Novum epistolarium (Ed: Ludovicus Mondellus)

151쪽

qiiod mearum sit uirium. Tu modo uide ut istin huc cocurrant ad rem esticiendam ut prosilio non desint libri nec amictus. Praedias adhibe curam reditus. fructuum ad te reseram. Vale. EX Mediolano pridie calendas Februarias. Seruilis GrauIs. N omni mea timendi cupiditate praecipuia a superis mi hi munus hoc semper supplicaulaut scirem possem vne fraude ac dolis nero scobedire ut fidelem me posse ser Dum illum appellare: cui gratulatur uerbis christianis dominus:quod super pauca fuerit fidelis:promittitc psuper multa se illum constituturum: nec euis un* similem dicere ad questrue nec inquit Saluator: Ouoniam eum conseruorum mi sertum non esset: ci quem iussit in tenebras uinctum colici Quid enim sunt in hoc homines orbe nisi qmst suam norat teneat mensuram di ut apud Horatium legitur sorte sua contentus quasi uiuat:nec Epithia bos:nec iugum caballus optet Terentnas ipse fuisse legitur Lucani Terentii seruus a quo quia re fidelis soret:di ingenio non tardiore:preceptori bus litterariis comendatus heri diligentia liberalitatem ma Arium euasit in uirum: at clarum. At Esopus pariter seruus suit 'iid de Ciceronis Scipionum. seruis qui quidem omne liberaliter educati non uernarum: non Atriensium locis educati sunt:sed pro filiis. Hanc ego munificoriam abs te co secutus sum here mi optime:ut iam aeque ac libertus possim agere negociari: proprias habere sortunas nec iuris seueritati subiectus tibi quaeram:quar laboribus nanciscor meis sapossim tuo iussu efficere quod non debeam Sunt qui putat indignum: sibi a dominis ossicia comemorari:ut Solias insit ille: Istec commemoratio quas exprobratio est immemoris erga me beneficii: malit certe hominum genus: cum sine hac ego memoria nolim uultis esse. Quid enim meismus ingra tum iis:qui de me sunt optime meriti ut Ambrosius admo

net lasse faciet ut si habeam in memoria semper illius in me beneficia Tunc re meam ante oculos conditionem habebo;

152쪽

Me me fugit:qitas essem pruis:quch rus me tot affecissetis neribus. Toler si quid durius uidetur in uita Domino ma tores ago postum)rcsero gratias:si quid contingit mel

us. Idipium ab Homero didici: cum tu me ab ineuntibus anni sinerem I Optime imbui bonis artibus larmae Graece iucurasti: ut i Optimus merear dici seruus qui seruit officiose ac sponte. Non ego igitur coactus ad ea vocor quae tu iubes: Ied ultro: o cum aliquem adiicis stimulum:equo sponte cur rent chalcar adiungis. Nin1l est tam asperum . durum di cupericulo:quod mini leuissimum esse no uideatur modo pro te faciam. Haec enim ossa. hi nerui: Dic sanguis: hic spiritus: haec demum omnia quibus vegetor. alor. Hulo sentio. sapio sortasse aut non omnino insipio tua sunt omnia tibi dedita: tibi dedicata: scruto obligationei deuincta di ObnOXia Tuum est in imperando munus. Ad me attinet alidi re tantu: quae iis seris. at continuo quod in me fuerit: exequi:ec ut illo utar Virgiliano tuus es mi domine quod optas 4Xplorare labor: mihi iussa capescere fas est. Tu me pascis: Tu me uiuutueris. A te mea pcdet salus. Τue uoluptatis tuae ultae. Tuae laudis par est mea. Si tu bene ualeo quidem bene. Vbi ange ri maceraris/ci affligeris: omnis tuus uel uitiis cliel moe ror:uel gemitus ad me attinet. In qua tu fatorum sede uersa ris:ea est comunissima mihi. mid seruo cum domino Quid

homini cum deo Nam tu quoc meus es In terris deus. Τe i star adoro numinis. Neu te magis iratu metuo: Φ Iouis sui men: nec magis placatum laetor: Φ cum Omnes superos fati tores mihi duco. Accepi alitem conditionem per litteras abs

te missam ea fronte qua Domitianus legitur poctasse Thy melem deri rem latinum: apud Marcialem: aut Iuppiter a Marone fertur subr1sisse ueneri: quo uultu serenat tempesta tes:* satis est impar similitudo Ad ea que maclasti sic me accingam: ut intelligas: nihil me facere pluris quamsi pareo tuis de me institutis. Nu* inuenies me minus uel pronii uel P mptum in rc tua .cii ago mea propria Quod me at admoneS: a tuo caueam filio: ne qd deterat tibi de re tua: domi sum Non me falletis nec alliclet in sententiam suam: ubi tecum

