De haemorrhagis : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

r0susas secum serebant haemorrhagias: ictus hirudinis autens eXtractus lethalem procreare potest haem0rrhagiam.

alis dispositio in familiis saepe generali 0nes permultas per equi potest, ita ut traditione apud eas regula lacta sit, ut e minimae quidem operationi chirurgicae, ut Venaesectioni, ese subjicerent. In Anglia familiae cuidam Bro Wn haeci sp0sitio iam per centum et quinquaginta ann0s inest; quare lasse intentior factus, haemophiliam in aliis quoque regi0ibus, praecipue Viniseris non tam raram animadvertisse sese 0ntendit. Meckel et Schoente in nonnunquάm hanc dis-0silionem observabant; hic autem vinum recens atque id eaalis paratum momentum haemophiliae causale procreasse

enset.

Praeter casus supra memoralos, constitutio quoque alia rebrius pr0Vocat haemorrhagias, quae non hereditaria sed lispositio intrans n0minanda sit: dico plethoram, in qua san-plificatio tant0pere praevalet, ut cibi minus nutrientes san-:uinis c0piam magnam parent, qua quidem in re nati0nalitas, it ita dicam, multum valet ad hyemorrhagias procreandas. uum enim sqngui sicatio partim a videndi dependeat ratione, n0rbum apud MOngolos, maXime secundum naturam atque Jarce viventes, rarius quam apud populos caucasios apparere videmus, et in his crebrior apud eas gentes, quibus cibis ruendi valde nutrientibus validisque est potestas, ut apud glos, quorum nutrimenta inprimis ex substantiis animalibus

parantur.

22쪽

satis c0gnitum est; qua quidem medici vi phγsicali sub cucurbitularum forma cruentarum atque siccarum uluntur. Dimit nullo pressionis ulmosphaerae, quae haemorrhagias Organorun externorum consormare potest, variis conditionibus emici luclimaticis. Ita peregrinatores ex vallibus montes ascendentel

altos saepissime his liuemorrhagiis subjecti sunt. Maximo scillationes minimae easdem producunt, si subito fiunt, praesertim qu ndo commutationibus temperiei respondentibus comilantur, quod cal0r propter vasorum eXlensionem capillarii congestionibus lavet, frigus autem contractionis caussa et diminuit. Quae quidem c0nditiones maximi sunt momenti ahaemorrhagius efficiendas earumque eXtensionem geographilcam. Quamobrem in 'his regionibus, ubi barometri oscillationes minores atque temperiei m0dus salis est stationarius, morbum nostrum rarissime ingredi videmus; apud nos autem ne omnibus solum temporibus crebro, sed epidemius endemiusque etiam in aequinoctiis baro metri oscillationibus normalibui morbus apparet. ApopleXias saepe inter hebdomades lanlui, nonnullas ingredi satis constat. Hoc loco haemorrhagiae queque sporadicae, quibus homines in temperie magnopere auci occupati, atque deinde frig0ri eXponere sese coacti, subjecsunt, commemorari debent. Ex illis potissimum sunt labrpistores, coqui ele.

Praeter causas et externas et internas maXimam pariet non evitandas, mulla alia momenta adjuVanlia, magis minus effugienda, m0menta occasionalia, adesse possunt. Huc o nia pertinent, quae aut totum Vasorum systema, v. c. allactus psrchici, aut singulas ejusdem partes incitare valenui abusus spiritu0sorum in dispositione a poplectica cerebrab

23쪽

it inhalatio aeris materiis alienis irritantibus contaminati dispositione apoplectica pulmonali, sicut observatur apud ultiores atque lapicidas. Incitamenta ejusmodi etiam eme- ea in dispositione ad haemate mesin, diuretica, praecipue rebinthinae abusus in renum haemorrhagiis, pellentia inelrorrhagiis, purgantia in intestini haemorrhagiis etc. sunt,

Ingestione essecta. γPraeterea haemorrhagiae eX actione cordis aucta nonant praetereundae, etenim saepissime apud apoplexiam ce-2bralem atque pulmonalem hγpertrophia cordis est causa

ssiciens. Bichat distributionem pristinorum medicorum in aemorrhagias per rhexin, diape desin, anastomosin, diaeresin, labrosin, quod allinet saltem ad idiopathicas, commonstravit.

