Exercitationes criticae in Aristophanem

1쪽

des Fur silichen symnasium s une der Realso hule

3쪽

Exercitationes criticae in Aristophanem.

qu0t vitia tam Arist0phanis quam 0mnin0 p0etarum 800ni00rum sabulae traxerint, per80narum n0tis sals0 deseriptis, nem0 n0n intelliget, qui quant0pere in hac re libri manu scripti fluctuent et quam mira persaepe sive singuli sive universi praebeant, in8peXerit. Ν0mina autem e0rum qui agunt, quum in nostris c0dicibus permultis l0cis, ubi indicanda erant, Vel temp0rum iniquitatu vel seribarum neglegentia pr0rsus 0missa sint, permulti8Π0Vam per80nam agere lin00la tantum indicetur, minimam in h00 genere c0dicum e88e auct0ritatem apparet.Τ) Qua d0 causa jure su0 h0mines critici in verbis pers0nis singulis distribuendis mult0 magis, quid cujusque l0ei sententia et ind0J08 p08tularet, quam quide0dicum fide c0nfirmatum esset, quaesiverunt. Hine quantum lucis fabulis Arist0phanis allatum sit, n0n fugit eum, qui pri0res fabularum editi0nes cum recenti0ribus e0mparat. Neque tamen etiamnunc desunt l0ei, qui quum per80narum Vices minu8 pr0babiles exhibeant et saeillima 0pera p0ssint sanari, medelam suam 110ndum nacti Sunt, n0n deSunt alii eju8dem generis, ubi quum certissima vestigia c0rruptelae ex8tent, quid p0eta scrip8erit, difficillimum est invenire. Iam ver0 singulos l000s, qui quum eju8m0di peccati8 depravati videantur, in integrum n0n restituti sunt, inspiciamUS. Pac. 268: )Bellum, cui dei 0mnium Graec0rum p0testat0m c0ncesserunt, Cyd0emum Ser UmAthenas misit, pistillum petitum, qu0 urbes Graecae pacis tam diu fastidi0890 c0ntererentur. TrygaeH8 Senex, quam maxim0 80llicitus, precatur, ut pereat ille, neve qu0d iu88us erat asserat. Sed h0e ips0 punct0 t0mp0ris servus revertitur. Versum, qui reditum ejus indicat, et libri 11188. et edit0res, quantum equidem vide0, 0mnes sic di8tinxerunt:

' es. Hamalierum Mnemos. ΙΙΙ. p. 27. 3 Edit. Theodori Berghii altera correctior. Lipsiae 1861.

4쪽

siquidom aliis l0eis, ubi eadem l0cuti0ne Arist0phanes utitur, simpliciter ejus est, qui quid ab alter0 appelletur, interr0gat ses. Ran. 312; Av. 49). Itaque dubit0 an

servus erum all0quatur pr0n0mine οττος, hic ver0, quum videat illum insecta re venientem, cum indignati0ne vel admirati0ne quaerat: τί εστιν; ου φερεις; Minime enim credi-dorim d0ctrinae ab Hamaher0 Mnem08. VI p. 212 pr0p08itae, nusquam d0minum a SerV0v000 ουτος appellari; cui n0n 80lum, quem vir d0etissimus mutavit Ran. 312, sed sitiam iisdem sabulae v. 479 0bstat. Et nimirum, quae tunc Athenis serv0rum c0ndicio erat,n0n p0terant eri familiaritatem e0rum vel ins0lentiam c0ntinere. - Ρ0test tamen h0el000 etiam ipsum pr0n0men Bell0 attribui, ut unius sint 0mnia: ουτος, τί εστιν, ου φερεις;

Lysistrata c0ngi0nem mulierum Atheniensium c0nv0cavit, quarum quum certa h0ra nulla adsit, feminarum levitatem vehementissime e0nqueritur. Tandem Cal0nice accedit. Incusatilla segnitiem mulierum, haec excusat m0ramque 110n culpae eis tribuendam esse pr0bare amica0 studet. Deinde ex8pectantes 80cias de c0nsili0 8u0 e0nsabulantur usque ad. V. 53. Sequentia vulg0 sic leguntur:

