati in contrariam aurem: nam cientcum passo potiaritique. De cimicibus item meminit Diosco.libro. i l .non tamen dolori dentium prodesese testatur. Sunt enim cimice foetida putidique animalia Achim maxime inferstantes nostrates vulgo punesias vocant. Ait paulb post Plinius. - ANGUINAE VERNATIONIS, Sc. Serpentis enim pes Serpen lem graeci vocant bcpost,id est geras opheos. Valet, authore Dioscoride, cotratis pellis aurium dolores si decoctum cum vino in aurem distilletur,Vocat Pli. vernationem
ad quid quod tepore veris senectute depellat,ac noua induat pelle,quae vernatio dicit Pli.
RIS SAPORE Μ, &c. Nunc agendum de oris Fetor setore&ulceribus eius, is enim fetor fit interdum humo oris. re putido ad radicem dentis,nonnunquam pulmonis exul: ceratione,Ulliquetmp amicis,inter um humore ad radiceta,cap.quarto.Prodesthuic affectioni sticillo,& dentifriciuex rebus antelatis. Colluatur autem creta b hae collutione os. esperosarum rubearum,nudis cupress gallarum,an l. i. aluminis. i. i . semis, aquae Sc aceti atram. t .mellis quantum sussiciat,bulliant haec Sc decocto colluatur os,& dentur fricentur:porro conficias hoc dentifricium, sandali albi,rosarum rubearumana. 3. V .corticis citri, corticis rosmatim, ana. 3.i .masticis,gariofilorum, xiloalaes, ana. 3. t .semis,fiat puluis quo fricentur dentes. Hic expendendum omnem otissetorem anhelitusve subnotare putrefactione si*ue pulmonis,11ue gingiuae iue malς habiti stomachi, ut memoris mandauit Gale. primo prognostico.Fetor enim cruditatem significare no potest, ut idem testansesimumaeliquit. i 1 .prognostico:ciere aluum primo confert no paru. HuiuS rei mominit Rctum Avice.in quarta primi,cap. i ii . Caetero lingus cicera quoruhic mς
minit Pli. m in supfiete linguae Sc oris fiui gargarizationes, huic cosaut miro mois si enim
708쪽
γω CAP. . V. & . UI. m a Fo. CCCXXm VIII. si enim ea calidis humoribus fiat agas medicame,gallarum, balaust.nuciscypressi, ana. a. u .rosaria rubeam a. semis,sumach . . 11. hare terantur &decoquatur aquaqua suatur os,&lingua. Aliud, sumas passarum riundarum. vi Aorum boraglius & buglasM,thymi folliculorum se Ana.' .1 i .coquatur,&decocto addantur myrabolani,corticis cita adpod . t .semis, maceretur spacto octo horaru deinde exprimatur,et decocto os colluat .Labia autem sitimis assicientur scissaque sint hoc Vnguine illinantur. Sumas axungiae anatis. i. i. carear recentis &syncerae, t. semis, rosarum rubearum tritarum. 3 i ii . cerussae gestarum ana. t. semis: fiat unguentum: adde si voles inungiam gallinae. Avicenna butyrum maxime laobiorum rimis prodessest Otum reliquit. Porro quod Plinius de oesypoad est sorde lanarum ait. Oesipum vocant pinguedinem ovis sordidam,circa molliores Iamnas collo & se ribushaerentes, a quibus sudor emuit, hoc iure dixeris oesypum; cuius meminitabunde Diqistides libro secundo . Smectica vi purgante, abstera
genteque Dioscoridescochleas vires habere medicas usui humano peraccommo*das memoriae mandauit . Possint,inquit,crematae omnesin cinerem, cinere illo calefacere & Vrendo exulcerare. Gessis lepras extetitatem Vtiligines, Scocularualbugines, asperam cutem.Hae ducunt menses,haec ille.
