Novum epistolarium (Ed: Ludovicus Mondellus)

131쪽

fac ut immemor tui sim pr1us:* tuas obliviscar iniurias idcte non plectam.

Laudatoria familiaris. Vrrus noster omni laude cumulatus illud famae genus consequi potest:de quo Terentius quit. Homo perpaucorum hominum:imo nullorum. Dignissimus est Cum no mIne. I enim de quo tantam Omnis ni storia mentionem a cit. Plutarchi testimonio uir fuit: ut frugalissimus di ea qui dem frugalitate:quam Cicero uult omnem complecti uirtutem sic aequissimus fuit: si eius responsa 6 Sanitibus o aliis facta diligentius cons derentur. Quid si a diligenti perim nium rerum sibi agendarum curam Curius caepit appellarii Tu uero tali tantoc patre natus ne degeneres:curaci non In hoc minus sic Φ in omni probitate innocentia prudentia suerit ille Curius. Video ingenii tui acrimoniam Memoriae praest antiam: doctrinam iam poene paternamlahac tum naturae tum industriae munera.quibus genitorem si non supera S:aequas certe. Mibus si non respondes augenda laude: quae nuper in tuo nomine iecit fundamenta certe delaberis: nec quo pacto resurgas inuenies Gratiis est in te commota hostium omnium eXpectatio:quibus is uiribus ut de Cui

rione dicit Titilius qua uia sis patri futurus non dissimilis Sed quid ego ea in re dubito quic* Generosa spe minaci hortis crescunt suis. Pater tibi filii unicus in Italia scientiae spl8dOr. Tu quidem ab ineuntibus annis bonis litteris deditissi mus. Censendum est tibi deesse nihil posse:quo sis apud posteros immortalis. Quod ut commodius consequariS:me nohabes inferiorem caeteris:qui tuis laudibus aeternitatem scribendo patrem:quod assidue facturus sum. Bene uale. Ex Mediolano. xviii. calendas FebIuarias.

Laudatoria familiarissima. on ero in dicendo longior. Vidi quae scripsisti singu/la. Sum tuum acumen admiratu . Eloquentiam uero

tuarum epistolarum tanta seci ut nudius possim efficere pluris:uel ueteris: uel noui Admisces tot incribendo sinias tot

132쪽

cum sententiis testimonia: tot cum testibus argumenta ut Iegendo allicrar ad existimandum ex te sumen profluere uer Dorum. Diri autem minus scabrum: minus perplexum mi nus uile omnia in tuo stilo uidentur antiquitatem redolet. ricae quod es humanissimus: non superbis tua laude: no tu melci S. o tibi maiori gloria:eo tu minus ut multi solet In OlenS/m1uus elatus:minus iactabundus. Dii tibi sortunet nomen:quo dignissimus es. Me habes cui quod tantus sis nabearis:es stupor sere 1credibili. Bene uale. Ex Mediolano XVII. calendas FebruariaS. Laudatoria GratiIs. Triplicibus sortunae corporis ato animi bonis uolue re Peripatetici laudandos esse uiros: quos hac in parte Cicero secutus est: cum caeteris sit omnibus Platonem imitatus:qui duplicibus duntaXat contentus erat Internis ac X vernis: at fortunT: nec in animo: nec extra aim diceret: sed ab

utris aliena. Quam haec Gia sint i hoc nostro patre. ait ditem deii mortalc o fratres uiri eruditissimi: ac relig1osissimi: ut cognoscatis manifesto : nobis in huius diligendi cura consilio. sit gaudendum Est primiim ut a leuioribus adgrauiora queramus progressum a generis nobilitate quae in Italia possit inter primas nuncupari. Nam si sorem hui'nodiernae Italia debemus existimare insubriam re agro rum ubertate dc urbium amplitudine ec soli dexteritate/ci uiuorum praestantia an insubria uero Mediolanii ciuitas eae: cui similis i toto no uenat orbe terraru uel populi multitudine: qua Suidas scripsit populosissima: uel rerum ad uitam Iiois: dignita ic necessariaria certe hae eo nobilior :qς Modella familia cret e generosa est e utiquari ea urbe domo: parctab'cret optimis 'clarissimis. Insubrium pricipibus solucundissimis:de quibus ne in illud icidam Senece Aliena Iactant: qui genu suum laudant: hoc prosequar:quod apud Iuvenalem est . Cuncta licet ueteres exornent undiq; serae'

atria mobilitas sola est: atc unica uirtus . Nam di si est generosissima stirpe satus: si natura in huius uniuersum

