장음표시 사용
351쪽
bus decoctis Montani vescuntur: ex cocturaeae radices, etsi crudae immoderatius linguain mordicent, tota acrimonis exuuntur adeoque in decoctis iis radicibus acrimonia remistitui ut Montani merito edere queant. Quibus ad cibum b.
tuntur eo duntaxat tempore in quo cibrum inopia vexaniatur. Non tamen omnes,quod me plurimum sitiat medicamen
tota, Unde pastores ea Montana habitantes ad multas aegritu dines eas radices edere solent praecipueque ad antiquas vise, rum obstructiones ex aceto decoctas, & ex melle ad tussim antiquam , orthopneam, &dd respirationem quouismodo impeditam,atque ad mouendam uri nam. Radix itidem cocta in uterum pessi modo indita ipsum purgat, & ipsius morbis frigidis remedio est, atque etiam ex vino decocta datur ad venerem augendam in refrigeratis, es proli inhabilibus, Exterius vero adhibita cum cruda, tum ex atato decocta utilis est ad cutis infectiones,ad ulcera sordida,& cancerosia. Mulieres utuntur aqua stillatina ex radice ad facilem maculis dete gendam.Oleu m a migdalinum, & dulce,& amaru m in quo praedicta radix ebullietit est utilissimum ad neruorum contusio, nes,&ad sartes articulares confractas experitur
353쪽
De Glauce . Cap. LVI. FI locis maritimis palustribus iuxta Clodium vene
torum urbem, nascitur planta elegant fruticosa ab una radice longa, tenui,lignosse,in aliquot alias diui sa plures ramulos cautelae ferrens scilicet ternos, auit quinos longos dodrantales, dc ampliores, graciles sursu ni in aere oblique actos, talijs aequalibus fere interuallis raris sanata ub eodem exorta quinis, vestitos,stellarum modo cytiso similibus sed longioribu s, & tenuioribus superne virentibus, luser ne canda dis non absqu e leui quadam lanugine candida . Ramuli vero hinc inde raro interualbo plures tenues & breuesturculos promunt iisdem foliis sed desius vestitos,jn quorum cacu minibus flores simul a b eodem exortiti quaterni aut quini, aut terni quasi una bellae modo simu F congesti ad colu leae corpioides Creticae, magnitudine , & figura, ct colore
albicante in carneum inclinante, a quibus techae breues rotundae paruae succedunt tria, quatuor, aut quinque,continentes seminae minuta , rotunda, dura, insipidae, adlubdulce inclinantia dubitari vero posset a nobis de caulium altitudine quando Dioscorides dixerit esse dodrantales, & nostrae gly cessint longe altiores adeo ut aliquando altitudine&ctibu Ii a m plius a i tolta n t u r. Ve r u m pu ta mus id posse eri soli va'xietate prouenire ut in nostro glauce in horto olim a me in serto, Vidimus primis annis ex terra dura maci a, paruistin ambabuisse magni cudinem, sed posterius istanc planiam adole uisse fuit obseruatum Folia & notes non sunt experteS alicu' ius caliditatis, & odoris. At q. hae e est istius plantae historia Liqua multis in plantarum studio exercitatis haud absurdum videbi ar, si eam glaucem vetad ipsa iii glaucem ma3j mepc cedere dixerimus Melc Eior Guilandinus, praeceptor βββnumque se iis laudatus etiam hanc I tantam hoc nomise vincabat .. Dioscorides etiam hanc plantam pro glauce hisce Vβr bis de scri x sisse maxime visus cst, inquit enitis Glaux cyijio prum lantTu laeso iij, similis, quae superne virent aversaque cano;
dio in Uectantur. Ramuli exiliunt quini, seniue, tenues ah -
354쪽
dice dodrantem alti, flores violae albae purpurei exeunt, minores tamen . Nascitur iuxta mare,coquitur cum hordeacea farina sale,&oleo in sorbitione ad reuocandam extincti lactis ubertatem, Galenus propterea hanc plantam esse calidam, de humid am statu it. An vero nostra glaux hanc facultatem linhis augendi habeat,nondu m cIperti su mus.
