장음표시 사용
141쪽
VICESIMUM. 'aphorismus non de hac angina intelligendus est sed de aliis extra hanc febrim obortis, quo dicit angina assectis avenis, quae in brachiis
sunt, anguine detrahes,&aluum inferne subduces quo id quod morbii comittit, detrahatur. Omnino enim nec phebotome nec purgatio huc quadrat. Hoc potius agendum, ut principes partes a veneno praeseruentur, Con firmentur; it recta venenti exclii latur nec in dorsium, ventriculti, hepar lienem pulmo-iae derivetur, aut per se irruat Scarificatio iii scapulis et cucurbitularii assiXio ex usi esse potest quemadmodum venularum sub lingua apertio.sed opus est magna prudentia. ει- raui etiam aquam theriacalem ex rosacea, qua imposita mitigatum est malum. Reliqua eadesunt, quae in cura ardoris linguae.
QVALEM inflamationem nuper dixi-
-mus esse anginam tales etiam visceriabus, pulmoni, hepati, et membranae costas succingenti obtingui naturae nempe erysipelatis.
quod quid fit a sngulari institione venena 'a Cum pulmones inflammantur ieripneu 3 monia
142쪽
C A P v monia hilac existit, periculosius in primis asse
ctus quo laborantes genis continenter tibent,
pulmonibus arescunt, qui se sursim steretes, sitffocant; ni sectis atq; lepus marinus, fungus ostrangulatorius, aut simile aliquod venenumpniicticum. Sin venenum illud ad membrana costas succingentem confluat vehementes la rerum punctiones oboriuntur, quibus tussis quidem commouetur, sed nihil eiicitur. In his affectibus uniuersalia curationis instituta, cuiusmodi striat purgationes, derivationes Malterationes per venae sectionem locum non habent cum ex iis plus damni, quam commodi referatur. Quo magis enim hi venenati hia mores moti&agitati fuerint, hoc etiam ma-pis spiritus Ianguis inficiuntur; adeo, ut erΟ- sones viscerum sanguinis exsipuitiones S pe . t oris abscessus procreent, atq; sic inflamma tionem adaugeant, ut ab ea tanta siccitas pro
ueniat, ne quicquam reiicere valeant aegri nec sputum, nec sanguinem)ac humore superfluo suffocentur. Proinde qui in his affectibus venam secare cogitat eum oportet grauissimis
causis ad id induci. Si enim secus res habeat, omnino spe frustrabitur. Oportet enim in his duobus affectibus praesenti animo medicum esse. Sive enim secet venam, siue non pericu
lum inde creari potest. Sunt ergo hic verba
143쪽
Benedicti Victorii F. piobe consideranda, quae in Empiricis legitiatur ubi in febri pestilentiali in ii iit si non apparuerint signa sangui
nis, caue a phlebotomia, sicut a diabolo. Si vero apparuerint signa sanguinis cum rubore aetate consentientibus, si non phlebotomabis, sanguis iustus erit super te&filios tuos, d. c. Hoc autem pro se considerandum cuique re linquo. Pro his duobus affectibus coxi ego se men maluae&linicum lacte atque omnias mul in vesiccam costa tecta loco assecto impo sui; sensiq; inde punctiones retusas Coxi etialac, oleumri mel atq; excepta linteis itide locis affectis imposui Pauperibus imposia muriam; cancrorum item luciorum oculos co
tu si horum etia mandibulas exhibui. Saepe etiam loco punctionibus infestatos eques imposui cataplasma:praesertim regioni pulmonu hepatis Niorum papaueris erratici rubicundi, rosarum rubrarum, an M. ij colusis admisce oleorum, ro face iri violacet, anain ij aut via c.iij rhabarbari rhapontici, ani tr. j. Hscimposui calida et erysipelati isti efficaciter restiterunt: Non raro etiam aqua BeZoartica epithema praestitit. Indigeret prosecto quisque horum assectuum proprio libro, si pro necessitate singula curationis consilia exponenda forent. Exhibui insuper etiam succisis, tulepum,
144쪽
in tribus hisce affectibus inflammationibus, inquam pulmonum, hepatis et pleurae magna
meretur laudem. Alia appropriata non est o pus hic comemorare. Sciendum praeterea hoc
loco, eclegmata, electuaria dulcia tabulas de alia cofecta, quae alioquin in haemoploes, pleuriti deri aliis pectoris affectibus ad sputu pus,
sanguinem cilia pectoris cauitate contenta eiicienda, in usu sunt, in his venenatis pectoris malis non esse exisse cum non modo nihil resoluant&expellant sed etiam calorem&putredinem huiusce luis adaugeant in intolerabile sitim excitent. Quapropter si inserti tibi sunt pulmones inflammati dulcibus
