장음표시 사용
221쪽
tu non diserti bellum contra ipsos, ut
contra heminas imbelles : Et illico Rex Agi laus suos ex oertos duxit in eorum locis sortioribus: & Sardianum locum
coepit it id iro meando per nemora, val-
les,& aspera iuga, malaq: vada, Sc deserta loca, Lix ea, & montana putante P hoste filo Tisarnem regem ire per Chariam misso ibidem peditatu: & circa montem Menandii transii istis aequitatu ad res subditas. I murabat Rex Asis laus caute semper cum exercitu suo in acie instructo, ne sui pateretii rab hostibiarum datium, aut iniuriam aliquam ante,& post ipsos semper missis, 3c relictis exploratoribus ii dis : & illos asciduo extra castra tenebat,ambula docti exercitu paulatim
paulatim & ciuadm: longo, ct celeri passu,& cursu, data causa, evoccasione lenitima et simi semper suis retentis ordinibus militaribus.s6 f Posthniniui vir consularis suis oratione pulchra cc sertatis: & illi dicentibus P deberet petere quid vellee: & ipse acepto vexillo in it sequimini me viri Mar. tiales : & primus irruit in hostis, quem sui mersit sequuti, & victoria habuerit t. sr i L. Malcellus circuit' ab omni Drte ab hostibus, illos equo suo ab omni parte
verta inuasit,& rupit virtute sua, occiso hostiu duce per irruptionem. Paulus Aemilius apud Cannas causa sui colle. ae Terentii varonis rupto exercitu, vociis fugere opera Lentuli noluit, sed magi mori voluit in armis virtuose pre
Publiu Terentius Varo auctor caedis Cannensis placide fuit acceptatus a Senatu,& a populo Romano: et laetabatur habere talem virum in patria vitium et &ipsi dedit multos honores, bc magi si ratus quos noluit acceptare, dicens te sipublica indigere silicibus magistratibu , di non fini illis a fortuna vexatis: de nunquam dicta sequuta clade tolli capillos, neque barbam. yi Intellecto per Lucurum Cottam I-Jasse contra Mithridatem in mari cum
classe:& in terra cum exercitu.&noluisse expectare Lucullum ne particeps fuisset victoriae,& trisphi & et ruptus Codita silerit: & in Calcedonia rei rictus, obsessis, perditis sexaginta nauibus cum omnibus mi litibus: & quatuor mi libus
Ped: tum Romanorum: per Lans Claria
se succurri a Lucullo: tuo audito per Lucullum, & suis militibui dicentibus imium debere prosequi victoriam in pontutunc destitutum per Mithridatem pialidio:& φ totum regnum Mithridatis facile capi potuisset, & permittere Cottam lacerari : et sua temet itate ruina suit Romanae classis,& exercitum:&-non deberer pati et esset etiam ruina victoriae suae, di triumphi, ipsi v q. classis,& exercitus sines inguine suorum, respondi hesertur per Lucullum, magis volebat liberam unum ciuem Ron innum ab hostibus, vomnia bona quaerere inimido nimisco t Liberato per Lucullum Cotta consulerillum quaerebant milites Lucullani t multuarie interficere et quem Lucullus abscondit, ct sua virtute seruauit. Et rediens in patriam Lucullus a Senarii r
uocatus quorundam odio, mill b in Pon
tum, Parthiam, Asiam,& Armeniam Popeio magno placidissime ouando fuit acceptiis 1 Romano Senatu
oi t Experto per Mithridatem contra ummanorum duce Lucullo , non sibi proficere
in bello minas: nee ornamenta aurea, neque argentea militum suorum: sed arma ferrea apta ad tegendum, di ad ostendendum cum militibus,& equis expetiis in pugna i congregauit centum, re viginti millia peditum,hc sexdecim milia equitum armatorum more Romanorum cucentum curribus taleatis,una cum ingeti classe prob. armata cum magnis diuitiis e & in Bithinia receptum fuit Lucullus cum miro amore, de beneuolentia populorum odio habentium usta raraos,auaros,& rapaces,publicanos quosdam Romanos ibi degentes: quos sua virtute expulit Lucullus,ut arpinas celenas i & ira populorum mittigauit animos.
61 t Erupto Mithritate per Lucullum in
fuga versis & cum victoriam persequeretiit Lucullus,& sibi fuisset dictum ab Ar
chilao olim duce Mithridatis , Luculli
222쪽
m3 v IRT vTI3vs B o N OR v M et M P E R AT O R v M. tunc amico ipsum debere procedere cilexercitu in Pontum: cp erit posses br re-l ni Mithridatis:& sertur Liicultu illi re
ondisse se non esse inferiorem in audatra venatoribus 'qui videntes seras, cur-rrant ad eorum cubilia: & illis repertis vacuis perdunt seras, dato illis tempore metiendi.
es t Prudens suit Iuba Rex in A 'rica de
scendens ab Hercule, ut legimu ex Tigenda uxore quodam Anthei, ex qua Pgenuit Siphacem, & Ciphaces Diodorum. & Triodorus Iubam regem in bello,& virtute praestantem.