ἀλλ' onδε παραλουν ονδεμία γυνῆ πάρος, ουν ἐκ Σαλαριόνος. ΚΑΛ. ἀλz ἐκεῖναι r οἶδ' ὁτι ἐπὶ των κελήτων διαβεβήκασ' ὐρθριω. Haec pers0narum distributi0 Vere0r, ne n0n recta sit. Namque quum Cal0nice V. i5 sqq. Lysistratam vehementer ira c0mm0tam placare studuisset his verbis: αλλ ω φιλτάτη, ἡκουσι. χαλεπην τοι νυνογκων εξοιος κτλ. , n0n p0test eadem alter0 l000 amicam etiam magis exacerbare; exacerbantis autem Sunt illa: ου ναρ - πάλαι. Εg0 110n dubit0 Lysistratae hunc versum c0ntinuare, ita ut haec ipsa verba sua tanquam infirma c0rrigat, gravitate 00rum in majus aucta. - Sequente8 autem Versus du08, qui excusantis sunt n0n vituperantis, Cal0nicae attribuens t0tum locum

Mulieres, quae vestitu habituque virili in c0nti0nem iturae sunt, r0gati0nem latum ad p0pulum de administrati0ne reipublicast ad seminas desserenda, ut de via et rati0ne, qua efficienda esset res n0va atque inaudita, inter se c0ll0querentur, ante lucem c0nVenerHnt. Praxag0ra, cuju8 primariae sunt partes, exquirit, num accuratu omnia, quae inter eas nupere0nVenerant, pr0viderint. Prosert alia aliud, ut 0stendat, quant0pere ut viri quam simillima

5쪽

existeret, lab0raverit. Itaque dux mulierum, p08tquam audivit, etiam barbis 0mnes in- Structas esse, uv. 73 - 75: καὶ μην τά r'αλλ' νμῖν ορω πεπραγμενα. Λακωνικας γαρ εχετε καὶ βακτηρίας καὶ θαἰμάεια τανδρεῖα, καθάπερ ελαμεν. Neque ver0 mulieres desinunt 0peram Suam et Studium dem0118trare. Quarum onumer0 una, qu0d baculum ingenti magnitudine gerit, lepidi88ime c0llaudatur ses. v v. 76-8 l); altera, quae lanam Se attuli88e praedi eat, ut , πληροτριενης εκκλησίας ' lanifici0 0peram navaret, tanquam amen8 a Praxag0ra vituperatur svv. 82 - 88). Sed in libris niss.

0mnibus hic sententiarum ord0 turbatus est, inter v. 81 εἴπερ - δῆμον) et 82 ταυτί-rνα) sex versibus injectis his:

ηκκλησία εἰς et ν παρεσκευάσριεθα ημεῖς βαδίζειν, εξ εω γενησεται. I P. A. νὴ τον Λί', ἄστε δεῖ σε καταλαβεῖν ἔδρας

K0ctius quidem ) hunc ver8uum 0rdinem c0natus est ita tueri, ut censeat, mulierculam illam lanificii studi0sam, quae de lana carenda pr0tulisset, 0pp08uisse nimiae celeritati ejus, quae verbi8: νη τον Ar, - καταντικρυ ut Statim in c0ndi0nem se8tinarent, sua8isset. Neque enim in c0miti0, sed e0 ip80, qu0 pr0l0gus fabulae actu8 088et, l000 0peri Su0 muliebri eam v0lui880 studere. At hunc sententiarum nexum si p0eta v0luisset efficere, fieri n0np0terat, quin mulier altera auditis verbis 80diae quam maximam celeritatem c0mmendantis indignati0nem 08tenderet. In c0mitio, n011 00 qn0 c0ΠVenerant muliere8 l000, lanam carere illam v0luisse, sati8 arguere videntur v. 87 8q. ἰδου - εδεις quae verba nisi artifici0sissima

interpretati0ne n0n p08sunt sic aceipi, ut Vir de Arist0phane 0ptime meritus accepit. Haec quum ita sint, n0n dubit0, quin jure su0 Berghius et Meinekius versus supra allat0stransp0nend08 esse judicaverint. Num suum J0cum viri d0ctissimi iis restituterint dubit0. Primum enim illic quidem nullum vestigium lacunae ex8tat, imm0 apti88ime p08t ea, quae

g0ra : τουτου γε τοι κτλ. Simillima enim est viri illius impr0bissimi et mulierum c0ndici0. Deinde alibi lacunam mihi vide0r deprehendisse, versibus illis explendam. Praxag0rap08tquam vV. 87 8q. ἰδου γε κτλ. amentem illam mulierculam c0mpellavit, n0n p0terat statim pergere: ουκουν καλα ν κτλ. quum 11011 qu0d Ser0 ventura, sed qu0d lanifiei0 0mnium 00ul08 in 80 00nversura sit, illa vituperetur. At 0ptimus erit Sententiarum 0rd0, si verba