153쪽

nysenserit Frustra laborabit:uel pollicita do uel terrcdo dicis. Nec em Oct sum puer qiu nucib iducarmec avis:qua

terreat. Bene uale. EX Mediolano calendas Februariis. Sinon1ma SeruIlIa. Parebo tibi Perlibenter.

Vt is sisti faciam here. Nihil ex iis quae praecepisti praetermittam. Ero 1 obediendo oc nunc o semper paratissimus. Habes seruum in te me diae fidelissimum. Dae tua ca comitti mihH.ea abs te geri censero. Tam tibi deberi hereor ut assidue i soluedo uersat tuis denae meritis nequea sarissacere.

Nulla res 1ucudior mini esse pot:* si tibi obsequor ut cupis

Modo tibi serviam laetus sum. Non mutem meam cum ullo primate conditionem dii tibi rem gratam efficiam.

Quid esse mihi ualet 1 vita 1ueudi':psi mea curidustria gratificor Domino tibi meos Fac quod malis de me pictilii:iuenies seruuiussu un* fuisse sui heri obseruatiore: ego sim tuus. Abhorreo ab omni seruoru ignauia tuae tua studeo fidei

ac uigilantiae.

Nihil esse duco magis meiad si tibi obedio. In hoc me iis diposita uiuedi ratio:ut qui tuus silm:abs te pedete fide sim erga te diligetissima.

Clientalis familiaris. Duelim ut 1 tua clictela traductus su)mcis in te ossicisssatisfacere:nec igenio satis mihi sit hoc exili nectione hac ieiuna nec uiribus huius corpusculi manchis. Nam ut Cicero perpulchre docet seruorum loco successerui apud Priscos clientes In patronos:nec ruria: Quod enim est officium dominorum in seruos:idem ec multo quid c malus a tronorii chetes extat. Debent clientibus Patroni tutelam. desensionem, auctoritate .gratiam ut Plato costituit *ioa

154쪽

prius apud lacaedemolitos instituerat Licurgus debent denicibum: si clientes non habeant . iamobrem iure optimo Iuvenalis siue tempestatis patronos improbat dicens . Vestibulis abeunt ueteres fessi v clientes:uotam deponunt:*c946gissima cenae. mare cum tuus iandudum smiliens: te nunc

patronum Oro primum:ut mini crebro iubeas non secus ac servo: mo ut rc meam de qua saepius ad te scripsi tuearis adiuves. dirig S. nihil omittas: quod ad defensionem attine at causae. Quod di scio te penitus uel me reticente curaturia: magnitudini tamen tuorum occurri negotiorum ne quadominora maioribus cedant Scis Φ me coquat res ipsa: me curiosum Oporteat esse. Bene vale. EX Mediolano. IIII. Nonas Februarii.

Clientalis Familiarissima. Go tuus sum cliens tu potronus es meus. Nihil meum equod ad te non pertineat Agitur ut no nescis istac mea causa de iis praedus quae ure posco hereditario EXerce pro ingenii tui doctrinae praestantia quod uoluere iurisconsulti patronatus ius esse . Vt enim creatus abs te censeo quan dome in clientelam admisisti: sic mihi non consiturin debes solum: sed fauorem ac auxilium. Facit Omne intelligant: eum te mini praestitisti: quem solitus es hactenus cliqui si stare clientibus. Nulli enim cedo beniuolentia in te singulari: ac inconcussa fide. Sitnt alii fortasse tibi clientes ditiores: meliores corpore nobiliores genere at nullius amantior. EX Mediolano tertio Nonas februarias. Clientalis GrauiS. Vm clientes haberet Siculos Cicerou dicebat se non mi nore Sicanos sea fauore debere ci romanos cyclientelae iter prima potissimaci fortuae bona solerent numerari Alcybiades autem ille tantus uir/ec imperatori non Xistimauit cotra legem fieri: si cum imperio lentes Focaces tileret. Ad Mylciades in Lemnum lesbumq; idem factitasse peloibetur. IS enim uir bonuS non amet clientes: quos uidet in scia

ratos non minusu filios; misti fili non nun cydcscrunt ea tempestace patres:qua deberent in eos esse pientiores o cari

