Vetera monimenta : in quibus praecipuè musiva opera sacarum profanarumque aedium structura, ac nonnulli antiqui ritus, dissertationibus, iconibusque illustrantur

발행: 1690년

분량: 337페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

o VETERA M

perimus. Nam Carolus itidem Μagnus , postquam imperij Coronam , emanibus Beatissimi Pontificis Leonis ΙΙΙ . in inclyta Vaticana accepisset Basilica , ut Religiosissimus Imperator, Ecclesi)s Urbis varia obtulit dona , inter quae magna Crux fuit gemmis ornata , quae deinde stationalis euasit , ut Bibliothecarius in ipsius Pontificis vita ita enarrat: In Basilica, , Saluatoris Domini IESU Christi ,

,, quam Constantinianam vocant ,, obtulit Crucem cum gemmis hya- ,, cinthinis , quam almificus Pontifex in laetania praecedere constituit

,, secundum petitionem ipsius pi)T-

,, mi Imperatoris. Deinde Crux haec ob eius pretiositatem latronum praeda remansit . Quamobrem Leo IU. etiam sanctissimus Pontifex aliam non absimilem refecit, ut laudatus scribit Bibliotecarius in istius Pontificis vita , ubi :,, Nec non Crucem ex auro puris ,, simo gemmis ornatam , quam Ca- ,, rotuS , piae memoriae Imperator ,, Francorum , & Romanorum in

se Basilica Saluatoris Domini nostri , , Iesu Christi, quae Constantinianam nuncupatur, temporibus Domini ,, Leonis sanctς recordationis III. Pa- ,, pae obtulerat, quae mos erat, ut in se laetan ijs ante sacratissimum Pon-

,, tificem ipsa praecederet, & sic per- mansit usque ad tempus sanctς re-M cordationis Domni Paschalis Pa- ,, pae, Unde diabolica suggestione , M atque instigatione a malis extortari est, ct a latronibus nocte furtim ,, ablata . Et nullus Predecessorum ,, Pontificum, tam Domnus Pascha- , , lis, quam Domnus Eugenius, siue , , Domnus Ualentinus, siue Dom-

L,, laus Giegorius, nec non, & Dom ,, nus Sergius recordatus fuit , ut ,, eam reli auraret, & ad usum San-- etae Dei Romans Ecclesiae pararet, ,, sed idem prς fatus, ct magnificus,, Praesul fecit ex auro purissimo , &,, mirae magnitudinis margaritis , S, , gemmis hyacinthinis, S prs sinisse utiliter ornauit, & ad usum pristi- , , num Sanctς Dei Genitricis Roma- ,, nς Ecclesis mirifice decorauit. Crucem , quae in processionibus

praecedebat, stationalem appellatam suis se , apertius arguitur ex auctoritatibus, quas hic subhcimus. R. P. Ioannes Mabillon literariae Reipublicae obvaria edita opera notus, in suo Musaeo

Italico to. a. ordinem Romanum reseri, ubi Benedictus Vaticans Ecclesis Canonicus , qui in principio duodecimi seculi floruit sub n. IO. haec enaris rat. Primicerius cum Schola , &Subdiaconi Regionar ij, ct Acoly thi cum Cruce stationali S. Petri,

, , leuant inde Crucem cum Collecta ,, processionali , cantando usque ad Sanctam Mariam Maiorem. Et in- ,, franum. as. deinde vadit ad San- ,, ctum Hadrianum , ubi est crux sta- , , tionalis, Archidiaconus annuit, Vt se Cantet schola . Et paulo post: Tunc ,, Subdiaconus Regionarius leuat cru- Cem Stationalem de Altari plane is portans eam in manibus usque ad ,, Ecclesiam . Dum venerit foras le- ,, uat eam sursum, quam fert ante , , Pontificem in processione Vsque ,, ad S. Mariam Maiorem . A Cn. . se Subdiaconus , vero Regionarius is eleuat crucem Stationalem de Al- tari, quam plene portat in brac- chio , ut osculetur ab omnibus, in ,, processione ante Pontificem , usque

