장음표시 사용
171쪽
ad suppurationem perueniat foede clitem de formant, stigmata, veluti puerorum papula relinquunt, cutem perinde toleum, aut aqua feruens, adurunt. Iaeda late serpunt, eaeq; mi nus periculo fiunt, quam aliae, quod venenum agis extrusium sit. Supra autem dixi, quem admodum flammulat urtica vescas eXcitet in cut sic etiam hanc febrem flammuis naturam referre, ut cutem eo de modo adurat. Ad haec, ut in amplo mundo varia proueniunt a lia, quae erodunt &irunt; ita talia etiam in homine, volente sic Deo sitiam vim ex Cerere poscsunt, ac torquere illi de erodere unde nimiruomnis generis ulcera procreatur velut etia copiosi arer naturali hi diligentissimo indaga tore Theophrasto Paracetio demostratu est, cnegare nemo potest.De his albis vesiculis scri
bit etia Hippocr libes . Epidiquo diuo quoq;
tempore in pestilentibus febribus excute eruperint,&valdeusserint ubi in stuperaddit nosuisse bonas, praesertim no exquisite rubras aut albas sed nigrore aut liuore permixtas Viri usq; porro generis cura est, ut tum siccae, tu de per sudore expellantur nec frigore intro retruta dantur. Cum enim iter use ab scddunt, magnia subest vitae periculu. Seruandus attamsi hic etiaest modus. Multi nimiociatore&aestu misere torquent laborates vim pauci, psertim pueri,
172쪽
praeparatorum margaritarii,corallorum, spo-
dij, rasiurae eboris, ingiberis, ligni aloes, anadr L cornu cerui vili dr. . f. ad. dictamni ca-phiarae, edoariae, doronici, ana dr ij sandalorum omnium, ana dr.j.boli Armenae praeparatae unc.s croci dr.j s corticum citriivnc.s succini albi scri ij been utriusque id est antibal lomenon eorti,ana scr. . F. puluis Deinde coserua rosarii, boraginis, buglossi, anainc.ij. theriacae, mithridati; ana via c. i. foliorum auri .vj. aceti unc.ij. syrupi acetositatis citriiq. CF electuarium deauretur.De hoc exhibe puero cit aqua fumariae dr.ij adulto unc. f. sudent aliquantisper non obtecti nimium, nec vi co- pulsi suo enim tempore sudor ipse non cessabit Pauperes, quibus tantum non suppetit, ut hanc theriacam emant, flores calthae coquant in vino, aut aqua, pro Vt frigus calorue suaserint potenter has maculas, Ut etiam carbunculos bubones eiiciut quemadmodum in libello de peste dictum est.Qugdam igitur cito erumpunt, Vt quarto,quinto, aut septimo die: quaeda tarde admodum praesertim vescae,quae
173쪽
post vigesimum titiam diem emergiunt;velut etiam Hippocratis seculo.Circa vero quintum vigesimum inquit)pustulῖ per corpus prurientes valde, tanquam igne perusta cute pullularunt, c. Hoc ipsium in his & ego papulis
obseruaui madet multum, valde urunt,&χuticulam circumcirca excoriant, praesertimc
num iuium dictae.quomodori Hippocrates de puella, quae post Herosi habitarit, refert, quod consimiles ei fuerint excitatae vesicae Digrediendum hic paululum est a proposito, indicandaque harum vesicularum causa, quam Hippocris eo loci attingit. In hac igitur is est sententia, quod freqentius iis oboriantur, qui allio etcspa multum vescuntur cum nostro seculo allium sutri caepa yantidotus contra infectum aerem existimetur ac proin vehementer ab omnibus prope commendetur, siti petur. Haec ergo Hippocratis sententia probe consideretur dispiciaturq; consultum ne sit illis uti, nec ne Non ego id loquor; sed princeps et euangelista medicorum.Vulgo aquae hordei lenticulam et ficum incoquunt; eamq; vel ac to, vel syrupo acetosi, simplici vel de acetost te citri condiunt quam aiunt has maculas vesculas extrudere. Verum cum ubique talia multa exstet; ego tantum topica quaedam huc apponam, quae dolorem pruritum Mustione
174쪽
sedent;cstera retitaquens. Siccae quidem maculae suo tempore ultro evanescunt: attamen ita cutem excoriant, ac si ardore soli cobulta foret. Ad delenda igitur vestigia de asperitatem cutis quidam farina pisorum, aut fabarum, &melle sese inunxerunt aut aqua ex floribus fabarum, vel sigillo Salomonis extracta cutem praesertim genarum)imbuerunt.Cum vel canum ciuium vesicula, vel minores illae puerorum papulla valde viseriit,&iam alte emer serunt, atq; ad suppuratione deductae manare coeperunt butyrum recens aquae infusum ali quoties aqua rosacea probe subegi, ut ex eo lini mentum album confieret; quo vesculas calido loco inunxi &instar combustionis breui
fanatae sint optime utiq; lini meta ad ambu sta eis coueniunt modo calida illinantur Puerulis, quos multum in ore palatori naribus
papulla vexant ubicunq; illi sint sue in ociatalis siue in oris capacitate sue intra nares fiore lactis recenti calidoq; inungantur illa. Aut, mellis rosacei cochleare . aluminis Zaccha riniri farinae hordeaceae, an adr f de quibustiarundae ex subtilibus pannis madescant, de sic imbute naribus indantur: leniviti sanant.
