De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

211쪽

VARIOLAE. 2 OP tura consilia petentia sint; illi primum, quae vel epidemiae ex genio, vel aegrotantis ob indolem, inflammatoriam constituit, attentionem

concedamus

Ac ea quidem variola, qtiae benigna, et si 'ne febre conspicua incedit, non alium, quam in ipsa natura, ducem requirit. Vix lectum cum hac petunt rusticorum proles; et in aere liberiori ac frigidiusculo versantes, Vim morbi eludunt: cui, sub solicita nimis parent Em cura, et intempestivo conamine artis, ex ditioribus non pauci succumbunt . Hic igitur a te cio puer, donec variolae prorumpant, arcen diis; ludisque aetati propriis, liberiori s Lb coelo, aut in amplo sanoque cubili, recreandu Sest. A carnium, rerum calefacientium digestuque difficilium, usu nunc abstinendUm; quo vero tempore exanthemata ei foreschini, a gelidiori saltem aere, et a pluviis aegrotantes defendendi; ac si quaedam nunc debilitas id Iubeat, vespertino imprimis tempore, lecti lomaturius committendi , nec tamen stragulis hic obruendi, Sed concesso uberiori se acidulo, gyδ toque potu reficiendi , ac matutino ita sui Iti . GL

212쪽

Σio UARIOLAE. tempore sibi ipsis commattendi sunt: donee, absoluto suppurationis stadio, imprimis si plu- rea paulo variolae cutem de foedaverint, leviter

purgans ex manna remedium, quo metas lases praevenimus, facta jam ex siceatione hinc in de , si videatur, repetendum, pracScribamus. Interdum vix morbum sistunt vario ae , ac medicam hinc opem nec ullam quidem sibi exigunt. Ood si vero cum inflammatoriae febris eu dentibus satis variolae incedant sympto malibus . 116. ), tunc singulae, quas in e dem pertractanda jam exposuimus, regulae saeto. ) , vel quovis sub stadio observandae

sunt.

Comparentibus hinc Arimi sta ii variolosae hujus febris symplomatibus . 33 i. ), om imo limine interdiu a lecto arcendi, aerique ii bero, frigidiusculo, ac sicco, committendi sunt aegrotantes: qua quidem methodo, cum debita interim cura, quid uim is, ac ne insueto, sensibilique frigori, aut sub mediis sudoribus gelidiori vento exponantur, administranda, non raro mittendi sanguinis necessitatem praeveni' mus ,

213쪽

VARIOLAE.rmis , ac nimios in adultis sudores moderam S. Ubi vis maior morbi aegrotum extra lectulum versari non concedit, tunc erecto illum corpo'ris in Si tu, capite nudatum, minimeque tegu mentis obrutum , teneri oportet.

Quod si vero de plei horico, iuvenili, robusto agatur homine; si pulsus pleni, celeres, ac duri; si respiratio cita, laboriosa, facies

rubra valde ac tumescens, oculi turgescenteS, rubicundi, cephalalgia, calor ad tacitem ardens , - aut visceris inflammati jam sign. a. adesse deprehendantur: tunc sanguinis Emissio,

sine insigni aegrotantis damno, differri nec per horam potest; sed pro violentia symptomatum habituque aegroti repetenda erit. Ut plurimum

densa mox crusta obtegitur cruor; ac tantum hic abest, ut eruptionii a Vena 2Sectione prudenter ac pro virium ratione instituta praepediatur opus, ut certius ist. 1, pro evolvendis insuperficie variolis, ac pro moderando pustularum numero, non habeatur remedium. Infanies quidem aut sopore, aut convulsione, cor repli, Vznae Sectionem ubique non adeo perterr observantur: sed sub magno arteriarum motu,

