장음표시 사용
11쪽
Quoniam autem de generis nervosi actionibus sanis pariter ac morbosis cognitio non nisi arcta nobis suppetat omnis istiusmodi investigatio magnis objiciatur impedimentis est necesse. Sed memoria dignum est, cum vis sensusque generis nervosi imminuuntur, primosque hujus morbionectus se ostendunt; ideoque, ut opinor, ill-serre mihi licet, perturbationem sanguinis circuitus magis notabilem, quar istum generis ne vosi assectum sequitur vel forsitan pene cum eo adest, viro eodem per illud communicato profluere. In hunc modum genere nerVOSO Propagatum virus, sanguinis Circuitum Vi Speciali corrumpit ac sedat. Quapropter, Sic sentio, Vim generis nervosi imminutam hine morbo causam proximam subesse, lentitudinem sanguinis circumeuntiS Sequentem, genere NerVOSO concusso
moX oriri, caeteraque mala in gyro humoris vitalis obvia facta, ad istam lentitudinem vel ad corporis conamina ad eandem tollendam, reserenda videri.
Si conceditur itaque, indicia hujus morbi praecipua ex cursu Sanguinis lento potissimum oriri, hic inquirere haud alienum est, an motus iste
morbidus vasis ipsis torpentibus, vel ipsi sanguini in pulmonibus haud satis resecto, vel, quod
12쪽
verisimilius sit, causae utrique ad idem conspiranti, est tribuendu S. Principio itaque dextra cordis caVa Sanguine carbonii pleno ultra modum distenta, et Cava sinistra capacitatem imminuta ProrSUSqUe Vacua, quae notae cadaVera Scrutantibus Sese obtulere, probabile reddunt, caVis dextris humores pro . pollendi vim aliquatenus defecisse, quod a distensione nimia in ultimo morbi cuniculo gravius evenire potuerit, atque CaVa Sinistra minus capacia facta, non in hune modum a Spasmo, quamvis sententiam contrariam multi sint amplexi, sod a vi contrahendi insita paululum adhuc superstite eoarctata esse, quam homine adhuc vivo OXercebant, ut undis sanguinis in pulmonibus rite recreati jam minoribus se aptarent. Dein acidi carbonici generatio inter respirandum deficiens sanguis in dextris cordis cavis inque omnibus venis carbonio admodum satur, livor Summae cutis ac frigus, sanguis dum e Vena fluat, spissus praeter naturam ac frigidus, probabile quoque sa-
In opusculo Doctori Jacobi Johnsione de coelis tropicis recentiuS edito, Periculum, aeris e pulmonibus cholera laborantium emisse, Doctore Johanne Davy in Ceylonia factum narratur, cum non an PliuS Parte tertio quantitatis acidi car-honici in homine sano solitae continere sit inventus.
13쪽
DE CHOLERAE MORBI PATHOLOGIA, &c. 7ciunt, hunc non modo impulsu minori motum, sod dotibus solitis etiam, quibus cordi contrae-tionem ciebat, pro parte privatum suisse. Quoniam
denique, in viri effectibus princeps plerumque extitit vis nervosae desectus jam dictus, idemque
cordis et vasorum omnium fortasse sensum naturalem minuendo, operari potuisse facile concipimus ; quoniamqne mutationes Sanguinis chemicas eadem de causa multum assci posse Dominus
Brodis ostendit, haud injuria, ut opinor, inserimus vis stimulantis in sanguine desectionem, sensusque cordis imminutionem, in unum Convenientes, lentitudinis supra memoratae, non modo cordis motibus sed et vasorum omnium etiam inducendae, maximam sibi partem Vindicasse.
