장음표시 사용
381쪽
Eis. Seeunda . quod i lupingens exhalatio in domum , vel montem, vel aliud obsistens re filii, ct cum in hoe regressu impingae in seriem exhalationum illae etiam pergentium , fit involuisaerum illud , sed gyrus. & cum concursus ille exhalationum sit ve.
Ire inens. ac violentus, e tacutit Pulverem ab ea parte terrae, atque interdum est a deli violentus, ut arborem etiam abripiat, excutiat,
o convellat, imb ct phaselum . imb ct navim discerpat, quippd
quae casu incidit in mediam rixam potentium digladiant; um inter se. & impulsus contrarios validὶ imprimentium . Ut autem hoc contingat in mari, opus est . quod phalanx validarum exhalatio. num resiliat ex magnis montibus in mare et & impingens in aliam non minus validam phalangem , colludiemur invicem , ct neutra vidia, aut vincente formantur illi circuli spirales, satales. donee crebris homhardarum imbus dirimatur iis ea contrariarum exhalaistionum. Tertia, quod violenta exhalatiis transiens per cum locum incidat in aliam , tunc ex illo eodem taeo egredientem , shalitus namque. Et exhalationes, & vapores per totam superficie in eva.dunt ut jam adverti, & sadia lucta inter utramque formatur ea et rculatio, & turbo, qui projiciet in altum , aut etiam discerpet . quod ibi invenerit. Quarta, quod eri nube ipsa descendat congeis
ries suppositarum exhalationum male cohaerentium j quae neque victae . neque vincentes formant tortuosum illum motum instar colubri, ut contingit etiam fulminibus cadentibus motu quasi co- ubit ob ea idem rationem oppositarum eXhalationum ignitarum . quarum qualibet aspirante ad motum proprium, corpus ex omni.hus illis eoinpactum habet inaequalem illum, & tortuosiim deis scensam .: libet ex his causis, quae solum disserunt orretinet concursus exhalationunti oppositarum est sussiciens ad dilaniandum. ubmergendum , vel surtuna projiciendum navim, quando exhalationes sunt feroces , Et maxim , si concurrant duo, aut tres. aut omnes causae dictae. Sunt ergo exhalationum rixae turbines illi, atque ideb ad rixam sedandam explodunt mutae contra istam partem, quotquot tormenta possunt, quia seri potest, ut impetus glo, horum, atque pulveris accensi rescindat songerrem illam exhala. ionuru . ct se navis praesentissimum perieulum cessee. Nam alite huic continget, quod incauto se ponenti medium inter duos potet tes hostes mutub se se percuirentes. ai 6. Ex toto hoc discursu circa ventos habetur . Plimb r Ven. tum in genere esse commo:iQuem sensibilem obliquam halit oum , x seu
382쪽
sed vaporum . Aliquando non aliorum , quam eorum, quibus conis stat atmosphaera . intra quam degimus, ut initio dixi, quique habitualiter, & permanenter illum componunt. Aliquando aliorum de novo ascendentium ex glo terraqueo; Et tunc ventus est maior . Quando ascendunt ex maris primis superficialibus partihus , potii is est aura lenis . quam ventus e quando ex terra , vel fundo maris tunc ventus vehementior et quandb citd transit potilis est flatus, quam ventusὴ quando aliquantulum plus durat jam, videtur mereri nomen venti. Habetur secundo non improhabilis ratio exotiei illius essectus, quem refert P.Acosta testis fide dignus, utpotὶ Incola per annos multos Indiarum , euius verba in latinum versa subiicio. Flaute vento quodam pulicibus pluit in quadam ora maritima. Non es exaggeratio. Verὸ opplent aerem, atque maris super friem referciunt. Etiam apud nos vulgb creditur busones parvulos quandoque pluere aestate , scilicet quia ardente terra , & math cocta pluvia cadente saltitare illicti videntur per campos hujusinodi he. hiolae . Examina quoque eulicum de genere tibicinum solent tunc exestari de repente, quasi pluant culices: Unde sicut percutiente
Aaron pulverem terrae : facti sunt scinipher in bominibus, G in ju E, d. g.