ciam hic medicamen pauid commodiusstrumis, quas scioli scrofusas vocant:de quibus egimus libro Vscesimo. IMIenus decimoquartoingenii san1tatis,capite octavo. o
hemata ait esse in molliore carne exorientia, curatu enim dissicilia sunt vomitusenim cita aluus,phlegmatis eXpulasio auersio reumatis,abnegatio escarum tamentium,&--quae potusaffectos strumis mire iuuant. Solent enim s sed segre)serro curari. Ventris autem inanitioneaeta rebus pituitosos humores euocatibus Utendum, deindeemplastra resoluentia ea apostemata agendaveluti hoc est. Accipias gummi arabici. i. ii. galbani. i. t.bulliat macem ideinde adiicias pauIulum caerae,& okix orta; & castores item *dde puluerem hun radicistris. l. i. salis gemmae, storei, ana. . semis,formes emplastrum. Aillud sumasolei vetetiris vi .picis siccae. 4. 111 .lithargiri. . Vi .hori saetis ii . .semis, tegrantur quae terenda sint, &conficias emplastrum. γAs T Y P AL E i AS, M. Cochleassi intelligas,Marum&meα minit Uioscorides Elim secundo. AIoco,id est,ab astypalea, de quibus libro nono
MU MONUM VI ΤII S , &Ξ . Pulmon1s vi tia libro vicesim an is monstrata sunt, quibus particu . laxim medela n cassignanda est. Fit enim pulmonisari sectio quidam,calidoapostemate coarctante anhelitum, V ait Galenus secundo interiorum, capite octavo,&h sex meumquia qui nam dichtur l. rit & biliosis minα
nunquant humoribus, in hac enim excitandae exereati
da , agenda aliquando sanguinis missio. his antecedentibushoc conficias. Florum violarum siccarum, florum camomiss
709쪽
ana. a. i. nae hordei libram semisaadicis altheae coctae. i. i l .olii camomitig eaerae quantusu elat,& fiat emplastrum,idque stomacho apponatur.Confert se affectioni glycyrrietae,id est ut barbare loquar,liquiritiae decoctum. Valet & quae
neotetici medici vocant conseruam,capillorum Veneris,diapenidion, diagragam
tum frigidum. Valet & quod sequitur. Sumas pulueris diagraganti frigidi, pulueὰris diapenidis ana. F. ii i l .pulueris diapapauetis. 3. t .semis, conseruae, capillorum venetis. 3. i.sacchati sesquilibram,&fiat quod nouitis mediti vocant vulgo eleὰctuarium . Boni cosulantoro Iectores , si verbis interdum goticis ac barbaris, & alatinitatealienisuti videar.his enim vocabulis Vtendum censui siquando,quo eoEpertiora haec fiant, quove vocabula medicorum sciolorum quidem adulterina suppositi que pateant legentibus . Est &aliud affectionis pulmonis genus, quod vocant asma,hoc est dissimitatis anhelitus genus, quod & corruptione sanguinis, item & humore pituitoso nonnunquam apostemate fieri solet. Ducenda primo est aluus hoc medicamine. Accipias opoponacis, pulpae colocynthidis, ana. 3. i. masticis,radicis itis,ana. 9 .i .misi. D . semis fiant pillulae, formentur cum succo glycyrrhizae,sumantur drachmae duae . Acta Venitis4nanitione, fiat hoe quod vulgo electuarium vocant. Pulveris diaprassis, pulueris dissi opi, pulueris ditiistis,ana. s. ii .semis,conseruae capillorum Uenetis,conseruaeiris,ana. i. i. sacchati,
Altius libram. i.formentur offulae . Aliud accipe pulmonis Vespis sicci,calamenti, ana,mbes, 3. ii i .glycyrrizae rasae,seminis apii ana. 3. ii .seminis lactucae,n portulacae, ana, euiatio. 'ci .sacchari quantum opus sit . Fit & ut nouitio verbo medicis tamen pertrito uta60rupus huic conferens a ectioni hoc modo. Sumas thymiabrotant, pras sis,radicis apis,sceniculi,hyssopi,ana. 3 .ii .otigant,calamenti,ana, 3 quinque: meuris. s. i l .radicis itis. 3. i. vuaru passaru, libra. i. decoqua aqua & adde decocto saecharii quantum sit op'. Ad phthisin aute quam libro vicesimo pulmonis exulcerautionem esse diximus:haec confici possunt. Accipias radicis itis. i. ii. capillorum
Veneris. i. i Geminis lactucae xue eris,portulacae, ana. 3. i .& semis, caticarum piguiu. 1 . iii aulabaru coriadri pr arati,seminiscitonioru an. 3. t .seminis orobi,stenuraeci,ana, 3. ii .lymi. 3. t .mellis vel sacchari portione qua medicamelo idonea Videbis, quo utatur affectus phthisi.Est Salia affectio,qua sanguinis ab ore fusione excreationem que vocant, nepassim emoptoica affectionem diruim dicorum scholae, Plin. dicitur tapius reiectio sanguinis . Haec interdum ab pulomonis vicinia defluit,viscriptum reliquitGalenus quarto inletiorum, capite se m. Fit ruptis venis,fit casussit vulnere. gida huicaffectioni conducunt, frigida inquam mature . Sanguinis item missionem esse agendam , praecipit Galenus, quinto megatechnes,id est,magnae artis:fietique e vena quam basilicam ocant. Confertpraeterea huic morbo h puluis. Accipias boli armeniti, terrae sigillatae, spodii,seminis portulac ana. . t .sanguinis draconis,rosarum rubearum,ahc, ac re semis:seminis plantaginess, y metae,am. 3. ii. fiat puluis quo Utatur cum a qua plantaginis. tero quod Plinius de cochleis es de his etiam ita agit Dioscori. libro secundo . Stomactio,inqvi accommodata est cochlea terrestris, dissicillis me corrumpitur, probatissimae dicuntur quae inSardinia,Libia, Astypalea, Sicilia,SChio.Probatissimae etiam dicuntur quae inalpibus Liguriae pomatiae ab opem mento suo vocantur,matinae etiam stomacho conferunt, fluviatiles virus habent. Quae Veris frutetis sylvestribus & sentibus haerentes inueniuntur, quas semos V ean aluum&stomacta turbant,&mouent vomitiones, haec ille:cuius assertioni
videtur Plinius astipulari. mi C A PILLO, M. Vaseestatio proprie.
