De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

181쪽

-P S O R A. 177 Vocant, localem constituit; et quaecunque demum erosionis in ista indicia compareant, Vi K tamen pellis celeriter de his quidquam cum internis participat . Sat lentos scabies incipiens

progresSuS in multis agnoscit, ac interdum extremitatibus per menses contenta videtur. In aliis celer tot impetiginis istius expan Sio , a citior pustularum in ulcera transitus e St: quae diutius nutrita, vel a psorae causa jam abacta, cum iisdem, quam ista, remediis persana hi vix queunt. Non quaevis pellis ab eodem contactu, facilitate eadem, a psora invaditur; sed neque pediculos fert quaevis caesaries; et ipsa contagia, ob rationem non minuS CbScu'ram, non qUovi ς tempore in omnes agunt. Qui farinas tractant, aut inter equos ac in stabuli S VerSantur, vel spirituosos liquores distit Iant, hi psorae minus subjecti videntur. Iuvenilis aetas, teneraque cutis, huic morbo, qui pluries hominem eundem non raro, invadit , prae aliis. favent.

Sa psoram inducat Lib. I jam satis elucet is Haeta

182쪽

p s O R A. 178 vulgo prius, quam ipsis innotuit Medicis , et

ex amplissima acarorum familia descendit. Distinctus scilicet ab illis, qui farinam caseumque inhabitant, a carus humanus , aut acarus exulcerans, non maturas ac pure iam plenas vesiculas , sed pustulas vix cutem egreSSaS ,

limpidoque sero recenter impletas inhabitat ;ac epidermi de tectus, ad vicinas sub hac ipsa partes, quasi per fodinam, macularum, striarumque rubrarum , fili sormium aspectu detegendam divagatur. In cognitum hoc extra corporis humani confines insectum , in aliis ,

quam pSorae , VeSiculis nequaquam reperitin dum, nec fortuito hic nascitur, nec eandem, quam forte larvae muscarum in ulcere neglecto ac vetusto, originem agnoscit; sed ab aegrotante, aut re quavis ab isto infecta , in SanoS tranS fertur , et pustulas , quas inhabitat , fecisse credendum est. A calore e Xterno, interno, pruritus augetur; a frigore, cum imminuta insecti agitatione, hic idem imminuitur , febrisque ipsa saepe pustulas ex Siccat. Ab immundis dissicilius, , facilius ab illis , qui puritati magis student, haec viva

183쪽

p S D R A. r79 morbi causa, quod cum contagἰo non liceres, a cute avertitur. Phthiriasis vero historia. hanc ultro confirmat de acaris theoriam. Hic de contagio, ut pruritus , pustularum , ulcerumque causa , cum pediculum humanum, aut pubis, sub cuticula detegimus, a nemine cogitatur : cur de acari in psora mox ab istius principio non minori domicilii jure habitantis, ac hanc ipSam praecedentia potentia ae quali dubitemus , vix r sttio Superesse Videtur. Celeritate aequali tum pediculus uterque, tum a carUS , cum interna Vix curent , ab exter nis, ejusdem fere indolis, remediis extemplo, et actione longinqua necantur; ac pSora, quo citius, eo facilius aufertur: felice&, qui talia, tamque multa, tam certa, Pro unico contagio possident antidota Mortalest A psora ,

ut vocant, retropresia , non Pa Uca certe mala derivantur : sed praetera uod , saepius esse tum cum morbi causa a Medicis confundi , nimis constet; non specificum ad pSorae vetustae, aut complicatae , celerius aut incau te Sanatae, noxas explicandas requiritur con tagium ; nec ipsa, q)7ae pediculi ad caput pro