istis abstine ac pectoralibus aquis tere, uxnec dulces sint, nec acitis: cuiusmodi sunt pa patieris erratici rubro flore acetosae, boraginis,
bu glossi, veronicae, cardui benedicti scabiose, tussi laginis,&aliae innumerae, exsilubribus herbis et radicibus extracta.His admiscere potes, aut per se usurpare subacidos succos inspis satos no nimis acidos tulepos & syriis os: ceu sitiat de acetostate citrij aut granatorii, de oXalidis succo . Item diam oron, rob ribes, berberum, baccarum sambuci succus coctura insipiCsatus. Hi enim simul expectorant subita cum aliis
145쪽
VICESIMUM I. aliis loquar &calorem sedant praeterquam quod principes partes pulmones et hepar humectant. Possunt etiam conseruae rosarum violaria, atq; oxymeli usurpari. Nec est, ut adstringens eorum qualitas nos turbet; quae tanta non est ut meatus adstringere possit. Si vero cordialibus &lechicis uti placet per se, sine copiose saccharo sumantur.
VBi magnum est incendium, ibi magna
opus est restinctione. Q iis autem neget in hac sebri ingente esse sitim Vbi omnes corporis partes accense, vires attentatae spiritus corrupti exsiccati sunt Etenim maligna qualitas contagios veneni in deprauat aere haerentis sese vel in primis etia ventriculo ins-nuat, eius calfacit orificium, omnino exsi cat adeo, ut hac de causa lues isthaec adustio cordis appelletur quae sic ventriculum exurit, ut non modo infernalis haec & Tantalica o lestia intolerabilis sitis sed etia grauissinii singultus conuulsiones ventripuli consequantur.Nec arbitror cruciatum ullum esse tam dirum, quam siti torqueri. Par autem est, ne egomet mihi cotrarius sim hoc loco. Quod supra
dixi frigidi ne calorem repellant) principio 1 non
146쪽
Titon esse statim adhibenda; prssertim a sudore, cum omnia incensa sunt membra sed omnia refrigerantia tepida esse administranda ex eo non sequitur, in hac tanta siti non esse potum maxime frigidae febricitatibus offerendum. Non enim aequum esset multa hominum millia sic mori, ut no tantum a morbo supra modum affligeretur, sed sti quoque discruciarentur ad extremum usque spiritum. Quod ergo
aqua frigida frigidae te potiones coctiliis gris
quanam ratione exhibendi e sint, tanquan in primis necessariu breuiter iam demonstra bo. Aiunt vulgo nil ta oppugnare sitim, quam bibere nil tam calorem, quam refrigerare, nil tam siccitatem, quam humectare de Galenicivolint omnem medicinam a contrario petendam. Quapropter si aestu suo haec febris urit si 1 tim, ariditatem inducit: cur refrigerandum,
humectandum negemus cur etiam biben' dum praesertim frigidam que contraria qua- litatem prae aliis in se continet' Sed dextre haec
tamedicorum Galeni, Arabumri aliorum l placita oportet etiam magna ex parte curari exstinctione caloris, no modo per medicinasi refrigerantes;sed etiam potu aquae gelidae; quaquam etiam mulsa&aqua hordei, hoc ipsum
147쪽
V MI I. Hippociates testatur magis alique potu, quam cibo ieiici Quo loco rei, quidem iusculen ta , cremorem hordei similiaque refrigerantia plerique significari sentiunt sed potum in te rim excludere nequaquam conuenit. Immo, quod maius est, aliquot illi locis iubent in sei gidam totos immergere febricitantes quod in hac febri neutiquam faciendum est cum etiam horribile videatur. Verum, quod refrigerandi facultate praediti creniores, aquaesit latitiae, refrigerantes potiones non debeant iii
hae febri frigide offerri id ex veteribus illis
planum fieri nullo modo potest inio modo namque domabis aestum, nisi contrarium frigus opponas φ Principio itaque sicci refrigerantes aqua nonnihil ad euitandam repulsonem ycalefieri possunt, uti dictum. Sed posteaquam iam ad aliquot dies feruor dura uit&inualuit certe veteres frigidissima tam actu, quam potentia duplicatis pannis imponere praecipiunt. Quandoquidem autem naec febris quouis alio causio seruentior est cur frigidam laboranti non liceret exhibere Vetu-Hus ille medicus Erasistratus acriter Apollo
nium vexippum Hippocratis discipulos, reprehendit, quod febricitantibus ipserum curae commissis duas tantum uncias frigidae concessissent.Hippocrates de victbrat in aciat.