133쪽

corpus suit libri ah sima si nutrimentu oc educatio huic tu,

runcina protuit multo pluS tamen laudandus e ab animi bO nis: modeuia in adolescentia diligentia bonarum artium multacia tute prudentiam senectute nac uiridi ait illud est Virigilii. Sed cruda d. 'O uiridisse senectus: caeteris is omni aetate uirtutibus: quibus aut superauit maiores suos aut illoruacit Slt laudeS. Prius coepit laudari continentiae:* scire pos set quid foret continctia ut de Epamin unda ex ae Aselilao a Graecis scriptum perhibetur:assidue cligioni tam vacansocia itit u Lut insensatior ut dicit Aristoteles nus uacan te uoluptati si mundior aut abstinentior soleret apud socios appellari. O in mundi contemptum sese induebat eorquo nunc: Paran tum quia constituisset Franciscaster esse: tum quia iam clagantiae laostis esset. Pluribus nunc argumetis omnes propinqui ab ea distrahere uitae uia nitebantur

Hic assidue ut summe solent cautes annotissimae arbores: Inconcussus ac inlabefactus loco moueri non poterat se sibi natum In primis inquiens: sibi uelle fatisfacere. Si quis 1llud adducebat Academicum non solis nobis nos natos esse: at patriae parentibus: oc eiul modi reliquis: hanc eorum esse ui tam dicebat: qui in agendo uertantur. non amiciendo non ipoliendo Antrinseca nae suo posse quemlibet ingenioidebe Te v curare diligcter. quae ad animum scellcitatenam compa randam pertinent:ut neoplarastus inquit EX trinseca uero nullis a sapientibus pendi:nostro ne an alieno fiant admo nitu id quod neminem audiuerit nulli a scultauerit nenalia obtemperauerit ut ireligionem non sit ingressus Ouidianum illud ad dehorta es usurpans mitimur, etitum. Iamobrem iam admodum adolescens praefectus est Tnaurisco mona iterio ut de Scipione cui Iuniora longe ante senatori OS annos demandata eli res publica: ec de Alexandro Macedone: qui tam natu mor tot res gessisse perhabe tur. Eim autemsadminIitrationem cum plariso aliis:quibus deinceps assidue prelatus eli: tam eXercuit perniimane ac se benigne ut admirati sint omnes. Non multo poli apud pontifices multos egit ma Xima nec In patriae suae nc in amicorum nes otiis unqj delatisatus est. nunu laboribus cessu mi

134쪽

iam alter Clearchris uocari posset qui caritas: amicorii αfratriae praeferebat suis. Ea tam c: fuit emper demissione suae

audis ait cum uel fiducia sui'urret uel ut se notum redde rei apud incos tos: nunc, se uoluerit uel laudare uel in se ciem laudaru nequis posset in nuc assentator existimari: I imo secum ipse ii quod laudabatur in eo imemoria illud In Apollinis templo scriptum:quod ab Homero usurpatum cetta Pyinaco bliti lento repetebat Nosce teipsum se non tanti iudicanS. arbitrabatti a Socrate discere posse qui se dicet rei unum scire solum quod nihil sciret illud Ciceronis iactobliuiscebatur nec natura nouum nec scientia uetuS repς

rit Landem inmanescit prouectus sedem ut non solum sua singulari uirtute pepererit amplitudinem sed suis Omnibus: hoc est nobis. noli raec religioni/suae patriae tuis agnatis cognatis necessarit scpaci pinus relius laudo atq; gloria im mortalem . Non enim in hanc praefecturam sorte coniectus est:sed una Omnium eorum sententia quibus nurii delectio ni S bonuSimminebat. Non noc loci corruptelis optata res est ut saepe non amicorum studiis ut assidue non princi Pum litteris comendaticiis ut semper a sola uirtute probItate doctrinaclapicncia nutus Ludovici . huius Theologi cla rissimi nutus Viri animo maximi. huius suo cognomentorii gnissimRqui est iccirco de Mondello dictus:quoniam monduuinceri S: paruus it udus uirtutu quas thesaurus effectus: quem Microcosmon Bernardus siluester anpellauit. Hulus nunc reglinuri guberna mili claritudine praeceptis: ac isti tutis. Habemu quem Imrtamur mirum praestantissimum PPnilosoplium re doctrina re moribus. Tneologum optimuis

Patrem innocentissimum .pientissimum. religiosissimum cu ius quotiens per uestigia procedemus: totaen no errabimus. QIOd ego per me decreui uos hortor non recusetas cuncti Sunice conducturu Ex Mediolano xvi calendas. Februar as.

