장음표시 사용
331쪽
Dum amplissimo Prastili in Templo Nationis scia exequiarum persolverent. Q Uod Metellus Macedonicus , simul aemortem intellexit Scipionis UiIiani , eum quo civiles inimicitias exercebat . natis suis dixisse fertur : Ite o flii, exequias celebrate , nunquam majoris Civis funus estis ducturi; liceat mihi idem silad hodierno die apud ris , Viri Lucenses , dum amplissimo Prasuli Ioanni Vincentio Lucchesinio justa funeris perapolvitis , palam verissmeque praedicare . Amia ui quod sine lac mis dici non poteri amisi,
mus non immaturo illo quidem , sed tamen importuno semper gravi Umoque caseu ablatum G -υem nostrura , Civem optimum , quo vix superioribus saeculis Patria nostra tulit, consequentibus vix fere unquam vel sanctitate , ct innocentia morum, vel admirabili doctrina, ct exquista optimarum artium e nitione, vel omni laudis genere pranantiorem. Nec vereor jam, ne hae mea de tanto Viro praedicatio , etsi non extorta ab inimico, qualis Metelli adversus Scri
332쪽
pionem fuit, sed ab amicissemo summisque illius
beneficiis desincto animo profejta, minus tamen vera cuiquam videri pepi, cum summa Lue-chsnii laud/s non modo mihi, is Vobis explorata compertaque mi, sed ad exterarum quoque Nationum Omnium famam sermonemque percre buerint. Illud potius verendum mihi est ne ingentes illius virtutes hae ingenii mei tenuitate , quod etiam dolor impedit, obteram tur po-rms , quam extollantur ; quando me omni dicen
di praesidio imparatum ad hane officiosam laudationem persolvendam invita lis . Sed Vos, ut ego cofectura assequor, in me potissmum deligendo non quid ego possem , sed quid deberem , rationem habuistis , secuti veterem consuetudinem Romanorum , apud quos mortuorum Iavdationes ab iis plerumque habebantur , qui aliqua cum iisdem mortuis essent mel cognatione Ces iniim te conjuncti. Etsi autem nulla mihi eum Luectemio sanguinis necesstudo est, illa tamen ea multo major multoque diuturnior amoris , atque beneficiorum . Atiorum quidem ego expenser potius atque aestimator, quam virium mearunta , tantum oneris non tam hortatu veriro , quam
mea quadam inclinatione voluntatis suscepi . Malui enim minus idoneus , quam minus gratus videri; Ex quo intelligitis, a me in hae funeris celebritate non ingenii, sed pietatis , non
aloquentia , sed benevolentia partes fuisse su-
333쪽
sceptas . Sed iam ad ea , . quam brevissime planissimeque potero , dicturus sum, quaeso , diligenter attendite.
Cum multa, ct praesara sunt hujus Urbis
innituta , tum illud eximium certe ac singulare, quod non tam suorum, quam exterorum, indusria atque virtuti patet aditus ad Rempublicam. Decet enim in ea Ozitate , qua virtute ceteras superaUit, atque hoe nomine ad tan- . tam amplitudinem potestatemque perverest,primum virtuti locum esse , ut quos ipsa commendat , quicunque tandem sint, in eandem Civitatem adsciscantur ad ipsius prodium . arque ornamentum . Nolo his enumerare dicendo, quot quantosque Viros in hanc tanta Urbis Iucent emiserit Cisitas nfra , Lucenses , quae etsi angustos fines habet, plurimis tamen in exteras Procinctas suorum Civium quasi coloniis deductis, Iatiissime propagatur . me dicam unum , magno num 'ro ex Civibus nostris extitisse , quos Roma ob bene gessa in Rempublicam amplissimis jussissimisque honoribus ascerit; Nos autem Romae do necticis sane multis praesarispina vim
tutis exemplis abundare . Nam ut veteres illos omittam Lucium IIL P. M. Cardinalem Ain manatum, Papiensem dimina . AnteIminelium, Castruecti , Stephanum o Hincentium a Porticu, vel
334쪽
EPIsro L. SCRIPTORIBUS a9ς mes dignitate , vel doctrina . vel utraque spectatissimos Viros : ut ne commemorem Vidacciο-nios duos , aut Bartholomaeum Cardinalem , aut Ioannem praesertim, illud Hoquentia poesis clarissmum lumen , cujus nomen tamdiu lavdabitur , quoad optimis Iudiis habebitur honos ebos praeteream , a Itosque permultos ex Ann
lium monumentis conquirendos . an recentiores
illos postumus ObIiυisci Franciottios , Bonvisos, Barsiottios , Dadas , Guinisos , Ritinios , Fati nellios , Santinios, Bernardinios, qui omni lande ornatissimi non modo suam Civitatem, sed hanc ipsam quodammodo illustrare potuerunt pVertim tantum hoc domestica Patrimonium dignitatis auxit mirum in modum , exaggeravitque 'oannes Vincentius Lucchemias , quo uno ,
ut ab e ssent ceteri, Lucensium tamen in hae Urbe laus, s gloria pulcherrime niteretur . Atque ego Ac exinimo , in homine , qui Romana atque adeo uniSersa Ecclesia totum dedere se se , quasique eonsecrare velit, duas potissimum
res inesse oportere, eximiam doctrinam , atquc excellentem morum integritatem . Etenim hadua res disjuncta forte separataque si fuerint , vix , quid Ecclesia prodesse possent, intelligitur.