Aut, Nolei rosacei, butyri recentis, ana dr ij. liquefactis inungatur vescula. Aut Ba aquam rosacea, in qua agita lithargyriri cerussae modicum;
175쪽
VICE sIMUM VI. cdicum. eaque mixtura vesiculas illine Huius in ore nullus si viis quin potius accipiantur
extremitates frondium rubi coquantur aqua; qua semen cydoniorum macera & mucore, qui inde prouenit, os obline Poteli digitolinteolum circumuolui, quo illarum partium vesiculae mundentur. Quando fauces victi seulis limis oblaeduntur, quae velle mentem excitent dolorem illinantur flore lactis qui mi ligare plurimum solet. Tantum de his affecti
ΜEoi C tum scholastici, tum practici
sic de clero adhuc docuerunt, quod sympto in sit potius quam morbus nempe bilis effusio quae vel repente vel paulatim fiat, propter obstructu solliculi fellis meatu initasti aiunt habet duos meatus alterum si pra, ab hepate in eius folliculum alterum infra a solliculo in intestina quod si inferior obstruatur, Xcrementa relinqui alba, vel cineritia: quia non inficiantur felle aut eadem etiam prorsiis sisti. Si vero superior obstruatur tum regurgitari fel in vetriculum Min totum cor pus diffundi. Tres autem icteri sipecies posue runt flauam unam cum statia bilis in totum corpus dispergitur alteram nigram; quae ab L atra
176쪽
C A atra bile fiat lienis vitio tertiam ex duabus il lis inter se mixtis; quam pro diuersitate mixturae diuersis nominibus appellarunt: iam ex nigro, iam ex viridi flavescentem, c. ubi autem hae obstructiones fuere ibi alii sere febres&alui obstructiones insecutas.Secundo etiam docuerunt, quod icteri in morbis acutis circa diem septimum stabito se ostenderint: underi critica signa feceriit. Si aute morbis ante septi mum diem acciderint, nullo dum coctionis se
proserente signo magnum semper subfuist eviis periculin.Tantam enim vim bilis adfuisse,
ut morbus eam vincereri concoquere nequi- uerit: adeo ut prosia malignitate sese ante te-pus in totum corpus effuderit non quod, tura ipsim vicisset: sed cotra ipsa potius naturam; perinde atq; culacus ruptis, aut superatis marginibus exundat. Vnde aphori simus Hippocr. . Aphor. 6 .Regius morbus in febribus quibus accidit ante diem septimum, malum.