Sinonima Laudatoria. Hic uir est digniis uiri nomine. Summa est nutu ulItus.

135쪽

Ntillam uirtillem hic minuS tenet. Omni laudi aeque hic Operam adhibet. t modestia iuuenis antecellebat cunctos:sic nunc pruden/tia praestat omnibus. Hic nullius est probitatis:praeter caeteras particeps sed om nes tenet medIOcriter. In omnia uirtutum genera Curius eodem habet pacto

potius: humanus apydid est admirabilis: sic incredibili S.

Ad nunc diuino sunt munere: oium delatae uirtutes. iii uelit huius prosequi laudes: laboret infinitum. Nemo uel diutius scribens calcem attigerit laudum huius

enumerandarum.

Maxima est denum uirtutibus apud omne humanum ne nus admiratio. Facit Curti sanctimonia: ut in eo laudando uiris uel elouuentlulmlS uerba desint. Qui sunt saeteris copiosissim oratores in laudanda nutus uirtute obmutescUnt. Amplissimus est prosequendae tuae uirtuti campus. Non possum non te foeticem nac uirtute iudicare.

Vituperatoria familiaris.

Vrpe uideri potest huius mali atq; pernitiosi hominiSulti insequi. Sed hoc habet prudentia Ciceronis definitionem rerum bonarum/malaruc sit scientia. Veritas aute naldaeorum c finitur astronomoru uerbis:per suam Quae luerunt quia aut futura sunt imulata dicuntur olaobre dc prudentc oportet:tam mala scire/γbon, ut abi caueat:

mulam admittit:huius amplianda gratia aessa alienus:Φ a caelo reser tellus Ho est ut paucis agam Pa

136쪽

uersissimus ebriosissimus mendacissimus sceleratissimus. Adeo delectatur decipiens aliquem fraudans decoquens sui incle summum e bonum esse cosecuturum Xistimet Fur autem et diligentissimus: aut ante rem tib subtraxerit S tu tidi quic in huc potueris suspicari: Quare sit quid es acturus

'O monstro me tibi censeas caueri quire sed deu optimii deprecere: ne hunc sinat ad te ire. Non recedet abs te sine tua uel ignominia uel re perdita. Qiu enim alicuius uident cum noc a miliaritatem: quibus quidem sit cognitus mirant nec piat no existiare uclier eos esse flagitii. rare si me amas r. ablice: ne aut in como te afficiat/aut fama tua ma

culet. Bene uale. EX Mim. Xv. calenda S. FebruartaS. Vituperatoria familiarissima.

Alus est Sulpicius: sed peior longe nurus filius homo cunctis scelerib deditissim' Nihil eni nunc sag1tii a

tet: Omlua novit: ac statur quae nefaria uiderit. Nec gula excipit: nec uenerem: nec furta. In hom3 cIdlisio est iccirco uer satus: quia uiribus nulli si otio utaxat ascriptus re tertiae Puer huic Interminatus metum faceret: Sed ut maliis c sic ecmaledicus. Nemini uel murmuribus cedit: uel driationibus: Hinc factum est: ut a nobis eiectus monasterio ac penitus sugatus deliteat: nec certam habes loci sedem vagetur assidue: possiti illud Virgilianu licet dissimili causa: de se dicere. Ipse ignotus egens . Libyae deserta peragro . Europa at asia ζulsus Rem habes. Vale. Ex Mediolano. Xluti calendas. Fe

Vituperatoria Gravis. ii reor ne plus mihi laboris assumam inuiti pera domu gustino nebulone famosissimo: Φ sequi possim . Nam ut sum laudandi alicuius boni cupidissimus sic ab insequenta hiis malis ahenissimus esse soleo. Nihil eni magis detestor: Θ malos ut DiuiJ home testimonio eorum contactuci quasi pestifera cotagior: me pestilete morbosum in fieri posse rear. erit a nihil ceta humanu ut Terentianus in ut Chremes .existiare humana quaec ad homini curam attinere . olim hic pernitiosus Helluo te fraudet: in aliquan calami

