Novum epistolarium (Ed: Ludovicus Mondellus)

141쪽

adoptione traductus est adoptimis. P. Scipio dimis ubi pruus Emylius esset quod retinens cognomero uocabatur Emylianus. Tantum patre filiis .ebium natura debeat latum iis laeti sunt Φtum cos non forma potius * uirtute praeclaros Intelligunt:nec uiribus magis:Omni et corpori dexteritate: modestia continentia somnii mentis ac animi tempera mento. Illa enim di leuissima bona sunt uiXc bonorum nominibus di 'na uerdum iterisq; communia baelluas quae tiel cito cor uant uel minimam utilitatem afferant. Hae au tem quae ad animi splendorem attinent:eiusmodi certe lunt

existimanda ut cum nullo ualeant comparari ornamento

ut Hieronymus ait. Quid enim iste tibi profutur est color cito lilia purpuram in uincis: ex te praestas polγdorum Hyacinthum Narcisum Nipoli tum:llam ec Ganimedem duactiste decor adiumenti daturus est Quod pnaebeus possis Cupidineusq; dici Quid confert ad aeternitatem certe ni nil. Cum non muliopos uenustas oris: laeuis luti sita pilis deformi in squalore obsidenda eX. pardoia incipias Ilusseri. Nam ut Baselius docet olus obest longe species quaesosculorum instar:a mane ad uesperum concidit Φ condulcat. Accedat robur di membrorum internodiorumn prae stantia:quae nobis te dicat. Eacidae similem aut Hectoris: alit Furium reserit: aut Camilum aut eorum aliquem:cuius

tanta uis fuit in praeliis. Quid hae uires asserui uitae nostrae subsidii: quod agiles fuimus iuuenes Asiliores Samiae. Celeriores corvi alc damae:quod robusti robustiores elephan tes quod fortes animosi sortiores animosiores,laones . At quia tandem:uel superemus hasce laudibus animalia cucta

quod homines caedimus. carpimus uincimus' in praedam eorum res uertimus. Istud est quod uolim nos meminive

quod quidem est ab omni humanitate alienti. Discimus hoc pacto Martiales fieri laphytas occentauros imitati l gloria militarem nobis quaerere strousi tandemiae uires hoc robur: haec ualcta a nos comitatur indiu stabilia haec sunt

nullam prosecto solidam habent sedem . Nullihi firma dici

solent. Nunc intemperies haec aeris uerberat:ut Aurelius inquit:nuc inordinatus cruciat uiuendi modus ut ait Scneca.

142쪽

lt liNunc nimius labor: niinc oditim nunc cibus immodestus nunc libido temperata: ut Theophrastus dicit emptu naec munera. Desint ea incommoda: non est aetatis defutura canicies ais rubigo: quae corrodat quasi tineatas uestes nostra

corpora: ut uerbi Sutar Gregorii membra vienit commateneruata:ec enodata ut Ambrosiano utar sermone. Pruden ita uero . aequita S. religio. fides. sanctimonia caeterau huriise

modi: neq; nis: nec aliis debilitantur importunitatib sema durant: assidue sunt meliora: firmiora magis incocussa. blanbrem mi suauissime fur ne te prosternas ulli fortunae petu: ne te subiicias ullis uoluptatum blandimentis ne te ablactas ulla rerum mundanarum desperatione. Cur finXit Omerus poeta clarissimus: lγssem in Siculo pelago in Streinum a tus 1ncidisse : ac sese malo nauis alligasse apertis auribus: cae tero autem nauta se uinctos esse uoluiste obturatis auriculis: nis quod illarum audiens catus sese in pontum proli/ccre nequiret Erant autem sirenes mulieres libidinabus deditar: quae solebant illinc transeuntes ad oblectationes iccitas tractos perdere Mahim autem ratio erat . cui se uir bonus de

uincit. ne se prouciat Inuolii Ptatum pelagus: sed audiat iu

cunditatem inanem Issam sciatin non solum a se propulsare ac Gecraru sed in atris qui suae sunt commissi uigiliae calli Sare tam acriter re opportune: ut si immergi no possint. Omnes ut erentianum liud declarat procliue a labor ad tibidinem corruunt: cu Aristotelis arbitrio passio deterrea tota natura quidem animantia dolores fugentur: a uoluptas alliciat: ec in suam facillime redigat potestatem. Succurrunt se Ordinate mensae bacclianales illae: Sardanapelea in condime