mentis . omnis pulvis terra eterriss es in sciniphes, cte. Ita serva. tis servandis fieci potest , quod quadam pluvia cadente . quodam vento flante, non quidem pluant culices, pulices, ranunculae, sed it, citb generentur in pulvere ipso terrae , ut pluisse videantur . at . Igitur eadem causa naturalis , t plerumque Luna , ut e γperientia docet, quia licet omnium Planetarum minimus, omnium tamen vicinissimus est nobis, & lentissimus in suo motu ab ortu in oecasum . & singulis mensibus nostro vartici appropinquat, quae movet interiora terrae, atque maris, ut subterranei ignes extrahant
ex illis vapores, qui fiant nubes, halitus, ct spiritus, qui fiant venti i Eadem, inquam, movet supersciem globi terraquei, nec non corporum animalium, ut emittant parvulos vapores jam huius, jam illius gravedinis, item parvulas subtiles exhalatiunculas salinas. mercuriales, huis diusculas . &eo Illi parvuli vapores inis flati tantillum graves admixti cum putri. hoc est eum pulvere minuto, Sassidua Solis praesentia tosto, ct propter motum . quo evadunt, formantes eam figuram, quae sit embrio. ct semiorgani. Eatio eorpulauii . illich fiunt materia proximh disposita ad animam speeisieam bulanis indigentem tali persecta saltem organiaation a
383쪽
in corpusculo duro , inflato, gravi, ct putido. In materia se ulisti inli disposita ad specifiea in illam animam Deus, qui est causa uniis versalis protinus producit putidam illam animulam , quae organiis zationem perfidit, s sicut anima bombycis producit in eo corpore alas, ct cornua tempore suo, & anima taurina producit in eb corrore cornua , qua ab initio non habebat. S sic videntur salti tare illae hestiolae, non quia pluerint e nubibus, casu namque illo vio.
lento, & alto necarentur; non item . quia elementa , aut miXta
in animata faciant aliud , quam praebere materiam proximΦ dispositam : cum enim , utpoth non viventia , sint longd imperfectior: , , quam illa animalia , nequeunt esse causa pnysice e siciens saltem a adaequale illorum ; sed quia in lard eodem tempore, in quo grassantur vapores , ct eXhalationes majores, laborant minores in superficie, ac pulvere terrae. Similiter de culicibus, ct pulicibus, quae non genetentur ex acutissimis halitibus sanguinis animalium, . Fiunt enim illae ex acribus , mordacibus, salinis, mercurialibus, sorti etiam vitriolaribus exhalatiunculis humidiusculis , sed vivacibus , atque, ut ita dicam, spiritosis. Hae exhalatiunculae, sive spiritus in pulvere minutissimo, aut sudore , in quem impingunt , formant figuram quamdam imperfectam vermiculi , quae est quasi emblio . sive imperfecta organigatio illorum corpusculorum. sive atomorum . Corpuscula sic formata spiritu illo salino , ct
mordace egrediente ex corpore animalis , vel superficie terrae ,
regiones, quae habent plus salis, atque humiditatis . ut plerum que lunt, quae mari, aut fluminibus, aut lacunis adjacent, & quae Iarinis rigantur, scatent magis bestiolis his, incipiunt animari , hoc
est ut imb disponi ad specificastitas formas, aut pulicis, si R. teria si magis dura. & quasi torrida . aut culicis, si magis levis
sit , atque aerea . Et denique universalis causa dispositionibus naturalibus indulgens producit illas animulas vivaces , inqi 1etas , ob halitus Mercurii . mordaces ob halitus salinos , ct demum organizationem casu ine piam perficit solus Deus, vel potius animula illa sicut pauid ante dicebam de anima taurina, quae post aliquod tempus a nativitate armat cornibus suum caput,& de anima bombicis, quando evadit volatile cornutum ὶ concursu generali Dei adjuta. quia suapte natura exigit oeconomiam illam membrorum . sicut terra gravitatem, aqua frigus Sc. Non ergo est ventus eansa proprie horum viventium . sed socius, ct index, quatenus eodem tempore habet eamdem cum proportione origi nem νDiqitigod by Coost
384쪽
ne in , ut nuper philosophabamur de procellis. bestiolae , cum non habeant alium . modum se alendi, nisi sugendo per concavam illam subtilem proboscident: S ctim pellis humana sit magis docilis, sanguinisque ille superficialis corporum sit dulcis, S subtilis. simus , id ed aviditate tanta invadunt corpora , praesertim quieta. Causant pruriginem , non quia relinquant ibi venenum . sed quia prae nimia aviditate attrahunt per poros undique subtilissimum sanguinem , seu potius spiritum s ut constare videtur ex vibice, quam relinquunt j & quidem in maiore copia, quam extrahere possint. Sanguis ille deli eatissimus coagulatus ibi causat pruritum . donec dissipetur , ct redeat in suum locum , vel evaporetur perfricatione . Similis namque essectus fit, quando pellis iubtiliter ligata est tempus aliquod ἔ nam etiam assurgunt tumores in cute delicatissima cum pruritu. Denique bestiolae hae, pulices ,& culices per generatio. Mem quoque propagantur . sicut & araneae; nam coeunt inter se.