137쪽

tatem perclucat. Est enim delatoriam diuis: di cum delatione quidem vanissinus non solum mendosissimus No delectas: nisi ut tygris cruore:cupit semper alicui mortem curare: aut holem cum quo ag t uorare: penitusq; consumere ut de Lycaone fabulantur. Qiid Cacum uel Procustem uel Lastrigones poetae describunt hic est illis loge latro maior. α im manior Verrem Cicero uituperat . in hoc uno Verres estinuentus ad furta pronior ac igeniosior Habet nescio quid primo ingressitiinter incognitos humanitatis ac eloquetrae. Sed omnis ea facies uirtutis est ad fallendum simulata For midolosus est: ut Sinon dicitur extitisse . Aliquid admittiti Uerbis aliqn ueritatis ut figmentum maiorem faciat fidem Accipe semper ex iis quae dixerit:quicquid sinistra potes accipere. Nam doXtra fraudem affert alii dolos. In nulla remo nesta hunc firmum aut constantem esse ducit, Vt e Oculis assidue infirmis: nec cuiuslios respicit:sed quasi modestissi mus in pedes dirigit aciem sic huius mentem fallacissimam ducito alio:* quo debet tendere: nihil prae se ferre ingenui nihil modesti: nihil innocentiae. Possem in hoc uno plitra significare. Sed iis ero contentus:quibus tibi notum homine esse quire ducam. Est abiectissimo quidem genere a quo non degenerat. tiali sarmine procreatis: tales fructus assert per sica in Φ illa praecoqtia:quibus eXistimauit Asia Romanos contaminari ac interare. Sed mutatus tuis promit ager. Huic nulla uarietas temporum: nulla gentium diuersias:nulla castigatio profuit. Nam semel admodum adolescens uirgis est caesus. Paulominus est nuper: b suspensus. Nisi enim interi cedebam': aes ii erat de fure puertissimo:qd e codonasse non alia de causa poeniter: nisi quod emcdari nequit Assidue pe/IOr est. Semper immanior . Patrem autem nabuli licet ab tecto loco natum satis honestum: ex ingenuis moribus matrem Optimam: quibus tam est alienus:quam nihil ab sua Origine alicuius soleat inueniri. mid Thersitem apud ueteres ignobilem querunt Hic ille Tersites A cnisse cretus est:

de Quo Iuvenalis malo pater tibi sit nersitesci dum modo tu sis aeacidae similisci vulcani arma capestas: δ

138쪽

te Therstar similem producat Achilles. Hic est parentii m

ille dolor: quo desperatione ducti perierunt Assidue huius audiebant male peruerse . perniciose uel dicta uel facta:manifestoc cognoscebant hunc euasurum non esse quin non plecterctu digna poena. cupiebant. potius mori in eo usuruiuere. Hoc primum est generis munus:a quo non abhorruit:ut uilissimis delectetur/dc parentum a quibus plurimire sert: ut nihil unl libentiu audiuerit: Φ eorum obitum a quibus huius accusabantur lacmora. Hinc autem accipe secun dum: quod ab ineuntibus annis uis ni nil admisit laudis in cunctis uersatus est sceleribus ad omne se facinus conuertit. Libidinem. Paphiam. caecum cupid mem: a lyaeum sibi praefecit numina quae coleret: ac ueneraretur. Nullius rει maga Sest exosus uim ali maiestatem Φ castitatis Innocentiae ac fidei. Tunc Obseruat quae promisit: cum aut res turpi est/oc sibi periucunda:aut fallere uula uae nemctius iAudet autem omnia: modo sint praua. Nam in bonis ut Plato inqi ut est enervatuS. Accipe nunc tertium hoc: ci crede tibi folium Sibyllae recitari: nec Apollinis tripodem afferre posse hac ueritate quic* uerius:quod est nimicissimus bonorum omniurci is primis tuus quoniam bonus es:a quo tibi cauendum esse duco moximopere ne quid tibi paret detrimenti. Bene uale. EX Mediolano. Xlii calendas Febrilaria S. Sinon Ima uituperatoria.

Hic uir pessimus est Omnium. Abnorret hic ab omni laude. Nihil liuic est familiarius scelere. Cum hoc nebulone illius momne coni inctissimum iudica Si recte intueberis: nihil inuenies in hac bestia laucli S. Est hic ut malo genio: ita plurimis sceleribus cumulatus Habet ni petulantia admirabile: inauditamq; procacitate. hid est in hoc homine noni quid non iacfarit Paratam nactabet mentem ad Omne facinus malum. Tam est hic pestifer: ut pestilentia etiam uerba conflet.

Nescio quid tetrius hoc nomine dici queat. In hoc certe uno cuncta sunt omnium uitia.

t uirtus est in Caruca nulla:sic omne scnus uitiorum.