6 t Et bene doctiis Pericles a Zenone, ScAnarapora philos his r & tam prudes fuit,et uno die obiurgatus a quodam imperito, nil ei respondit: & du ipsiam umiad noctem semper obiurgando assiaiasset ad domum: iussit Pericles uni ex seruis suis i ut imperitum illum astociaret eum lumine ad habitaculum situm:& alter Fabiuq maximus fuit in patientia,&vittis te Pericles.
es t Na per prudentiam virtutes reguntur de inter alias virtutec obtinet principatu prudentia cui cedit i iistitia, cedit & temperanti' cum fortitudine et quae sui nitur pro omni firmitate animi:& est genera- Iis ad omnes virtutes, & ad bonum ani-inae: id est honestim, est preserendia utili & dclinabili bono:scut anima rationalis, S immortalis praeserenda est corpori quod est mortale, ut dixit Apostoliis cunio disti,ttii,& esse cum Christie. praecipimus. xii. o. i. c. s habes. xxiiii. q. iiii. t iaiicimus. de sacros ecclesias. c. cum infirmitas de poeniten.& remis s. Et virtutes sunt Cardinales prudentia, serti tu lo,temperantia, & iustitia.
6 t sapiens init, & sottis Imperator Atheniensinna Phocion ploriosus in armis,&in literarum scientia,facundus: qui solitus fuit gloriari se mutuisse suisse ab alio iniuriarum sub fide, q nominati se fidem aliis rii pii Set in morte docuit filiu non debere recordari de iniuriis sibi, re patri tactis. Sapiens Cato fuit doctiis , animosus in terra, & aqua, Sc multum paciens, qui ut Laelius Corneliin viis tantum taminam uxorem suam Attiliam
Serani filiam laudabiliter cognouit, &pudicus fuit in adolescentia sua increp1do lasciuo .
er i L Cornelius Sylla rubet pili gener
Metelli fuit, auidus natura aliorum bonorum,& violentus occupator, & donator benemerentibus, & dignis honorem reddebat, gloriosus, ct iactator fuit,& vitor iniuriarum, in bello sociali acerrimus. C. Marii filii legatus, & tribuni smilitum, literis, de armis doctissimus: magna, & laudabilia secit in bello, a mi . citiam tenuit cum Bocho rege Numidarum, socero Calidi Regis Iugurtae: & cii eius medio Iugurtam proditorie coepit, de quo triumphauit postea. C. Marius cosit,cuius legatus fuerat Syllae qui Copillum Ducem tecto saurio tum coepit.& videns Marium esse odiosum cum Catullo con siile cor lega. C. Marii viro di-
nissimo & prudente: se illi adhest Syl
a, cui valde prosuit, & honorem accre uit sua virtute provise exercitui suo de Dpulentis annonis tempore penuriae: ita
v etiam prosuit Marianis hoc a referente Mario propter inuidiam et quae citates peperit discordias inter ipses cum tyrannide i & primus fuit Sylla ex Romanis, qtii eum Arsate Rege Parthorum amicitiam habuit, & contra Marium, dc Marianos pluries bellavit: & tandem illos rupit: & contra Mithridatem bella lon-ya peregit,& victorias multas habuit: &demum ex ciue Romano se perpetuum dictatorens urbis, & orbis secit profligatis Maria nix ducibus cum exercitibus suis :& Cresari normam dedit: qui per saepe sua virtute gloriose pumauit:& cotra varias nationes victor triumphauit F& demum Marte profligato magno Pompeio cum reliqnis Pompeianis ducibus eum exercitibus suis diu mortuo Sylla, de in libertate iam sua restituto Senam, & popilio Romano: ut ulla ex cive priuato secerat: ut alias dixi dsctatorem perperia una se fecit urbis, de orbis Hiphricates Atheniensis in plano castra naetatus et
audito et Thracenses in colle degebam de nocte erant . invasuri ipsius castrum Dis tiro , GCri Gla
223쪽
eduxit exercitum suum extra Castrum ivsum clam de nocte ibi paucis relictis racientibus ignes in castro, & viam coepit ab omni parte cum suis: dc Thracenisus post in medio deducti celi fuerunt ab Hiphicrate.
8 t Gginius poetas uplures suis e duces
electos in militia ut de Sophocle scriptore trabediarum i qui unacu Pericle nramgnS virtutis viro recte rexit cxercitum necessitatis tempore,& Spartanorum diu ita exercitu populatis finibus: multas Asiae ciuitates Atheniensi Imperio adiecit prudentia,& rei peritia militaris: naMartis ira cedit Sapientiae et qua comite armantur musae,& reuerentur in structa acie , ens bus edi ictis exercitus, iactis laticulis hostes a pugna conquiescunt suis appropinquantibus amicis .es i Et Deo iunt proximi sapientes quoruscientia illuminatur,& illustratur orbis. I. prouidendum. C. de possul. 8c per And. de Iser. in cit de stat. & consuet. contra Iiber t. ecclesiae. & bene Glo. dicit in clemen. i. de sum. trinit. Si fide cathol. quod virtus est intuens vitium perseuerando se ab eo tueri: & dicit Horatius in arte poetica: si virtus est vicium fugere, sapietia prima stultitiam caruisse vides.