ai 8. Neque dedecet Philosophum , si Christianus est. recurrere
ad Deum, pro minutissimorum horum productione animalium. Tum quia, ut sciremus eorum formationem , ct animationem esse
multb magis prodigiosam ; permissi Magi Pharaonis signa quaedam
mirabilia sacete , conati sunt sacere sciniphes, S non potuerunt, atque tune exclamarunt: Digitus Dei est δic. Adeti mirabilis est sa- Exed. 8.hrica vilissimorum horum viventium, ut quamvis in genere possimus utcumque dicere , quomodb, quando, & qua materia fiant; nullus adhuc Mortalium deprehendit,in quo tempore individuo, ex qua individua materia , quibus individuis dispositionibus, quo individuo modo, quanto individuo tempore , a qua individua causasotmentur . S eum omnibus suis ossicinis organizentur illa corpuscula. Et elim tot superba Palatia, tot munitissimas Arces, totamplissimas Turres . Naves, Urbes &e. secerit, & quotidie saeiat ia-dustria humana; nullus adhuc Mortalium . quem ego sciam, adhue
fecit sciens , volens. atque scientifice unum culicem , unam muncam . unum pulicem &e. Ergo recurrere ad Deum pro harum antismarum productione , quando repentina est, Sc non ex semine praecedente, non dedecet Philosophum Christianum. Tum quia hic sei. re debet, quod omnium Philosophorum Magister doeuit: Nonne Mati. io duo paseres asse veneunt Z ct aras ex illis non eadet super terram sine Patre τυνοὶ Si ergo quod ex multis passeribus, In quos tumultuarie exploditur, vel ante quos indiscriminatim extenditur rete ,
385쪽
unu, cadat, ct aster non cadat , est luovidentIae gubernae Ieis diis vinae, cur non erit Providentiae operatricis. quod tali loco , tanto tempore, tanto numero, ex tali materia producantur culices . pulices . & similes bestiolae, quando ex una parte adsunt naturales disipositiones ad ea corpuscula eorum vermiculorum , v. g. minutissi.
mus pulvis exhalatiunculis salinis. mercurialibus . humidi uisu linque invasus: & ex alia parte non apparet causa naturalis physic4 efficienter productiva eorum viventium , sed solam dispositiva ma. teriae t Et maximὴ ctim semper neeessarium sit recurrere ad Deum tanquam causam primam , ut physicδ immediate concurrat cum ea causa, quam comminisci velimus ad essem illa . Et hine sumitur ratio a priori. Quemadmodum dedecet Philosophum recurrero ad solum Deum , quando adest causa creata proportionata , decet 'eundem recurrere ad Deum , quando da eribu non potest dubitori , & inter causas naturales . quae mucurrunt . nulla, ct nullae sunt proportionatae. ut se ipsis solis tanquam causa adaequata creata pro ducant effectum: sed h coptingit nonnηnquam in productione horum animalium. 2 9. Hanc minorem negant graves Philosophi, quorum iam dabile studium deprehendit, omnia hie animale uia generari eX QUO h e ili,c sparsis, maximὰ per ventos : in quibus ovis elim sit semi natis virtus suorum parentum . iam adest virtus aliqua creat- Pro portionata ad producendum prolem illam . Sed contra i. Sicut ra tionabiliter credo his Authoribus post crebras. & maturas e Pe. vientias loquentibus . saepissim ε . imb & plerumque animalia dict. fieri per generationem . Ita adduci non possum . ut credam semporomninb sine ulla exceptione ita fieri, & nunquam prorsus e X p 'tri invaso haliti hiis . & exhalatiunculis dictis . ct sarmaliter imme
diate vivificato , atque animato per Deum . ut causam effectricem illarum animarum . ad satisfaciendum illi combinationi vaporum .halituum . & reliquarum causarum naturalium. Ille namque Venotus . de quo num. 216. ubi invenit, unde rapit nubes illas ovorum pulicum, ut aerem, S superficiem Maris oppleat pulicibus Z Fa teor pulices non in solis corporibus animalium gigni, sed in terra ipsa, ct ideb forsan ita vocantur : at pulvis debet esse quietus, tepidus , aprieus . amatus halitibus animalium. aut utinis . aut salinis . ac nitrosis spiritibus. ut constat ex subterraneis locis , in quihus ebulliunt , & ex nocturna quiete aestatis in habitaeuiis , in qu Lbus generantur ob Hominis ibi dormientis emissiones nitro sis, &
386쪽