82쪽

In exitu Eeclesse; deinde leuat eamΑ quae olim in Basilica aderant , ac alijs

erectam. Petrus Μallius, qui sub no- Crucibus ibi seruatis. Prima sic exprimitur Crux una magna de ligno is cooperta argento , quae portatur, , per litanias, in medio ipsius ab uno se latere est imago Virginis Mariae, ab se alio latere est Crucifixus , S cum

,, nonnullis reliquios in pede , ct qui- ,, busdam imaginibus in capite, pede, , , & lateribus. Ac paulo post : Unais CruX argentea cum Crucifixo eleua- , , to ad usum mortuorum, & curria is canun O argenteo unciarum vigintiis duarum cum dimidia. Ex hac igitur narratione, ni fallor, inter Cruces

discrimen deduci posse arbitror , quibus Christi fideles in sacris adtionibus

utebantur; nam Stationales Cruces sumptuosae, ac magnae r aliae vero ad mortuorum usum simplices, ac paruae cedant. Et sub num. sq. de diurnis erant, ut in praesentiarum Obseruamus. Stationibus S. Petri haec subdit: In- Sententiam confirmo meam ex Capis necentius Papa II. ad ornatum Al- . eiusdem libri, ubi de rebus argen- magnam te is , aureis , atque orichalchis , quae

adhuc sunt in eadem Basilica; inter alias hae duae describuntur-- Alia Crux,, argentea , quae in Processionibus mine Canonici Romani circumfertur, ac vixit Alexandri III. tempore, in Vaticanae Basilicae descriptione, qua publici Iuris fecit Paulus de Angelis 1ub num. 3 s. haec scribit Hoc quO- ,, que non est paruum , quod institu- , , tione Sanctorum Patrum quaedam is praerogatiua sumitur de sancti D,, simo Altari B. Petri, Crux Domi- D nica, quae praecedat populum pin B,, nitentem per totam Quadrage lima ,, ad Stationes euntem . Quae nimiis rum Crux Stationalis ad Christi, is S eius Apostoli reuerentiam in

is tanta Veneratione a cunctis est ha-

is bita, quod sicut Cantores, S Regionari j asserunt, hac Cruce non delata immunes a statione stpe retaris B. Betri fecit fieriis Crucem argenteam pentatem centum libras, & deauratam posuit se iuxta Altare B. Petri manu dextera. ,, Renouauit & Crucem Stationalem, ,, quς vadit per Stationes . Huius pretios: Crucis iacturam Vaticana fecit Basilica Clementis VII. tempore, quo Borbonio Duce Vrbs Romana a militibus Occupata fuit , , , adhibetur , cuius pondus lib. sex se decim, & unciarum novem . Alia D Crux argentea parua pro processio-o nibus libra P. 3. Unc. IO.

Quare argui valet, quJd in Processionibus solennibus , scilicet in , ac auaritis strages , & direptiones non D Stationalibus , Crux magna, in alijs solum publicis in vijs, ac domibus, vero Processionibus Crux parua, qui

verum etiam in sacris quoque templis perpetratae fuerunt.

In Liberania Basilica similem fuisse Stationalem Crucem , ex laudato Paulo de Angelis in descriptione Baslleg S. Μariae Μaioris colligo , ubi lib. 8. cap. r. agit de Crucibus, alijs que rebus sacris ex auro, ct argento, ritus usque ad praesentem obseruatur diem, deferebatur. De huiusmodi Crucibus Stationalibus , etiam Literatorum decus Pan uinius meminit. Is in suo erudito tractatu de septem Vrbis Ecclesius pag. s r sic fatur - Rogationes minores Triduanae ultimae, Rogationes ΜΑ- F iores

83쪽

,, iores in die S. Marci, Litaniae aliae, A ,, ,, supplicationes in cassibus Urgenti isi- , ,