)o i Et virtus Aristidis filii Lilimaci qua
iustitia futtilite multa digna iecit pio libertate navali bello, & terrestii pluries experto cum palma victo iae Themist cle sibi inuidente pio uirtute, & gloria:& libenter parebat prudentioribus ut decet: & prosuit virtus eius reipublicae Atheniensium: & de inalo dolebat inimicorum,omni ab eo exulula inuidia,& denique odio Diosantis filii Amphitro iexul extra patriam periit apud se reos .eti l Cupida est virtus iuncta cum sapientia,& religione:& ille est sapies cui pr deter virtus,& s, pietia suppetur,& Dei religionem tenet unitain: ut inconsutilis vestis D. N. Iesu Chiisti pro veritaterque omnes superat astutias,& calidit tes hostis antiqui humani generis , & se defendit contra eius ficta, re sntulata figmenta. Et quippe ab onanibus est quo renda, & appetenda vetitas,di valde coelenda pro Deo,& ipsius amore. Et et 'ti est est ectus veritas, T in ciuilibus causis in costat de ipsa veritate,no sunt alii curadae talonitates, nec alius ordo iuris:
sed est sected a P ipsa veritate,nulla solenitatum obstante pr termissione. l. si .sLquod metus causa: de per Bal. in l. Q. se tua re, in s. proficisci. iii xxiii. q. st. dec c. proconsul.& leg.& per Hippol. de Mars. ria pract. sua crini inalium iudici rum in s. ii. ubi multa allegat: ilat in Regno Sicilie sancta prouiso restia, T om inissis selennitatibus ut linus iudicarii pro veritate sant sententiae in ciuilibus,& climinalibus, ni illitatibus omnibus exploss : procesius tribus tantum ait ntis nullitatibus x idelicet citationis,c missone iudicis incompetentia,& legitimatione persone comparentis. 1 t Pigrcscente Marco Antonio cu Cleopatra, & ipso ab illa monito ne anxie curaret capere pisces . sed regna, maria,ciuitates , ct regiones. Candidius ventidius Dux peregi egius. N. Antcnii fi lium superauit regis Parthorum in Syria repei tum cum maxima multitudine Parthorum, Labienus truncato duce Parthorum,sugato Prepati bellacissimo duce: Herodis regis Iudaeorum, & Pacorucum alia innumerabili gente: qui ita pauidum fugientem, cum tremore reduxit, & restrinxit intra confinia Med rum, & Metapothamiorum: ita et non audebat ponere pedem extra confinitaropter timorem virtutis Candidit, trius iam sequutis pugnis in liuibus Parthis: & Anthiocum, & alios rebelles Romani Imperii resti iiit in fide Candidius ventidius: qui maiora fecisset, nisi timuisset inuidiam Marci Antonii nimis sit perbi: & Syriam liberauit: & de Parthis in urbe solus vocatus triumphauit sua virtute Candidius post morte Crais: sua nauis suisset Ventidius vilis conditionis:quia Romani exultabant viri
tem,in qua veram recte putabant con
stere nobilitatem,& gloriam:& vituperabant ignauia. Et rectius secisset ventidius si debellasset Barbaros hostes in medio reductos ibi pauitates ut Damae; scicus
224쪽
DE v IR TvTIEvs Eo No RuM I M P E R A To R v M . frseiens illud singulare dictum Caesaris,&Antonii longe melius esse regibus bella fieri per alios prudentes duces sibi fidelis,& expertos in re,& exercitio militari, q per se ipsus nisi maxima praemeret necessitas praesentiae suae in exercitu. Nam Sylla Mittit Natus regem Iugur- tam habuit sub ditione sua Copillum ducem tecta lautiorum coepit, & Maria honorauit triumphi gloria, & honore maximo: scidem fecit Labienus Caesaris legatus in Gallia,& Cassius in Sytia mis sus ab Antonio victoriam obtinuit : &Vetidius Armeniam subiugauit prostratis regibus Hyberiae, & Albaniae et Ita et gloria Antonii, & nomen usitie ad caucasum sormidabile fuit effectum apud
Barbaras nationes et Et tempore nostro
apud Papia illus iis Marchio Valli Dux
Caesareae, Sc semper Augusts maiestatis in absentia eius de niaieitatis parita manu militum Imperialium regem Franciscuin primum Gallorum captiuum secat in armis non obscuri nominis a copiosa suorum multitudine derelictum in bello irruptione sequuta, non tamen
is i Et quanti tempore nostro recellentes, prudentesque fuerint in re militari Imperatores, it eges, Principes, & Duces in Italia, & extra Italiam secundum tempora in terra,& mari, memorare non valeo: sed de eorum inclytis gestis plenae
et i Q utro de casti, si certa Principis scientia probari possit per testes: Rota Romanae curie tenet T lie, in decisione sua incipiete sicet Romana curia nu cccxxxii& Lucas de Pena in l. per quos . C. de decur. lib. X.& Bal. inc i. per qlios fiat inuestitura, & And. de Iser. in const. Regni Sicilae incipiente dignum de iure curn seruando, Sc per Alex.de Imol. in l. iuidi consulebant. l. de re iud. s rescribete Principe contra legem, an rene itVir inserere in suo reseripto spetialem clausulam non obstante tali lege, die, T sic, ita tenent communiter D. in Glo. in l. acta. s. de amplianda .ir de reiud.& per Dan. And. in c. i. de rest. spoliat. in nouella.& per Bar. in tract. ad reprimen .in clausula, non obstantibus, &per Bal. & Ioan And. in add. ad Speculis in s. superesset. in tit de lega.dis f si dominus seudi potest
committere causam seudalem alteri cognoscendam vellentem inter vasallos
suos, dic * ser sed ob hoc non poterie commissarius aliquid iudicare dominor ita tenet Rota Ro. cur. de laud. in antiquis decisionibus.
