De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

151쪽

HER PE s. ur, quam sui ipsius, nisi jam complicata morbi indole, curam exposcat. Congeniti in quibusdam , -- haereditarii in aliis , - epidemica aliquando, exempla herpetis occurrunt; ac demum in aliis hiemali hic tempore disparere, solis aestu redeunte redire, et quas illinc invigcera furias exercuit, has ad pellem hinc, quadam fere periodo , ac metas ta i , Seu crisi inγ-

perfecta, con Vertere obSer Vatur.

. 422. Sed , qua sub forma herpes in cute compareat, et quas illa mutationes eodem in morbo patiatur, dicendum nunc eSt. In parte scilicet nunc hac, nunc illa, Pru ritu S ingratu S, ac sensus ardoris, ten Sioni S per cipitur; et mox papulae vel rubrae, vel flavae ac pellacidae, circa limbum rubellae, Sat co pioSae, sed dispersae, sine cutis intermediae phlogosi, ac sine febre, comparent: quae paPu lae vel sponte, vel unguibus disruptae, mo

squamis obteguntur, quaS latens sub eisde.m S perficiale ac urens ulcusculum mox abjicit, , moN renovat; donec lento hoc ipsum decursu Siccescat, ac in lemas, furfures, et albescente S quam h α fil

152쪽

148 HERPES . si farinas, fatiscat Ad faciem, praecipum ponoe aures, mentique confines, circa poplitem, eteollum, manuum ad palmas, plantasque pedum, hic simplex, vel et farinosus, ut appel-

Iant, herpes frequenter occurrit, ac internoS Saepe partium dolores, et nervosos, ut vidimus, affectus hinc inde dispergit. Miliarem herpetem, pustularum Seminibus milii similium a forma, - ac si paulo maiores observarent vesiculas, phlyctaeno en, Vocarunt illum; qui majori, quam simplex, pruritu, camlore, tensione, tumore partis his a papulis copiosius obsessae, ac rubore per interstitia extenSO, incederet .. Insignes non raro, hoc Sub Statu, cruciatus, digestionis sub tempore, lautiores post epulas, et ad noctem cum vigiliis crescentes, experiuntur aegroti, ac interdum, licet rarius, febricitant.. Tumor splenden S ac ruber, ustionis quasi sensus, manifestam hic

Phlogosin, ac magnam cum circini g. 287. symptomatibus similitudinem , sed longiorem

ac pertinacem magis decursum , ostendunt. Brevi tempore vesiculae, ad fundum jam eroSae,. ad apicem subalbae, rumpuntur; ichor acri S,

153쪽

HERPES. 349 qui effluit, saepe foetet, et partim in cru Stassat tenues, inaequales, scabrosas, colore nunc cinereas, nunc luteas , nunc a Sanguine commisto, vel ex fissa epidermide squamosa stillante, Subatras, concrescit . Ad manus facile utriusque dorsum, ad brachia, crura, nota raro ad Scrotum, perinaeum, vel quavis aliae in parte, si forte faciem excipiamus, haec impetigo frequenter prorumpit; ac saepe Per men

Ses, et, ut Vidimu S, per annoS, reno Vato Saepius pustularum reditu, moderato hinc inde furore , nunc eodem, nunc alio in loco, nunc in pluribus simul, ferocissima continuat. Μinori plerumque violentia herpes rodens , vel serpigo, incedit; sed conspicua rapiditate extenditur, atque a crustis eodem sat densis obtecto, contentus sub istis ichor in vicinas sibi partes invehitur, ac faciem imprimis, aut partes qua Scunque, exulcerat, quasi larva obducit, atque cutis vestigia exesae hinc inde rem linquit. Huic ipsi hepetis varietati, vel et leprae , ubi mentum, aut vultum fere totum de foeda ibat, mentagrae, Si recte iudicemus, eSt no

154쪽

iso HERPES.men impositum. Solius menti herpetem squamosum et quasi farinis conspersum in ClinῖοοInstituis observavimus : in eo certe singularem,

quod viri ab eodem affecti barba pilos, prope

cutem , penicilli in modum unitos, mox vero di Vergente S, craSSiores ac asperos ubique exhibuerit. Herpetis phagedaenici non alia, quam herpetis rodentis, eiuSque pejoris, aut cutem, in tumorem elatam , profundius ac fere integram exulcerantis, nec ideo in vicina tam late serpentis, conditio est.