,, mis,perpetuo ad S. Petru celebratae. ML Cleri ordinis cuncti in supplicati O- , , nibus sequebantur eiusdem Baii li- , ,

, , cae Crucem, quae Stationalis vocaba- ,,

M tur. Is

Seuerantis de septem Vrbis Ec- clesses, quando agit de Coemeterio S. ,, Anastasu , ac S. Zenonis pag. 417. iseri ,, hit seria ΙU. post IV. Dominicam Qua- ,, dragesimar in qua est Statio ad S. B,, Paulum: ) Lateranensem Clerum , ,, tuisse processionaliter cum sua Cruce ,, Stationali ad eadem Coemeteria. ,, Aringlius quoque aliqua attigit se de Crucibus Stationalibus in lib. σ. , ,

Cap. I . num. 7. lage Romae subter- is raneae, ac omnibus his luculentiorem ,, narrationem texit Augustinus fiui Za- , ,

ni us , Palati j Apostolici Sacrari j Prae-

fectus in suo erudito tractata de ritu is Sanctissimae Crucis Romano Ponti- Cissici praeferendae lib. a. cap. O . Vbi sic : ,, ,, Omnis denique de Cluce in suppli- cationibus praeferenda dubitandi ,, , , locus , si quis in re tam aperta reli- ,, quus esse podit, de medio tolletur, M,, si, quae de Crucis Stationalis in Ro- ,,

se mana Ecclesii a vita a Maioribus nΟ- ,, se stris aecepimus, in memoriam re- , , ,, uocabimus. Appellabatur autem , MM Stationalis, propterea quod Summo riri Pontifici, Clero, & populo ad Sta-D,, tiones solemni ritu procedentibus, Mis illam praeferri solitum erat, qualis sese profecto est , quae clarissimu- , ,, ,, Lateranensem Clerum ad supplica- tiones publice prodeuntem 4e mo- ,, se re hodie praecedit: illam dico prae- grandem argenteis insculptam the- ,, ,, cis , diuersas Domini Saluatoris ,, ,, Nostri, ct Sanctorum actiones re- M

praesentantibus undique tectam , &Ornatam , quae ob ponderis magni tudinem ab ijs , qui viribus corpo ris, S robore maxime praestant , ge

stari solet. Qualem etiam ad illum ipsum fere modum ad nostra usque tempora in Apostolorum Principis de Urbe Basilica fuisse , qui se eam vidit se asserebant, mihi aliquando testati sunt. De qua Stationali Cruce , siue illa, quam diximus, siue consimilis formae alia, Petrus Mallius, Maph gus Vegius,& Benedictus eiusdem Basilicae insignes Canonici in suis ipsorum scriptis , quo rum maior pars in illius Bibliotheca asseruatur, non nulla notata digna retulerunt. Petrus quidem , quem primo loco nommauimuS , quae ad rem nostram faciunt, harChabet: Non modica quoque B. PC tri Basilica laetari debet prς rogativa, quod in maiori Litania , tanquam nauis prora, & aliorum Vexillifera Omnes de naui praecedit, Domino Papa tanquam principali , S praecipuo Gubernatore ex puppe Ueni ente: in quo nimirum facto significatur, Beatum Petrum Vexilli serum , ct totius Ecclesiae esse Praeductorem, & Christi resurrectionis primum P aedicatorem: Sicut enim in Paschali processione Cruces , &Sanctorum Reliquias ad vitae praeparationem , & monimenta contra

hostes inuisibiles praemittimus , ita in hac generali procellione B. Petri Basilica , ut ductrix, &rectrix

coeterarum praeambula inuenitur .