6쪽

αλλ' αγε, - εξ εω γενήσεται ante V. 89 ονκουν - του. ) , reliqu08 autem Versus du08 ante quattu0r ill08 p08it08 p08t v. 88 ordεν - εδει) inseruerimus. ) Qu0 lact0 t0tius l0di haec erit rati0: Ρ0stquam vidit Praxag0ra, mulier08 Virilem in m0dum 0rnatas e880, deinceps ea actura est, quae priu8quam in c0nti0nem Vir0rum cum 80cit 8 iret, agenda videbantur. 80d duae mulieres, ut erant cupidissimae prudentiae Suae verbis ext0llendae, m0ramus seiunt. Ingens baculum altera, altera lanam et calathum attulit. Illa cum aliqua irrisi0n0 laudatur, haec ut rati0nis expers et consilii repr0henditur. Tum Praxag0ram0net, cetera qu0que ab80lvenda e88e, dum a8tra c00lum distinguant. Prima enim luce c0nti0nem initium capturam, qu0 ne 80r0 Veniant, nexe a viris agn08cantur, Summ0 Studi00880 elab0randum. Nam nihil puriculi sibi imminere, si ipsae ante vir08 in c0miti0 c0nsederint barbis praeeipue ornatae. Hae quantum valeant Agyrrhii exempl0 00nfirmatur, qui quum antea mulier fuerit, nune utp0te barbatus rempublidam gerat. Denique Praxa-g0ra mulieres ip8a8 00 00118ili 0 in c0n 0nem esse ituras, ut, si fieri p088it, Summam reipublicae a viris 8ibi Vindicent, exp0nit. Iam Ver0 quaerenti, qu0m0d0 factum sit, ut versuum justus 0rd0 tant0p0r0 turbaretur mihi pr0batum est, temp0re vetust0 8cribae parum diligentis 0cul0s a versu 79: νῆ τὰν Λία κτλ. ad v. 89 0rdinem a me pr0p08itum respici0): νὴ τὰν Λ ωστε κτλ., cujH8 par est initium, ita aberra880, ut versus n0v0m medii int0rdiderunt. ) P0stea vero in margine hi adscripti, tum in ali 0 libr0 in J0dum alienum supp0siti sint. Qu0 saet0 h01110 Vetu8tus, quum vidi 88et, ordinem perversum e88e, abreptus emendandae sabulae Studi0, eum quem nunc libri mss. exhibent 0rdinem c0nstituerit.

Libri mss. hanc per80narum distributi inem praebent:

' σε igitur v. 103 νὴ τον-εδρας) n0Π c0rruptum esse censeo; c0ntra pro εδρας Vere0r ne reStituendus sit numerus singulari S εδραν. ) Hujus generis peccata, qu0t traxerint libri mss. satis n0tum est; liceat tamen ex Aristophanis fabulis pauca quaedam exempla asserre. Eq. versum 414 R pr0pter par versus pr0ximi initium

0misit. Eq. 963 Sq. pro: μολγον γενεσθαι δεῖ σε. - καν γε τουτωί, ψωλον γενεσθω δεῖ σε του μυρρινου unum Versum eXhibet Μ: μολγον γενωθω δει σε μεχρι του μυρρινου. Simillima

est ratio Eq. vv. 1282 sq. in libris NMI BU L Eq. v v. 1155 - 1157 in c0d. Μ pr0pter parem exitum versus antecedentis interciderunt. Item Eq. vv. 1320 - 1323 0missi sunt Γλ, quum Versus superi0r in e0 quidem libro, quem reddidit auctor illius codicis . parem exitum exhiberet, atque V. 1323 υθηνος); eandem ob causam Eq. vv. 1324 - 27 extrusi sunt in A, extrusi 0lim erant pr0pter par initium du0rum Versuum in aliqu0 codice Eq. xv. 336 sq. , unde accidit, ut c0d. M vv. 336-339h0c ordine exhibeat: 338. 339. 337. 336; item Eq. v. 727 in libris I APDis fals0 post v. 729 p0situs est. Quibus exemplis addo Av. 40 sq. 59. Nub. 114. 1100; Pac. 89T; Plui. 712; Eq. 122. 143. 190.