155쪽

tatis pleniores Ri clientes iniicti sunt nun* patronos deresiquisse. Qilare iam trito dicuntullud Aschlepiadeum filium da mihi bonum: seruum in fidelem:chentem semper ego red clam Optimum. Itaq; cum Rome inuenti fuerint serui mali se diciosi facti Osi a clientibus est adiuta respublica . SocietatIsumma debetur fides multo clientelae maior . Nam ad tem pus interdum socii: perpetui sunt clientes. Socios nonnun beo itingimuS: qui hostes aliquando fuerint:ut re apud Gre cos: di apud latinos legimus plurimos. At clientes nussi ascitu inti nobis: nisi quorum di cognita fuisset erga nos beniuolentia. fide ac deuotio di quos intellexerimus nostrum assi due studiosos. Ita' cum mea iamdudum familia sit omnisi clientelam traducta tua domus:ut a uestra fallite ecfortuna:pendeati saliis di sortuna nostra:quod primum c:cu ima cuncta: quibus nostras intelligas partes eXerceri posse:ut intelligas: inci tui simus/ci cupiamus in rebus tuis operam

nostram eXhibere. Deinde uero cum mea istic agatur O mediocris causa:sed qua no parum angor alc affligor cupio ut patronus es ita me sic adiuves et tuearis Non me latet: qua ualeas apud principem istum ex auctoritate di gratia :qualisco sileas i amicorum esse causis. Praetereo quod debes clientem patronus adiuuare. Fac supra quae debes: quodio teS:nec permittas me fraudari cuius m nequitia. Haliis est cuquo agitur mea ca:sed longe peior est praetor urbanus: pe cunta corruptus: non aduocati minus ossicio fungitur: Ἀνhitri. Rem habes:ea adiuua Vale Ex Mediolano pridie No

nas FebruariaS.

Sinonima Chentalia. Adiuva me clientem patrone tuum. Debes mihi patrocinium qui tuus sum cliens. Omnis clientela in tui est patroni manu. Quis meam suscipiat caulam: nisi tu patronus Abs te pcndet mei clientis spe omnis. Patronatus officium abs te postulo. Facie rem patrono dignissimam: si me clientc non deseres.

Iid potest ab ullo certius d officiosius sperari Φ ab eo s

156쪽

patronus est ut tu meus ossiciu clientelae debitum.

Si mea spes Isse sita manet Q clienti mihi patrociniu debes. Nequeo mini hac Nicles pare:cu sis mini patronus.1u olus metu nac in re totum adimis:cums sum cliens. id potesta tanto patrono quantus es contingere mihi non Optato Facies tu:certo scio i meridiatronia decet in clientem. Hoc abs te postulo: ne te patronia esse meu sis oblitus maelo ut solita in caeteros: si etia in me clientc diligentia. Cum exercueris curam in hac re tuam Omnem:eris i clientcoit cio functuS.

Comedo me cliente fidelissimu tibi patrono diligentissimo.

Disciplinatis Familiaris. Amdlidum preceptor mi doctissime cupiebam te coram affari: di ut illud est Maronis. cras audire ei reddere uoces. At postea*4d nondum per locorum interualla potui

consequi:per litteras prosequar: nec longiorem temporis in tercapedinem: in hanc sitim eXtinguendam admittam. Sunt qui dicant non esse latine dictum perpetuitatem cum Cice ro utatur hoc in officiis uocabulo: necpirobciat a causidic1s nullitatem dici processus cum tamen nullam esse rem: iuris/consulti uetustissimi diXerint. ii hic sentias expecto Genitorem. genitricem. natum gnatum . non dicendum affir/mant alii sed patrem matrem. filium. ac filiam. Alii uero noesse minimorum titulos ut dicantur egregii aut singulares: Alitiaenementius improbant: si quis famosus aut gloriosus appelletur. Quae autem coniunctionem non nisi breuitate punctorum scribi posse latine asserunt: at quae relationc ex

praesse. Idem iidem γα quod differeter a relationibus occuconiunctionem a prepositione: οί piae raci talia. Ego tua im mitationis cupidissimus .a cuius scola tan*r a Platonicipe deo tuam inmis singulis sententiam eXpeito Malo enim cr/rare tecum ut Attici dicebant cum Platone . cum relius bene sentire. Vala. Ex Mediolano Onis Februarias .

