장음표시 사용
651쪽
Esr D E ME TE ORO L O c I A, dam. Portendunt enim aliquid uel propter materiam, uel propter aliquam latentem aediuinam causam. Unde fulmina, quae nihil significant,uana uocantur aut bruta. lignifican. Uluerd dicuntur fatidica. Cicero lib. de diui nat. prudentissimὲ colligit hanc diuinationis speciem, quae ex fulgurum obseruationibus sumitur, esse uanam S inanem: quam tamen Thusci studiose profitebantur.
t. Apud ueteres fulmina alia dicuntur Katidica,qus aliquid significant,uel propter materiam. uel aliquam latentem ac diuinam causam.Alia bruta seu uana, quae nihil significat: ut quae nulla ueniant ratione naturae. His peracutiuntur montes, maria, & omnes alij irriti laetus. Vretia: quae&Terebratia. t s Clara.
Vrentia labuntur per corpora raria: si ueria in
652쪽
L I B-2 x miὁ in densiora & solidiora quae ανπιτνπωματα Graeci uocantud est,ea quae resistunt, ut ferru, saxa, &c. impegerint, ea statim adurat & dis. soluunt. Eorum mira adeo opera sunt cait S neca) ut diuina illis inesse uideatur potentia. Loculis integris 8cillaesis conflatur argetum: manente vagina gladius liquescit, & inuiola to ligno circa pila ferrum omne distillat: stae dolio fracto uinum,nec ultra triduum rigor ille durat.Vocatur hoc genuS 4ργους. infuscantia, propter nimiam subtilitatem
atque raritatem,qua ante penetrant ari euolant per corpora, quam ut adurere illa ualeat, mora tamen facta insuscant. Vocatur
ab Aristotele. Dissipantia seu scindentia, d1ssipant tantum: cuius rei causa est ingens materiae sacci taS, quae trahit secum magnam uim spirituuseu uentorum, qui impacti in corpora porosa,convellunt&discutiunt ea, priusquam fulmine adurantur. Spiritus enim fulmine uelocior est.
De effectis fulminis inter urentia diximus. Vide Senecam 8c Plinium lib. a. cap.s1.
Hyeme &sstate rariora sunt fulmina. Nam hyeme
653쪽
61ι ME TE ORO LO GI A, hyeme exhalatio coacta in nubem, estiguum calorem continet. Vi enim frigoris calor substo extinguitur: Qus ratio immunem Seythia a fulminum casu praestat. ln aestate uero uapbrestiatum calidus & siccus, qui in nullas eius, modi nubes densari potest: quae ratio nimii ardoris Aegyptui fulminibus defendit.
dijs uerd temporibus, uere scilicet scautum no,crebriora fiunt fulmina Horu enim leui. porum constitutio plurinna in materiam tam siccam,quam humidam praeber. Qua ratione crebriora in Italia fulmina: quia mobilior aetmitiore hyeme 8c aestate nimbosa, semp quoadammodo uernat dc autumat.
Fulminum obseruationes sunt uel supetastitiosae uel physicae. Superstitiosa sunt uel circa Deos, uel circa tempus,uel circa euocatio. nem. Nam primo ethnici Deos κερδενος re hibebant: sic enim Thuscorum literae nouem Deos emittere fulmina existimant, eam esse undecin enerum. louem enim trina iaculari Romani duo tantum ex iis seruarunt, diu na attribuetes Iovi, nocturna Summano . Secundo quoad tempus: existimant priuata sui, mina non portedere ultra decem annos: prae rerqua aut matrimonio primo, aut natali die facta. Publica uerὀnon ultra tricesimum annum:
654쪽
num : praeterquam in deductione oppidorum. Tertid quoad euocationem fulminum: Romani sacris quibusdam Sc precationibus uel cogi fulmina uel impetrari putabant. Vetus fama est, euocatum a Possena rege, & ante eum a Numa saepius hoc Bistitatumiquod parum ritἡ imitatus Tullus Hostilius, fulmine ictus est. Habuerunt Romani dc lucos, aras,sacra: dclaues Tonantes ac Elicios, ab eliciendo fulmine. Physicae obseruationes apud Plinium uariae sunt. i. Etsi fulgur 8c tonitru simul edanturi sulgur tamen prius cernitur, quam tonitru audiatur. Lux enim sonitu uelocior est: visus enim propter subtilitatem spirituum, celerius obiecta percipit quam auditus. Optici aiunt, species uisibiles non reales, sed intentionales esse: unde non per motum, sed subitd diffunduntur per uniuersum medium. Itam aeque
celeriter remotus lumen Solis percipit atque propinquus. Pontanus in meteoris utitur exempla a secate ligna, Sc Aristoteles de remis incussis in aquam, ubi semper uisus Praecurarit auditu. Simile fere est in uulnere,ubi prius sanguis apparer quam Plaga. a. Sonitus profecti fulminis est, non itilati. s. Spiritus Ocyor est fulmine rided concut tur
655쪽
636 DE ME TE OROLOGI A, titur prius 8c afflatur omne quam percutia,tur: nec quisqua tangitur, qui prior uidit fui
. Noctu magis quam interdiu sine tonuiribus fulgurat. No ctu enim debiles corusca
tiones magis cernuntur,quam interdiu. Item quando haec materia exhalar, frigore nocturano per incenditur. s. Vnum animal homine non semper ex tinguit: caetera ilicd: hunc natura tribuente honorem,cum tot beluae uiribus praestent. s. Omnia icta contrarias incubant in par, tes. Superne icta considunt. αν. Homo,nisi co uertatur, ut percussus hoexpirat. s. Vigilans ictus, conniventibus oculis: dormiens,patentibus reperitur.
s. Nullum animal, nisi exanimatum, submine accenditur.eto. Vulnera fulminatorum frigidiora reliqua corpore sunt. M. Fulmen nunquam quinin pedibus altius descendit in terram. Ideo pauidi altiores specus tutissimos putant.