IURIS UTRIUSQUE D O C T O R I S.
De Dictis. & militaribus gestis. Tractatus.
i Dux belli quomodo arreratus vigilaus esse de i. O quid agere e di cogitare habeat. a castris celeris Mey ria contra Pompei 'ias in Hispau a, edi de honore per eum exhausi ruin duobus.s De Isi raris Attici gecti, conresi Maxabium ducem Lared ononiorum di Numidarum. Ei de sim mone P miadarum qua hostes suos
Et de cocoquio Salla habito eum Duillio. De Arnetrales is Mithridatis, ipsi s ore patio, civicius darii, O alioris lacora.
225쪽
IvLII FERRET TIs castis Leuae missi rectum aDd D ractissis Graii, Peneni quaestoru occisio. uulneratus non desipii a pugna, eanimum tollerei suis.
a De gesti, Mare, Tegii militis Spita. O ei
contra Hetruscos oDe Parthi qua arte a Ventidio Romam rum duce fuerint suasi ac re idati tam Fama na
uulnerati cisio et E i qualiter crassus fuerit ruptus. Et de Surma duee Parthorum qui cupiebat scires crassia erat in ciuitate carinensum , ut ictum obsedere ualeret. num. o. O i l. Io Xantes Rex Baetiorum, qui aselambum Atticorum ducem secum duel aurum , Dude recidit improbatur. IE De Serapionis Gracchi contra Celtiberos sim laetiorae, qua magnam partem hostium occimiai ct tuorum tentoria occupavit.
as D. P, Qui, Merem consulis uictoria in Sicitia contra Asdrubalem duceni Cantaginensium,er elephantum captura . De Alexandri Magni igne facto de nocte , ui hostes expecteret . De Monetondi uirtutibM. ita, , eius gestis. O nu. t r. ir De casare qui contra Agranium locum mom
Fuluit Imperatoris in bello cindrico uictoria is Alexandri Epirorae uictoria contra Issiricos. De rapienti Dracusani deceptione o insidiisquZtis carthaginenses cap pemanserunt. 36 Imperatores quadrempore pacis edi re, praecogitare in facere Abeant. T UAis Roma rerum Praefecti deceptio contra bulatim dum sinet in arce Taranu. Scipionis Aphinanis uiatio erga suos inordinaui, qui illicosi in ordine prava redux
Philippi Regis Macedonam victaria contra
De Hermoreatis Dracusani uictoria contra carthaginenses , inde suorum .militum i
fructiose, quibua hostes uitatis Romuli aggrcssione in Fidenates.ci da insi
I' Duras belli pericula ea lare debent e priam namque secum habere petieris Osu ra tempora pro cere. ao Principes qui noudueri necem peruulis stupponunt imperantur xa Pericula tua remuis manda edi rarenata sunt, qua quis pro Rep M ver libertata sui Imperatoris,o patria subegit. De Mauri Pompeiani audacia, qui per media caesarianor tactium transit in ciuit
rem Teguam Marci nundi uictoria contra Pansam co-sulem, edi uulneratione cui consulis qui inde per t. De Rege Rhodiorum Menone qui artes es hostes rupitis De Epam da Athico qui Pathemate Mariniam ciuitatem occupauit, in uolens sim Iiter decipere Laeedaemonios si is deiectus. 25 crasseris pugna eum Gracis , qua illis coetu
in Cramene retrahere. Datua pro memoria nolitium gesIorum milit rium di uirtute excessentium uir,rum sena
xi De cair Grac histatua. De Statua cassandri. a. 6 A tactis statvi in Traia in ara fuit. S pet ei
ab Alexandro coronata . Alexandri Magia mors .ar De Mare statuis .is De Gigantea statvia ex Parthis ducta per M.
Antonium in aheatro erecta . a ' Venetorum Senatus Ditias virorum lauded gnorum erexit, ne eorum laudes, in Demlaudabiliter in L llo pro Re ubi a Venerae pereant . in Q habes de pluritas statuis. so De Oluiscis, Dramiddusine umnis ac FI
tuas in urbe erectis per dearites . Statuas Principum violantes lege Iuliat mai natis tenentur o
Paemaeus ruptoae statuae Res s cni in Persia, ab Alinandro fuit transfixus .ce rem ei memoria digna. in clipeis. aQuae, pripturis, picturis circ. repertutum De Imperatorum, Retu consulum, cum,et munia excellentissimori; quapluribus tuis. 3x Dei statuis Imperatorum aliorum Ba uiolomeus casienem pertractauit . o lenusad Nasuas Prinvum olimsD
226쪽
DE DICTD, ET MILITARI Bus C Es Tis .
bis raptura De Lassislao Lacedae,mnio Rege,=capi eis latis Forentium. De Virinis itinere , obsidione milis Set bis ira, ctenis raptura . 3r De licentia R eam tuorum cia Gallu pertram
fraudi Tiberim, a concessa Aguiuis . 3s Darii Retis in besto induerati erga Poli via mira sedi Etam.
