장음표시 사용
11쪽
iudicaturi. Sed quidnam sibi vult statim in libri principio hoc scribens, breuem esse
vitam, si ad artis magnitudinem conferaturΘNam dc hoc ipsum indagare ab initio propo eramus. Sunt enim nonnulli qui , Volunt id egisse Hippocratem, exhortandi
homines gratia ad artem grauiter exercC-dam. Nonnulli contra , dehortandi causa. Quidam vero ad hunc finem, ut experiretur atque discerneret eos qui grauiter, & IO eos qui secus, arte essent exercitaturi. Alij autem volunt ipsum cauam attulisse , ob qua Oportuit scribere cometationes. Valida adiiciunt,aphoristicas. Quida vero hoc sermone voluot ipsum caulas assignasse psopicy quas haec ars sit coniecturalis.Alij aute ex quot causis cotingat medicos suo fine frustrari.Hi igitur, ut a postremis incipiam,mihi omnino videtur nihil consonu dicere. Qui enim hoc esset sapies inuentu, λοaut dignu Hippo. senteria, statilia circa initia operis docere, vel op ars quaeda coniecturalis sit medicina, vel quod eius frustramur fine,siue hoc fiat ex nobisipsis,sive ex magnitudine artisὶ Sed & verba illa:Necs' 2IIum opstrier prariare se ipsum opportAn cietem 'Vru, Ο dentes, re exteri AE:
couariu omnino demonstrant. Haec enim
omnia illi magis scribere c5 uenit,qui pxo sile
12쪽
fiteatur omnia, quae in libro continentur, esse vera: quam qui fateatur ob plurimas causas no sortiri finem. Neq; enim dixisset, ortet aut ed post illa verba, ,ra bre
alia subiunxisti: . Et medicus ipse etia delinquit,& aegri,& eoru ministri .Sed neque illi qui aiunt voluisse ipsum auertere a stadio medicinae,cum dicat vitam esse breuc, artem vero longam:videntur mihi conuenientia dicere. Na extremae foret demetiae simul scribere comentationes, & tradere
posteritati ad vitae utilitalc,& simul ab ini- IJ tio no solum a legedo atq, discudo ea,quet scripseris, dehortari: sed ab arte unitaersa, cuius doctrina profitearis,ab alaenare. Qui vero at ut voluisse ipsum holes ad arte im- pusiori studio capessenda excitare neq; e , a. nim aliter pol tota tepore breui, cu sit imgo, perdisci ii etsi aliquid veri dicut:no ta- me mihi videtur vel viri sentctia dignit,ves iis quae in libro scributur, procum iu congrues satis ostedere:sicuri neqi quicuq; ara bitratur hoc genus sermonis suisse ab Hippocrate usurpatii tentandi gratia illos qui ad arte accedri. Veru enim est,quod etia a Platone dicitur, hac maxime via pericula
fieri illorum animi, qui quamuis arte suntia s
13쪽
Percepturi, si magnam atque difficile esse eius perceptione oste damus. At hoc haud quaquam per libria, sed per mutuos sermones agitur. Neque mihi cogruens videtur praesenti commemorationi: siquide prooe Fmium oportet iis,quae sunt in libro scribe da,consentaneum esse.Nisi sorte quis sentiat, omnium libroru primos esse legedosophorismos, atque ideo in prooemio commentationis commune fecisse de uniuersa I P arte sermonem: per hunc volentem ostendere, no posse via laqueque pro suo arbitrio artem discere medicinalem, quae longa sit, sed illos tantum quibus suppetat tempus ad discendum, & sit natura ad hoc aptior. Is Quod si omnino probabile appareat, hac totius artis communem esse pr fationem: neque illi sunt reprehendendi, qui aiunt Hippocratem causam assignasse,ob quam comentati aes scribere oporteat. Fecit au- 2otem in libro qui caedi λον inscribitur, omnium lectionum commune prooemiri, quemadmodum in eiusdem libri expositione fuit a nobis ostensum Quicunque igitur vel doctrinae modi, vel omnino c5- 1smentationum necessitatis volunt causam
in prooemio assignari: mihi videtur eorum sententia praeserenda. Nam forma doctrinae aphoristica quae omnes rei proprieta
14쪽
ies quam breuissimis verbis circunscribit. est illis utilissima,qui volunt breui tepore artem docere longam. Atq: hoc Omnino, videlicet scribere commentationes, ob id