Quod vero hic adducta herpetum divisio non nisi varios ejusdem mali gradus nobis offerat,

vel e X eo, quod illorum unus in alterum Sae' pe transeat, conjicere licebit. Pro varia Scilicet sensibili fatis culaneae, ac pro rerum alia rum positione diversa, a causa prorSUS eadem herpes nunc Simplex, nunc miliaris, nunc ro

dens, aut ulcus herpeticum, eodem in homine nascetur. Quo fortior irritatio hoc a malo inducitur, eo plura tum localia, tum a con Sensu derivanda, excitantur symptomata. Ad internas Saepe parteS , Ut per nares, Iaryngem et c., herpetes proserpunt; ac disparens, aut re

155쪽

HERPES. 131Pul Sum a cute malum, eventu non raro lethali convertitur ad viscera. In eodem homine, ad iras effrenes proclivissimo ac Simul hypochon-driaco, vertigines et Saluit S alia non pauca incommoda ab herpetis simplicis ad pedum plan

tamen Spiritu is et acribus tractari aegrotanti placebat. Nascitur hydrocele: quo per Sectio nem testiculi sanato, et vulneris jam clausi superficie Serum acre, ad plures in die uncias per binas fere hebdomadas cum emolumento Exsudat . Sed hunc quoque fontem vir consiliis rebellis exsiccat, et primum hepatitis, hac vero PerSanaia, maniaca per menses ingequuntur deli ria. Ipsa iterum ad scrotum cicat nix aperitur, ac humor acris effunditur: quo fluere ceSSante, in manus utriusque dorso herpes miliaris, ac tandem depascens comparea, et immanes rebellis dolores producit. Externis iterum abacta impetigine, periculosa olitis se prodit: qua se liciter dissipata, ad tibias herpes, ac pristinae

cum illo valetudo revertitur. Ex venereo ad Perinaeum herpete repercusso, dolorem In thorzacu punctorium, sputa sanguinis ac tandem k Pu

156쪽

ruer H E R P E S. purulenta, cum macie extrema et singulis pulmonalis phthiseos symptomatibus , mercurialium virtute superare nobis licuit . Vel ad pulmones, vel uterum, vesicam, vel alia ad viscera aberrantis, vel istius ex illis ad cutem

telici cum omine transvecti, copioSa occurrunt exempla : quae singula herpetem ad internas non minUS lae 1e, quam externas ad superficies florere, ac sympto mala pro sede mali diversa excitate, luculenter ostendunt. g. 423. Ipsius certe cutis extremis in oris,

ac reticulo mucoso, sicut porriginis 416. , ita et herpetis primarii, praeparatur, aut na Scitur, ac fovetur, incognitae licet naturae, materies. Nec sorte magna inter illam, cum Pellem pertinaciter , quasi arborem lichenes , deturpat, -- ac herpetem, nisi majoris ac fere causticae in ista ac redinis, differentia est. Quid vel sola in vasculis culaneis secretio mutata in mutandis humoribus valeat, hoc simplicioris ex vulneris pus inodorum ac blandum fundentis, -- sed forte neglecti aut stimulati, ac in ulcus conversi, ichorem foetidissimum ac

157쪽

HERPES. 133 vicina rodentem ex sanguine Sanis Simo Separantis, historia elucet. Forsitan non tam malediceremus, herpeticam, vel aliam, specificam atque acrem, tunc in cute, Sanguinis Sine culpa, generari materiam: cum ejus Vascula, per causam peculiarem modo Sic, modo aliter, incitata, prout vasa melois vesicatorii sponte ac sine morbo pro aliis ,- ita rodentem atque causticum sibi ipsi, liquorem secernant. Hujus certe Sic, humorum sine vitio, praeparatae so mes materiae, modo cutem, ex qua Stillat, ac Vicinias arrodii, exulcerat; modo copia ad auctuS, et ad sanguinem resorptus, ,- aut forte in isto non mutatus, aut transpirationi S Urinaeque per vias non rejectus, perpetuam her- petiS causam constituit: quae, nisi ad cutem expulsa, febres nunc lentas, sive hecticaS, nunc glandularum, viscerumque in farctu S,