3 Fui Regii responsio facta Ret Persiae, qui
ei scripserat,pro habenda amithia. Pomponius Romanus miles non potitit per Mithridatem euerti a fide Rometuorum.
consulis P crassi Udidis hostium capti, uindicta fervitutis sua. 38 De Et urae o qui in Romanorum dedecus es
ravit proditione habere captiuum Iugurtam Regem Rex Persiae uituperaris per Agi parem Rege Macedonum, quia nimis delicate mussat. Cesar qua arte impedivit Afranium edi Pe
treium ne exercitum suum mouereret.
Arida, Rex Molossi quomodo Arium Regem
Ili ricoruni deleuit. 33 De si, i Regis Armenia itinere contra TD granum auxit rem serentem et Socho.. Mithridati: edi inius Tigrani severa ione. e dini m. o. o. o De Micare Mitisi datis filio, epit dono missicora iam Luculla, rogando illum ut tu amicum reciperet pupuli Romah. i De Caecilio V praetore rui dum ius redderet super eius caput ais avis auis uomine Picus, quam occidit, ex quo auri pices iudiearumi populum R)manism esse uti Iarem. et Dion sim Dracus nusquili:er I nos in Sicilia superatiit. 3 3gi Fraus Rex Lacedaemnius militatis contra DAphernem, quomodo simulatione regiam Iosapherm urbem capit. Isuhridatis uictoria edintra Tharnacem . es Romanorum mistum occisio. et Orm Rex Persarum exisse ut inclusus in Sardos quomodo victor extitit. Tum Labienis legatus Osris in Gallia,
sed ficto limis uuae Gallii super uit.
Annibal dux Poenorum eius silicitudiis h fles licet uigilantes superauit. mutas idas uictoriam halait contra Lacedamoniensis uigiles de nocte cute retentos . Insides nocturnis multoties hostes Iu perantur. Sertorius quomodo in Hispania postis denocte his des Pompeianos milites trucidauit. Perpenna qualiter captus fuit per Pompeium
s mutatione fugae. Pompeius simulando fugam Mithridatem Aperauit.
s Romani uniuersi orbis prouincias ad tempus casulibus suis cum exercitibus distribuebant. et Dux belli debet potius si opponere Martis periculis, quam pati inopiam famis . 8 De D aegestis, uicto i, morte eo pes saera,
r A De reprehensione facta Pompeis per Famnia, quia in Senatust gloriauit, quod si pede
percusserit terram,milaies O equos haberet. O quamplura de cornelia uxore Pompeir.
s 3 ceseris expulsio de clevatra , O responsio facta eunucho Achaea Plotituro de recociliatione Ptho mei cum cleopatra medio crfaris .
rq Vasa rus an sit sine consensu domini dare fetidum in dotem filiae .ss Vasallas baronis rebellis Regi suo an perdat fu iam qnod recognoscit a barone P vdicto.r6 Vasacti perdunt suda pluribus de causis , fidpriuari non possunt sine causa cognitiorae. ri Vasatius negans seseudum tenere a domino . an illud perdere debeat. P T i M I belloru Daces in glorioso experti militari exercitio, diu, noctuve incedere debent armati una cum ilitibus suis fidelibus: nec habent quiescere tota nocte v lis sis, & Diomedis exemplo: qui de nocte vigilabant, & hostium castra nocturno linentio penetrabant Athride dormiete in praedictis pluries increpato. Et certe illi, quibus est commissa gentium cura, regimenque,&s aliis rerum, non semper habent qui est ere, sed cogitare de temporibus, & loci , de aqua, de annonis,defame, & sole, de
227쪽
R R E T T iI v L I I 3 Epuluere,de vento, de armis, de equis, &de militum suorum, bc hostium numero, & de regionibus militum suorum, de
hostium:& de eorum natura,& experiet tia: & de exercitus necessariis omnibus,& de gelu, S de calore aestiuo, de impetu,de resinetia,de vallo, te bello,de tollerantia, de labore, de insidiis hostium et &de suis: & de patientia per ipses serenda, ae de illa toleranda libenti. 8e forti animo:antiquorum exemplo se illis militibus suis orposuit armis,ut hostibus: M. Attilius consul, qui extra ordines discederant, & redibant ad vallum in bello Samnico, & ipsos in ordinibus probe restituit contra tiosi es.
et i Intellecto per Caesarem existente Brut lusi copias militum Pompeii praeparari in Hispania, ibi accessit repente, & ipsas debellauit celerrime illarum post ducibus in libertate dimissis,& copias praedietas donis probe piametit, & honorauit:& illas secum sub stipendio duxit. Et
dum foret apud Mondam Cesar, videns suos retrahere retropedes ab equo destedit.& irruit in hostes: & milites virtute inducti propter pudorem strenue pugna
Anaxabium ducem Lacedaemoniorum,& Numidarum sectim ducere peditatura classe,milites fortes eduxit in terram positis illis in loco occulto ubi erat transiturus Anaxabitis cum suis et & classem
abire ivlsiit, de nauium discessu certus fuit Anaxabius, di laetus meabat:& inde in locum incidit insidiarum, ubi suit inuasus,& oppressus ab Ischrate:& simili arte Alcibiades Atticus occidit ducem Lacedaemoniorum , & Numidarum per
insidia illis conduciis in insidias cu paucis arte bellantibus. Numidae spreti a L. Minutio consule ob eorum,& equorustiorum turpitudinem in arctis reducto
Consule tu Liguria, missi fuerunt ad explorandum hostes in locis valde suspectis:& inde Numidae in discessu suo videbantur ab equis cad ere simulando: pos penetrarunt hostium fines,& hostes ipsos adeo turbarunt, et coacti suerunt relinquere loca impedita Romanis: & re , tro redire pro suorum defensione. Sylla in bello sociali, existens in arctis habuit arte colloquium cum Duillio duce
contrarii exercitus, & non valens pacis
conditiones firmare, visa hostium negligentia erga suos in redditu inquit, T de nocte in quarta vigilia intedit hostes aggredi pro victoria, di honore patrie: &suos cum omnibus impedimentis seruauit apud Iserniam.