710쪽
i Υ S E N T E R i Uno S ,. M.; Dysente iam latestino Dyse rum exulcerationem esse libro. x x. docuimus:quod &redi teria fert Galenus primo interibrum,cap.quinto. Nunc condu* l centia dysentetiae referenda sintsolutionem adhibere dyα senteticis esculosum iudieant pessitores salubre tamen in sterdum ubi humor fuitbiliosus , pungensque cum sangui; neo excremento.Salubriter erum hoc clystere solui poter1ti aluus. cipe aquae hordei. t. iiii .messis rosarumportioranemquam videbis aptam huic.Potio item haec fietzRosarum rubearum violaruana. . i. diant parum,&decocto misceantur corticis mirobalanorum cit inor. . ix gummi dragagati. 3. ii.estimaturid &sumat deeo .Prodest e puluis is
saeseminis plantaginis,balain.cotiandii pr Mati Missi Mistidos, coralli assi,aλ3- iii. corticis citri. , .ii. y metae. 3. ii .&semis, fiat puluis qui vino austeis ronigroque misceatur. Porro quod Plinius de ossifrago aue ait,Dioscorides etiam huius ita meminit. Auis haec,inqui uiusvetriculuspaulatim in potu haustus vosicae calculos per urinam fertur pellere.De galerita item aue, Dioscorides etiam lis bro secundo ita agit.Gale ita tosta in cibo sumpta crassioris intestini quod colo dis cunt doloribus medetur,haec iisse. Ad ius assensum Pli.hic allusit, quando ait. li vitium efficacissime sanaturabam galerita in cibo assa & sumpta. Ad tormina
fit etiam puluis Valens multumhoc modo. Accipias cymmi baccarum lauri, carui, florum agni casti ,rutae,ameos n. 3. ii .penidiarum. l. i .fiat puluis quo Utatur cuvino albo.Valetitem quod sequitur:anisi,marathri, res,an. 3. ii. radicis actori, baccarum lauri, aristolochiaerotundae,centaureae,xilobalsami,ana. 3. ii .mellis de*spumati portionem congruam sumantur ex hoc drachmae duae cum vino albo.
Ad dolorem com h est, colicam utita dicam δειαonem.Prosunt Esccatopoditis,id est piluta. Sumas sarcocollae. 3. ii i .turbit:sic enim tripolium quibusdam dicitur. S. i .colocynthidis semunciam,mngiberis. s. ii. sal gemmae. s. ii. di Luas sarcocollam aqua rosarum Sc formes pilulas. Emplastrum ad idem valens. Aecipe farina eminis lini, mugraec hordei,frumenti,ana. 3. ii .lutea , ouoru qui que,esei camomiis. 4. i i . conficias emplastrum,ventrique apponas. Item inanitione alui acta nihil est, quod magis prosit quam balneum.
URINO FIMO, εχ. Albertus magitus calculi causam ait esse quoddam terreum humidi visci G Calaindique quid habens . Galenus quinto regiminis sanita vn stis capite tertio, copiosiore exercitio fieri interdum cal ieedat. culos memoriae mandauit, labor enim nimius exiccat,
stringisque. Viscidis item cibis fieri idem testatissimum
reliquit decimotertio metatechnes, id est, magnae artis. -Huius etiam affectionis meminit scite Avicenna . xi K. tertis, capite de signis calces1,Pingues enim & obaesos saepius renum calculo tenta*ri animaduerto,eXtenuatos vero & macilentos vesicae. Dignum scitu quod inp*pocrates quarto sententiarum, id est, aptatisinorum ait, attingentes quadragesi trium annum calculo affectos non sanati . Hic enim nephreticos Hippocrates