Rursus si icterus die decretorio, puta septimo nono, Undecimo, decimotertio L fortassis de cimo quarto dicere voluit autor Tappareat, natura interim indicium coctionis praebente; bonum signum esse volunt; fere sequi resti tutionem sanitatis modo hepar in cirrhin no obduruerit. Unde Hippocrates, Regius mombus inquit quibus in febribus septimo, vel
177쪽
nono, vel undecimo vel quattodecimo supera uenerit, bonum nisi dextrum ilium obdurue rit: si vero non non bonum. lib. . Aphor: 6 . Quanta item signorum crisinorum varietas ab utraq; bile mortis aut vitae petatur, dum exeuntia, sputum&aquam per vomitu exeuntem fido rem alti iri vescae excrementa,aliaq; undecunque prodeuntia pingunt; vix integro libro explicari posset; prae sertim, si etiam exempla bique apud Hippocratem exstantia complecti luberet Verum enim uero si vereri solide deicteroloquendumst vix fieri potest, ut bilis siue flatia, siue ni*ra, tam breuiri subito, tantam pariat mutationem quandoquide utriusq; humoris minima est copia. Aliam oportet esse flauedinis, nigroris Maliorum colorum, quin hac pestilenti febri in facieri tota corporis cute eluces cunt, causam. Et, si dicere, quod res est, licet aio a siti bitaneis venenis oriri, quae a natura sua colores habeantri vim tingendi. Etenim quis nescit auripigmentum colore flavum esse ac dirum venenum Vtigiatur pictores flauedine flavo colore tingunt: sic etiam quando auripigmenti venenatus color ab aere procreatur, fansuin inficit ac pingit mox perfudorem totius corporis supersici erumpit Sory, mys, atramentum vitriolupraua uia falia quae prout parata suerint, ita
178쪽
C varios inducent colores flauum, nigrum sui uum, rubrum quod etia faciunt chrysocolla, ochra plumbana, lapis laZuli, Meius generis alta venena. Et sane obseruamus, quando cani, aut alii bestiae venentia est oblatum, statim ei nigrorem induci. Fossores .fusores metallarij pallida icteritia facie praediti sunt non ti-que a selle sed a venenato aere, pro natura metalli, quod funditur,& venenti sipirat. Quem admodum igitur in his bilis neq; augetur, ne que minuitui; sed eadem copia manet; atque illi nihilominus alio, quam caeteri homines, qui id genus vitae non sequuntur praediti sunt colore: ita certe crediderint etiam in his sebri
bus icterum tantum a venenato minerali colore, aut sale terrestri, unde sanguis excalescat, acrimoniam contrahere, ac non secus pingere
corpus, atque pictor parietem pingit: idq; pro diuersitate matura coloru Si ergo colores hi principio huius febris in facieri reliquo corpore appareant; praecipua curationis spes in sua dore sta est qui quidem antidotis ciendus est. ac prae aliis hic aqua theriacalis ex usu fuerit, quae paulo post describetur. Sudorem insequi debet vomitus, ut color, id est venenum eiiciatur quod expeditissime fieri solet tribus his ce sudore inquam) vomitu et deiectione conia currentibus quae tria a sipecificis quibusdam
179쪽
arcanis cieri costi euertarat cuiusmodi sunt mera curius antimonium Vitriolum, e quae hos
colores ut alibi dicetur sortiter adoriuntur: quemadmodum, qui periculii ira fecerit, noue rit quaenam viridia, veneta, flavaeae cludere illa soleant. Cum vero haec in pharmacopoliis non exstent, nec Vulgus aliunde habere possit, sequet potu sudorisero in eorum penuria venenum propellendum censeo.Nec est quod decolore quisqua multum sit solicitus: id modo studeatur, ut morbus ipse profligetur ablatione causis qua sublata, vel ultro color evanescet. haradicum bu glossii, angelicae, an, tr. . theriacae r ij aquarum fumariae veronicae scabio , cardui benedicti, ana via c. iij misceri repone loco calido ad horas et . dein extraheaquam de qua siti matur bonus haustus 4 suta detur Aqua theriacalis haec est: N piritus vitani lib iiij theriacae dr. xviij myrrhae rubraedr x croci Viennensis dr ij destillentur.aque extractae exhibe via c. f cum aqua stillatitia rutatae, aut fumariae Potest iterari si ador si calorri vires permittant. Ablata causa, si color rema neat adhibere licet balneavi sementa quae ilia Ium auferant.Omnis etiam generis epithema ta hepatis& cordis imponi queunt, qui quid calorem moderatur.
180쪽
De hydrope torporis inflatione. Caput XXVII.
Umo grauium tumorum genera huic se
bri accidere solent: alterum primo statim secundo, vel tertio die quo totum aegri corpus, perinde ut vaccae, dum bu prestin de uorauit, intumescit atq; hic tumor perquam similis est leucophlegmatiae brachia manus, crura, pedes, venterri omnia supra modii inflantur.Nec illa ex tribus hydropis causis huc, mea sentetia, quadrat: nisi quod etiam ventosa intemperies hic sit quia venenato aere profecta, spiritus vitae bupresticis, australibus flatibus corrumpit; qui omnes meatus inflant&instar inpani distendunt quemadmodsi etiam in frigida humidari ventosa tempestate interdum fieri videmus, ut aliquis facie intumescat; nec minus cum aliquando noctu insalubri quis amatur aura. Terribile est hoc ac cidens in primis. Nam ut alioquin in tympanite sic etiam hic venter circa umbilicum de inferius omniaq; membra scin flantur, ut columbam vel potius vesica quam calamo in
flauimus, reserant. In grandem sollem omnia extensa sunt, etiam secretiora, ut vel ruptura iamiam esse videantur. De multorum igitur hoc modo laborantium salute desperaui. Sed