148쪽
borantes exhibitione frigidae sanitati restituis se Attamen addit Tempestiue oblatae quod intelligendum uniuersalibus euacuationibus sudore deiectione,vomitu)praemissis, corpo- remo amplius referto, sed superfluis exhausto. Et quide certe cum nulla peculiari in loco est phlegmone sed ut in hac febri omnia aequabiliter inflammata sunt membra, tum in primis commoda ea opportunitas Nisi enim viscera reficianturri sedetur sitis mox insequitur hectica, iam actu est de aegro Aliqui laus ego frigidam exhibui et verum esse deprehendi, quod Galenus a de Crisb. testatur, ubi dicit Quando febris tertiana exquisita iam ad vigorem peruenit,t calor aequaliter quaquaversium extenditur, nihiloque plus thorax ex tremitatibus calet iam bibendi tempus adest
aegrotanti: statim post potum plurimus vapor
calens per cutem exhalat sudoris nuncius bilis superuenit vomitus, venterque seluitur, biliosium ingui. Hoc profecto sic euenit: vomuerunt, sidarunt, per aluum eXcreuerunt,&copiosam sepe reddiderunt urinam. Cum ergo haec veterum sit sententia quare non etiam vestris
149쪽
VICESIMUM I. veliris aegris tanta siti vexatis haustum praebetis frigidum pr. esertim vero, si illi nonduextreme debilitati sint hepar, splen alia viscera nondum defecerint nec certo aliquo in loco patiantur inflammationem sed totum cor
pus aequabiliter uratur' Immo faciendii omniano, ut bono subinde recreetur haustu. Vt epimcandens ferru aut lapis citius exstinguitur, quando in aquam subito demergitur totum: quam si contra duntaxat aspergatur ea cum hac asspersione magis inualescat ignis in ita e tia hic pleno haustu citius calor restinguitur, quam si pipitissado brbeatur aqua seu cruda, seu cocta. Attamen onanium rerum debet esse modus. Caeterum percupiam ego scire, Vnde tanta prudentiam, qui abbias interdicunt, adepti essent. Non utiq; a Galenicis retuleriit. Theophrastici vel niualem aquarii datis petrae exhibent quae frigidiores sint multo Exterius etiam longe frigidiora admouet;aquam plumbi, nivem ipsam, eius generis alia Aneutris igitur cum habeant oportet cacodae mone esse sese cum nihil minus sit pro medico venditantem, qui hoc eis persuadeat.Nemo ergo tanto scelere, tam misere homines tuo gulandi sese obstringat. Bibenda offerantur, quae sequuntur.Aqua hordeacea cocta quae o mode refrigerat, humectat, abstergit matuor semina
150쪽
lae portulacae)cum aqua decocta commode re
frigerant. Sunt qui lac amygdalinum consi ciant cui immisceant frigida maiora illa qua tuor semina curbitae melonum, &c. adiecto semine papaueris albi. Alii lac caprinum, aut accinum destillant, extractam aqua nabibunt quam optimam sane iudico aut de coagulato lacte serum accipiunt aceto codien tes: quod equidem non reprehendo abstergit enim refrigeratri nutrit. Vulgus agricolaruius ex rapis, rhaphanis & pastinaca rubra o quit cui si nonnihil anisi sceniculi, aut careos incoquas, minus inflabit Ius cicerum iis , ni in rubrorum valde commendatur quomodo&aqua caponis. Aliqui in frigidam con
liciunt rosarum, violarum, acetosae citrii, granatorum, cydoniorum si iccos qui obesse nequeunt. Ali panem tostum eodem modo iii aqua coniiciunt, et aliqua liti stire sinunt.Quia dam potum ex aridis pomis, malis, pyris, ac cis iuniperi herberibus parant, qui hactenus vino musicatellino praeualet. No pauci acorem brassicae capitatae conditae hauserunt: statim melius habuerunt; non ob acidum tantum fa-porem sed etiam propter magnam alterationem.Ob quam causam quida etiam in exstin