7쪽

Apparet vices per80narum 110n integras esse. Iure su0 Bergilius, Mein0kiu8, Din-d0rsius Ρ0et. Seen. Graeci. Lips. 18673 ' verba: ου σου r, ωλεθρε, δεόμενος ουδεν Vetulae, in8equentia: νὴ AP, ω φωνυλλα σου, ad 0lescentulae tribuerunt, quum φωνυλλα n0n Ρ088it puella appellari. Hae aut0m emendati0ne pr0rsi18 1100088aria recepta, fieri n0n p0terat, quin etiam plura mutarentur. Itaque Mein0kius et Dind0rsus initium versus 934: οδὶ γαρ αντος εστιν puellae dederunt, V. 936: δειζει - απερχομαι juvenculae e0ntinuaverunt. Sud gravius t0tum l00Umc0rruptum e880, quam qui emendati0ne tam facili restituatur, Bergkius cen8uit. Qu0d jure 800 virum d0etissimum judieasse, ut intellegatur, 11000880 0st, in antecedentia qu0que diligentius inquiramus. Α versu igitur 893 usque ad v. 923 anus illa et puella, quarum

τρόπον τάλαινα κνησιας

aut οὐραν c0rruptum aut cum Berghio faciendum esse, statuit. Sed ne argumentum quidem

' cf. etiam Velsenum: obserV. crit. in Arist. p. 15.*ὶ cf. Κ0ehium in Flecheis. Annal. Suppl. III. p. 287.

8쪽

t0tius 10 i 00nsiliumque p00tae vulgatam per80narum distributi0nem tueri videntur. Nam quum juveneula v. 887 se cum vetula certamen canendi inituram cf. ἀντ* μαψ dixisset, ade0que eam sacetiis vinceret, ut pr0r8us imp0tem anum sui videamus, n011 p0terat Arist0phane8 rem sic in8tituere, ut pri0r puella canere desineret. Quae cum ita sint, Berghi0 n0n dubit0 ita assentiri, ut Uv. 921 - 923 puellae vindicand08 esse et ipse censeam. - Iam Ver0 ad diverbii versus, unde haed disputati0 0rta est, redeamus. In his quid sibi vellent verba vetulae s v. 926): ονκοον ἐπ ἐκφοραν γε 80il. nem0 ad me prius quam ad te veniet)0bscurum est. Nam Sive de m0rtu0 esserend0 sive, qu0d sch0liasta suasit, de muneribus amat0ri datis v000m ἐκφοράν accipis, futilia illa et pr0rsus n0n serenda sunt. Deinden0n Vide0, qu0 jure Vu. 928 8q. puella dicat, fucum sibi aemulae m0lestum futurum. Ρ0strem0 etiam uv. 930 sq. 110n exigua difficultate lab0rare mihi persuasum est. Quid enim Verba: θως αδω προς ἐμαυτὴν Εὐγενει τοὐμω φίλω , qu0 pact0 cum interr0gati0ne antecedente: σου δε τί διακυπτεις; c0nveniunt 3 Ρ0tius pri0ri illi: τί μοι διαλεγει; re8p0ndent, Sicut Aeli. 11 14 Dicae0p0lis, c0mpellanti eum Lamach0, qu0d secum c0lla quatur, re8p0ndet: ονκ αλδ θω χω παις ερίωμεν πάλαι. Ut brevi, n0n dubit0, quin hic l0eus t0t vitiis adspersus sit, qu0t praeter eum pauci vel nullus 110n 80lum hujus sed omnium Arist0phanis sabularum; qu0d temp0re antiqu0sactum e880 per8picuum est. Ortam autem esse ejusm0ds depravati0nem, p08tquam aliqu0t versus aliunde irrep80runt, h0minis aliqujus veteris studi0 emendandi, mihi perSuasi, c0mparans cum h00 vexatissim0 alterum Ecclesiagusarum l0dum. Uv. 1030 8qq. juVenis, qui puellam aditurus a vetula illa retentus 08t, quum intellexerit, Se n0n missum iri a muliere

libidin0sa, haec eam jubet pr0videre:

υποστορεσαί νυν πρωτα τῆς οριγανου καὶ κληριαν υποθου συγκλασασα τετταρα και ταινίωσαι καὶ παραγου τας ληκτίνους υδατος 1ε καταθου τουστρακον προ τῆς θνρας

Luctum igitur funebrem ex0rnare ceteraque, quae m0ris erant apud Graec08, quum c0rp0ra m0rtU0rum pr090nerentur, apparare juvenis anum jubet. Excipiunt autem illa hi

AN. νη τὰν Λ , ἐνπερ η γε που των κηρίνων. Ludit p00ta in similitudine v0cum στεφανη i. e. D0ntis redimiculum et στεφανος i. e. 00r0lla; κηρινοι nutem στεφανοι m0rtU0rum 0rnamentum Videntur signifieare, quales etiam Artemid0r0 Onir0er. I, 77 Τ) c0mmem0rantur. Iam ver0 quam maximam admirati0nem mihi m0vet, qu0d vetula acerbissimam irri8i0nem, qua senectutem ejus et infirmitatem juvenis carpit, tam aequ0 sert anim0, ut nullam vel indignati0nem vel admirati0nem 08tendat. Huc accedit, qu0d resp0nsum ejus in 00 Sententiarum ordine, quem Vulgata' cf. Meineh. Vindic. Arist0ph. p. 64; aliter de h0c loco judicavit Κ0chius Flecheis. Annal. Suppl. III. p. 285.