184쪽

a to P S O R A duxerunt, ulcera, Si diutius jam fluν Mini, nec innocens, cui, Sani licet, jam assuevimus, fonticulus, Sine damno ubique, celerius exsiccantur .. De psorae, quam criticam appellant,

fallaciis jam supra . 434. ) mentionem in

jecimus. Quae sartoribus, quam aliis opifici bus, communio x eSSe dicitur, et ex lanae infectae contactu derivatur, ps Ora, ea vel alia mi

stituit; vel ex vestibus laceratis, quae reno Nant atque consuunt, jam infectis , non ex lamna, originem agnoscit .. . 437. A psora, nisi cum aliis affectibus complicata , aut diutius neglecta , aut hoc tandem sub statu incaute Suppressa, Periculum haud imminet.. DissicultaS curationis apud pau peres, in nosodochii S , aut in castris, a necessariae puritatis defectu es et continua cum infectis societate, deri Vetur oportet. Exempla. pSovae, quae sponte in totum disparuerit, perpauca habentur ; sed licet haec existant, S, contagium aliquando sic deleri dicamus , cu vacaros ob causas ignotas aliquando, disparere diati t

185쪽

aut in pelle mutantonem, quae istorum actio . ni resistat, contingere, negemuS, Tatio non apparet. Post psoram longiorem, interdum ab scessus , glandularum , Vis zerumque in farctus succedunt : quae singula non iam ex specifica morbi causa, quam ex ichore diutius vel co-yiosius resorpto, Vel ex Vitio alterius naturae in corpore praeexi Stente , ac per psorae stimulum evoluto, derivanda esse Censemus. Inter

dum alios psora dissipavit effectus morbosos; et, eosdem suo stimulo ad cutem invitando, isceribus immunitatem restituit . Interdum morbos alios, cum psora hic accedit, quam plurimum exasperat haec ipsa. g. 438. Primum certe curationis momentum in vera hujus morbi di agnosi consistit. Si Psora vel a contagio specifico, vel ab acaria

haec pendeat est recens: ad externorum mox uSum, cum interna nil possint, sine temporis jactura recurrendum est. Si hominem infirmo ac alio affectu detentum haec impeti go corripuerit : tunc videndum est , an per Stimulum et ulcus superficiale iam late a PSO m 3 ' ra

186쪽

ra in cute excitatum, natu prior assectio emolumentum habuerit; et antequam hic pso-rae medeamur , artificialis. in cute exulcera tio, quae illius virtutem suppleat, excitanda est. Si per longam jam moram a PSora cutis male affecta est, et aegrotus cum hac , morbosa licet, excretione habitudinem contra' xisse videtur: tunc lentior et cautior morbi cura esse debet; ac iterum, artificialem fontem quae internis minarentur malae, ab istis derivanda sunt. Si cum alia impetigine, in-eterno forte ex vitio pendente, psora complicetur: tunc illi per interna occurrendum , et istiuS per externa sanatio differenda est. Sub Corum vero, quae ad psoram simplicem conducunt, uSu, non alia, quam ea, quae Sanum in aliis hominem decet, vivendi ratio requiribetur; nec ulla, quae, si balnea rerumque inferctarum depositionem excipiamus, ad curam prae parent, vel P Sorae retrocessionem impediant, indicantur auxilia . Insignis eorum , quZe ad PSoram laudentur,

est numerus : Sed , praeter Rummam mundi

tiem , pauca D n malo simplici suificiunt, in

187쪽

terque ea sulphur et mercurius praeserri merentur. Primum igitur totius corporis superficies ope balnei vel communis, vel Sapone remissi , ab immunditie ichorosa et a crustis depuranda , aut probe saltem cum spongia

abluenda, et ad istas, donec decidant, fovenda est. Nil juvat, prius, quam adhibitis per aliquot jam dies remediis, apud paupere S, qui

bus copia Vestimentorum non est, tum haec, tum lintea mutare ; quod tamen post tres , quatuorve frictiones necessario suscipitur. Sic et omne cum infectis commercium, rerumque ab istis tractatarum usus fugiantur oportet. Sub cutis plenitudine maiori, ac ardore, Pru ritu ex eodem in Signi, scarificatio praemissa conducit. Ipsum Vero sulphur, tum vaporis, tum ba, ne i , tum unguenti Sub forma, aequali cum Successu adhibetur. Non parva interim ab hoc ultimo, ex foetore, et maculis ad lintea relicta S incommoda sunt. Vapor sulphuris sub ipSomorae principio, et cum pustulae exiguae ad partem comparent , cum debita cautela ali qia oties in die adhibitus ulteriorem hujuS Or