Nam a bouis viris, sed indoctis magna adm dum expectari praemia nequeunt: docti autem, sed improbi quis ignorat quot quantasque calamitates in Ecclesiam invexerunt Z Eorum igitur
335쪽
αρ6 BONA MICII DE PONTIFIC. in Chrisiana Republica late patere poterit induis syria qui ct tirtutem laudatarum artium scientia quasi quibusdam armis in Hruant, is hune
omnibus virtutum ornamentis illuHrent. Ex
hoc genere fuisse Lucchemium nostrum me ulla
dubitatione confirmo ; qui tamen utrum doctrina , an morum innocentia praesantior fuerit , non possum saluere . Age vero , quanta ipsius doctrina fuerit, primum videamus . Nam cum
iis Hudiis , quibus aetas puerilis informari solet, Senis dedisset operam , eumque Pisis postea gra-mioribus disciplinis, o doctissmorum hominum familiaritate , quibus ea civitas maxime ηο-ret , se magis magisque perpolivisset, Romam venit, quo jamdiu is sua eum ingenii praHantia , o Ecclesianica vitae rationes ab ineunte aetate suscepta evocabant. Habent enim hoc pra- clara ingenia , ut in occulto esse non phynt, sed proferri gaudeant ad famam nominis , ct coma mune bonum ; neque Ecclesiastici ordinis Viro alius, quam in Romana Civitate , apertior ea cursus ad exercitationem ingenii atque virtutis. Sed hic Hatim extulit se se , Venditque lumen , suum Lucchesinii doctrina , praesertim vero latine dicendi facultas. in qua mirum in modum excellere visus es . Exinimaverat enim , si usquam , hae in Civitate latina lingua nudium maxime coli , probarique oporteret, qua in C, vitate ejusdem Matre, atque Altrice etiamnum
336쪽
EpIs To L. SCRIPTORIBVs χρ Lues, Edicta . Religiones, ct sacra omnia snon alia , quam urina lingua , continerentur . Atque illud etiam animadverterat, quod est titiqne verissimum , maximo Roma probra , aededecori verti posse , si quid ex hoe ipso pulcherrima latinitatis quasi natali solo scriptum stem
retur , quod non plaηe latinum esset , quodque ab exteris ipsis gentibus tanquam barbarum repudiaretur . cum secum animo cogitasset , dici vix potes, quantum opera laboris induseria in eo studio putaverit collocandum. Sed qui probe norat, Iatinam linguam me graca rite perfecteque comparare neminem posse , quod hac aperit una fontes , aperit causas illius , ad graeastiteras omnem animi contentisnem diligentiamque convertit. Neque hic ego disputabo , utrum in graco sermone plurimum profecisse videatur , eum testes sint duodecim illa Demo benis Orationes a Lucchemio in Latium translata, exquistisque animadversionibus illuctrata', qua quanta utriusque lingua Iaude foruerit, quantam
plurimarum rerum scientiam comprehenderit . quantam graca historia cognitionem , quam variam , quam multiplicein , quam intimam habuerit , ct ipsa per se se declarant emissa in manus hominum . ct doctissmi Viri judicarunt.
Equidem cum ad illas legendas accedo, minus , graviter earum desiderium ferre pse videor , quas a Cicerone ipso latins factas accepimus,ct
337쪽
a 98 BONA MICII DI PONTIFIC. injuria temporum periisse indignamur . Na m quis perfecti munus interpretis melius explevit petiis Demosthenis cujus docillima omnium
interpretatio) incredibilem vim illam robur nervos acumen , quantum latina Iingua patitur .