9쪽

τι; - ψιι ιυλον excipiuntur Versu 1034: ή μὴν - εμοι. media Verba: καινον ν, ω σαπρα-

λενοι n0n dubit0 quin c0rrupta sint; qu0m0d0 sanari p088int nesci0. Quaeritur, qu0m0d0vv. 924-936, his quatu0r l000 suo rem0tis, restituendi sint. Nam per80narum Vices a Bergki0 pr0p0sitas pr0bari n0n p0880 V. 932 arguit, qu0d quum V0cabulum Γερης pr0culdubi0 senectutem vetulae irrideat, t0tus versus 80li juvenculae c0nvenit. V. 930 c0rruptum esse supra indicavi; Verba τι μοι - διακυπτεις; uni sive vetulae sive juveneulae tribuenda 8unt. Quamquam, ut vulg0 leguntur, n0n p088unt uni dari. I 0rtasse scripsit p00ta:

τωμω φιλω. V V. 924 - 25 p0st V. 931 c0ll0caverim, unde succ08serint in eum quem nunc tenent l0cum, ne praep0siti0ni επι v. 926 dee88et, qu0 p088et spectare. V. 932 injectus sit, qu0 pertinerent verba: δειξει νε καὶ σοι. λ) T0tum igitur J0cum olim hunc fuisse existim0:PP.M. τι μοι διαλεγει, τι δε συ διακυπτεις; γ) NE AN. εrως

Ρae. 38 - 50. Ut h0c Ecclesiagusarum l0e0 et p0r80narum n0tas perversas et Versuum ordinem depravatum et additamentum a p00ta alienum insertum esse mihi persuasi, sic in Pacisqu0que pr0l0g0 et sal 8as personarum vices et versum spurium inde natum mihi vid00r deprehendisse. Qu0d ut reete intellegatur, primum videamus, qu0m0d0 ex0rdium sabulae institutum sit. Induxit igitur p00ta du0s serv0s, qu0rum alter placentam laeti dissimam Sterc0re parat, alter scarabae0 ingenti et quam edacissim0 assert c0medendam. M0x taedet illum neg0lii turpissimi; itaque ne plures etiam placentas pinsat recusat, qu0d Sentinae 0d0rem n0n amplius p0ssit ferre. Cui hic resp0ndens, ip8am Sentinam se Scarabae0 ap-p08iturum, scena discedit. Tum collega, p08tquam 80rtem suam mi8errimam c0nque8tUS est, janua stabuli vel specus, ubi degebat m0nstrum, paulisper patefacta, quum RVide Scarabaeum stercus dev0rantem videat, figuram m0tusque bestiae spectat0ribus describit.' de ejusm0di additamentis es. Leuischium Philol. Suppl. Ι, p. 121 sqq. et C0betum Mnem08. VI, p. 27 sq.

10쪽

Haec autem excipiunt inde a V. 38 ea, quae ut intacta c0rruptelis existimem, n0n p08sum a me impetrare. Ver8Π8, nullis per80narum n0tis adjectis, hi sunt:

refellere inania illa; neque p0terant uv. 50 sqq. alii pers0nae attribui. Versus autem 41 et ipse mult0 est eleganti0r, si uni attribuatur ita, ut secum ille rem n0vissimam reputans ex Semet ip80 quaerat: του γάρ εστ; et p0stquam aliquamdiu eam perpendit re8p0ndeat: ουκ ε oπως κτὶ Iam Ver0 cuinam videtur quum 0mnin0 artis legibus tum Arist0phanis ingeni0 c0nVenire, qu0d nulla necessitate coactus p00ta, quem m0d0 v. 18) rem0vit de Scella, eum primum reducat pauca quaedam pr0nuntiaturum, quae aptius alteri Serv0 p0terantc0ntinuari, deinde rursus rem0veat versu Sententiarum 0rdinem et nexum quam maxime ine0mm0de perturbante 3 An quisquam negaverit v000s: εria δε κτλ. v. 50 mult0 elegantius opp0ni speetat0rum illis c0mmentis uv. 43 - 49 exp0sitis, quam verbis servi iterum di8-

cedentis 3 Quid qu0d in Equitibus uv. 40-72, quum c0nsilium sabulae p08tularet, Hi