sui non esse compotes. Tu uero abstine mero Abiti ne ab Iis Odoribus saporibus quos ex arabum deuehunt siluisex, Damasco Cypro Creta:quibus operosa consuluit falles. α ut Socrates admonuit paucis minimisu naturam esse co/tentam:ede: ut uiuas nec uiuendum esse tibi ut comedas arbitrare: sed ut discas: ut sapias. ut assidue te uirtutibus exerceas. Nec tibi Pithagoricum illud eXcidat ianienibus

tam diu tacendum esse. diu didicerint loqui bene silendo

143쪽

ac audiendo. Tuae uero modeste quidem eXercendo quae audiuntur:at demum docendo quae audita fuere simul occXercitata. id insolentuis: ut Plato uolu1t:Φ loqui uelle ubi sermonis non cst ratio Succurrat autem illud Agesilai non esse tam indecoram in Adolescente uultus turpitudinem in alicuius motus aut gestus incontinentia: Mendaciorum cola suetudinem e qua uanitas oritur:quam uoluit Tulli oblectationem esse mentiendi. prohibet Omnis pnilosophorum scola Hi nihil addi posse praeceptis duco paternis quibuS mea in te admonendo caritas exprimattir: nisi ut sis religio nis amicissimi is fidei obseruantissimus: ut 6 dei possis o nominum amicissimus existimari. Quis enim qui deum non coluerit: non omni opera industria: sit ueneratus quic poeterit multa consequi:unde uir magnus appelletur In quo religio non est: ut Cnr3sostomus inquit:1n eo nihil esset test laude dignum. At fides:qua continetur quedam promissorum obseruatio nisi constantissime reguli seruetur more: cogit hominem evanescere: nec inter homines quic* Xisti mari. Fac igitur mi silane IcΦ ex bis praetermittaS neu ma sis haberi uelis: .esse bonus. Fucatus enim color di simulata quae in delabuntur Vera semper bona permanet:& uiuos exornant:α mortui uitam parant. Carissimus nobis SQ at multo ut ait Tulli' eris carior:si meos ri aspernabere monitus. Bene uale. EXMediolano. X. calendas Februarias.

Sinonima paternalia. Ego te ad uirtutem hortor. Cupio te fieri meliorem. Amplectare si me audias uirtutem omnem. Nihilo mini magis gratificabere: Φ si laudi omnem operam adnibebiS.

Tunc mini multo iucundior fies cum uidebo te nulliit Ogloriae uacare studio. Nihil magis des dero:* tuae uirtutis famam. Fac ut Igenii tui uiuacitate:cii Oi conuinga lavide.

Nil decet te magis mi sili4 ut tuis te maioribus Icddas non

144쪽

mseriorem.

Clim oes debeant se modestissimos exhiber:tu multo tu magis in que I sunt oculi conuersi.

t. pyet ut, studiosissimu litterarii efficia s

luptate:ut ad cumulta addi quaeat nihil viuum diutius optabis' ubi te uirtutib totu dedideris. Vt is excessent laude praeditus:ocm exerceo cura. Iuc me foeticem existimabo:cu ea te gratia uidebo praestantem:quae te numeret Inter clarOS. Titulus. XXIul.

Maternatis familiaris. e pio te mi fili:ad nos redire incolumem:Sed ut id cito Dar: te uehementius Oro ut uiua . a sine te uitss mihi iucuria. Debes iii quo dabores mihi meos copensa quihus sum diuti is pariedo. educado. nutricdo defatigata duae autem est copcsatio mihi uel carior: uel optatior it te uidea:audia amplectar Pater tu uiri: nec eo te alui do lore ac cura quib' ego sp anxia tuae ualitudinas Propterea is te destinat studioru laborab'. Ego te maluiiuubene ualent apud nos esse: Φ istic litteratissimu Dpiculo* ualitudi nis. Scio ad desit apiid exteros filio meo. Vbi Odia: cuae hic tibi par sum solita Vbi ciboru iucuditas ubi ociu stlcloboras ut aiut fp. iiid cibi quaeris mi fili num Herculis Thesei, labores inristum ut moriaris: uelut illi Iuuenes Obrerunr. Redi ad nosterogo: nec patrem seuerum audias e crudelem. Ita fac o cito. Bene uale. Ex Mediolano. IX. ca tendas Februaria S. Maternalis familiarissima. a dio te mi FilDali Φdiu aduersa ualitudine laborasse: nucat coualuisse. Me misera illuncus dic ea de re nihil mini significatu c: curam deii mortalc tua Ualmidinem diligenter: ti meam tibi minusi servanda uita: tua. Tuus enim Interitu sine meo non procederet. Scis Φ te amem anime ml:Φ cupiam te mihi superstitem:ac tuis omnibus si no