v. p ires humidos c Unde ergo asportata sunt in illas spreus, ae in e ubicula tot ova pulicum , ex quibus greges illi nascerentur Qu'
modo ventus ex locis subterraneis corripit tantam copiam ovo. rum . aut ex eorporibus animalium. aut ex pavimento domotum
Res videtur dissicilis . Idem dico respectivὴ de navibus magna eura fabricatis , ubi nec unus mus inveniatur, quae tamen non post multum tempus scatere solent; quod enim bestiae hae transeant semper omninb, ct sine ulla exceptione ex terra per lanes , videtur di ctum ad tuendum positum . ago. Unde arguo. Non est eundum , luee ad tenebras. sed htenebris ad lucem. Idest non debemus deserere iuxta prudentiam . rectamque rationem, causam universalem praesentissimam ubi libet. atque proportionatam. & indagare causam prorsus dubiam , &cuius universalitas , praesentiaque semper , & ubique non probatur. Sed Deus est illa eausa. Ista verb ova pro omnibus prorsus insectis dictis. & semper, & ubique, est res valdὲ dubia, ct quae non non probatur positivh tametsi benὶ probetur adesse plerumque , .ae per se loquendo. Ergo iuxta rectam rationem dicendum vide. tur, quod lieet dicta insedis plerumque habeantur ex istis ovis . &consequenter per generationem ς at interdum etiam habentur ex putri, invaso tamen halitibus , di spiritibus proportionatis evadentibus, vel ex eorporibu6 viventibus, vel ex superficie terrae. cuius mixtioni enm eis exhalationibus debetur anima talis, ct talis speciei determinatae. Praeter quam quod semen istud imbibitum in istis ovis, per ventum hae illae sparsis, non habet animam viventem formaliter, quia semen neque augetur per nutritionem , sed per iuxta positionem , sicut suores alii, neque sentit, neque cognoscit. Ergo serma seminis est imperisAior illis viventibus. EGgo nequit se sola produeere illa physic E essicienter, pr sertim quando prorsus est separata ab activitate omnis viventis. Ergo quamquam admitteretur ista pluvia ovorum , & seminum pro formatio. ne insectorum, adhuc necesse erat recurrere ad Deum pro illarum animarum productione . sicut neeesse est recurrere pro produm oneanimarum ex ovis artificiali medio. idest calore peregrino latis ,
ut producuntur bombyees, ct alicubi gallinae, ae galli. Aliud
tamen est . quando semen, vel ova sunt immediatd applicata . matri, nam tunc anima hujus, quae ut: que vivens est, applicatam sibi habet sussieienter, di per temi us lassiciens materiam tuam capacem et quo circa non m magna dissicultas in eo, quod ex Z a cas
387쪽
ea , ct in ea materia producat concursu generali Dei adiuta similem prorsus animam materialem in materia illa. aa i. Habetur secun db: pleraque, vel omnia corpora mittere ex se vapores, halitus, exhalationes, aliquando plures, aliquando pauciores , aliquando bonas , aliquando malas , aliquando unius speciei , aliquando allus, ut supra etiam dixi, juxta diversas com hinationes diversarum circumstantiarum . Constat hoc experientiis ibi dictis praesertim odoris, morborum, caloris, ct iani lium , quae passim experimur in vicinia corporum aliorum , & ex modo, quo canes quaerunt suos heros,atque prUam, mulisque animantes agnoscunt suos filios. Congeriem horum vaporum , sumorum . halituum, exhalationum , spirituum . interdum amico. rum vald), interdum mediocriter, interdum valdi inimicorum , interdum mediocriter, interdum neutralium, squia tandem tandem hi vapores, atque spiritus sunt entitativi in se portiunculae il-Iorum corporum, unde eXeunt, , Hanc, inquam, congeriem, quae est atmosphaera, in qua degimus, ct quae , superficie terrae ascenditusque ad 43. milliaria paulb plus minusvh, putarem esse causam . vel materialem, vel instrumentalem omnium , aut sere omnium phaenomenorum infra Lunam supernΤ adjuvantibus Astris ,& maximd Planetis , Sc maxime Luna ; inferni autem subterra. neis ignibus per totum ser) hunc globum sparsis . Cumque corpor praesertim viventium habeant Analogiam non mediocrem cum globo hoc , spirant quoque suos vapores . & spiritus . & habent suam atmosph gram superne adjuvantibus Astris ordine dicto, intern δ verbeatore nativo.