188쪽

hi progressum praescindest. Pauperiorum vesti menta ac lintea in aere aperto hoc fumo im praegnata, ac furno demum calidiori commis- Sa , egregie purgantur . Sub thermarum sulphurearum defectu , vel hepar sulphuris aduncias fere dua8, -- vel calcis aeque ac sulphuris libra una, in aquae fluviatilis mensuris septem vel octo decocta, pro balneo adhi-hentur. Unguentum ex pulvere forum sulphvri S uncia una cum axungiae recentis quantitate sum ciente, vel si pinguis cuti non con ducat materia, cum ovi vitello, praeparatur. Sunt , qui huic unguento salis ammoniaci , vel hellebori albi drachmam unam aut alteram adjiciant; sed in multis ab usu istorum in cute irritatio excitatur, ac solum jam sulphur bene tritum hic sum cit, si pars quar ta aut minor unguenti, prope ignem, quoi irdie ad noctem, nunc digitorum interstitiis, nunc carpo, nunc alias ad partes, illinitur. Tanta vero est sulphuris in viventem psorae cauSam potentia, ut corporis vel unam modo partem cum eodem frequentius unxisse jam sussiciat. Hinc magnam sibi famam unguen- um

189쪽

P S O R A. 183tum N. L. ), quod soli manus Volae, ad

nucis avellanae magnitudinem, affrictum, nodparvo certe commodo, jam Scabiem non rarro dispergit, acquisivit. Vix interim nisi sul' phur hic agere, ac vanae laudes, quoil hoc unrguentum pSoram et expellat et dissipet, nobis esse videntur 4Mcrcurius, sub quavis demum forma, aut cum adipe remisius, aut, salis Sub specie, in aqua solutus, in psorae causam, exteriuS ad motu S, cum aequali ac sulphur, nisi forsitan majori, potentia operatur. Interius, ad ipsam licet salivationem usque, porrecto huic rem

dio, psorae si modo haec, et non alia impetigo , subfuerit ) causa reluctari est visa sed pauca hydrargyri portio exterius admota, uti pediculos tum capitis, tum pubis, Sic et

acaros in pSora, veneni ad instar, mox trucidat . Ad meliora praeparata unguentum album

Num. LVI. ) omnino pertinet: quod ad fabae, Vel avellanae magnitudinem quotidie ad loca indicata illinitur; ac , sa vationis Sine me tu , vel psora jam disparente quod de aliis quoque. auxiliis retinendum est in per quas dam

190쪽

186 P S O R A . dam adhuc dies subministrari oportet. Non absimiles et unguentum curinum N. XX. ),

et solutio mercurialis vel simplex N. LI. ), vel phagedaenica N. LII. ), cum qua partes

infectae semel, aut bis, quotidie laventur, in

pSoram e flectus exercent. Sed, praeter Sulphur ac mercurium, quam plurima cum successu interim non semper Re

quali contra psoram adhibentur. Huc imprimis pertinent decoctum vel succus labaci Nicotianae , balneum ex reliquiis a distillatione spiritus frequenti , aqua vegeto-minerali S, aqua maris, lixivium, decoctum rumiciS acuit , inulae helenii, cum unguento ex eadem radice ac butyro parato, et alia; a quibus tamen, ut magis incertis, melioribus instructi; lubenter abstinemus . Observandum vero hic est, quod unguentorum Sulphureorum sub usu interdum novae ad cutem pustulae, quae ad psoram non pertinent , sed ab ipso unguento nascuntur, proru ant. HaS, unguento suspenso , balneum ex tepida dispellit . Interim non mox a pSora ex Siccata medicamenta cito nimis seponenda, sed aliquandiu postil-