157쪽

Disciplinalis familiarissima. Vaero abs te praeceptor humanissime ut Gazophalatium exprimas quo differat a Thesauro an idem ut Quis proprie Architriclinus censeatur quis Choraules Habemus enim quosdam hodierno interpraetes rerum clinguarum pariter ignaros. Quod ei sit urbi nomen in qua corpus o reliquiae mi stancisci seruantur. A quibus tuerit Mediolanum. Bergomum:urbes conditae in sit disteretia inter intra dom: inae sua .pprie uoces latinae dictae na

Haec si declaraueris afficies me uoluptate laredibili. Tu Iube ac me ama. Ex ediolano. Yul. Idus Ecbruarii.

Disciplinalis GrauIS. xillo utar Iuuenalis qui praeceptorem loco uoluere

parentis esse uiri fuerunt non Pietate manu Syatitudi

nem singulari:* innata quada de litteris bene lenticdi cupi ditate: ac assidue quae didicissent: memoria repetendi. Vt enia patrab sum': sic a praeceptorib bene sumus . Adius usem':a,h1s at bene uiuim'. Quid si bene simul oc beate Qitident ut Aurelio placet aliud est bene ac beate umere: Φ illaec discere:ec tenere quibus aeternitas gloria corparatur ita quibus aliis nas emunt mercimonias uiri:* a braeceptori bus Ab his disci in 'io loqui solu quo a mutis diffcrim anImantibus ac brutas:scd eloqui: quo nos Cicero caetera tio minib' nos docet antecellere . A prisciano Aramatice. Beda. Phoca. Capro. Marcello. Varronein ab Hermagora . cr mogene . Escninelysia. Demosthene Aristotele . Isocrate. Cicerone. Cainone Ineroricen acccipimus ab Orpheo Mu Go Hesiodo Homero Pidaro Aristophane Euripide Noe phocle. Marone. Ouidio. Horatioci poetica ab Herodoto. Thucidide. Polybio. Plutarcho. Liuio Salustio historica

Seneca .muthanoc declamad modu:ci ab aliis singulis singulatris moribus uitaeq; necessaria: cum quibus ne dum Gitemus omnia modellissime dicamusu politissime ac

158쪽

plurimum elamate ueriam et a faciamus consulto aeque. sancte. pie. religiose quibus uirtutum gradib hinc nobis ab inferioribus ad superiora paramus ascensum ci cum i terra corpora luant an caelo mentes pascantur. Nunc igitur cute absentem animo speculor: atm non secus ac praesentem Utueor: non alium uidere uideor:* eum a quo ex nihilo sest sim aliquis Tu me non minus bonos docuisti mores: γbo na artes .nec minus ut admonuit Lactantius Curasti: ut saperem: Qui scirem. Ad te redeo: cum quic ambigo: quo utpote peritissimo quaeram re uerborum rationes di rerum. tedam de uerbis dubitamus mehus ne ac latinius quarto calendas:an quartum calendas dictum sit. Quid proprie sit eiulatus: quid gemitus:quid singultus quid planctus P ae iter recreare . consolari. leuare. ac reficere sit differentia .iar dam de rebus ipsis. Num epicuri lata sit ullo pacto de volu plate tolerabilis: cum di a Cicerone tantopere damnetur re ab iis omnibus qui Ciceronem secuti sunt. maedam de no minibus. Num recte scrinium sit tofficiis Aristotelemi Isocratem:quorum uter quo studio delectatus contempsit al/terum inaedam de historia. Num Dido potuerit Enea amare Sin id minus:quid hoc exponat figmenti. .raeda de poetica:fuerint ne qui ante Homerum di Hesiodum scripserint: cum Philon id Iudae iis negare iudeatur. Haec discipulus a

doctore postulo. Tu responde:ac Vale. Ex Mediolano vii Idus debruarii. Sinonima disciplinalia.

Doce me miscarceptor.

Ne sis m me docendo difficilis. Adhibe in me instruendo diligentom. Fac ut non graue sit: discipulum admonere. Praeceptis elegantiae tuae discipulum imbue.