t Et dum Mithridates occupasset Ass,& regna Capadociae, & Bithiniae ex pulsis regibus con eratis Romanorum. Scdum foret in pergamo diuidendo regna: eius filo Pharnace, Pontum tenente, Scho sorum supra meotim,di Thraciam,&Macedoniam, & sere totam Graeciam usque ad A thenas occupasset: Ariarates alter filius Mithridatis una cum exercitu e
innumerosis Duce Archilao Capadocio in armis, & disciplina militari doctissimo viro, & prudente Imperatore mare tenente cum ingenti classe per ipsum occupatis Cicladibus insulis, litibus cuc teris insulis infra Maleam, re Euboiam:& ab Athenis usque ad I hesalia in populos rebellare coegit, impetu sibi secto ad
Cheroniam, per Bructum Suttam viru i
prudentem, & excellentem in armis sngulari virtute praeditum, modestum, taassabilem A senici praetoriis Macedoniae legatum: qui Archilaum Iti, etiam tribus vicibus bello ut aliis dixi fugauit usque ad mare apud Chironiam .s i Cassius Scena apud Dyrachium imul sis tibi oculo sagitta, & sibi transs-xa coxa, & in humeris, Scin scuto cum lanceis receptis ictibus centum, & triginta , vocavit ad se hostes hae si sponte voluisset captiuari: & duo ex illis ad ipsum accesseriit: quotu alterii cum ense sup humero,& altu in facie vulnerauit:
ita et fugere coegit, & a suis fuit ample
xus,&tuto portatus ad tentorium.
6 t Captis in Aphrica quibusdam Caesaris nauibus cum militibus quibus da per Scipionem Metellum Pompeii socerurin quibus erat quaestor Granius Petronius , quem Scipio seruare Promisit,
228쪽
DE DICTIS, ET MILITARI Bus GESris. aliis occisis,cui respondit Granius milites Caesaris consueuere aliis donare salutem,& illam non accipere:& illico sepu pione transfixit pro libertate sua. et t. Magnus Alexander in crure vulneratu . sagitta, de cum saxo in collo: ob hoe non desistita pugna, ne animum tollereti seis: sed ante alios feruens in bello, & in perietis fuit: si ita passim Duci non con-
l uenit exercitus pugnaremis in generali bello toto pugnate exercitu; prout tunc it Alexander.
8 t Et legitur Marcum Tetium 3 num exi militibus Syllae primum de nocte asceni disse Epitalcum, & ense percussisse supi caput Galeatum Uricus:qui sibi obuia int obtulit:& ensem suum lupisse: de locumi propterea non deseruisse, Sc merito coro natum laurea murali corona sitisse. Mari cus Fabiug.& G. Manglius costiles peri cepta ignauia Seiorum militum, qui pu
Mare nolebant cotra Hetliruscos, bellui in longum arte duxerunt, cognoscentest per dies iniuriari illos ab Heth tu scis, i adeo m milites Romani variis estecti in- iuri ic ab Hethruscis perora rut costiles, xt illos acie instruerent ad pugnam contra Ethruscos, & φ illos saperabunt virtute armorum,& ita sectum fuit, de victo' rex Romani permanserunt. Romulus . occultis suis contra Fidenates in loco
apto,hostes fuit aggressus . & inde se re. trahendo induxit iptas in occultas inli-
dias,ubi occulti milites manebant, per quos Fidenates caesi extiterutordine stricto suorum militum , facto cuneo irruitis Fabiu 'maximus in presidium missus Sturinorum cotta Ethruscos,hostes fuit 1 grestus,& inde se arte retraxit ad locae a montana fingens timorem. Ethruscis il- l 'turre insequentibus.&ipse post reuoluit mercitum suum contra hostes: & illoc vietute deleuit, & vallum occupauit eo
rum. Et C. Cassius posito occulte de hodie suo reditatu in nemore, Parthost de nocte suit aggrestus cu equitatu: que Parthi fuerunt insequuti vique ad insidias, per quas tunc caeli fuerunt, & arte talia Ventidio Rom. duce fuerunt Parthi iugati, & trucidati alia vice cum Funa stano eorum Rege.s t Publius Crassus lilius M. Crassi inbel
lite occidi iussit, inquiens animo in ubilius te nullii genus moitis sibi fore graue: de id non timere, nec velle deserere tot Nobilissimos Romanos Pro eo mo
tuos impugna Parthica:& tadem holles Parthi illi eaput tron carunt: quo post viso per patre Crassum erga milites suos inquit, O, Romani est per uos lacienda vindicta in hostes pro necetati filii conciuis uestri:& forti animor manlii Crassus ordine stricto suo: una militum, facto
cuneo irruit in holles, a quorum multitudine longa circuitus ruptus Permansit: dc secum suis reduxit beneficio noctis iaciuitatem Carianesium.