Et hinc est, qudd Crux Dominica quadragesimali scilicet tempore , sumitur de Sanctissimo S. Petri Altari , quae praecedat populum pCenitentem

84쪽

nitentem per totam quadragesimaA, ad Stationes euntem de institutio

ne SS. Patrum. Quae nimirum Crux

Stationalis ob Christi, & Aposto

lorum eius reuerentiam in tanta

veneratione a cunctis est habita , quod sicut Cantores Regionari jasserunt, hac Cruce non delata, immunes a statione recedant. Μaphsi vero de illa testimonium eiusmodi

est: Beatus GregoriuS Papa, cum

per totam Quadragesimam ordinasset stationes propter poenitentes, quas Cum Primicerio, & Can

toribus , ct Regionarijs , & Acolythis deuotissime faciebat: illud etia, quod maximo honori , ct praerogatius Basilics S. Petri habitum est, statuit , ut de Maiori Altari eius

Crux Dominica sumeretur , quae Populum poenitentem ad Stationes ipsas procedentem semper prἴ- cederet , cuius tanta fuit apud omB U

meminit Guillelmus Durantes

Coeremoniarum Ecclesiasticaruir

peritissimus : Crux inquit quasi

Regale Vexillum, & triumphaleis signum in Processionibus prgmittitur . PrimJ, ut fugiant, qui oderunt eum a facie eius: est enim signum Victoriae Christi iuxta illud ,

Uexilla. Regis prodeunt . Secundo , quia sic ait Apostolus ad Galatas :Absit nobis gloriari, nisi in Cruce Domini Nostri Iesu Christi, per

quem mundus nobis, S nos mundo crucifigi debemus. In quam a sententiam amplissimus quoque

Cardinalis Varmiensis: Haec, inquit, est causa , quare in supplicationibus Crux praefertur, ut in illa gloriari nos, in illa spem nostram Omne in defixam habere , illius si ducia nihil a Deo petentes impetrare posse , palam omnibus faciamus . At quibus de causis , propter

nes Veneratio, ut si forte non de- quas lignum Crucis praesertur , diseserri eam aliquando contingeret, discederent passim exstimantes , non ita sine ea acceptas Deo Stationes vllas fuisse Benedictus vero de eadem inter

coetera , ne omnia repetam, haec

is fuse a nobis in tertio libro agen-

dum est ; ideo quae de illis modo

, , dicenda occurrunt, in illum locum reijcimus , Vt ad alia procedamus .

Ex supradictis allegatis satis su

scripsit: In Exaltatione S. Crucis , perque existimo, me probasse, Statio- Statio Lateranis: fit collecta ad San. nales Cruces illas esse,quae ante signa stam Μariam Maiorem, ubi Crux nς erant, ct in procestionum initio Stationalis,& schola,& Regionar ij, deserebantur. Has Cruces insigniori-S Acol Vthi coadunantur, cum 'bus in Ecclesi)s aliquam speciosita-Cruce S. Ioannis , ct Canonicis . tem in se habuisse iudico , ducto ar- Primicerius cum schola cantat Col- gumento ab illis duabus Crucibus lectam . Subdiaconus Regionarius argenteis, quq a Capitulo inclyta: La

portat Crucem Stationalem in Pro- teranensis Ecclesiae in solennioribus cessione ante Cantores, & proce L extolluntur processionibus, ac eas an sionaliter procedit usque ad Latera, liquissimas esse puto , ideo eas deli num. Haec ille. Huius postremi ritus ne ari curaui, illarumque exemplari Rgestandae Crucis in Processionibus sub oculis pono, ut earundem venet B a randam