139쪽

Quo plura i Cartica uitia cosyderantur:eo Iura tuentutui . Scelerati' hydra reserui:ut uilo cognito detegatur Plima. Sic est Augustinus nefariis deditus lacinoribus ut inde se urram quaerere censeat.

Vt pisces aqua uiuunt uiri uirtute nutriuntur: sic Caruca

Paternalis familiaris. Go mi siti iucundissime:ut assicior tibi plurimum:ita cupio te utrum esse praestantissimum. Sed noc tibi praedi eo: nihilo te praestantiorem posse fieri u si noctes disso uir tutibus incubueris Virtus enim est Platonis testimonio duod usurpauit Cicero sola illa quae iuros uita mortales tmtiirnitate memoriae facit immortales. Qile uides i terris: que uulgus admiratur:pulchritudo formae:sinceratas di proceritas corporum ut Hieronγmus dixit aut aeris intempe rie:aut demum aetatis rubigan cito corruunt. at fortuna ahona diu solent ut apud Basellia legitur: alearii instar ludi

cra:nu in hunc traducuntur locum nunc in illum:Pompae cadiit Iuventutis decus deflorescit. Hominu an relius gloria evanescit. In uirtute senapcr solidio at stabilior nec ut Homerus scripsit)uiuos deserit: nec non comitatur luce in Eos:Solent iuucnibus occurrere multa:quibus ad libidines inuitantiir alliciuutnr prouocantur. Distralitatur a secus. Animantur ab iis:qiu maiores natu mali sunt: Ab aequalib' suadentur ad uoluptates Sed si sese audiunt naturam se quiantur ducem mihil comittunt sceleris. Non omne motus

impetusin iuuenilesimprobo. Non progressiis adolescentiae singulos damno. Eius est aetatis aliquando falli:ut hominis esse docet Tulli iis decipi/errare nec omnia recta intelligere. Verum post culpam subeat penitentii succedat pudor et semicrii modestia. Erubescat aetatem aetas Vereatur senem adolesccs patrc filius. Haec ego tibi seruanda reor:utractabis mauis:ci mihi: ex tuis Oibus non iniucundus di apud Orsea ualea auctoritate:ac gratia:qii id nic laetus uita agas:NDOsteris mortalitatem consecutu te doceas. Vale. EX Mediolano:XII. calendas. bruarias.

140쪽

Paternalis familiarissima. n nil eli:quod plus appetam suauissime si1 bonus

sis: ut ingeni sic etiam usu Naturae fundamenta sunt ite optima: Ingenua acutissimum Memoria tenacissima . Vis anim Optima Sed nisi haec exercitatione uirtutis consue ludine coalescunt alci coluntur: facillime fiunt deteriora: nse

nilo afferunt fructus . Cupio ut assidue ab iis aliud discas α addiscas qui te possunt non docere solum sed diligenter erudire. Nam ut illud est Platonis quod Boetius ad nos traduxit)Qui non addiscit:dediscit. Ad haec autem memineris modestiae: ne quid supra: Φ puerum deceat: dc eum quidem

educatum ingenue loquaris aut de te audeas profiteri. Siquid per appetitum d animi perturbationem te stimulat .rationis te cohibeas fraeno censeas praemum id esse in te plurimum laudandum: ut senior uideared iunior . Hoc pacto ii Iud pulcherrime attinges: cuius es consequendi gratia prosectus in studium: mihi v carior assidue fies. Vale. Ex Mediolano. XI. calendaS Februarias. Paternalis Gravis.

on iniuria illud Maro complexus est. Omnis in Asca

nio cari stat cura parentis: bc Cicero doctiat caritatem esse patriam. Nam ex omni ossiciorum genere: non consucetudine solum e moribus sed uel sola natura duce: debit patri filius pietatem: at filio pater caritatem. Itas apud Homerum/Hesiodum/Orpheum situ semper erga paren tes dicuntur esse pii: patribus autem nati cari iucundi suaves appellantur: suis utri*: ut telligitur epithetis. Vt enim Aristoteles/oc omnes declarant philosophi ea est naturae uis ut in successoribus augeatur . Nec id quidem iniuria cum Pater ac auus ecproaui seducant in nepotibus pos se uiuere suiu nominis familiaei propagationem in eos pendere. Quamobrema quibus naturales non fuere filii: legitii mos sibi adoptarui ut in eorum manibus d signis uiuerent famillas conseruarent. Hinc di ab octaura familia i Iuliam translatus Oct auu filius qui possessivo nominatilio cognominatus est Octavianus ibi G. Iulius a far non me avnomme adoptantis diceretur:oci in in us i Cornelios