Hoc concesso, igitur, lentum hune sanguinis motum, peculiarem esse effectum viri dicti, et rationem habere bene notis effectibus specificis, qui venenis narcoticis inducuntur ; deinceps rogitetur quomodo haec sorma mali, ab auctoribus descripta, casusque Mori de cliten' dictus, eaque eXempla, in quibus aegri subito moribundi quasi a fulgure corruerunt, eX eadem causa gigni potuissent. Ad haec respondeo, cum morbum observabam varios nec definitos violentae gradus induentem, diversis temporibus et locis, iisque
- omnibus depressum Statum Vasorum sanguinem
14쪽
vehentium esse communem, concludere fui inductus divorsas has morbi formas eX eadem causa
oriri, veluti totidem essectus; et peculiarem comporis constitutionem cum quibusdam proclivitatibus sortasse inductis sub diversis coelis, Vi praecipua pollere eum cum variis formis inserendi, quamvis viri intensi status quoque agat in generalem ejus speciem augendo. Etenim familiare est, quod ad sententiam confirmandam adduco, nimirum, si homines eodem tempore sub externis rebus paribus paludum miasmati eXponuntur, alii Ox his leniter inhorrent, alii et plures febri intermittenti in variis ejus formis ametentur, et quidam remittentem, pari ratione, ac singulorum
vis insita malo resistere potest. Huc accedit argumentum, quod eX considerando oritur bene notas vires, quas Singulae constitutiones corporis habent, contagiosos morbos Variandi. Caeterum cum morbum hunc graviorem vel mitiorem, imprimis a Varia corporis temperatione,
eundemque alio potius quam alio caelo leniorema conditione viri sortioris vel minus sortis fiori mihi persuasum sit, sub tribus capitulis sequentibus indicare conabor : primo, quae Signa e lento sanguinis cursu; Secundo, quae eX natura huic malo mederi conante: Ultimo, quae eX ambobus compositis oriri videantur; nec simul, quibus
15쪽
DE CHOI ERAE MORBI PATHOLOGIA, &c. 9
effectis generalibus ea in corpus uniVersum pollent, quae sub capitulis duobus ultimis ordinantur, nec quibus modis curationem inducunt, praeteribo. DE INDICIIS QUAE E LENTO SANGUINIS CIRCUITU SOLO ORIRI VIDENTUR. UTRUM gravis virium desectio, cujus ineunte jam et progrediente hoc malo testes Sumus, Viro solo originem ducit, diserte dicere nequeo, Cum vero vi generis nervosi imminuta, Pariterque momento sanguinis deficiente, virium jacturam induci solere constat, verisimillimum est, directe
primumque moveri a viro aliquid debilitatis, idque morbi curriculo ingravescere, venis distentis nervos prementibus, ita ut hi muneribus suis magis adhuc impares fiant , pulsus ab initio
Momento sanguinis ex arteriis fluentis imminuto, eodemque ad cerebrum parcius medullamque spinae Vecto, vis ne vosa ex his organis evoluta multum, quod opinor imminuatur oportet. Praeterea sanguis in venia admodum congestus, non has modo, sed et nervorum qui has adeunt Ortus Plerumque premens, id exiguum vis nervosae quod superest, impedit, ne aditu ad caeteras corporis partes expedito potiatur. EX his in aprico est, ut magis sensim magisque inter morbi curriculum debilitetur aeger.
16쪽
morbi gradatim graviterque debilior, cordis aegrius sensim micantis ac mobiliter palpitantis contractiones, sanguis e Vena secta minime fluens, Summa cutis praesertim artuum pallida frigida contraeta, species linguae quaSi leviter eoetae, os aridum, collapsaque corporis superficies, cor arteriasque ad Sanguinem rite propellendum minus sustinere, medico etiam levissime inspicienti per se annuntiant; quin et praecordiorum constrictorum Sensus, plenitudo ventriculi intestinorumque molesta, cutis livor, caVa deXtra cordis, Venaeque ubique corporis turgidae, quemadmodum in cadaveribus explorandis repertum est, cor deXtrum quodammodo impediri, ne rite per pulmones sanguinem expediat, Vel hujus propellendi vi privari, Omnesque sensus molestos sive externos
sive internos, pariterque cutis livorem, eX venis universis ultra modum turgescentibus pendere, satis superque docent.
Si conceditur signa jam dicta ex lento sanguinis motu oriri, haud alienum foret, certa ex his signis protinus indicare, quae ab aliis causis chemicis ae mechanicis augeri apparent. Primo praeterquam a mutationibus chemicis haud bene apud
pulmones peractis, imminutaque arteriarum actione, quam Supra memoraVimVS, frigus corporis, sudore e cunctis Spiramentis manante, multo ma-
17쪽
