Collectio dissertationum medicarum Marburgensium

41쪽

le, jam Vis graVitatis praedominari in cipit, et separare Vim cohaesionis, tamque late diffunditur fluidum in planitiem, nisi aliquibus parietibus coerceatur. Non est ergo adeo universali ter Verum, quod praeter alios quam plurimos etiam GRAUES ANDIUS

dixerat; fluidum esse, quod minimo impetui cedat. - Etenim in guttulis non cedunt particulae fluidi. impetui graVitatiS, nec cedit aqua pulveri subtilissimo terreo, licet particulis aqueis specifice graviori, nec cedir mercurius, qui huic innarat, licer aurum in eo fundum perat, si majorem sorinar molem. Cedunt vero fluida omni impetui, qu1

Cohaerentiae vis in satu sano in omniabus ac singulis hamani corporis humoribus

aequalis es. Quilibet suum desinatum habet

42쪽

bet gradum, unde fbi appropriatos functions peragere queat. - B in e fluiditatis scala, aeque a olidifasis multos ac plane di sensus grddus inter sese comprehendit; sive diversos humores ejusdem hominis in se iuuiacem eompares , sine spectes diuerstate1n aetatis, sexus; temperamenti; vitae gen eris et corpus sanum parat sbi humores per vires proprius , formatque sibi eos fluunt modotum. Hoc es in dicta ratione mensura fani ac aegroti.

Sic alia est cohaesio sanguinis ipsius, alia lymphae, et quiderii ita alia, ut si

unus horum liquorum eam haberet co haesio iem, quam alter morbus diu abense non posset. - In hisce videmus varios gradus. Si enim sanguinis ut talis consistentiam conferamus et cum tenuissima lympha comparemus,' multi dabuntur gradus fluiditatis intermedii, ante-'

quam a spississimo cruoris, ad lympham

43쪽

tenuissimam conferendo pertingamus, idque, sive fluida in eodem sanguine erhomine, seu in diversa aerare et temperamento et vitae genere diversis indagare velimuS. - In genere autem eo majorem cohaesionenem habent fluida corporis humani, quo hujus Uasa ro bustiora fuerint, et e contra minorem, quo debiliora; ab horum enim actione majus aut minus compinguntur Particulae humorem constituentes, ut id apparet in diversitare sanguinis extracti en debili et corpore robusto ; hinc et

humores minime cohaerentes in tenera aetate, cum hac autem increscente continuo spissiores esse deprehendimus ob eandem rationem. Cuique homini propria crasis humorum es , et peculiaris. Idem cibus ab uno in bonum chylum muratur, alter eX eodum alimento aegrotat. Hujus phaenomeni rationem esse videtur, quod naturaliS qUaedam inter humores ipsos, et solidas

44쪽

partes, sive Vasa et inter vasa, demum et va. rubra ad rubra; rubra ad serosa, et ita porro Proportio sit. f. 23. Cohaestio particularum, sanguinem con- tuentium duplici modo pati potes; dum sel nimis fortis, vel nimis debilis e s. Haec renuitas, seu dissolutio; illa tenacitas, spissitudo et lentor dicitur. -- Uterque me in omnibus humoribus, sυe tantum in una parte obviam venit, et consequenter toto corpori aut cuidam ejus parti

uocet. aqu

. Nobis considerantibus, naturam humoribus sani hominis non Bustra varios gradus cohorentiae dedisse, et prout hi vel augentur, Vel minuuntur fluidit rem eorum quoque Proportionate minui vel augeri debere, simulque humo res in eadem ratione magis vel minus

mobiles fieri, per canales ferri; dividi;

45쪽

di, misceri, applicari, divelli, secerni

et eXcerni, - nec non cum his multi

plices actiones, quae juxta structuram internam machinae humanae ejusque functiqnes peragi debent, comparantibus, perquam facile erit devenire in rationem, secundum quam tenuitas ae spissitudo nocere queant. q. as. Auctus enim cohaesionis gradus

cum componat minutam fluiditatem particularum mutuam et nimiam adhaesionem; cordis ergo arteriarumque

actioni nimis resistent, difficulter tran- sprimentur per Vasa tenerrima hepatis, lienis, pulmonum ac encephali, uti et per aliqua ordinum descendentium, unico globulo sanguineo transmittendo destinata; unde millenae in corpore laessiones oriri videbimus. Minurus cohaesionis gradus e contra, cum sapponat nimis facilem secellium particul C rum