145쪽

cre studiiim tibi:desere quicquid obest:& te mihi serua sanuoc fac ut te cito uideam. Vale. EX Mediolano .vm. calencla s. Februarias. . Maternalis GraU1s.. Cio te mi dulcissime filin latere nihil iis te matri tuae cardis esse posse. Non enim ab re fictum a poetis perni hent Cererem tam curiose Persephonen filiam inquirere solitam cum per uniuersam Siciliam clamaretis triuiis ..lpri si de filia tam fuit diligens materiquid est censendum de filio

matrem cogitare Docet enim Aristoteles . cur filio magi atficiatur psilie genitriX quoniam cum inualida sit mulier:le se adiuuare plus eum diligat: quo plus speret adiuuarb uautem natum non nesciat:patris haeredem Ore qui omum regat. 4doquidem uir qui iunior uXOre inlccesse:moriturus etiam censetur ocius in eo se totam componit: ab eonicPendet: ut cum eius incolumitate suam quot Incolumitate uidet esse coniunctam: Ad haec autem ut Plato itoliut non minus ad procreandum maternum concurrit semen: patrium:ut Deucalionem ec Pirrnam coniuges admonum dicitur Themis: lapides hoc est matris ossa post se iacerent ut Ouiditis post diluuium prosecutus est inquiens Misaribus

nudas ostendit Pirrha puellas. Quid quod pliis sibi e ma tre sumtit pignorasi ex patre: Nam ab eo prodeunt sola 'minaria: ab nac autem non Originem nabent modo: sed Muctur: Sed sanguine:carne: spiritu neruis p conglobantiir scdeducantur in laboribus di aerumniis interdii plurimis ut BernarduS Inquit: Amat eos igitur mater plurimum: ut uel Iminimas cognosci bestiolis potest cingitur eorum catae ne meninis uici illud est Lini ut gallina suos pullos Ouet an Xla: miluuSic premat acrius re animo absentibus filiis nun/Φ conquiescit:quare comica sententia scriptum est: prs stare: ut aeueniunt nominibit quae coniuges suspicantiir: c quae matreS:cum coniuges de illarum uoluntate sunt elota pae: ne cu alii gaudeant oeminis matres uero de discriminibus meticulosa ne filus ulla inciderint aduersa munc me pre

muni de teisomnia mi illi:ut illud Virgilianum de Didone

146쪽

mihi accidat: Anna soror quae me insomnia terrent Nuc ne incideris Itinere in latrones:aut in urbe factiosa in inimi cIclasse aut inter disceptRndum in rixas dici contumeliis reconu'cli ad uulnera corteneris:dubito. uereor. timeo. discrutior. Scio magno sis animo: balta mente:*cpper aetatem torte prouoceris. Ne quem edas: neu ledaris ab ullo assidue agito. V matri omnium inlaelicissime qu1d esset prius Optadum: aut quid potius non optandum periculo egrotationIS ais mortis: Φ ut tibi quicqua sinistri quod auertat summ' Iupiter accideret Viue sic igitur apud eXteros mi fili ut te memineris istic solum suae parentibus: sine agnatis, cognatis: e propinqu: esse ullis:ut te manchum iudices it tibi semper metuas: ut possis saluus ad me redire. Cura dii taxat studia quorum te causa istuc selierus pater misit Cura si potes sine periculo uitae si id nequis: uitae In primis consule: litteras desere. Satis erit patrimonii Satis maternae doli S. Non audisquottidie dei seruos improbare I multis multas litteras, iue simpliciter ac religiose deo te qliottidie com menda. Utere dei seruorum familiaritate. A conuentibus ecscolarium cae tu absis Valitudinem semper cura. Bene uale. Ex Mediolano. Vii. calendas FebruariaS. Sinonima Maternalia. Cave tuae uitae mi sili. Fac per deum ne tuam ualitudinem negligassesto de te sili curiosus. Succurre anXietati meae:quam de te capio.

Sum de tua ualitudine semper suspecta. Nihil plus appeto:*fide te quic* audire. Te mini serua mi fili diligenter.