expressi diligentius 3 seis loca quadam vel Obscura, mel salebrosa uberius siluit iravit , ex Dcaυitque felicius Z Vidit hoe Rollinus homo Gaialus, atque doctissimus, qui hanc Lucchemianum
Demosthenis interpretationem , tanquam optimam probat omamque , Omnibus graca linguae, di eruditionis nudiosis proponit ad legendum . Vidit Iareos Vincentius Grativa atqui Vir, quantusque t Vos scilicet non ignoratis quam magnum ingenium habuerit optimisque disciplinis limatuna quam intelligens 'cerumque judicium,
quam teretes aures ac religiosas. Atque is homo cum eandem interpretationem perlegisset, ita de summo Lucchesiuit ingenio judicavit, ut cum eum , quem ne de facie quidem antea noverat, in hominum literatissimorum conventu stendiseset, continere se non potuerit, quin omni octo, atque obsequio prosequeretur , clara voce in , ita ut nemo non exavdiret; En , diceret, hominem vere doctum , qui Roma latinarum graecarumque literarum gloriam pulcherrime supiner. Valet. valet, mihi credite . plurimum ad Lu chesinii commendationem hoc 'laudati hominis clarique tectimonium . Neque enim ab omnibus
338쪽
FpIs To L. SCRIPTO UB Us aρς Iaudari optabile e i, turpe etiam a quibusdam: at ab eo . qui Optimo ingenio optimoque judiciost praeditus . quique in eodem scribendi genere versetur, A qua lavs proiciscitur, ea non fallax, non inanis , non rilla vel simulationis vel adulationis labe si isa laus censeri debet , sed a rei
meritate certaque Cirtutis exinimatione profecta . Etenim ornamenta doctrina indocti Feriaque adipiscuntur, sed talia riritissimorum vir rum judicia me doctrina assequi nemo potes. Hine ille profluxit ad famam hominum, atque ad tantum doctrina opinionem , ut non Roma solum , sed apud exteros etiam liberalium omnium artium peririgimus is haberetur, s esset. Aua nominis celebritate permotus CLEMENS undecimus Pontifex docti Jmus , maximeque in Aoquentia Rudiis versatus statim enim fuisse declarant ejus monumenta Fena sapientia, plenaeIoquentia cum Pontifcia quadam dignitate conjuncta nemini profecto mirum videri debet, si peculiari beneColentia Lucchemium amplexus en, f inter suos honorarios Familiares adscivit, si denique Cardinali , qui en a secretis Status,
ut vocant , mandavit, ut in latinis literis conscribendis ejus opera uteretur. QidZPROSPERLAMBERTINIUS , quem nunc in excelsa itila ac Deo proxima Sede divino munere eotiscatum is videmus ct gaudemus , doctus quidem ipse , ct iactorum hominum amantissimus, non-
339쪽
3oo BONA HICII DE PONTIFIC. ne ad gravisimum tantorum Virorum de Lue-ehesinio judicium adjunxit suum Z Nam cuongregationis Cardinalium Tridentini Concilii interpretum a Secretis esset, cumque permultos
Episcopos, qui sua quisque Diacesis natum, qua-
Iiscunque en , eidem Congregationi dil/genter exponunt, nullum habere responsum animad Demti set , adiit Pontifcem , Ora Uitque , sibi ut aliquem daret, Iatina praesertim facultate expolitum, qui qua Congregatio sapienter decrevisset, eleganter explicata mitteret ad Episcopos . At quemnam alium non postulavit soluin , verum etiam sagitavit, nisi Lucchemium Z Cujus gratissmum tenimonium , velut Platonis Antimarcho Clario , en mihi iuriar omnium ad Lu ehemii commendationem . Σtiod non laudatorie quidem , sed latine dico, ct non quod Pontifex maximus vivit, sed quod nunquam non vivet in aternis illis amplissimisque ingenii monumentis , quibus consecraυit memoriam nominis sui . Utrum vero tanta LAMBERTINII expectati ni cumulate ille satisfecerit, nolite quaerere se.
Accipiebant Episcopi elegantissi mas epictolas ,
iisque vehementer delectabantur, neque defuerunt, qui Lucchesinio tantam cum sapientia con- Iunctam eloquentiam gratularentur . Et miramur , s Roma illis temporibus Academia nulla paula celebrior , nulla liberalium artium exercitatio illustrior . nulla clarissmorum hominum
340쪽
ΕpIsro L. SCRIPTORIBVs 3ordatio funebris haberetur , ubi prima quasi par- tes eloquentia Lucchemio non deferrentur Emtat oratio de hone issmis architectandi, pitingendi, scalpendi arribus Thusco sermone conscripta , atque ea quidem magnifica illuctris ornata , in qua docuit, tum demum Etruscum dicendi genus non e sse futile , languidum , inane, cum a gracis V latinis literis accipit nervos ct vires . Extat altera latina in funere Petri Secundi Lusitania Regis , qua nihil est, mea quidem sententia , aut elegantius aut uberius aut magniscentius. Cujus lectione ita delectatum fuisse funi CLEMENTEΜ Undecimum , ut Regi illi mortuo tantum laudatorem invidisse, est noutam ab omnibus ipse , quam ab hoc uno laudari maluisse videretur. Nec aliter profecto accidit , ac ipse ex taTerar . Nam e viSis ereptus Pontifex Maximus , in funere , quod in rati-eano templo ipsi curatum es, eundem laudum ouarum optati Jmum Praeonrm habuit . Atenim putasne perse tam docIrina Iaudem in hisce so lum eloqtientia studiis contineri Hic ego non ea respondebo , qua verissem e respondere posse videor : nunquam a doctrina eloquentiam disjungi posse: multos sape doctos in variis scientiis
me eloquentia , neminem vero me doctrina ela-quentem extitisse: qua nullis rebus abundat . eam non eloquentiam esse , sed inanem quendam senum Lirepitumque verborum. Neque illud etiam