Philippi Bonamicii De claris Pontificiarum epistolarum scriptoribus ad Clementem 14. Pont. max

201쪽

16a' BONA HICII DE PONTIFIC. ut ait Bartholomaeus Facius) Felicis Pse do . Pontificis Eugenii, ac deinde Nicolai , a Friderico Imperatore Romanorum in Secret rium , s Consiliarium receptus ect . Calli tus Tertius eum Cardinalem creavit ann. sal. I4ς6. quo facto magnam ab Alphonta Aragoniae Rege, ab Imperatore, ceterisque Germaniae Principibus gratiam inivit. Ponti sex eligitur anno 14s8. statimque de bello Turcis inserendo cogitat. Huic tanto bello, quod magnis impensis, magnisque laboribus compararat, ut interesset ipse , dc praeesset, Anconam profectus, ibi diem su.

premum obiit ann. I 64. Poeta, Orator ,

Philosophus , Theologus insignis fuit, mutitaque scripsit, quae ab eruditis hominibus collaudantur; videlicet Epigrammata nou- nulla : de potestate Concilii Basilienses : de Oim tu Nili: de sudio Venandi: de Fato: de Pra- sentia Dei: de Hars Bohemorum : de Insia

tutione artis Grammatice : Hi toriam Boh micam : Orationes triginta γ duas ad Reges ct Principes: de Oade Uniυersalis E clesia: de Erratis Basileensium: de Defensione Poetices : de dictis, ex factis clarorum Virorum ad Alpiansum Regem: Cosmuraphia: de pravis Mulieribus: remedium amoris : DL solas cte. Floridus tamen Sabinus ita de eo scriptum reliquit: In hinoria es nonnullis

202쪽

Εprs To L. SCRIPTORIBU sex recentioribus ordine pmponendus, Orator argutus , vehemens , candidus , Poeta itidem nouvulgaris . Pii Secundi vitam conscripsit Ioannes Antonius Campanus , quae edita est Diar. 3. Rerum Italicarum pari. a. pag, 97o.

IOANNES TORTELLIUS.

Ioannes Tortellius, patria Arretinus, ob

praeclaram doctrinam inter Apostolicos Cubicularios , Subdiaconos, ac Secretarios a Nicolao Pontifice adscitus est: quem etiam Aneas Syrusus de Eur a cap. 8. ait consiliorum , & curarum Pontificis omnium participem fuisse. Scripsit Commentariorum de . Orthographia dictionum e Gracis tractarum opus, ac Nicolao Pont. Max. dedicavit ;quod opus prodiit primum Venetiis an. IMI. Laurentius Valla summa cum laude hominem appellat Praefat. in Libros Elegantiarum . Habuit ab eodem Pont. Nicolao, cui apinprime carus fuit, Praesecturam Bibliothreae Vaticanae. Philelphus hujus rei testis est ea. epistola , quae scripta est ad Leodrisium Cria bellium , de in qua dolet, eandem Bibli

thecam antea fuisse laedum in modum exispilatam . Vide Volaterranum lib. a I. Anthril.

203쪽

FRANCISCUS PHILELPHUS. FRanciscus Philelphus Tolentinas, Chry

solorae Byrantini auditor , & gener,& graecarum , latinarumque literarum apud Venetos, Florentinos, Senenses, Bononienses, Mediolanenses doctor eximius, quum Romam sorte venisset , Neapolim prosecturus, neque Pontificem adire Cogitaret, . a Petro Nocetano ad Nicolaum adducitur; a quo benigne exceptus , aureis nummis quingentis donatus est , & in Secretariorum Apostolicorum numerum honoris caussa relatus . Extat ejus epistola ad Nicolaum

Areimboldum data id. Sept. I s3. hujus rei testis: Hasee ad Te literas dedi ex Tolentino, unde pUt Oftiduum arripiam ad vos iter tumquesribus insegnibus, ct poetica laurea Omnatus , tum Secretarius Apostolicus M. Huie Phile ho promiserat Nicolaus ades in Urbe Roma pulcherrimas, lautiissimum praedium in Agro Romano , quia satis set ad opipare, ct pro dignitate alandam univem

sam familiam , praeterea aureorum nummum decem millia , qua deponerentur apud quem Ffilelphus ex omnibus mensarium dei

gisset, qua illi continuo numerarentur , si duo illa

204쪽

illa earmina Homeri , Iliada , atque Ulisseam latine reddidisset . At nunc immanes hi su tus si Deo placet) in musicorum greges

fiunt, atque oblectamenta otiosorum .