DE CHOLERAE MORBI PATHOLOGIA, &c. 11gis supra modum intendatur oportet; neque Secundo magis adhuc non contrahitur cutis fluidis intra telam reticulatam ab eodem frigore densioribus essectis: tertio illa tela non modo propter humores suos densiores minus distenta, sed etiam ipsa contracta, qui est enectus frigoris notissimus, Sta perficies corporis gravius etiamnum coarctatur; cavis denique cordis dextris distensione laborantibus, Venae universae pejus inde turgescere coguntur ; nam corde dextro, quemadmodum demonstravit Doctor Carson, rite depleto atque in Vicem repleto, vacuoque identidem in hunc modum aperto, circuitus sanguinis in Venis magnopere adjuVatur. DE SIGNIS QUAE A VI ΜΕDICATRICE NATURAE AD LENITUDINEM SANGUINIS AMOVENDUM, NASCUNTUR. SIGNA, quae mihi apparent solum agere in lentum Sanguinis Cursum amovendo, primo Sunt spasmi; dein suspiria: et denique profundae atque curtae inspirationes. Spasmi, in sanguine per Venas propellendo maturandoque, ejusqUegyrum ubique corporis liberum reddere ac sequabilem conando, agere videntur. Namque Probe innotuit actionem musculosam quocunque modo
18쪽
inductam, ad motum sanguinis incitandum, aceor ad letus majores stimulandum plurimum conserre ; et ad cursum sanguiniS per Pulmones expediendum suspiria quoque Valent; nam ab omnibus conceditur, cursum sanguinis, pulmonibus eXpassis, vi minore resisti, qua ille e dextro cordis ventriculo propellitur. Quin et haec pulmonum eXpansio, quamvis haud directo modo, valet cerebri sinus onere suo liberare. Quicquid enim cava cordis dextra inservit deplere, idem his sinibus beneficium nequit non moliri. Inspirationes profundae effectus eosdem generales ac suspiria praestant: aliud vero huc accedit beneficium quod per utraque amplior aeri communi detur facultas, qui copiosius ingrediens sanguinem more notisSimo mutet, quod nimium sit carbonii, auserat. Levamentum autem quod aegri fricationibus corapori summo adhibitis, percipiunt, inde provenire duco, quod hae et vi sua sanguinis cursum per Venas Summas eXpediant, ejusdemque impetum, stimulis idoneis gyro universo augeant; quaS M-groti quando vehementer sibi cupiunt, naturae quodammodo parent, lentitudinem toties dictam
superari jubenti. Quod ideo fit probabile, quia
frictio brachio admota, fluxum sanguinis e Vena secta promoVet. His rebus adductis, percipitur effectus, quo contra hunc morbum valet frictio,
19쪽
DE CHOLERAE MORBI PATHOLOGIA, &c. 13spasmos scilicet solvendi, quod fit minime ut olim opinio fuit, vi sedante in musculos inducta, sed auxilio allato, quo fugatur malum, Scilicet Sanguinis lentitudo, ad quam summovendam, hispasmi a natura sunt instituti. Quae doctrina hoc quoque roboratur, scilicet quod sanguis venae incisae liberius fluat spasmis accedentibus. et cohibeatur iterum, iis cessantibus ; eodem pertinet quod sanguinis missio plenior pulsus plenitudinem augeat, spasmorumque Violentiam temperet: distentione enim Venarum, remoraqlle Pariter, quae fluxum sanguinis eX arteriis retardat, per opus sanguinis missi imminuta, Sublevataque simul cordis oppressione, ejusdemque Vi se contrahendi humoremque propellendi aucta, id ipsum
gyro sanguinis universo procul dubio perficitur, quod natura his violentis ejus conatibus, sed salutaribus, fieri statuit. DE INDICIIS, QUAE PARTIM E LENTO SANGUINIS MOTU, PARTI I CORPORIS AUTOCRATEIA EUM SANARE CONTENDENTE, ORTUM DUCUNT. HAEC primo ad vomitionem: secundo, alvi pumgationem ; tertio, sudationem frigidam glutin Sam : Ultimo, calorem internam et sitim, pertinere mihi videntur. Principio vomitus, etiamsi
20쪽
nullus nervorum neXus ventriculo intercederit cum corde, hujus organon aeque ac arterias omnes ad actionem agitato corpore toto, non eXcitare non potest; et idem inservit sanguinis cursum in cunctis Venarum truncis Ventriculo proximis, tum hoc e spasmi S contracto, tum musculis validis circumpositis se jactantibus, propellere. Dein Spiritus plenius celeriusque solito ductus ac iterum emissus, quod actionem vomendi Comitatur, Sanguinis in cerebro transitum magnopere adjuVare videtur. Illae enim respirationis vices modo Sanis guinem e pulmonibus in cor sinistrum eXpedire, sed ut is etiam rite per arterias ad cerebrum fluat, iterumque per Venas refluat, enicere identidem valent; quo subsidio venis intra caput lato ut supra modum turgescere desinant, Vis musculosa, quae cerebro, non inest, ipsiusqxie cordis jam graves desectus compensantur': denique fieri potest, ut fluidum quod Vomitione ejicitur, pro parte exprimatur a Vasis Ventriculi tum exhalantibus
Quisquis animi desectionem propter jacturam sanguinis, sive ex arteria temporali sive avena jugulari fluentis accedere perspexit, Observare oportuit, a vomitionis conatibus hanc conditionem Plerumque comitantibus, non modo augeri sanguinis ex his vasis fluxum, sed quoque ex his Saepe renovari, postquam Sponte CessaVerit l, et ita satis constat, ut actio vomendi in hoc morbo cursum sanguinis per arterias carotides venasque jugularesa liquatenus accelerare, ideoque et in cerebro circulantem modo pari asticere valeat.