et aa. Habetur tertib et non esse improbabile stellas quoque prς sertim Planetas, & certius Lunam habere suam atmosphaeram . Quia non est improbabile corpora illa componi ex liquido . R denso , ct undique emittere vapores, ct exhalationes , s sicut emittunt lucem vel ob internum, quem habent ignem , vel obviolentum motum, quo agitantur sursum, deorsum . dextrorsum sinistrorsum , ct antrorsum, s motus formaliter retrogradus non videtur necessarius ob infra dicenda .l quae numquam cessan; di- .seussio iuvat ad excutiendum halitus internos, atque vapores. Vel ob reciprocam actionem unarum stellarum in aliis. Si hoe ita contingit unumquodque sydus habebit suam proportionatam atmosphaeram in qua phaenomena contingent proportionata illis vapori bus , & exhalationibus , quae non semper erunt homogeneae. Hic autem
388쪽
autem ph nomena non possunt videri a nobis in tanta distantia & quia obruuntur luce lyderis . Videntur tamen umbrae, seti m a. eulae Solis, quia ita nigrae, ac densae sunt, ut nec toto illius fulgo
De Grandine , Nise , Pruriga , ae Tempestat γs.
223. V Ico primb. Grando, & nix sunt alba , quia . ut experimur in saliva, ct io spuma animalium, imb ct vini
quamvis alias nigri, nec non in aqua praecipitata, seu littora vali-dδ quatiente . quando portiones humiditatis sunt subtiles, quasi in pulverem redasae .su Xae, ac liberae, nec non multo aere complet racolorem album induunt verum, vel apparentem , nisi adsit validior alia contra causa , quem alborem cernimus etiam in saxis, quando in minutissimum rediguntur pulverem . & in frumento. aliisque similibns, quando fiunt sarina . Forth quia hic est proprius color harum rerum , obrutus autem innumeris aliis peregrinis corpusculis non videtur , nisi quando res hae quasi cribrantur, ct in minutissimas rediguntur particulas. Idem experimur in ligno,. Imb in carbone ipso, quando rediguntur in cineres, qui sunt levitasimae particulae, di inflatae s natant enim super aquam) substantiarum harum. Atqui nix , & grando .sunt portiones subtilissimae aquae . ut constat, & quasi spuma . item sunt aere completae , quandoqui. dem natare videmus super aquas portiones magnas nivium . ac grandinum coacervatarum . Ergo mirum non est . quod colorem album induant . Et quidem color ille non videtur esse apparens , sicut dicitis color iridis, quae dcficiente luce deficit, sed verus . &realis , nam obseura etiam nocte albicant domorum tecta, & viae , quando magna cecidix copia nivis, nisi vapores nigri sint ita densi, ut vel lucem ipsam obruant. aa4. Itaque frigidissimae exhalationes, s experimur enim sontes, fluvios, stagna, torrentes frigidissimos, quosque vix attingere possumus prae nimio frigore ) nitrosi , salinique spiritus erumpentes ex hoc globo terraqueo adoriuntur vapores humidos . &quasi spumeos undulatim allisos littori superiori atmosphaerae snu-hes enim humiles numquam ningunt, aut grandinant. Acutum
389쪽
subtile Digus illud in frigidat eos vapores, salini spiritus conden sint in particulas gelidas . sicut etiam potiones, quas pro Eslate
excogitavit gula , frigore , ae sale indurantur molliter in crispum illiid , ct molle gelu. Et se resultant grando, aut nix . Grandoquidem, si propter vela ementiani frigidae exhalationis, ad quam non parum conducit anti peristasis eum aesti vo calore , rapiantur multae portiones aqueae , ct propter vehementiam quoque spirituum salis.