o i Et legitur et rupto Crasto, viginti Roniani tu ilites insimul stricti ensibus, moetuis coii sociis sibi viam peregerunt armmis per medium Parthorum: & illis inuictis romulea sua virtute pertranserui. Non plot, e secit Rex Boetiorum Xantes, qui dum sui stet pacto couentus duellare cum Melantho Atticorum duce, retro quem dicedo Melanthum inique sectile contra pactum venire ascciatum, cum talus venire debuisset, ec dum Melantes retro respiueret Xanthes illum
ii i Et volens Surina Dux Parthorum scire secretum , Si Crassus erat in ciuitate Carianelium, ut illum obsidere valeret, nuntios ad ciuitatem callide misi nuntiando Carianensibus se audiuisse dicerea rege P ait horum qualiter peroptabat habere paccm cum Romanis, & alloqui Crassum: quaerentes de hoc loqui cum
Crata qui nolebat sciri se ibi esse quod
ipsi suit relatum:& illum post ad moenia suerunt loquuti,certificati Crassum ibi adeste: quod postea nuntiarunt Surinae, qui postmodum locum obsedit.
Ia i ierapinus Gracchus contra Caeltiberos simulando timorem exercitum suu
probe instructum retinuit: & inde iussit ipsus equitatum inuadere linstes: & inde se ad consulem paulatim,paulatim reducu&la insultu hostes inordinatos
229쪽
pro magna parte occidit, & tentoria illo
I l Et cum Pius Caecilius Metellus consul esset bellaturus in Sicilia contra Asdrirbalem ducem Carthaginensium tenentem in exercitu suo pro bello centum,& triginta elephantes,soueam magnam fecit prope urbem Pater mi, & suos arte in ciuitatem reduxit Paterini fingens timorem:& videns Asdrubalem in prima acie posuille elephantes, iussit hastatis suis, ut arma iactarent sit pra elephantes,& illico se reducere in castris: N hac de eausa incitati elephantes pro parte eoruin foveam inciderunt cursu:& reliqui retro irruentes in suos ordines Asdrubalis ruperunt:& tunc Metellus vis a tali expectata occasione,extra ciuitate, & castra educto exercitu suit Carthaginenses adhortiis ad latus, quos vicit:& reliquiii elephatorum coepit. Magnus Alexander ex sylva expulit hostes, facto igne de nocte cu parte sui exercitus, reliqua patre sine igne, in os arte in sequete per
sylvam, libi loci sublato praesidio in sc
r, t Aristobolum cum filio Iud am suscitantem contra Romanos coepit M. Antonius duce Gabino viro consulare ipsius praeiecto equitatum, oinni post posita mora,& Ptolemae uni regem Aegypti a regno expulsum armis restituit: Egregius Imperator filii Antonius in re,& exercitio militari in aggrediendo hostes, &illos puniendo, circumducedo, & seriendo,inlidiando,& decipiendo, praecipitando, S opprimendo,& suis a periculis servando: pulcher fuit Antonius, & orator optinuis, liberalis,& Sperbus, iactabundus, ct gloriosus, asterendo se filisse ab Hercule descendentem et sed eius virtute nimia oppressit lasciuia,& luxuria in Aegypto. ir f Et cum seret in Asia contra Parthos paestus mala multa eum exercitu inedia, de siti,& variis aliis necessitatibus:& s- forent donata a Mithridate Parthicae nationis sibi amico vaci multa areenti, Antoniani milites occideriit Parthos illos: qui munera portabant,& vasa sibi distribucrunt una cum rebus pretios sper ipsos milites tumultuarie de praedatis: Et tunc Antonius ex desperatione commisit Ramo seruo suo ut illi caput truncaret ne cognosceretur ab aliquo:& omnibbus plorantibus cognouit Antonius id mille commissum per milites propter auari train, & non per odiu ullum quod haberent contra ipsum Antonium eoruimperatorem:& illis Antonius pepercitritionem non requirente tempore illo:& omnes seruauit in fide nouo iuramento,praeclara , & eccellenti primitus per ipsum militisins habita ceditione. Caesar cotra Aphranium tibi hos cm volt tem montem pro suo sustragio habere
lita celeritate, locum montanum Occ
pauit inuitis Astanianis et quos posuit in medio cu equis fugauit. Fulvius Imperator in bello Cimbrico iusserat suo equitatui, ut discurreret usque ad vallii hostium,& inde ad suos redire smulata fuga prouocatis illis ad tallum: quo plurie, facto , ct pcr Fulvium viso qu1liter
per dies holles minuebantur nuniero se mouit uno die cum multi, ex expeditis
suis illo insequendo post terga hostium secreto,& oce ulte: hostium partem suit aggressus in vano,& tentoriis suis, ta mpit vallum quali derelictum,& hostes superauis repete. Vestibus Hilii Lis Alexander Epirota pugnaturus contra Illiri os positis illis insidiis occultis liquos Epirotas indui fecit: & agros Iviricos depraedari iussit, reductis Initieis in i eis sibi suspectis:ubi illos arte tali trucis davit. Et Leptentus. Syracusanus bestu in gerens contra CarthVinenses, Poenos decepit faciendo per utra proprios agros predari,& incedere villas: ubi Carthaginenses occurrerunt pro morsi suffragio, &eaeli permanserunt ab infidiis Leptetiti. Annibal artibus variis bellicis pluries vexavit Romanos,& Arabos hostes decoeperui de nocte extinctis ignibus,& illos trucidarunt, credetes ibi noeste hostes suos non viso igne: quem soliti erant facere.