Haemorrhagiae item varie, ut efficiuntur, finem habent. xeunt quidem aut in sanationem persectam aut impersectam, ut in alium morbum aut in mortem. Sanatio perfecta semper crisibus introducitur topialis, quae, quando morbus labri comitatus, crisibus genera ibus sustineri solent. Morbus sub iisdem signis, ut pro Vessus erat, retrogreditur. Profluvium sanguinis sensim dnguidius atque minus fit, liquorque solum sanguine linctus)Nuit, ita ut denique mera secretio aucta nullo sanguine 'dmixto relinquatur. Quae cris es t 0picae omnibus in spe diebus quovis in loco assecto observantur, eundem finem 'ppetentes, ut sanguinem nunc quasi corpus alienum considerandum ex organismo eliminent, quod quomodo in organis,

24쪽

quibus haemorrhagia inerat, efficiatur, valde discrepat. Dis-

crimen autem maXimam partem p 0nitur in hac re, utrunsanguis in cavitates apertas an conclusas sit ejecius; primo in casu telae mucosae secretum auctum edunt, quo cru03 coagula lus, parietibus inhaerens, de membranis solvitur atqui detruditur, ut in epis taxi manifesto observari potest. Mueus igitur sanguinem solutum eXcipiens, vario m0do lingiliae atque sub forma muci susci in lucem educitur. Quum auten coagulum inhaerens interdum diu in cavitate remaneat, saepisub morbi finem massae sanguinis dissoluti secernuntur, uin haemorrhagiis ex ventriculo atque intestinis. Sanguit quando e suxit in cavi talem conclusam, processus topicu

Valde mutatur: secretione etenim aucta damnum h0c loci augeretur, quare amotio c0ntrario efficitur modo, res Orpli 0no quae, quando sanguis membranis circumdatur serosis, saetinatura ipsa perficitur, ut in cerebri ventriculis, Ubi autem ut in cerebri substantia atque medullae spinalis talis apparatus non adest, ibi processus mirabilis ad hunc finem introducitur; quod extrava satum nusquam defluere p0l est aut 0re nonnulli quidem interdum per aures et nares evacuari sanguinem contendunt), Organum natura res0rbens creat: inflammatio circa eXtrava salum oritur, qua sanguis una cum adjacentibus cerebri partibus in pulposam mulatur massam; n0d nullis ciebus post cerebri circumdantes partes durescunnique sparsim sanguinis puncta observantur, si vis, granulationes. Quo tempore sanguis adhuc cum parietibus circumdantibus est conglutinatus; postea sucilius ab iis disceri P0test, atque nunc substantia cerebralis membrana leni intestinorum membranae villosae simillima, est oblect

25쪽

steriore lamen lempore omnino laevigatur, serosum mem ana liquorem secernit, qui sanguinem nunc a circumeuntibus

ebri partibus separat, ita ut libero in cavo natet. Saninis quantitas inter luincc0 processum valde imminuitur, ita gutta sanguinis sola relinquatur, atque postremo cγ8lata liquore m0do seroso impleatur. Nunc Organon, inutile redditum, reformatur; interdum ro hoc in statu remanet, ita ut haec palliologica existet

asi formatio ab0rliva, plerumque lamen liquor iterum re-rbetur, parietes liquorem evanescentem sequentes, sensimbi appropinquant ac denique sub cicatricis sorma c0ncrescunt, cernuntur aulem ab eadem certissime structurae rigiditateque firmitate: substantia griseo staVescente colore alculioleirata, si brillas cerebrales in eandem progredientes non; tendit. Aliis in casibus parietes sese non langunt, sed; suram tela cellulosa impletam inter se relinquunt, quae terdum sero repletas cavitates consormat, ut pleurae p0st euro- pneumoniam concretae cum pulm0ne. Re actio igiturrimum, tum sacri sero si sictio, res0rptio liqu0ris atque re-0nstructio organi resorbentis observatur. Una cum res Ortione sunctio ad statum normalem redit, sensim Vita PsΥ-hica atque vires motoriae et sensitivae restituuntur. Haec

est illilio certum sequitur ordinem: primum quidem linguaest0bilitas inseriorumque extremitatum redit, tum brachii, p0- eaque manus, l0ngiore autem temp0re musculorum faciei. hi resorptio plane perficitur, sanatio persecta. Cris es ge-ierales nunquam desunt, aegr0t0 febricitante, quod plerum pie in haemorrhagiis acutis invenitur, in renum atque cutis iecretione aucta apparent. Ili febri torpide decurrento autem