1 quod vita sit breuis, si ad artis magnitudinem conseratur, summa habet prς omnibus aliis rationem. Nemo enim nostrum
susticiat ad artem simul & costituendam,&absoluendam : sed satis videri debet, si1o quae multorum annoru spatio priores inuenerint, posteri accipientes, atque his addentes aliquid, illam aliqua do compleant atque perΠciat. Vel enim propter istorum alterum, Vel propter utruque, mihi videtur tali esse usus prooemio, ac si ita scripsisset, Quonia artis magnitudo vita excedit ho- minis, adeo ut ab homine quant uuis diligenti inc laborioso non possit& inchoari,& ad sin si usque perduci: propterea operae. io praeciu est, quae quisque cognouit, ea mandare literis, & tradere posteritati comentationes, quae reru docendarum naturamo a ne diligenter ac cito,& sermone dilucido interpretentur. Quod vero ars longa*J sit, verba haec quς subsequutur, ostendunt
Occoso praeceps, experimetum veri periculo sis, uictu aute- d, cile. Quasi ita dixerit: Vita breuis, ars vero longa quonia occasio praeceps, & experimentu periculosum
15쪽
& iudicium dissicile.Propter hoc enim Mars longa,quoniam occasio agcdorum in f δxibo nil dmodu praeceps,hoc est angustisse sima,&t fere mometanea. Et praetera quu,..., sint ὸuo uastrumcta per quae remedia in- si. Donis v niutur,ratio scilicetra expetientia:hlaesimi ,ὰ 'Ridum est periculosa,ratio vero difficilis oris. hoc est, non facilior altera cognitu. Vera aute esse quae dici tur,no est difficile pau-
cis ostendere. Occasio enim praeceps est Iol δiης propter materiae flux si: dico au em cor-T 'pus,quod continue fluit,& monacto tepoνεχ s ris transmutatur. Experimetum autem &γλην ro ipsum periculosia,materiae ratione. Neq; ter γ' enim lateres,lutu,ligna,lapides,tegulae,& IIt ma' coria,ita artis medicinalis, sicuti aliarum terium. materia sunt: in quibus multis modis impune licet experiri,& circa materia exercitari,& in omni theorematii meditatione
versari:quod in lignis fabri lignarii faciut Loin coriis coriarii. Ligna enim dc corium si male tractado destruxeris, nullum exinde periculta. In corpore aure humano illa experiri quae no sunt ex perientia coprobatano est citra periculum, cdm mala experictia ad totius animalis interitu terminetur Quinetiam iudicium, est aute ratio ipsa iudicium, quonia per ea, quae sunt facien
da,iudicantur dissicile est: erum inquam iudi
16쪽
iudicium seu vera ratio non facilὁ inuenitur: quod multitudo sectarii & opinionum in arte ostendit medicinali. Neque, enim si veritas esset inuentu facilis, tot ac tanti viri qui illa perquisiertit, unqua fuissent in tam cotrariis sectas dispartiti. Empiricis vero no videtur ratio dicil iudiciti, sed illorum quae per experientiam in uetat o Dere,auxiliorum diiudicatio.Nam, ut verum fateamur, haec dissicilis est , & propὰ inexplorata, quando multa remedia adhibita fuerunt aegrotanti, & aliquod illoruin causa fuisse dicatur, ut aeger vel melius se habeat,vel deterius: quem si sortὰ con- in tigerit bene dormisse,deinde vinctu fuiste& postea emplastrum adhibuisse, deinde clysterem,vel spon taneam habuisse ventris deiectionε,& deinde comedisse, M tadio les assumpsisse cibos,& post haec omnia sensiste iuvamen vel detrimentu: no facile dictu est, quidna eorum,quae circa ipsum facta sunt, aut iuuerit, aut nocuerit. His igitur ex causis omnibus iudiciu perdissi- a J cile est. Iam igitur sermone totu uno capite colligamus.Ars side toga fit, si ea unius
hominis vita metiamur.Expedit aut relinquere posteris comutatiOes, praesertim co
17쪽
ad illa quae didicerimus, memoria retinenda,vel si forte obliuio interciderit, ad memoria reuocanda utilissimus est: Cusonat autem his & verba sequentia. Na ut qui- prooemiu secerit ad cometatione,& ad ea squae in ipsia scribenda erant) conuenieter subinferens, haec protulit verba: n silum oportetprassare ipsa m ovor una scientem