Si sanus ad me redis: satis te litterarii nausisse duca. Sum assidue de teri abiguo: ne ultibi accidat. Si me uiua esse uis:fac ut tibi ola pro arbitrio sint meo.

Quod a superis die noctu opto sui de semper ut oia tibi

bene succedant. iii

147쪽

Inii re tua deii aduoca tutore: at defensorem.

Inter es curas tuas diuiniS Incube monitis.

Audi me fili: docia ualitudine cito ad me regredere. Tam te doctilio expecto: pater: modo bene ualeas:ec oti

Quaeris ud primit abs te uelim ut a piculis caueas adum

ut ualeas:quid teritu ut redeas. Τitulit S. XXV. . . Filialis familiaris.

eo si scio pater optime:ni nil te mihi consuluisse quod

non sit oraculo Apollinis uerius: duX tamen mearum esse partium:ad ea:quae scripsisti:non nihil respondere. Ac cepi Omnis tuas admonitiones ea in miam in quam prola tae sunt. id enim censere possu de me patrem no itelligere longe melius: γmini per aetatem liceat. Non ab re inquit Aristoteles/no esse iuuenE moralis d1sciplinae auditore doneum cum uiderit iuuentuti rationem:ad degendam uitam: aut nullam aut paruam esse. Sed tua praeceptio non solum paratissima fit mini uia:ut a uitiis abstineam ted ad capesesendam uirtutem assiduus stimulus: Audia ut iubes)litterarum doctores: nec curabo minus ut Agesilaus instituit esse Philosoplius Φ scire philosophiam. Assequor eni coiectura sine moribus litteras prodesse partu plurimu aut uel sine rishonos mores. Siquid interdum erraui tu familiaritatibus ascribe pessimis: Nam ut apud Hieronymum illud apostoli reperit quod est a poeta usurpatii Graeco Deprauat bonos mores colloquia mala. Vale. Ex Mediolano .vi calendas. Februarias. Piliatis Familiarissima. On nescio:* te cruciet mater pientissima quod istinc absim:i urbe uerser factiosa Vereris assidue ne quid λd nolis accidat. Laborai autem me mirum doles. Sed ne te macera mater. Nullo sum in discrimine. At nec labor est ullus: Iter c6mmilitones studiorum esse: ubi nulla fit:nisi de uiri

148쪽

disceptatio: sed nec ea concertationis instar. Comentamur de rebus nonestissimis: qui* doctius loquatur: palma resert no est gloriam apud eos qui nos audiunt. Spero autem aditos me . primum rediturum:at ea laude confirmatum uua pater Optat. Interea tu non negliges: ad me saepe de tuo pa

trifc uati decli nostrorum ualitudine quicΦ ad me scribes

ale lax Hediolano. v. calendas Februarias.

Filialis Gravis. Vita paucis es complexus pater optime:nec pauciora mater est pientissima prosecuta quibus si non obtem perarem: ferreus sim: re ut apud Virgilium illud est alit dii ris de cautibus ortus:aut inter hircanas lygres enutrit'. Ad Matris consilia quae omnia in mea curanda ualitudine: sita sunt)no multa respodH. ne magis in corporis ualitudine: Q imentis sanitate quaerenda uidear attentus esse. Ne tam Phac lasso consciam dolore:post ingenii studia doctrinaeo prae/cepta uis mea omnis i ualitudine sinceritate membrorum constituetur. Ad ea uero: quae cumulat1ssime sunt abs te scrista:quid respondeam aliud: nisi et ea sum uoluntate ut ni ii negligam: quod tu mihi seruandia decreuisti Erraui quario P fateor: patet v:quod apud Terentium lepitur pro pec cato maximo paululum supplicii satis fuat. Sed nem nimia indulgentia:ut Hieronymus inquit: me cibi perditum e edit cas: nec propterea quod ali Quando peperceris uirge filium odisti. Nam n sum parentibus ortus u abis nequeam esse degener. Habui te genitorem curiis geminaria sint in me coniicta naturae . Habeo te praeceptorem cunis assidue institutione non possimis errare. Te ducem sequar ae uexilliserum audiam: tuis haercho uestigias: ut Olilptates praetermittam cupis: an eas admisi Lut deseram libidines iubes: an ea mecum habitant Mirantur certe hic mula ut in tam teneris annis sim a lasciuiarim pudicicia omni alienus immundicia. Sed nihil mihi eiusmodi mirabile fit. Nam ut it Iud Crispus recte inquat: ubi intenderis ingenium ualet nec