& nitri ascendentium ex mari , vel ex fodinis terrestribus . subito coagulantur . indurantur , ct Consequenter subitb ruunt pondere suo. Unde plerumque grando impetuose cadit, quia majus habet pondus, ct e X altiora nube venit. Quo circa magni lapides illi. PUM i, quos projecit Deus supra eos quinque Reges Amo rhaeorum , &quibus mortui sunt multὸ plures. quam gladio . Item grando illa tantae magnitudinis, quanta aute numquam apparuit in universa terra Epypti, nil aliud suit, quam magnae portiones aquae solito long)majores, stigore subtilissimo, & spiritu nitroso congelatae, quae ob pondus, ct altitudinem magno impetu ruentes ediderunt illas strages. Nix autem , si non sit tanta copia spirituum illorum , aut non sint tam seres, ct inor laces, aut sint tantisper castigati per Australem ventum , i qui ideb iuvare ibi et ad ningendum . nem. tamquam temperans excessivam acrimoniam in Se demum si aqua inhaerens nubibus, non impetuos), aequasi momentanee , sicut quando grandinat. sed magis successi vh in frigidetur .aas. Quamobrem sicut in Estivis potionibus dictis concurrunt liquor tamquam subjectum, quod molliter congelatur . Frigus circumdantis nivis tamquam causa. Et spiritus falis tantisper ex. siccantes liquorem instar dispositionum praeparantium eum, ut stupore tanetisper induretur. Sic ad generationem grandinis, nivis.&gelia in aere, fontibus. fluviis, ct stillicidiis. & denique ad
generationem pruinae concurrunt subjectum aqueum , set, delicatus liquor, stigus, atque salini spiritus. Iuxta variamque horum trium com hinationem resultat, grando, aut nix, aut glacies, aut pruina. Haec enim nil est aliud, qui m ros congelatus, nimirum
humilitas illa nocturna , quae paulci ante Auroram cadit supra terram. quaeque in aliquibus attoribus praesertim Calabriae mixta eum illarum halitibus. & vaporibus salit tertium quid dulee, vul-gb manna , sicut in aliis fiunt gummae. Cum enim haec atmosph rae pars, quae incubat nobis, incipiat commoveri orientem vers lis
ex parte superiori, quae prima vide. ur a Sole, simul ac ex latere i Ilo
390쪽
Incipit peremi. & calefieri solaribus radiis , quae eommotio partis superioris vcrsus Orientem , Si partis inserioris versilis nos causat, ut dixi , auram , seu frigidiusculum illum ventum lenem anteluca. num , & etiam obscuritatem eam , quae post crepusculuna pomum solet praecedere Soli ob accursum millionum atomorum . & corpusculorum ad Orientem . Cum , inquam , si haec commotio , seu concussio atmosphaerae , ob quam etiam soIent tunc mori, qui mortis bundi praecesserunt , quia smilis commotio illorum corporumis aegrotum in ea peristasi est mortalis , inde fit, quod partes gravio. res, & aqueae leni hac commotione cadant sine congelatione super terram. s&hic estros. aut nimio subtili frigore congelentur, ct haec est pluina . quam vulgb dicimus Ucarca. Et haec etiam est causa , ob quam somnus tunc maximὰ adoriatur unos i ct alii tunc maximi sint idonei ad studium , & meditationem . Accidit nimirum eadem commotio, ct excusso vaporum in corpore humano in eis horis . Vaporum commotio leniter ascendentium inducit somnum . Eorumdem excussio , ct lapsus , cerebrum relinquit expeditum ad meditandum. & studendum . a 26. Dico a. in atmosphara etiam fit ex causis naturalibus, aut a malignis Spiritibus, Deo permittente, fragor tonitruum, repentina coruscatio, vibratio fulminum ς quia licct aer non sit tam densus, ae solidus, sicut saxum. aut lignum; quocirca caeteris paribus non potest edere tantum sonum, quando percutitur, quantum edunt saxum , aut lignum ὁ verumtamen concurrunt hae tres circumstantiae. I. Rubd vere habet suam densitatem , ac resistentiam , siquidem quando verbere , aut virga percutitur, shilum squemdam audimus et item quando plus iusto est subtilis. cessat resipitatio in animali, & quando Homo velocissim currit etiam equitans. fatigatur valde scindens aerem . & quando ex alto praecipitatur, discerpitur corpus debile, antequam pavimentum attingat. Et quando exploditur bellicum tormentum etiam sine globo . ingens auditur bortus in aere, quia repentisa, ct valida exhalatio ignea,
in quam abit accensus pulvis , supplet desectum globi in tormento, i ct soliditatis in aere: facitque, ut fragor sit ingens . Secunda r totust hic aer. per omni bacchatur accensa e Xhalatio nubis, resertus esti millionibus millionum corpusculorum atmosphaeram componen tium , quae vehementi , atque repentinae exhalationi eolluctantur etiam . Tertia: nubes, ex quibus erumpunt hantus illi, sunt humidae, densa, OsglomeratRque unae supra alias; quid ergo miramur