85쪽

UETERA MONIMENTA

randam antiquitatem , ac historias ,Α exurgit, itidem ad dexteram quaedam aliaque in illis contenta quisque , figura , ab aquis veluti emergens, ad dignoscere valeat. sinistram alia similis figura, veluti Primam exhibeo Crucem in , in aquam se immergens expressae Τab. X. &XΙ. Τab. X. anteriorem , sunt; inter ambas has figuras Spiritus XI. vero posteriorem Crucis faciem , Sanctus in Columbae forma adumbra- ostendunt. tus est . Quid per hasce figuras de-Crux haec vetustissima est, multa- monstrare voluerit faber , autumo , que redolet secuta , argenteis lami quod primum Mundi creationis diemnis obducta renidet, in hisce laminis per easdem figuras exprimere intelle- anaglyphico opere variae sculptae sunt xerit: in Sacra enim Genesi1 cap. I. de- urg, sacram exponentes historiam, B scribitur Creatio. In sumitate ergo stat non leui, sed graui manu elaboratς, Antiquus dierum, & sequitur Spiritus quas si hic declarauero, graue Lecto- in Columbae specie, qui in aquas ten-ri minime futurum puto, cum ab il- dit, ad demonstrandum, quod fere- Iarum attenta in spestione ipsum libe- batur super aquas , ad dexteram estrem, quoniam non nullς quadam Ar- dies, qui ab aquis exoritur, ad siniti ficis simplicitate expresset iunt. In his stram nox , quae in aquas se immergit igitur referendis potius historiarum ad similitudinem Solis e mare Orien- ordinem, quam locum sequar . tis, S in mare Occidentis. In medio Cum a dignioribus semper in- aquarum illud, quod visitur, solidum, choandum sit, a Crucis centro Tabulae scopolum in mare , scilicet firmamen-X. initium sumo. In hoc igitur CrucisCtum indicare puto , ut sacra docet medio sub num. 1. ejusdem X. Tab. Scriptura in eodem Cap. num. G. Apin visitur circulus, ct in eo notissimum prime igitur solidum ipsum, ad de- nostr g Redemptionis mysterium , notandum Firmamentum Artifex ita nempe Christus Cruci assi xus; ad dex- expressit , ut quod amodo aquas ab teram Beatissimae Virginis Deipars, aquis diuideret. Et haec de hoc secun- ad sinistram S. Ioannis Euangelistς do emblemate , modo ad tertium .essigies caelatet aspiciuntur . Omnes 3. Adami creationem demon- hae imagines in Christianorum Vexil- strat , de qua eadem sacra loquiturio appingi solent, quod veluti trophς- Scriptura cap. I. num. 2σ. Et creavitum de profligato Diabolo, ac huma- Deus hominem ad imaginem suam .no genere ab qterna damnatione ere-6 q. In hoc orbiculo Euae Morta-pto ubique desertur . Iure igitur inta lium Matris creatio adumbratur: idem medio, ubi virtus consistit, humans sacer Textus cap. 2. num. I 8. redemptionis expressum fuit myste- s. Sacrae historiae continuationem rium . Modb ad alias explicandas fi- denotare arbitror , ubi de traditione guras procedo . mulieris Adae narratur : si attente Ob-2. Ita Crucis summitate Aternus seruentur figurae , Adam cum mulie- Pater , ni fallor mundum creans in- re disserens conspicietur. sculptus est, nam aequae cernuntur, σ. Arborem , nempe lignum

in quarum medio aliquid solidum scientiae boni, ct mali, per duos illos

86쪽

ramos exprimi autumo . A Rebeccae Matris repraesentat; de qua . A Domino praeceptum Ada- historia videndum cap. 27. saepe cimo factum, illiusque trangressionem designat, ut in sacro legitur textu C.

I. num. s.

8. s. IO. II. Per hos quatuor

numeros indicari puto Paradisii Ianuam, Adami, & Euae e Paradiso eiectionem , ac Cherubin cum flammeo

gladio ad Paradisi custodiam positum , ct Adami cum Eua iter ad operandum : sacra Genesis eodem cap. 3.

num. 23

tatae Genesis . In hoc emblemate , ni fallor , obseruo Isaac sedentem, ac Iacob serentem lancem, huic prOxima stat Rebecca.