26쪽

desunt, ubi, si aegrotus sanatur, sFmplomala febrem torpi dum c0nstituentia sensim miti 0ra fiunt, denique desinunt atqui . in statum alabrilem transeunt. Attamen aegroti etiam sanat nequaquam effugerunt periculum, quia organo assecto magni remanet irritabilitas atque vulnerabilitas, quae non solun caussa fit morbi saepissime redeuntis, sed ansa etiam aliorunmorborum, praesertim instam mali 0nis; quo quidem saeptu morbus redit, eo magis dispositio eX00litur. Quare aegrotsanati medico in posterum etiam curandi sunt. Interdun

alia methodo natura utitur ad sanguinis relentionem: aegrot

lipo thymia subito amiciuntur, sanguine adhuc magna cum Ve thementia esstuente, tum effluvium desinit. Quas lipollirmia ne cum illis syncopis confundas, quae multum sanguiner jam sectum sequi s0 leui ; neve remediis adhibitis disturbes

Exitus in sanationem partialem. Licet quidest naturae saepe, sanguinem eX traVasatum eliminare, contingeri negari non possit, eoque omnia symplo mala physiologica sanguinis irritatione provocata auferri, nihilominus vi medica . trice non sussciente atque labore ipso curandi varia malvestigia remanere s0lent, quae Omnia aut sanguinis amisssequelae sunt, aut eX Organismi perturbationibus malerialibus sanguine eXtravasato, originem ducunt. Primum, quod ulline ad sequelas, irritabilitas vehemens systemalis vasorum inveni tur, quae saepissime post haemorrhagias chronicas observatucopiosas, sive prosecta eX generali debilitate, sive residuuncongesti0nis utque extravasali sanguinis, sive labore vis me dicatricis producta. Aegroti hoc in casu propter vividas cordis actionem forentem, ut videatur, faciei col0rem sib

27쪽

rvant; attamen pulsus irritatus atque celer exis lil. Minimisores atque excitaliones illico Vehementes cordis palpitalio s pr0 vocant, aestus Volatilis, rubor pallorque obducit genas, ando etiam cellam perambulant, ita, ut sese sanguine quasilido superfundi sentiant. Crescente irritalione perpauco jam i0, c0ssea, thea virid. , in ingeniem eXcilantur modum. iae quidem signa saepe di agnosin salsam ess ciunt, quum illime cum degeneralionibus cordis organicis commiscean- ; hic autem error modo percussione atque auscultati0ne gr0li tranquilli evilari potest, quippe degenerationes sonolis aberrante dijudicantur. Proxima autem sanguinis jactur sequela atque manifestior signa sunt inanitionis sanguinis,ae aegroto subjectivis sensalionibus sympl0malibusque illis 'nis simillima videntur, quae sanguinis abundantia eX ple )ra c0nstitutionali oriuntur. Ideo debilitas illa plethoricon salsa n0minabatur; culis arida, pallida, marmoris inflar , extremitates frigidae, Venae aut plane evanidae aut rosaie, quasi sero impletae sunt, quia cor Sanguinem nullum,

em impellat, habet; pulsus parvus, debilis, stilarinis. Sinr0 c0rporis organa non Satis sanguine eXplentur, eoque de nutriuntur, plus minusve, quod ad normalem attinetacli0nem, perturbantur, unde cujusvis corp0ris actionis velativae depressio, ventriculus cibis deglutitis oppressionem alit, ructus etc. Digestio valde lab0rat, qui flatus objective lingua pallida, siccata atque sili Vehementissima cognoscir. eadein causa cutis ariditas eXoritur. Aeque cerebri ellones mentales sunt oppressae, utque musculorum Vis addimum redacta; aegroti lassus et saligatos sese sentiunt,

'liique jam minimo lip0 thymia petuntur. Idem enim est,

28쪽

num cerebri sun clio oppletione an depletione deprimatur; quar

quemque laborem h0rrens aegroti, quamvis mentis actionei revitant, brevibus Verbis, apathiam demonstrant veram. Ilaei animi lassitudo in causa suit, ut ista sequela haemorrhagiarunt cum latuitate confunderetur; similitudo etiam saepe Insomni: lenibusque deliriis, comitatis subsultu tendinum, convulsionibuad Vesperem augetur, Interdum hic status, praesertim qui medicus haemorrhagia jam antea sponte sanala advenit, cur deliriis labrilibus aut en cephaliti de c0nfunditur. Complex quidem sγmptomatum non dissimilem esse illis morborum si gnid negari n0n potest; attamen decursus morbi, ut err evitetur, sufficit, diagn0sisque certa maXime necessaria, quucura contraria esse debeat schina, Vinum etc minime Vena sectio). Si naturae vi medicatrice vel aptis medicamentis vi servatur, signa pericul0sa sensim mitigantur, quanti tale sarguinis aucta; sive in pejus Vertitur res, sγmplomata Veli enliora redduntur, ut postea, ubi de eXitu in mortem dissuretur, describere lentabimus. Praeter hos per longius brutusve tempus durantes casus, usque morbi sequelae evanesculalia exstat malorum series consecutivorum, nunquam ex

