De sanguinis missione in morbo laterali conclusiones / [Marcantonio Montesiano]

21쪽

te retrahitur, dii in modo reuulsclis a ioncm cultodire velimus. Quomodo doctissimus uicenna ratione nequaquam discedens usus it ullom iuniores quidam indocti, innini amethodi tanto odio proscquuntur Hippo Cratem,&Galenum obiicientes qui dolentis lateris Venam tundere pi ceperunt non videntes ruod illi revulsionem secundum longitudinc. A abr. 'cro iuxta latitudinem moliuntur,neq; vita est inter illos disiensio quae ratio reuulsio nis contradicat. Et omnes hos couersionis Dorios ratio ipsa dictat. Quoniam omnibus re uultionibus communis est oppositionis ratio, qua ut iam diximus sub triplici,ne cotinctu

Conclusio cymma. LIC E T longitu dinis latitudinis, 3 altitu

dinis extrema pari ratione reuulsioncm respiciant:non pari tamen utilitate in hac passio

ne revellunt.

Hanc sententiam a Gai . habuimus inli . de vena sectione cum inquit. ii in pleuritici qua e directo laboranti adhibi ta fuit sanguinis missio clarissimam saepe utilitatem attulit. Qtia vero ex bracchio opposito aut omnino obscuram,aut certe pCst enil ori, interuallum,haec Gal. Vnde illud nobis apertissime constat reuulsionem quae superioribus ad inseriora si,quam e direeto laboratilis at

22쪽

inris appellat clarissimam sepeutilitatem asterrer quae dextro ad sinistrum vel contra quae opposito brachio appellat, aut omnino obscuram,aut certe post tena poris interuallum restio tamen oppositionis in longitudine, latitud, ne, altitudine una est, quoniam extrema lintquae illas diametros lineas terminat. Q Haru' termini ratio simi, oppositionis,&rcuulfois, cum haec sit ad oppositum ab opposito retritactio Sed unde eueniat,ut illam directam reti uusionem clarissime sentiant,alteram vero obscure, post temporis interuallum ulla ratio nos alis constat, sed experientia ipsa licet Galenus manifestam illam utilitatem rectitudini secundum situm, communitati tribuat. Sed quare

eandem rectitudinem. communitatem caeteris oppositionibus non ascribat, non exacte video. Cum opposita omnia extrema sint rectae lineae. Nisi illam,quod humores facilius a superioribus ad inferiora suapte natura seruntur descendunt, quod sua grauitate seri credimus. Alii venarum villos in causa esse dixerunt, quibus assentiri non possum , cum illorum placituri ulla rationem fulctum sit, neq; bonorum authorum sententia muniit in . Q apropter nos pro incerta illorum ratione manis stam experientiam,quam ab utilitate oriri videmus, acceptamus.Non enim ratio solum. erum etiam v-

sus ipse indicat aliam alii parti vacuationem co

23쪽

ruere.Vt Gal. I3. meth. docuit. Cum igitur Galenus hunc operandi modum δε ratione oppositionis,quae te sit perius, Min serius est. experientia ipsa magis prodesse asteruerit Alium Vero minus, serius:hinc est,quod illo nisi alia nos causia remoretur uti debemus Hippocrati setius est, Galeno obsiequi, quam Avicenam, Arabes imitari,qui soli rationi subscriptorcs sum neplexerunt,aut potius no cognouerunt. Conuenere igitur cum graecis Arabes in Oppositorum ratione,in reuulsione, re in exacta cre lateralis morbi curatione. Ab illis eo solo delicientes, quod reuulsionem secundum oppositionem,quae in latitudine reperitur Cuius extrema sunt dextrum,4 sinistrum faciendam esse praecipiunt Graeci vero s)cundu 'positionem,quae in longitudine, & directa est quae superius,&in serius respicit candem facere docuerunt, tanti enim fecitHippocrates dire tionem in reues endo ut si dolor non ascondat supra diafragma ad iugulu usq; venae sectione illibeat ellebori potionem suadeat. NO ergo insudadu est inter Galenu, Avicena pennem hac item coponere. Vt Thurinus volsiisse videtur. Irritus in labor e inter alios cocordia me consulto volunt esse discordes

Polem profecto sermoni nostro sinem imponere cu verissimas de reuellenda in laterali pactione materia cO usiones posuerim.Las' A