sed&a ermes Mundotes Sexterno. Siquis io inquit aliqua do diiudicaturus est,quae in hoc libro scribsitur,quantu habeant veritatis,no solum se ipsum praestare debet opportuna faciete,& nihil,quod aegro possit c 5ducere,praetermittente: sed Lipse aeger Isparere medico debet,&in nullo proprie indulgere voluptati ministri etia idonei assi
deat,oportet & ut exteriora omnia adsint
apparata. Na propter illa plerunq: vel pretcognitionem, vel curatione,Vel utraq: in- roterrupi contingit.Exteriora autem silit habitationes idoneae,vel turbaru plenae, vel omni turba vacantes,& praeterea quae nuciantur aut agiitur,quae ira, tristitiam,aut
alique alium affectum infligut aegrotantias sicuti &illa quae soporem nocturnum abrumpunt aliquando quae infinita possunt contingere.Si igitur, inquit,haec omnia be. ne & recte se ii abuerint,nihil eorsi quae in hoc libro scributur,falsum disse inuenietur
18쪽
Non desualitate eorti quae euacuantur sermo ipsi est,ut non ulli iunt arbitrati, sed de qualitate tantia,ut manifestant duo verba qualia scilicet,& q--Nam in iis quae sp5 te sint evacuationibus' ita dixit: Si qualia oportet prergara purgentur: confert, leuiter Frui. In aliis vero quae a medico :Ss
q alii fieri Abset, notat. Atqui potuisset di
19쪽
si quantum purgari oportet, purgetur;&rursus: Si tanta fiat,quata debet fieri. Hoc idem osteditur 5 ex verbo pu rr.Neque enim simpliciter dixit. Si qualia oportet euacuari: sed,Si qualia vcrrer turgari. Est saure purgat O , humorti qui sua qualitate molestant,euacuatio. In his itaq; multi delinquunt expositores,qui neq; verba neq; hominis mente recte percipiti t. Adhuc autem magis peccant cu vasoru inanitione io alii pro inedia accipiunt, alii pro venae sectioe.Hippocrates siqui de omne euacuatione solet ab euentu nominare vasorum inanitionc quonia in omnibus euacuationibus contingit vasa inaniri. Scrmo igitur Isnue ipsi est de qualitate eoru quae euacuatur. Sicuti aute semper adhortatur, ut quae recte a natura fiunt,etia in artis operibus medicus imitetur: sic & nuc ide agit,aspotinis euacuationibus sua exorsus Oratio. ionem: in quibus si qualia oportet purgari purgetur: hoc est ea quae corpus infestatico fert,&leuiter feriat. Quod si alioru fiat
evacuatio,&no eoru quae corpora nostra molestant,contrariu euenit: neq: enim co riseri, & grauiter ferui aegrotantes. Eodem pariter modo, si medicus moliatur aliqua
sacere euacuatione, eoru esto quae corpora nostra molestant, que admodu& in aliis locis
20쪽
Iocis humore noxium praecipit euacuari, neq: alterum illi in euacuatione praeserri. Si igitur pituita superabudet hac omnino oportet euacuare: flaua aut e bile vel atraue infestare, abstinendum est a pituita,&bile 'infestate euacuandum.Sic & si humor sanguineus in corpore modum excesserit, saguine euacuari oportet, sicuti &serosam eius parte,si haec fuerit sta perabundas .Haio more aute sipabundatem, ex colore debemus coiectare, nisi aliqui forte, in prosun dum recesserint. Color enim similis efflorescit humoribus,nisi intro refluxerint. In iis ergo pcipuc qui retrocesserat,&u5 sue qua portione B totu corpus diffusi,oportet,inspicere regionem & anni tempus, α
aetate:& morbos in quibus conueniat,aut no: hoc est in quibus coueniat 3 ut no talis vel talis humoris facere euacuatione .Haio bet enim & Vnusquis': humor in corpore superexcedens indicia propria de quibus deinceps plenius dicemus. Persectae tamegratia cognitionis,inspicere Oportet tem
pus anni quod praeses est& regione inquaiue degut aegrotaxes,&eorsi aetate,& speciem aegritudinis Sint evim si ita c5tigerit, flauet bilis in corpore ab udatis indicia,simul cuipsis inspici cdu erit, si tempus, est aestiuia, L locus e calidus, si aeger in aetatis vigore