Is . Esau e venatione redeuntem

ostendit, de quo idem sacer Τextus

1σ. Iacob cum Angelo allocutionem designat , de qua allocutione , laudata Genesis cap. 32. num. I. ' Haec sunt, quae exprimere tentaui, si Ia. Sequendo temporis , histo- metam attigerim benignus videritriaeque ordinem , hac in areola Noe Lestor ; modo ad alteram eiusdem exprimitur, cui Dominus, quem , Crucis faciem, quam tab. XI. demon- manus e Coelo erumpens designat, strat, indagandam progredior. mandauit , ut Arcam conficeret , in In medio Crucis ubi num. I. qua ipse , ct cunctorum animantium Adam , ct Eua , cum arbore , S ser- genera seruarentur. Eadem sacra Gen. pente expressi cernuntur, de qua sacra cap. G. num. Ia . Vel ipsum, tignificat historia Genesis cap. 3. num. I. Deum cum eodem Noe post diluui- a. orbiculi figura continet A-um colloquentem , ut in laudata sa-obel, & Cain sacrificium; nam in me-cra Genesi cap. s. num. r. Ambi- dio visitur Ara ad dexteram Abel , guum valde redditur emblema istud, Agnum Deo osserens, e nubibus manam praeter iam relatas expolitiones nus erumpens , ac Agnum Versus

tertia addi potest ; nempe quando tendens: per manum ipte Deus, ut nu- Deus Abrahae de posteritate despe- per dixi, adumbratur , qui sacrificium ranti filium promisit, ut in saepe citis acceptat; ad sinistram stat Cain fruta sacra Genesi cap. Is . num. s. legi- menti spicas dextera eleuans . Idem tur: Eduxit eum foras nempe Deus) sacer Textus cap. q. num. I. hancri S ait illi: scilicet Abraham) suspi- narrat historiam . , , ce Coelum, & numera stellas, si po- 3. Iratum hic tertius numerus D tes, sic erit semen tuum. exprimit Cain , qui Abel fratrem 13. Hoc in loco ipsa ostenditur D suum occidit, ut eadem sacra scrip- Arza, Noe in Arcae ianua, gradusque tura, illius sequendo ordinem expri

per quos superius ascendebatur. Non mit . nullae etiam figurae intus Arcam visuntur , quas eiusdem Noe uxorem, ae filios indicare existimo, ut in eo

dem cap. num. 18.

I . Numerus iste; Iacob serentem cibos Isaac Patri suo, iuxta consilium

. Eadem sacra continuatur historia ; Dominus enim exprimitur Cain alloquens, ut denotat manus Coelo descendens , ut in eodem sacrae Scripturae loco describitur. Sub numero s. notissimum Abrahae

87쪽

s VETERA MONIMENT A

Abrahae sacrificium, eiusque fides, &Α serunt eum in cisternam veterem, Obedientia , de proprio immolando quae non habebat aquam . filio , demonstratur . Ηgc describitur historia cap. aa. Genesis. σ. Hac in areola duae sunt expreLsae figurg, nempe Isaac lecto decumbens , qui Iacob benedictionem impertitur , ut sepe laudata Genesis cap. 27. de quibus iam mentio facta est

supra num. I .

. Ostendit scalam visam a Iacob In infimo autem loco Crucis , sub num. Is . Ruben ni fallor indicatur, qui ad Cisternam reuersus : Non inuenit puerum . Nisi asserere velimus quod antecedentis areae sub num. 7. continuationem historiae designet , nempe Iacob in Orientalem perrexisse terram , abique puteum inuenisse . Demonstraui hucusque, in hisce ta-

qu1e1cente in itinere Μesopotamia G bulis Romanae Urbis, Orbis Matris, Saul cepto, ob Isaac Patris iussionem , Capitis, nempe Ecclesiae Lateranensis, cu1 1calg Innitebatur Dominus , qui antiquiorem Crucem argenteam , qua

in prς senti emblemate itidem permanum e nubibus erumpentem , designatur , quam visionem eadem sacra Genesis refert cap. 28. num. I .