LAURENTIUS VALLA.DE Laurentio Valla , qui Romae natus

origine Placentinus fuit, hoc accepimus ex Codice quodam Vaticano , qui a Dominico Georgio, quem saepe antea Commemoravimus , in appendice Monument rum ad vitam Nicolai Quinti affertur: IIIum fuisse inter Grammaticos atatis sua exquisitum, est diligentem adeo, ut unicus fere puritatis latina observator vellet censeri: multis in Urbibus Italia Rhetoricam , ac Gram maricam docuisse , Genua, Pupia , Mediolani, Neapoli, ubi propter contentionem ortam inter

ipsum , ct Bartholomaeum Fatium Spediensem, qui Antonii Panormita fovebatur patrocinio , sub Alphons Aragonum, ae Siclorum Rege diutius esse non potuisse; ob quam aemulationem Romam ad Nicolaum Pontifeem accesssse, o quo quum propter alia , tum propter et gantiarum , quem scripsit, librum honese exceptum fuisse , est muneribus donatum amplis, inter qua vicio SCRIPTORIAE APOST LICAE. Ob Thucydidem ex Graeco latinunt factum a Nicolao quingentos aureos accepisse:

205쪽

166 BONA MICII DE PONTIFIC. Fui17. et eum omnibus non agrestem , neque inhumanam contentionem, praeterquam cum P

gio Florentino , in quem InSectivam rescripsim: Summe omnium sintilianum amavisse, eumque etiam Ciceroni anteposuisse vides dignam Grammatico sententiam l) Canonicum factum esse Ecclesie Lateranensis : Denique studiosum fuisse , ct Iingua veteris Iatina defensorem: Ita gigerinus Abbas in eodem Od. Hunc t men non ita eleganter scripsi se testantur non Pauci; & Iovius ait, res Ferdinandi ab eo Perinde esse conscriptas, quasi auctor non fuisset libri Elegantiarum. De eo mortuo dictum est, quod apud in seros jam amplius Non audet Pluto verba Iatina loqui.

GEORGIUS TRAPEZUNTIUS.

GEorgium Trapezuntium in Secretariorum

Apostolicorum numerum a Nicolao V. relatum fuisse narrant Aneas Sylvius de Europa cap. ς8. 8c Volaterranus Commenta r. lib.2I.

pag- 497. Multa e graeco in latinum vertit, eodem jubente Pontifice, cui omnino quidem non satisfecit. Quae de liberalitate Nicolai erga Georgium commemorantur in Dialogo . ea scripta reliquit Angelus Colotius in quibusdam Adversariis, quae in Vaticana Bibliotheca adservantur . Ceterum Franciscus

206쪽

Εν Is To L. SCRIPTORIBUS I 67ciscus Barbarus hominem magnopere collaudat : non ita plerique alii . At Leo Al- latius in matriba de Georgiis I. lib. seq. de latinis illius versionibus sermonem instituens quid in his laude , quidve reprehensione dignum sit, docet. Nemini autem dubium

est, quin Trapezuntius homo fuerit natura importunus, dissicilis, & iracundus adeo , ut palam in Theatro Pompeii, in conVe tu omnium Collegarum, Poggium Verberibus a Georgio male multatum narret Iovius . Quod certe Laurentius Valla in sua Invectiva Poggio exprobravit. Quare non mirum est , si Pontifice a se abalienato , ad Alphonium Regem Neapolim se contulerit; unde rediens , & Pontifici a Phulelpho reconciliatus , Romae tandem d

cessit an. sal. MCCCCLXXxv. , quum vixisset

annos XC. sepultusque est in Templo s. Mariae ad Minervam . Christianus Fridericus Boernerius in libello satis erudito, quem de doctis hominibus Gracis in Italia literarum Graearum instavratoribus Lipsiae edidit anno CIOIocCL. hos Epitaphii ejus versiculos affert: Hae urna Trapezuntii quiescunt

Georgii ossa , parum diis amici, Suod acri, ct nimium precari lingua Platonem, Superis parem, petivit.

207쪽

168 BONA ΜICII DE PONTIFIC. Qui tamen versiculi non extant in sepulchro , cujus inscriptionem praeter nomen Trapezuntii, totam esse vetustate attritam Leo Allatius narrat.

LUCENSIS CARD.