5 t Tenentur optimi Imperatores pacis,& ocii tempore praecogitare de bellis su-
230쪽
DE DICTIS, ET MILImi ris . de tunc praeparare necessaria pro bello. coseruando amicos suos antulum,& acquirendo nouos,faciendo hostes sibi benevolos,& amicos:& illos segregando dere tacto cum aliis hostii, si ut in Hispania, & Aphrica secit Scipio i ut post sequente bello victoria facilior quaeratur. Nam hostes reconciliare, & mili, res,& populos beneuolentia virtute liberalitatis manutenere: Sc utilius est in rebellica tale amicorum praesidium,quam auri, Eexercitus copia.
D t Velius presectus Romanorum decrepit Asdrubalem dum ipse foret in arce Taranti, petens ab eo per oratores polle presectum tuto exire arcem ad libitum suum:& de hoc contentus Assi rubal: velius exit arce ut hostis, & aggressus fuit Asdrubalem,& victor extitit vel ius cusuis. Scipio Aphricanus apud Numantiam erga suos inordinatos inquit: quod omnes illi qui ita erunt inordinati habebat pro hostibus suis,di Romani Imperii:& quod retro redire deberent jn patriam , ut desertores militiae puniendi 1 censoribus:& propter pudorem illicose in ordine pugnae reduxerunt. Philis: pus Rex Macedonum dubius ne sui sustinerent impetum Scitarum peditatus tergoribus posuit equitatum sibi fidelem pro gloria:& insistum pro ignauia ordine ubi dato ne discederent donec diste-deret aliquis ex suo peditatu ab ordine
pugn* sibi dato in praecepto: quod si i pusierint ptinaces extra ordines pr'lapii: quot illos tollerent de medio armis:&timidi,ac fortes magis peroptarunt a suis
occidi: quam ab ho ilibus, Ide' strenue
pngnarunt cum gloriosa victoria.as t Hermocrates Syracusanus victis Carahaginensibus , de quibus maximam
copiam captiuorum coeperat: timens eorum numerum, & ne sui pigrescerent in nocte,victoria laeti, simulauit equos b stium de nocte antedi ipsum, ut suos recuperarent captivios holles intrinsecos Hermocrati: cuius milites tota nocte ste terunt in armi se alia vice dum suisset
cum suis potitus victoriam vides suos esae securos cibo,vino, dc somno oppreser An in vessio E s Tra. sotat, finxit sugitiuum ab hostibus venisse sibi nuntiantem, quod hostes ab omni parte ordinauerat insidiac: ita quod suos milites acie instruxit, Echostes suit ad hortus & vicit. is t Et habent duces vitare pericula ape reundo dicta in quantum ssunt: qu
niam illi mii se obiciunt facile periculis,
non contiuerantes quanti sint uetrimen.ti,& excidii, an ipsis facilius cadunt, de
pereunt: quoniam tentant Deum,& non sperant in eo: ut caeci cecos ducentes in foveam cadunt, Euangellio teste: propterea tenentur bellorum Imperatores semcum habere comitem prudentiam, & s. luti suae, Sc suorum semper consulere. si ii ulla. xxiii q. fin. Iuxta illud: Quidqd agis,prudeter agas,& respice finem: Anaiquorum quorundam sapientum , diuinoru Imperatorum in coelesti expertonim piritualio. . legali & armata militia praesentia, prone sci i temporis praeterita Ac futura tempora perspicientium, ne considerantium, & consulentium utaquod se, milites,populo . Sc I erium suum conservarunt a periclis. .ao i Et merito damnantur principes illi. qui non ducti necessitate se supponunt periculis sua capitosa, & temeraria voluntatq suorum conliliariorum spretoae filio: non eos derantes fiaturum En a item mella. .ad leg. Aquit. Nulla quidem securitas est incertadectari, dic habere vicinum serpentem apud ipsum dormientem. c. si nulla. xxii .viii. Et saepe Precipitatur siliuni instante tericulo: an motunc existente dubioran nue, via illuc impellitur urgente moestitia: & tuc saepe silent consilia impulsa Iempore ne
ai t Et illa quippe sunt remuneranda, taptio multo corona da pericula: quae quis subegit pro republica.& libertate sui Imperatoris, & patriae.l. semper. s. negociatores, st. de iuri immu. & l. Princeps, de princ.agend. in reb. lib.xii. Maurus Pompeianus, ut cornicularius tribunus
militum Cesaris, C sarianis tunc obsidentibus Teguam urbe Hispaniae Pom-yeianis amicam , ex qua exit cum certa