214쪽

VARIOLAE.ae evidenti inflammatoriorum Symptomatum apparatu, nec in his quidem sanguinit parcendum; sed hirudinibus ad aures, nuchamque positi S, ejusdem portio aetati respondens educenda, ac in convulsionum casu, ob insignem in parvulis sensibilitatem, ad aequam opii dos in mondescendendum est. Alia vero simul antiphlogistica hac in febre in subsidium mox vocabimus, atqUe potus, Oxymele, citrique succo ut nitro remixtos , in Pauca Simul quantitate , sed eo frequentius, agro iis offeremus. Imprimis vero quae obstructam forte alvum blande solvant, hic eximie conducunt remedia; ac non modo clyster emolliens, antiph Iogisticus, Sed cum forte saburrae abdomine latu

rint . 34o. 3, et serum lactis tamarindorum

pulpa remixtum in multis indicantur. Nec tamen ideo diari ho eam hac variolarum in Specie sine ratione excitare, viresque vitae in cutem directas, ad intestina divertere conveniet sed sub morbo simpliciori, nec gastrico infammatorio, clystere alvum quotidie eluisse sum- ciet. Quae infantes hoc sub stadio diari ho ea saepe corripit, ea, nisi vires nimiis prosternat, quo

215쪽

ARIOLAE.

quo in casu opium cum emulsione Arabica

N. XV. , vel et lac vaccinum cum infusione radicis petroselini remixtum , quam optime . conducit, cohibenda non erit. Fomentationibus emollientibus ac pediluviisi exiremitates inferiores hoc in stadio fovere, l .laudari in t , ii idemque vituperarunt eximii in. arte medendi viri. Primi quidem, hoc generei auxilii cutem a facie longinquam emolliri, sani guinis ad pedes impetum revelli, ac maiorem

Variolarum numerum ad hos is uos magis invinari , contendunt; alteri, proprias Variolis le-2 ges esse, ac ad partes, quae humescunt, hoCc exanthema xlimcilius efflorescere, obServarunti Ipsa cerie facies, ac manu ς, quae aurae frigi dae a iuventute adsueverunt, prae aliis corporis partibus obsidentur variolis: at si frigus a moderatum , ad aliquam in cute reSistentiam, variolarum eruptioni non tam obesse, Qquam eandem promovere observemus ; videri 'Po Set, ex fotu partium, Variolarum ad has

i ipsas expulsionem arceri magis, quam in cae 'terarum beneficium invitari . Haec tamen Si. ata es Sent, adultorum variolae, quod suspicatio 3

216쪽

sumus g. 3 33. ), ex causa longe alia, quini

ex majori cutis densitate, periculum acciperent; et ex hoc ipso, balneorum tepidorum, a nobis ipsis ad praeparandam tenaciorem apud

adultos cutem commemoratorum, laberetur auctoritas. Attentior hanc Aa rem Medicorum animus has lites componet, nec tantuS certe pediluviorum vel aliis in morbis observatur cffectus, ut ceriam iisdem de frigoris in variolis inflammatoriis utilitate observationem , incerto ex revulsionis lege fructui postponere debeamus. Fatemur interim, nos tam insigni inc xanthematibus remedio, ac balnea sub certis rerum conditionibus nobis offerunt, ob facilem his in experimentis ambiguitatem, non poSSepenitus ac ubique renunciare ; ac licet haec ipsa in variolis cum inflammatoria febre junctis rarius indicari credamus, est tamen, ubi

fomentationum tepidique balnei tum ratione, tum experientia confirmetur usus; nec certe inalmosphaera pluviis licet continuis referta, malignam illae undique naturam assumunt; nec ad linguam, nec ad oris cavum, quae conti nuo rore m descunt , variolarum idcirco minor . quam

217쪽

ARIOLAE. 2I3iquam ad loca corporis sicciora, proventus ob

Majora hoc in stadio ex rubefa sentibus, v sicantibus ad suras IH sitis exspectarunt benefi-ccia, quam nos in variolis inflammatoriis abi irritante hoc auxilio, et ab incerta nimis re- vulsionis hoc ipso obtinendae lege, promitterea audeam AS. Nimium hoc variolae inflammatoriae in stadio, et ex specifica variolosi virus irritatione, non ex Saburri S , pendensem vomitum , apuda adultos plethoricosque homines venae sectio so- Pit: quae, si locum habere non videatur, hau-S US ante et icus, clysteres, fomentatio emol-lliens ac anodyna epiga trio imponenda , Veli ipsum subinde optum, indicantur. Convulsiones, pro Varia cauSArum. , quae eaS- dum producunt, conditione, adaptata istis, interdum plane nulla, requirunt remedia. Fau'cium vero dolor linctu mucilaginoSo, humectan ii ibus, casia plasinate emolliente , Sanguisugis , ut, si febris sic jubeat, ven e sectione alti S 'aque in cynanche commendatis . 178. mo' deratur auxiliis. In plurimis, hic, facta Var