IAcobus Ammannatus, Cardinalis Papiensis

dictus, Lucae natus obscuris parentibus sed mente bona praeditus Romam venit Nicolao V. Pont , & Card. Firmano primum fuit ab epustolis : deinde factus est Secretarius Apostolicus a Callixto III., sed aut nullo', aut tam tenui stipendio, ut ipse ante Pontificatum Pii Secundi in sua quadam epistola fateatur, vix ,& ne vix quidem habuisse , unde tonderetur . A Pio Secundo Pontifice summa omnia est assequutus , quae in Dialogo commemorantur ἔ idque quatuor annorum spatio . Multa scripsit tum ligata , tum soluta oratione ν ζ Commentarios praesertim , & Epistolas vere plenas Senatoriae cujusdam & libertatis, &dignitatis . De Commentariis autem satis sit

judicium Iacobi Minutoli Lucensis perdinstihominis afferre, quod in epistola quadam sua ad Iacobum Volaterranum pronunciavit :Fremant omnes licet, dieam quod sentis , unum

fuisse Pupiensem nosra aetate, a quo hinoria ascribi,

208쪽

Εν Is To L. SCRIPTORIBUS 169scribi, expotuerit, ct debuerit. Paucis annis , antequam moreretur, etiam Episcopa tu Lucensi a uetus est. Vixit annos s7.& mora

tuus est in oppido Laurento apud vulsinienses die x. Sep. anno sal. 149'. quod ab ignobili Piceno medico potionem acceperat, quae illum occidit miserandum in modum ; sepultus est in Templo s. Augustini. Nunc in atrio Coenobii Augustiniani sepulchrum ejus extat , quo sepulchro haec incisa inscriptio legitur a

Luca ortu, Sena Iege fuit mihi Patria; nomen Dum taxi 'acilus , mens bona pro genere. Papa Pius sedem Pupiensem detulit, idem

Cardineo ornavit munere , gente , domo.

Vivite qui legitis: calesia quaerite : nostra me tandem in cineres gloria tota redit. Cardinalis testamento caverat, ut prope s

pulchrum Pii Pontificis sepeliretur . Hoc testamentum Sirius IV. irritum fecit, jussitique Cardinalem in Augustiniano Templo , ut diximus , sepeliri . Gare deminutum E- Pigramma fuit, abrasique hi duo versiculi , qui ante extremum Distichon ponendi erant. uem colui Civens non linquo mortuus: HiesumsEt prope sancta Patris Filius ossa cubo . Prope sepulchrum Iacobi Cardin. extat eodem in atrio alterum , quod ille Matri suae

209쪽

rro BONA MICII DE PONTIFIC. ponendum curavit , & in quo versiculos

hosce suos incidi jussit. Viva Deo , defuncta mibi, Constantia Mater, auos posui hic ei Os , qua monumenta Tibi, ultima sunt Fili Pupienses munera : Tesor, Defuncta , ct viva , quod potui, id tribui. Vitam Cardinalis Ammannati conscripsit Iacobus Volaterranus, qui ei suit ab epistolis: nec non V. Cl. Sebastianus Pauli Lucensis Congreg. Matris Dei Clericus Regularis in Disquisitione hisoriea de Patria, ct rebus gesti Iacobi Ammannati, quae etrusco sermone coscripta Lucae prodiit an. sal. Iraa.

GAsPAR VERONENSI s. GAspar Veronensis a Callixto Tertio in

Secretariorum Apostolicorum ordinem adscitus est; id quod ipse testatur in vita Pauli Secundi ab eodem conscripta . Muratorius vir sane ipse clarus in Praef. in vitam ejusdem Fontiscis p. a. t. 3. Rerum ItaID. p .gin.Io23. Gasparem appellat virum obscuri n minis . At contra dinissimus vir Scipio MaLisus Ilib. 3. de Scriptoribus Veronensibus homunem magnopere collaudat. Praeceptor fuit Rhoderici Cardinalis Borgiae, ejus, qui P stea Ponti sex fuit, de cujus minus grato erga se animo conqueritur. Sic enim scruptum

210쪽

ptum reliquit: me scilicet Cardinalis Borgia in benemeritos gratiissimus pernoscitur , prater quam GaDarem Heronensem , quem sape negligere videtur, ct parvi facere, qua

in re non parum a recta via recedit. At Carisdinalem Papiensem nostrum laudat, quod curaverit , ut Pius Secundus, apud quem ille auctoritate, & gratia valebat plurimum, sibi publice docendi munus daret, annuo Centum nummum aureorum stipendio decreto . Ait enim : Gratissimus in amicos veteres Iacobus Ammannatus , praesertim in Gaseparem Veronensem , eum ambo Callisti Tertii Secretarii fuissent, ct summa benevolentia juncti, curavit, ut publice conductus . Gasparaureos centum quotannis assequeretur , tum

Poetas, tum oratores Iectitans. In Bibliotheca Casanatensi adservatur commentarius GaD paris in Iuvenalem .

IACOBUS PASSARELLIUS.

IAeobum Passarellium Secretarium Αρο- mlieum filisse ex eo constat, quod I eobus Volaterranus in Diario Romano ad annum I 79. pag. Io I. scriptum reliquit: Ad sextum , vis fimum diem Novembris cooptatus sum in ordinem Secretariorum Pontifcir, ct Apostolica Sedis de numero senario pare