8. Eiusdem Iacob cum Angelo luctationem exprimit. Vt in sacro Tex

tu Cap. 32. num. 23. .

s. Ex Iacob historia gradum fa- in solennioribus Processionibus ante ipsius insigne Capitulum praeferri solebat. Superest modo, ut& alteram posterioris aeui similiter argentear , Crucem ostendam , quam pariter idem Capitulum in eisdem desert Processionibus . Crucis eiusdem formam exhibeo in Tab. XII. Vbi ante-

'u' ad alam Io ephi , qui in som Crior occurrit pars, in cuius calce haec nis aliqua vidit, Ut in cap. 37. num . . leguntur : Opus Nicolai de Guardia arratur . . Grelis MCCCCLI. quod nomer . y0- E continuatur historia in lamina argentea eidem Cruci su- an , ac is areola, Ubi, ni fallor, est Is peraddita incisum est , sicuti etiaria rael, scilicet Iacob Pater sedens , Ma- alia lamina inferior , ubi haec inscripta

ter vero in ianua stans sermonem audiens illius, qui cum si ijs, Iosephique fratribus stantibus alloquitur ;quae historia in eodem legitur capi

sunt: De Ligno CRUCIS D. N. IESU CHRISTI . Quare puto Nicolaum

supramemoratum potius restauratorem, quam primum Artificem huius Crucis fuisse : cum literae in titulo

Eundem Iosephum quaeren-DCrucis insculptae diuersum ostendant rem fratres repraesentat.1 a. Iosephum designat , qui fratrea pascentes Oues inuenit. Ad num. r3. referri haud dubito ,, verba illa : Confestim igitur, ut per- uenit ad fratres suos , nudaveruntis eum tunica talari, & polymita . In orbiculo num. I . Indicato CX- primuntur fratres Iosephi, qui in tru- characterem . Quamobrem ex relatis, iudico , eandem Crucem antiquiorem redolere tempora anni 1 s I. In. figurarum explicatione diu minime immorandum esse duco, cum ipsis solo intuitu etiam rudioribus innotescant: nihilominus aliqua innuere no Omittam , ct primo . I. Figura Domini Resu rectio

88쪽

nem denotat , ad cuius pedes sunt Α apparet, ibi particulam sanctissimae

milites custodes sepulchri, quorum vnus sinistra veluti virgam tenet, quam longiorem fuisse puto , ac in eius summitate inhauisse vexillum ad denotandum tropharum , & gloriam Crucis insertam esse. Haec de anterim ri huius Crucis facie, modδ ad posterioris explicationem, quam exhibeo Tabula XΙΙΙ. transeo. In medio conspicitur Christus de victo mortis aculeo, & aperto Cro Dominus noster sedens, dexteramque dentibus regno Coelorum . erigens in actu benedicendi ; in sini-2. Huic imagini subhcitur Pel- stra librum apertum habet, in quo licanus auis, de cuius natura , ct pro- characteribus Germanis haec legula' prietatibus variae sunt opiniones, tur: Ego sum Iux mundi, naveritas, quas congessit Eruditissimus Vir Lo-BG Vita. In Crucis summitate Eua

rinus in Commentario Psal. io 1. vers. gelista Ioannes expressus, est , cum

7. Similis fas Ius sum Pellicano solitu- Aquila, & volumine, in quo simili-dinis. In his referendis calamum susia bus characteribus delineata haec sunt ependo, solummodo indicans, Patres per huiusmodi avem voluisse Christum Crucifixum exprimere , qui nos suo sanguine redimere , ac deinde a mortuis dignatus est reuocare In principio reat . Ad Saluatoris dexteram S. Lucas, iuxta quem volumen est cum hac epigraphe. Fuit in diebus Herodis. Ad sinistram stat S. Marcus itidem cum volumine , cuius literae 3. Figura haec in Crucis parte dex- adeo deprauatae iunt, ut legi minimetera Beatissimam Virginem Mariam possint. In cuias calce stat S. Ma iuxta Crucem stantem , ac filium Ctharus, qui volumen prae manibus te- suum Vnigenitum , Cruci a Exum a s net. Sed quid in eo contineatur dii-picientem , ostendit; pone eam est ficile te tu est . alia Maria . Haec sunt, quae de veneranda an-4. In sinistra existimo DiscipuIum liquitate obseruaui. Modo ad aliud Domini S. Ioannem Euangelistac , Crucis exemplar demonstrandum repraesentari , qui iuxta Crucem l a-bat , ac iuxta duo sunt viri, quorum unus Miles, ut ex scuto, quod sin stra stringit , inserre rationabiliter possumus. S. In parte Crucis extrema Dprogredior in Tab. XIV. expressae sub num. I. Crux hqc in inclyta Rauenns Μetropolitana Ecclesia obseruatur, quam