quic* tam difficile tactum est ut Terentius ait quod uolen

149쪽

do facile non fiat. Decere dicis clim mare sit hiilus aetatis extabescere uiros graui S .poeniterem peccati quod Cato lau dabat: crum multo praeclarius diico nullam subesse aii sam erubescendi si non peccatur. Nihil facilius ait Plato secundum uirtutem uiuere Teneo memoria quod apud Plutarchum legi: Peryandrum dixisse Corint ium: inueni qui secundum natura mamiat:uitium fieri difficilimum ad ego sum aliquando in multas: uel meorum studiorum familiarii simis eX pertus qui ctimis pluteo solarent bonas artibus uacare quietissime: Puellarum amoribus inter mille discrimina diei noctis p iactabantiir: nec tam erant primi sedati dolores: Φ concurreoant continuo plures Horum cum bene riirtus Iterum Q rimabar uitam ac mores:comperiebam plus et difficultatis in uoluptate: Φ curarum labori sic fuerint,n in

sissime uiuere uel in meis quas deligo curis liberrime. Nimirum ut Scipio dicere solebat nun minus uel solus sum uel otiosius Φ cum solus: aut ociosus illoquor eos ainbus tu pater: aeteric didicerunt omnes boni. Cum his de uitamini tenenda comentor. Hi mihi ante oculos di illos ponui: quos ut pe asseram euitem luem qui Lesaris maioribus desenerarunt Cicerone ac Hortesio: di illoc qui clariores atavis uirtute facti sunt: quos imitor Inter hos preceptores philossophos di pictissimos tu quoc multa diueras elegantissime Pater:quibus promata uirili studiosius parebo. Vala. EX Me

Qiolano illi. calendas. Februarias.

Sinoni malitialia. Parebo tibi patersitum in me erit siti Nihil ex iis negligam quae iussisti mater est modios mini parcte praecepistis: oi exequar niXu. Praecepta tua tam mini sunt O pater iicuda:cara*: in quod

Iubete vos o parcies:ero erga vos obsequiosissimus. Ea parebo tibi pater mente:ut cognoscas i te amem . Quid poteris ediccre mini pater: quod non teneam pallii Pluris ita admonitionc facio pater: 3 ucud muneris In me

150쪽

Es mihi genitor alter in terras deus. In mente semper habeo fidissima quae mihi praecipis. Tam un* a tuis de me diuertam institutis: in ideo diuertere

potest pietaS.

Non pnilosophii te solua hisce monitionibus uideor audiremiis sed numen quasi quodda caelitus ad me missum Cumulatissime dixisti multa mi pater ex media quid ablata philosophia. Tanti me fati incere mihi posse rear:*tu praeceptis istitutis

de me tuis O Pater saltssecero.

Seruilis familiarIS. Eum officium omne in obtemperando seruiendoc situ esse debcre satis iamdudum intellexi. Nec iccirco tuaSiperatorias Xpectaui litteras: ut non ierim ultro litteris occursurus si prevenire fas fuisset. At cum tuum sit iubere: scire o quid iubeas: ut Demosthenes dixit meum autem arcana principis no inquirere:at cum iuberet: nus refragari tacui expectauic diem designandam/iter tenendum. Nunc prae cepisti: ad diem constitutam essemus in castris: diem c constituisti: praedam cs pollicitus: animandou ad arma ut ita di xerim allexist i mentes nostras . Pro me duxi respondendia: me tam esse tuum: ut si uitam centies In rebus amiserim tuIS: nih3l me censeam meum amisisse. Nam si me seruum habea: si me ales si me tueris in statuo augesci quid est meum illud quod abs te non habeam tibi non debeam Satis est mihi priae satis muneris. satis gloriae. si rem egero tibi no In Srata: re semper nos oc tam gratum beneficiac praestitisti. Bene uale. EX Nediolano iii. calendas februaria S. Seruilis familiarissima. Vod meam laudes fidem ac taciturnitatem mi here illa humanitatem decet: non querit mea seruitus quae ut Terentianum illud est mihi apud te semper fuit:oc iusta di cle mons Accepi semper abs te plura Φ sim critus inuod tuae mi inis centiae fuit Officium: non officii mei donum. At quod praecipias ac iubeas: ut sim tuis in rebus quae hic aguntii r) cautissimus: aic unice diligens. siet: nihil ab irae obmittes