24쪽

His estis Galeni,&Hippocrati authoritati bra rati Gibusq; firmati crina, Sed neqiiis a Thurini aiioibus decipiatur,t 6 easdem diluere aggrediar Thiirini verba ad attheum Curtium. Hi vir eximiae facile, ndetur Asserentes Hippocratem docere vena, quae cidenda est in actu curativo, non quae incide la est in actu praeseruatiuo iarum prima pars respicit materiam,quae fluxit siue in totum,siue in partem. Et haec debet non in principio fieri,sed in statu, per rectitudinem patientis particulae. Et haec cstiuacuatio,quam derivativam vocant Hippocrate N Galenus quae humorem qui fluxit,intuetur. Venae incisionem, quo ad artem pertinet, qua

praeseruatiua dicitur quar fit in principio, ad partem contrariam particulae patienti, respectu humoris,qui actu fuit,quam Hippocrates retri actionem vocat ipse,ut breviloquus omisit: haec Thurinus. Cuius sententia non paucis neq; parvi pendendis scatet erroribus. I aru primus est, cum inquit Hippocratem docere

venam,qu. e incidenda est in astu curativo &non praeseruatiuo. Hoc enim Hippocrati imprimis aduersatur. lui. .de rat. Vidi in acu . te. co. q.haec habet. Si vero dolor ad clauiculam perti erit aut molestasiit,vel brachio, vel a me, vel partibus septo transuerso superioribus strauitas:internam cubiti venam secare expedit

recto a latere dolantitramite, neq; ut copiose sanguis

25쪽

sanguis detrahatur est cunctandum. Quibus profecto verbis Hippocrates nos monitos VO-luit phlegmones signis apparentibus cuiandunoia esie sanguinem mittere. Sed ad venae sectionem soli cito properare Signa in ab Hippocrate eo loci notata non selum passionem, sed passumi scdem, A materiae motu signiscat, quae signa non min morbi vigore, sed inchoate,e increscente etia passioe apparere videmus Quod friuserit Hippocrates illis signis apparentibus venam secareo inchoante passi oe, Scan crescente illa cotundere ne horarit id in interponemus, ut succi lii Ora petentes conuertatura linia. Quod opus praeseruatiuae artis &non curatiuae officium est. Quod haec Thu-rmum recantare non cogant, Hippocratem Ogat,qui eodem in libro sic laabet. Nigrum veratrum laterum vitio laboranti per exordia cum dolor vexabat dato . vetus transatio dicit in principio. Quapropter si inchoante laterali morbo Hippocrates nigrum veratrum exhibet eo etiam magis anguinem mittet. Veratrum enim concoctam materiam desiderat nisi forte materiam illam ad apostem excitandum subrepentem urgere quis dixerit, cui coctio non debetur. Sicuti etiam in venae sectione noexpectatur. Qua dicta ni fallor Thurini dictum vanum reddunt eaq; a recta medicandi methodo late distare demonstrant. Cum Hip-

26쪽

pocrates, &helleborum potare, sanguine mutere laterali passione incipiente iusserit Q a te materiam fluentem, alio reuellat, io pderivet. Quae quidem praecustoditiuae mollcurativae artis officia sunt Thurinus etiam aguendus est:quod tam audactei Hippocraten ita breviloquentem dicat, ut eius doctrinant non minus mutilam, quam obscuram esse ammauerit, cum praecustoditivam partem intactam dimiserit&lepentes tanti viri consiliunt ' vana spe delusisse videatur. Cum morbi Quia st doctrina omnem facti morbi curationen I praecedere debeat,ut Gal.3 tegni recta methodo postema, tum in generatione est, riuan do sedium iam est curare docet. Quod si qui pinagnum hunc Thurini errorem detegere ma-F.gis cupit Galenum sic dicentem attente aus lcultet . Supponit eo loci Galenus cuipiami perticulae multitudinem sanguinis influi ita

ut venae eius tumeant, tendantur, ut ad vacua ivsq; paci sanguinis restidet, unde pars in tu-lmorem attollatur. Quaeritur modo qua nam methodo affectae particula succurrendum sit , Inquit Galenus euacuatione, siquidem mor- ibus mamoderata est partis repletio Deinde e- uacuationis modum docet quem duplicem cia ise ait:vel scilicet, quia materia parti haerensi . retrocedet,vel quia per ipsam patientem parti ii: culam uacuabitur. I etroccdet autem, vel im .

27쪽

ulsa,vel attracta,vel transmissa.Per Iocum vel O patientem euacuabitur partim manifeste,&iaensibiliter, partim vero in vapores resolutat in qua nullam video sanguinis missionem

qu ad animi deliquium aegrotum perducat μ haec integra alfectae particulae curativae, non praeseruatiuae methodus est.Ιlla enim fa- tum morbum tollit, Materiam in languen te particula congestam hoc aut illo auxilio

idocet absumere. Praeseruatiuam autem me

thodum ibidem docuit, antequam facti mortua curationem aggrederetur plenitudinemeacuando, insuentem in particulam sit um reuellendo. Ιdq; per singuinis misistolae in si dolor valde molcstus fuerit, usque id animi defectum,ut iussit Hippocrates. Sed in curativa methodo nullam venae sectionis inentionem a Galcno factam esse video. Ne-cio igitur unde nam Thurini illa tam copio anguinis missio facto iam morbo ortum a beat. cuius auctoritate sulta sit. Quod si lilia in facti morbi curatione locum suma ha-oet, merito Galenum, aut ignorantiae , aut obliuionis a uenatis, qui dum unum pro cuneis nobis exemplum daret, potis imam hanc maxime necessaria sanguinis missione omnia posthabuit. Vel illa nobis a Thurino et rata phlebotomia frustra imo cxitialis st,qd agis credo,&ea propter tanquam scopuli s