ad pellem vero delata, propriam in ista irritationem , Secretionem morbosam , ac impetiginem analogam, vix tamen, ut nobis videtur, in alios contagio, nisi forte Symplomaticu S, Ut Venereus, sit herpes, transituram, consit

tuit. Quid hominis integumenta, fluidorum Si

158쪽

r 34 HERPES. ne vitio, ut herpeti cum ichorem loco blandi madoris secernant, inducat, hoc equidem determinari non poteSt . Sed vix unum, Vel, ut vocant, speci cum, hoc eSSe; causarum aliarum, quae similem in cute impetiginem producunt, effectus commonstrat. In bile praecipuam herpetis causam Antiquistas quae Sivit: et negari non potest, hoc fluidum aut exuberans, aut mora, vel aliter corruptum , in cute, tum ex hepate resurgitans ac resorptum, t Una volo abdominis in pellem consensu, i Sti US in legritati non parum obesse

- 274. 373. ). Major forsitan herpetum in

iracundis, quam latiis in homi libus, frequentia occurrit; in ictero rebelli tum pustulae cUtaneae , tum insignis pruritus comparent ; et quae de chronico ac habituali jam dicta sunt erysipelate b. 288. 29o. ), sectio pathologica de herpetibus aliquando confirmat. Sed reticendum simul non est, Veteres ex flavo magis contenti in pustulis liquoris aspectu, ac insana de quatuor humoribus theoria, quam ex alio fundamento, herpetum, aliorumque a me C tuum, qui cutem de foedant, originem a bile

159쪽

ΗERPES. 133 derivasse. Nec etiam, cum abdomini consensus in cutem conceditur, hic idem et isti in illud negandus est; - nec detecta post mortem in hepate labes pro causa magi si, quam pro effectu herpetis, ubique declaranda fuisset: cum vel ipsa sub psora , Seu scabie, quam ex hepate nemo jam derivat, jecinoris obstructio, quae impetiginis inveteratae aut male tractatae e eectus e St, subinde occurrat.

Nil interim aptiorem generandis herpetibu Smateriam, quam longa in cibis aut rancidis, corrupti S, aut aromate acriori conditis, ac potu spirituoso intemperantia , largiri videtur: cui, si otia, animique curae gra Viore S Super- Rccedant , nascitur singularis illa in lympha hominum aulicori in vel procerum ad herpe

rem, ut altera, in podagram, huic coetui prae alio fere propria, di Spo Sitio . Illud ipsum vero, quod vel affectibus rheumaticis, vel scrophulis, vel scor buto, tui Venereae, vel crisibus imperfectis, sube St, herpetis non raro in pelle condit principium . Ex acri interim tenere o degenerante, herpeticum oriri , non minus quam pomorum e Sem ins

160쪽

prunos expectare, absurdum videtur. Ex νω-rentibus herpetes, vel fluidorum, vel solido-Tum ex culpa, in filios, haereditatis sub specie Transire, experientia confirmat. Quid excretionum naturalium, Vel illarum, quibus iam ad- Suevimus, Suppressio in pellem queat, iam satis expositum est I. 274. ); et copiosa mulierum , quibus aut menstrua, aut fluor albus, -- multorum, quibus haemorrhoides, aut sudor pedum Solitus, aut ulcus artificiale, vetustum, - imprimis senum, quibus et urinae et culanea simul excretio, aut languent, aut SuppreSSa Sunt, exempla, herpetis originem exuberrimo hoc fonte non parum illustrant.

Sed quod frequentes herpetis ex locali cutis

stimulo natales demonstrat, illius vel a simplici feminarum collari, ex pilo humano, vel a presbyterorum illo, ex lino scilicet confecto, oriundi exemplum est. Iam Solae, quas Oculus inflammatus exstillat, lacrymae, et genas arrodunt, et phlyctaenas in illis quasi herpeticas attollunt , quid igitur mirum est , si cutis, quocunque demum modo stimulata, hu-znorem, quem continuo eΣspirat, insonte licet