46쪽

xum fluidum constituentium a se invicem, faciet varios loci errores, humorUm e corporis locis secessus, et omnia hinc nata vitia. Observandum tunc et spissitudinem aeque ac nimiam renuitatem semper involvere respectum ad sua solida, queis continentur; sit adeo nec spissitudo nec artenuatio morbosa concipi possit, nisi simul habeatur relatio ad corpus hujusque vasa, cujus humoreS sunt. --, 26. Transpectus communium earum

conditionum, a quibus fluiditas humorum nostrorum dependet, ad meliorem inspectum vitiorum quorumdam servabit. f. 27. Postquam per observationes Petropolitanas certi fuerimus, argentum

yisum Per marmoreum stigus in solidum

47쪽

lidum metallum condensari, nullum ul-rea dubium remanebit, omnes fui- ditares tangibiles siaum caloris gradum habere, et per vim ignis suam fluiditatem acquirere. Idem de humoribus corporis humani cogitandum ac concedendum est; verum medico hoci non si1iincit, sed proprium harum fluiditatum indagare oportet. Hinc adsequens attendas Velim. f. 28.

Sanguinem analysiando vidimus eum non esse homogeneum, sed maxime hererogeneum liquorem, qui partim ex fluidioribus, partim ex solidioribus, scilicet ex parte fibrosa; gelatinosa; glutinosa ; ex parte serosa er rubra con stat, et quidem ita, ut fluiditas cra: amenti vehiculo interposito fluidiori de . beatur, et hujus ad illum Varia propori. tio, Varios gradus fluiditatis essicit,

alterius cohaesionem moderante.

48쪽

Pars fluida mera aqua est; demas lanc partem, reliquum spissescir. Quo ergo fluidior aut solidior fluiditas alitaqua est, eo etiam majorem aUt mino rem aquae portionem in se continet. f. 3O. Pars fibrosa seu crassamentum consistit uti in expositione sanguinis singulari vidimus, ad quam lectorem benevolum remitto) ex triplici materia: ex materia nempe salina, phlogistica et terrea; et per aquam Varia proportione dividitur; hinc particulae ejus minimae se se propius tangendi incapaces redduntur; faciunt autem inversa ratione seri portionem aquosam per sitam glutinositatem magis aut minus glutinosam, spissam atque consistentem.

49쪽

3Tf. 3I. Mutua proportio trium harum materi rum, quae insunt crassamento, etiam oli- quam diversitatem si sit. Abundas ferra et

phlogiston, istud magis in i Fatum faciunt.

f. 32. Si perpendamus, quam diversa sit

natura principiorum, quae Und concurrunt in compositionem crassamenti; videmus certam inter ea requiri propor

tionem, quae stabiliter inter se se jungi possint. Alia enim sibi contraria sunt,

alia minus amica et se se inVicem respuentia, alia diversiae omnino natu-Tae. - ScimuS aquam et oleosium se se respuere, nec unquam inter se sine aliquo medio conj gi posse, communieXperimento: dum has duas materias agitando confundimus, sola enim quiete separant , et oleum superiorem locum occupat, dum aqua oleo crassior sun , dum petat. Et terra et aqua sibi mi

scenis

50쪽

38scentur quidem, sed unione solo levi ea Iore solubili, quale quid videmus, dum

pluvia siccam terram irrorat, cum eaque talem tenacitatem init, ur rhedarum rotaS morentur, Perituram tamen, quam Primum calor super Veni ens hanc unionem solvit. Sal est amicum oleo, cui junctum saponis speciem conficit; huic itaque composito cum sal insit,

aquae amicuS, nascitur amicum et sta-hile connubium principiorum sibi contarrariorum , quod motu cordis et arteriarum propagatur ac conserVatur. A Grendendo nunc, nec aquam nec salem

esse principia, quae per se consistentiam augere possint, patet: terrumetphlogiston plurimam ad spissitudinem humorum

contribuere Partem.

f. 33. Etiam in parte serosa quid mucosi, fila trahentis et vegetantium gummi simile latet. - Quod eo magis hic men