nescentium, quae sensu strictiori sub exitu in sanationi partialem comprehendi deberent: organi assecli sunt topic perturbationes non . amolae, itaque prohibeas, ne laneli 0runquam restituantur in integrum. Frequentissime in nerobservantur, ideoque Sunt mentales, ut saluilas, mem0i debilituta et c. 7 aut motoriae et sensilivae sunt, ut par leghemiplegia, balbutili 0, musculi saucium contracti, lactus clusus, ambi Sopia, amaur0sis; quando cerebrum medulla 'spinalis sedes erat haemorrhagiae, haemalemesis et mela

29쪽

,rumque digestionem sileratam relinquunt. Metrorrhagiae pe hysterium, melancholiam, sterilitatem relinquunt etc. Exitus in morbum alium. Exitus modo' a nobis positi de morbi natura dependent, omnesque quasi sequelae

it necessariae morbi ingressi, quarum una Vel altera ne iis arie intrare debet, quum morbus, quia est organismo positus, aut superet aut superandus sit. Nunc ad alleram tuum seriem n0s Vertimus, quorum conditio externe dari Jet, quare non mirandum est, quando eos et in stadionio et ultimo decursus normalis evolyi, partim uni veleri ad sanationem vergentium eXituum conjunctos conspinus. Primum inflammationes nobis occurrunt, quarumaneXus cum haemorrhagiis facillimus est intellectu, quum inflammati0ni c0ngestionis stadium antecedat. Ut verongestio in inflammationem transeat, minimum saepe irritantum susscit; haud raro spirituosa atque remedia irritantia,t haemorrhagia jam eXorta subito suppressa, hunc efficiunt in Ium. Aeque frequens hujus transitus causa epithematagida super aliquam partem turgescentem sunt, quomodo g. ex c0ngestione ad nares saepius instammationes oculoni oriuntur, en cephalilis, arachnitis etc. aut, quando deor-m tendit c0ngestio, pneumonia. Nec tamen in stadio solumngestionis ad inflammali 0nes obserVatur transitus, sed etiam n guine jam ejecto, qui nunc irritat, atque novam efficitia gestionem et reactionem physiologicam ad sanguinem re-0Vendum, ut in apoplexia cerebrali, ad quam si irritatiolerna advenit, V. c. arnica imprudenter adhibita, statimngestio physiologice necessaria in inflammationem patholocem mulatur. Non semper inflammatio hoc modo evolvitur,

30쪽

nec necesse haemorrhagiam evanescere; saepe ambo morbin eodem organo, altera in parte haemorrhagia, in altera illisammatio exorta, observantur, saepissime in pulm0nibus, atque quidem larma solum leuiori pii eum0rrhagiae. Idei cernitur in renibus, praecipue si haemorrhagia irritament

specificis erat producta terebinthino, cantharidibus) alqqhaemorrhagia frigore oppressa. Inflammatio interdum quoquremedium sanguinis relinendi fit, ita ut, instaminatione res0luli haemorrhagia redeat, uti in pulmonibus atque utero. Haemate me sis raro in inflammationem aculam sed chronica plerumque transit, quae saepe exulcerationibus letarum vertriculi, praesertim dyspepsia c0ngestione orta sinitur. M0rbum in stadio congestionis lanctione assecli organi dele labortive decursum sacere p0sse, jam memoravimus. dicaussa omissa, aliis rebus prohibetur morbus, qu0minus normaliter decurrat atque secretione finiatur sanguinea; qui blin casibus sanguinis effluentis loco hydrops oritur. Verisini Iiler apud individua quaedam m0do efficitur, quorum sangunis mixtio jam antea erat alienata, quin etiam dissoluta, in chloroticis; hydrops tum semper est localis, vel uli in cirebro. Apud scorbulicos etiam haec res apparet. Ηγdr0 crebrior Vero, quando morbus jam secretionis stadium iltrarat, observatur, ubi inanitionis sequela est sanguinis. Icirco revera non transitus in alium morbum, sed evolutioinaturalis sequela nominari p0lest. Prioris ominis aquae iesssuxus in cavitales conclusas, ut in cerebri ventricul propter laticli 0nes vehementer turbatas. Saepe hγdrocephlus, saligni ne iterum res0rplo, chronicus senilis, alq