28쪽

fugienda. Secundum Thurini erratum est,cum inquit Phlebotonii a curativa non debet in principio

fieri, scd in pleuritidis statu. Vt sensus sit phlebotomia uacuatiua materiae,quae a fluere re

stitit no est in pleuritidis principio.Sed in summo citis vigore telada , summus aut huius passionis vigor tunc est, ut Gai primo de crisi .ca.

18. dixit, quando laborans exquisite cocta sputat, multa, Facile. Dicit igitur Thurinus phlebotomiam quam Hippocrates facere ius sit, tunc faciendam esse, quando materia,quae in affecta particula latet cxquisite cocta est quam laborans copiose. suae difficultate ex puit. Quae sententia ita pernitiosa est, ut nihil hac passione laborantibus possit deterius ex

cogitari. Cum eo in tempore medicus natutura emulus pro materi e facti morbi expulsione nihil citra eius coctionem quae faciliorem sputum reddat, meditetur. Q lar ab ubere sanguinis missione, quam ad animi desectu usque uis sit Hippocrates, crudior,crassior, vi scidior, expulsioni contumacior reddatur. Sed sorte hurinus dicet, ut ex iunioribus quidam medici dicet e consueuere de statu qui ad accidentia, Ic non ad materiae coctionem refertur sermonem habui si e de quo passe sonis statu Gai primo de rat vic in acu .co. co χ6. meminisse videmus. Cui dicimus in

29쪽

l passione hac febres, Iatem, dolores, spiratio nem difficilem tussim siccam, quae sunt pleu- ressis accidentia laborantem magis affli ere quando morbus incipit, qtiam in morbi pro gressu In principio enitu materia est cruda,&non expuitur, in statu vero ccontra esl,l pro uter hoc laborantem minus torquent, a m Or- bienim mitio omnia illa mitiora sensim redduntur. Cum praesertim soler medicus in clac ante morbo totius plenitudinem largas ngum is missione curaue it, Min aliquam partium gruentes consertim humores, ad fontem treccurrerent pro reuulsione operam dederit: e propter tradiderunt nonnulla si immusri accidentium vigorem cum morbi principio 1 n buriis ci Pris passione conuenire Scci misiatio hos ficiamus, Thurino irratis condone mus summum illum pleurati dis vigorem in sieptimam si lii protendi diem, aut etiam si mauult in undecimam,aut decimam quartam erit ergo Thurini meus, quod in septima aut via decina , aut decima quarta anguis mittendus es. ita copiose, ut ad animi, deliquium usque perueniatur, dummodo vires conuςnt, quae nullo unquam modo constare posisunt, quando plenitudo alga sua urnis pro iusionem principio curata st, humor iniimpetus secta iterum vena sedatus, Ptem vicinio diebus usus fuerit, quod si larga illa

30쪽

sanguinis profuso seret nihil aliud esset, qua

vitam cum sanguine fundere.

au in etiam Thurini dictiam Galeno palam aduersatur,qui reuellere, plenitudinem vacuare inchoate, atque etiam vigente passione nos docuit. Curare autem morbo iam a

cto, ut in ii, de ven se et cap . 9. apparet, cum inquit. Capitis grauitates inuetera tos in eo ex picnitudine dolores leuare manifeste solet tus a vena At incipientes, aut etiam vigentes percucurbitam in ceruice procurata retractio interim quidem solum,interim cum scarificatione Meadem ratione Incipientes in occipitio dolores, aut etiam vigentes incisa frontis vena iuuat. Consideret Thurantis, quod reuulso, &inchoante, vigente morbo fit. Sed derivatio facto iam morbo . male ria non amplius irruente. Dermatio dico si

cundo modo accepta Sed quid ignauius, Mdicto absurdius excogitare potuit, quam L firmare morbum factum curari non posse nisi in statu morbi, qui fit cum hunc recta metho do priusquam factum curare expediat. Qtiod

Galeni verba apertissime monstrant, cum m-quit, quo profecto opere idest, postquam plenitudo fuerit imminuta, humores impetu fluentes alio retracti ad iacti morbi curationem accedere oportet. Praeterea feri non posis e videtur, ut materia iam cocta. sputarii