Nulla me maiore affeceris uoluptate:* sinis in me docendo

Ero incredibili abs te munere donatus si me doces. id potes in me conferre praestantius:*eruditionem

159쪽

Τu plane me beabis:cu docueris egregii quippiam. otiens i me defatigabere: toties tibi plus debebo a si meoi ines auro feceris *ditissimum. Est ne quicc abs te mani dono dandia quo te munificctioree hibeas: siiceptis me bonaru artiu institueris. Adhibesi praeceptis erga me cura:si uis me tibi rerpetuo deuinctissimum esse. Cum te rogo plurima: ne sis in me docedo durus. Ego te ri me doces assidue: numinis instar colo.

Te supplico per immortalem deum respodea ad haec quae

saepe quaero.

Facit doctrina tua:ut non sim negligcs in quaerendo sempeπ

Doctrinalis familiaris. Vod me ames:equia est. Amaris enim ab me supra moὰ

dum. Sed ne prolixitate uerborum temps seram: timsententiarum potius opificem Φ uerborum sapientem esse decere:doceat Augustinus:ad ea summatim resp6debo: quae postulasti. Perpetuitate utuntur:uel Obseruatores latinae linguae in iis:quae ad philosoplitam attinent:siquidem como diore uocabulo ea sententia nequit exprimi Vcent ab aeterno formatur aeternitas: sic a perpetuo perpetuitas. At cum licet Oratorem amplius loqui:utendum est consuetis immor talitate aeternitate: Sempiternitas d perpetuita philosophica sunt nec noni hinc procedentia uerba perpetuare sem piternare. At si apud poetas reperiantur:quibus carmini cdifficultas toleratur:ut 6 apud eos genitor/ec natus di apucomicos stratuS. Resert enim xanter ipsos poetas heroice ne quisu scripterit: an elegiace: an satyrice: an bucolica, cunae carminum diuersitates uaria soleant admittere uocabu/la. Satyrus caballum dicit: non lacroicus at sonipedem . Vt apud Maronem. Stat Sonipes ecfraena Drore spumantia mariit:at carnipedem:que Satyrus monycti'. ut Iuvenalisci aut si tas iaculetur mon*chus hornos. Nillhtatis d)ctio honai:

ESregium uocat Tullius caesarem:nccio riae stantior si

160쪽

dici: cp essensus modo titulus adii clatur artis mi egregi uocetur: nilosoplita S, aut Orator. aut princeps Singularis eandem n abet rationem .dum ne uulgi more addat superlatio:

quae Rare non potest: cum plus singularem dicet ualeamqnuutam: cum eX pluribus singilatim uisis delactus hic unus1it:ut Tullius uix singulis aetatibus singulos qui tolera Diles oratores extitisse. Breulationes autem ac punctuati OcS nou Inres uenere: non prisci. Omnia possunt latinissime pla nascribi: nec errabitur: modo quae relatio diphtnongetur: coniunaro uero minime . Cum autem a cum nihilo differt:

nisi quadam nouorum quorundam superstitior qui ut Tullius in Graecos ait ne parum multa scisse uiderentur: ea in terdum conquaesierunt: quae nihil ad artem attinebant uel Inanis arrogatiae causa uel spe lucri uel ut ars difficilior o Snitu Uideret. Haec habes. Ego tuus sum. aud cic eiusmodi Pete. EXMediolano. vi. IduS Februarii.

Doctrinalis familiarissima. Retophilatium mi fili non secus enim: ac silium te diligo a gaza uocabulo Persico:quod censum significat: o phylago/unde philace: hoc est seruo di custodio compositum:custodiam declarat hodie ecclesiastici quid c census. At apud ueteres gaza pro omni capitur censu: ut apud Marone Hrma uirum tabulae: dc troia gaza per undas Architriclin'

ab archon: id est dominus: di triclinos/hoc est aula: dns dicitur aular: quae nos psectum vocamus hospiti, Choraules autem chori dicitur ductor. De diuisancisci urbe: axem re Dondeo: cuia ec Propertius fuit. Mediolanum o Bergomii

Suidas docet a Gallis aedificata Intra ueteres dicebat ultra uls. citra .cis. Tra uero ad Euphoniam est additum: ut Gelli' docet. Rhanae cohaxant. equi hinniunt. Asini rudiunt Bo ues mugiunt. EX Mediolano. I. Idus Februarii.

Doctrinalis Gratiis. ni Vlta breui coplex es mi fili:qn me patre appellas nec 1merito uuib α ingenii tui secunditate expresst1:ec studioru assiduitate: α tua in me pietate. Laetatus si mirifice et K I