656쪽
l Arboribus,tauri Butex. Marinis, uitulus marinus. I deo pauiditabernacula e pellibus harum beluarum faciunt: dc Suetonius seribit Augustum tonitrua & fulgura infirmius expauisse, Fulmine ἱta ut sempei&ubiq; pellem uituli masaeo tan-s lini circumferret pro remedio: atq; ad saniar omnem maioris tempestatis suspicio- c nem in abditam & concameratum Io cum se reciperet. vide senecam lib. 2. Nat. quaest. Volacribus,Aquila, quae ob hoc armigerata huius teli fingitur.
DE VENTIS SEU DE ANEMO- graphis er Aeolia. Quid ventvis
Est exhalatio sicca, aerem obliquὰ agitans. Qui si leuior fit, Aura dicitur: est enim aura rishil aliud quam leuiter mala exhalatio, quae aerem leuiter mouet, quasi flabello. Itaque auento quantitate &qualitate differt. Vetum
enim non aliquis tractus,uerum uniuersae terrae sentiunt. Excitatur autem aurae in magnis aestibus in saltuosis locis aut ad stuminum ri.
657쪽
aurae artificiales, quae in domibus concepta. culis manufactis existunt. in Ventis uero coasiderandae sunt, Causae, dc Species.
, Efficiens in genere est uirtus ra diorum solarium 8c aliorum astrorum: quae leuant ex terra materiam uentorum,& lumine suo sta gellant,percutiunt aerem ut in latus cedat. Praecipua tamen causa habetur Sol, qui sta, tus auget exoriens,occidensq,comprimit autem meridianus sstiuis temporibus Ita medio diei aut noctis plerunt sopiuntur: quia
aut nimio frigore, aut aestu soluuntur. Inspecie autem causa efficiens est frigus mediae reagionis aeris. Et quanquam tota disputatio de Mentis sicut de al4s meteoris) plena sit mirabιlium operum Dei quorum nullae firms&sus ficientes in natura causae afferri possi in te tame prodest uidere quousque ratio humana progredi possit. Sacrae quidem literae dicut: Dea Producere uetos de thesauris suis, unde ipsorum flatum quidem audimus: sed unde ueniant,aut quo vadan sinescimus. a. materia est halitus calidus & siccus, nishil habens pingue quod accendi possit: aut quod in nebulam densetur, aut crassescat inruibes .Quo d si halitus ῆ terra consurgat, uentos genera quos Altanos uocat Plinius: si ue
658쪽
ygeX aquis expiret: generat Tropaeos Sc Apogaeos,qui ὀ marri redeunt aut pergunt. 3. Forma est fluctus aeris. Nam siccus halitus uso ad mediam aeris regionem sublatus, cum frigore loci depellitur, rursum ipse propter suam leuitatem subuo Iat,iterumq; deiicitur. Haec rixa 8c pugna halitus calidi 8c frigoris impellit 8c mouetae rem,qui motuS Uocatur Ventus. Ne v probanda est Senecae definitio. quod uentus tantum sit motus aer sine materia: exhalatio enim semper cum uento coitincta est. Materia autem Uenti uel cognata est cum pluuia, uel eidem repugnans. Atqenim cient pluuias, alti serenitatem ericiunt: quidam etiam non magno imbre compressi considerit: unde Gallicum prouerbium: Viripeu ae pluγe abbat granaverit: ita ut uento desinete imber gignatur, S contra imbre cessante Uenti spirent. Vnde nec in aestu,nec in magno frigore spirant: quia in aestu consumitur eorum materia dc in frigore terra constricta gelu, no potest exhalare uapores. Vehutur autem obliquo cursu:uel quia ut Aristoteles ait aer circulariter mouetur raptus i motu corpoetum coelestium: uel quia uapor calidus 8c siccus sua leuitate ascedens, frigore mediae regionssec nubibus obstanti b. rursum deficitur: cuinque recta non queat deferri,per transuersum uehitur.
659쪽
cco DE ANEu OGRAPHIA SEU AEOLIA, 4. Finis . Nam summus ille mundi opifex uentos dedit, ut sua uentilatione purgarent aerem: custodirent coeli, terrarumq; temperi em:euocaren t & supprimerent aquas:alerent sata 8c arborum fruetus: congregarent & dis. soluerent etiam nubes: pluviam Sc serenita
tem evicerent. II. SPECIES VENTORUM.
Venti miraculos. Venti miraculosi sunt, quoru nulla causa in natura reddi potest. Nam quidam specus sine fine uentos generan r. ait Plinius: qualis est in Dalmatiae ora,vasto hiatu praeceps: in quem deieeto leui pondere, quamuis traquillo die, Procella turbini similis emicat. Quin &in Cyrenaica prouincia rupes quaedam austro sacra traditur,quam profanum fit attrectari hominis
660쪽
L P B E R X XU.riis manu confestim austro uoluente arenaS. Venti naturales sunt, quorum causa uerisimilis in natura reddi potest: sunt puel Stati, uel Repentini. Stati sunt, qui statis Sc certis temporib. state incipiunt 8c desinunt. Sunt p
Venti generales sunt qui spirant aquatuor angulis seu cardinibus mundi: in his confideranda sunt. L Locus seu regiones unde spiranti scilia πιε anguli seu cardines mundi , qui cunctis