218쪽

eti 5 V. A R I O L A E .riolarum explosione , vel sponte imminuitur. Caetera hujus stadii symptomata ad eaSdem, ex causis et febris natura petendas, leges pertractentur oportet. Si a peraccedens aegrotanti narium haemorrhagia, nisi viribus minetur, Supprimenda non est. Nisi, absoluta jam variolarum ad cutem expulsione, febris ipsa et graviora illius sympio-mata remittant . 33 i. ), sed manifesta inflammatoriae febris, aut localis adeo inflammationis phoenomena compareant: tunc venaesectio, pro virium ratione ac symptomatum ferocia repetenda, in isto non minus, quam pri mo in stadio, cum antiphlogis licis remediis, Clysieribus ei c., indicatur. Ipse pustularum Vel in facie praesentium, sic numerus ad pauciores ac perfectaS magis variolas reducitur. Hoc re-xum sub stadio frigidiuscula iterum aegrotanti

bus aura , ac erectus corporis extra lectum si tu S conveniunt. Quae alvum copiosius hic la-

ant, nisi complicata sub morbi natura . 34.o. 341. 3, indicari non queunt remedia; solusque clyster, quo intestina quotidie eluantur, sufficiet. Si ex majori cutis irritatione, inflamm

219쪽

VARIOLAE . 2I7rnatoriis nervosa superaddantur Syπptomata ,

inquietudo, vigiliae: iunc, depleto jam quodammodo venae sectione, sanguisugi S, Vasorum

systemate, sub confluentibus imprimis, inflammatoriae licet nat irae , variolis, ad aequas opii do es recurrendum, nec iam in alvi per clysteres evacuatio negligenda est . Vesicantium

applicationi nec hoc in stadio, ob dictas iam

rationes, favemus. Eximia sunt potus acidiusculi, copia tamen non gravantis, Sed saepius repetiit, beneficia. Acida mineralia hoc Saltem in stadio necdum indicari putam: s. Sub periculoso suppuram tum Variolarum stadio , major in singula Medicorum attentio, ac cita medela requiritur. Virium vitae hic ratio habenda est quidem; nec , sine aliquo naturae impetu , copiosi imprimis abscessuli ad maturitatem perveniunt: quod si vero major, quam par est, febris hic urgeat; pulsusque, quos tamen existens ad carpum tumor facilementitur minores, tam pleniores, quam duri ac vibrantes tanguntur; vel si inflammationis localis ad fauces, cerebrum, pulmones, alia que ad viscera, s,mplomata compareant: tunc,

sine

220쪽

242 VARIOLAE.vine temporis iactura, ad venaeSectionem recurrere, eamque, pro illorum Vehementia, repetere oportet. Ubi copiosae et pure iam maturo ac subflavo turgentes variolae tensionem augent, ad hanc ipsam moderandam non minus, quam ad praepediendam subjectae cutis erosionem, o c ut resorbendi puris aversamus pericula, ad apicem variolas frequentius aperire, ac effluentem spongia, lacte tepido et aqua madefacta, abstergere materiam, licet haec a pluribus non approbentur con Silia, et nos solemus. Nascentes forte, CZsque duriores, irritantes variolarum crurias emolliente fotu obtegimus; nec iamen unguentis, quae ad variolarum exulceratarum, ne foedam cicatricem inducant, pertractationem, ex pinguium clasSe, Commendantur a multis, tam facile fidimus: Sed frequens ulceris cum tepido lacte et aqua abstersio, quod ab arte pendet, auxilium prae

stabit . Non sola tamen huius stadii turbas venae sectio interdum sedabit; sed insignis ex tam copiosis abscessulis in cute irritatio, inquietudinem, dolores, ac vigilias continuo augere, ac