ab Archiepiscopo S. Agnello, qui posta 3 medium sexti seculi floruit, constru-N. Iesu Christi corporis in sepulcrum diam fuisse fama desert : haec tam in , depositio clare demonstratur ; ideo ad altitudine, quam in latitudine ad sex alia propero. Sub istis figuris est lami- palmos se extendit; quad aginta ar-na argentea recentioris aeui, ut ex as- genteis orbiculis anaglyphico opere fixione dignosci potest ; in ea nomenta, elaboratis ornatur, in quorum singu'Art ficis res auratoris, ut nuper dixi, lis caput Viri diadematam , pectore coelatum est: in huius laminae limbo tenus, expressum est, ct ni fallor per haec leguntur: De ligno Crucis D. istos Viros Rauennates demonstrari

N. Iesu Christi ; ex quibus clarissime Episcopos puto, quoniam p lio. iii

89쪽

8 UETERA MONIMENTA

ignitos esse obseruo , ut in figura sub A test, ducto argumento i prima relatallt. A. maiori forma Vir expressus S. Ioanni, La hahelis, conspici potest . Dixi omnes Episcopos , cum tales ipsae figurae repraetentent . At S. Agnelli tempore, nisi triginta decessierant Episcopi, ut resert Ughellus; ideo crucem hanc pomsteriorem S. Agnello esse iudico . Ad hanc sententiam magis adducor ex Pallij forma, quae antiquitus sic erat:

gnitudine , quam a materia, & Ornatu . Haec de Cruce dicta sint satis. Superes modo quartam referre , quae fortasse ; si non Stationalis fuit altem redolet, ct ipsa antiquitatem , Cum Coaeuam esse putem, cum illa in 1ecundo loco relata S. Ioannis Lateranensis, ob quandam uniformita-deXtera nar Pullii g A- u P ' Q quandam uniformita aextera pars Pali 0 a dextero descen- tem , quam cum illap se fert Habent dens latere in pectoris medio reuolu-Benim secula ritus, formasque suas per sinistrum excurrebat hume- Supracitatus Mabillon in s neculiarum ; altera vero eiusdem pallij pars, ri, ac erudito Tractatu de Re Din lo-

hguris. Successive Palliorum sorma immutata suit, nam pallium in duas diuidebatur partes, ut hodie, quarum una in dextero, altera in sinistro reclinatur humero, ac per pectus descendentes, in ipsius pectoris medio uni

opere Veterum monimentorum , par-Ι. damonstraui varia fuisse aedificia, 1llorumque varios fuisse ornatus: ips ille etiam immutantur Idiomata ut docuit O laus Borrichius de varijs latinae linguae aetatibus , Et eruditi G

sciam. In Crucis centro visitur Orbi- mediae , ct in La ,

pro And statio interpretata est. rum,nishu

In opposito orbiculo, ac Crucis lis , &Ciuilis Patrie sust

Iennibus diebus Populo spes tanda exponitur prope maiorem Aram a cornu Euangelij . Eiusdem Crucis exemplum mihi communicauit R. P. Cesar Pionii , quem honoris, &gracrario Collegiatae Ecclesiae S. Martini Gangalandi Florentinae Dioecesis : fama fert olim eandem extitisse Crucem in Ecclesia S. Michaelis ad montem Ortandum , quae in praesenti ei-

SEARCH

MENU NAVIGATION