356쪽
De CampanuD'rmidasi minore. Cap. LVII. Legantissima planta nascitur in Valle sanctae Fitatae propo Bassania oppidum duobus millia tibus in locis opacis & humidis quam pia, tam ut sciam non vidi ab aliquo suisse descri-
pdam, neq alibi eam vidi nascentem. Abr dice tres vel quatuor, vel plures etiam caules assurgut bicubi tales, ili etiam ampliores, re a j,graci I S, totum
di ex quibus hinc inde ramuli multi ascendunt inferne longi, superne breues ta ut seruato aequalio idine in iis ramulis, qua si pyramis cum ramulis stolibuti. appareat, unde noS campaeuul in pyramidalem minorem nominauimus, ad differentiae pyramidalis vulgatae helbario tu,quod haec campanula longe nostra amplior sit Ex summitatibus vero ramulorum stor sprsependent innumeri, qui patuis campanulis sunt similes colore aut candido, au t coeruleo dilutiori: Haeque campania te sunt eum suis patitulis rhodopalis dantoartificio a natura x laboratae,ut vix artisex periti stimus ita perbelle eas faceret deorsum propendentes,figura florum,qui in vulgaribus rapuia cuculis spectantur, sed paulo maiores,colore ut etiam dictum est aut candido aut cooruleo dilutiori, suauiteriolentes. Hoec stirps inserne iuxta terram admodumest sol loti. Folia vem spectantur longa viridia inserius latiuscula, & in acutumdcsinentia, Fagnitudine,& figura quasi ad rapunculos accedentia,vel ad inlybi sylvestris solium longe tamen breuius, extrinsece Vn qiquc circinata, su perne vero in planta longe minora ac te nuiora cernuntur singulaq. ad singuli ramuli in caule exortui habentia. Radix autem isti uste plantae est pergrandis, erassa , breuis, nucis iuglandis longae fere magnitudine, & figurat Lex quaedam sint longiores in acutum desinentes, colore albo fere translucido ad rapunctili itidem radicem maxime incurnates sapor vero insipidus viscidus obseruatus est attamenno pusus sum exactius masticatiotie experiri ne latens quaedam
'cultas deleteria subesset, Namque suspicati sumus plantam 'A venenosiam, & sottasse ad monitum solio imybaceo
357쪽
Theophrasti accedentem at numquam experimentum secumus. Si radix esset esculenta in omnibtis ad rapunculos inest
nare dixissemus cum & caulibus,&foliis,& floribus & semi nibus minutissimis, & radicibus magnam habeant simili tu dinem iDeaconito(cui facultate venenosa eam plantam siliis lem esse dubitauimus) Theoprastus ita scripsit: Aconitum nascitur in Creta tacyntho sed plurimum Dptimumque inheraclea pontica . Constat id folio in tybaceo, radice tum specie, tum colore nuci proxima. Vim illam morti seram in haeesse,folium, & fructum nihil nocere a stirmant, Verum tamecum Theophrastus addiderit, aconitum esse herbam breue frumento similem, propterea haec nostra campanula pyrami.dalisillud aconitum non erit.Negandum tamen haud est,esse pulcherrimam plantam,tum Obinnumeras pro floribus campanulas quas profert, odoratissimas coloris argentei, aut rulei dilutioris.Stirps perennis est,& quo annosioneo radices
habet numerosiores, , crassiores. Quasque in horto medio videre poterit. Rapunculus
359쪽
isDe Rapuneu pereeo. Ca . LVIII Iscitur planta satis elegas prope Bassanum in arto s
Marosticensi vix a Brenta flumine vix tertia pat- te milliaris distante in colle lapideo septentrioni sexposito,radice rapuncti ii alba,cimis saxorum in- lfixa, ut propterea magno labore eruatur vixq. imtegra, quae radix inquam est oblonga, digiti mitioris crassitie carnosia, alba,ra punculo maxime similis, sapore dulci subacti
unde in acetarijs rapunculi modo, cui audio) est satis accepta gustui. Ab radice folia complura fert longis suis pediculis gracilibus inhaerentia,hederae folijs carnosiis quam proxima,mia nora tamen,longiora,magIsque in acutum desinentia, tenuiora,colore viridi nigrescentia, e soliorum medio duo aut tres surculi graciles,duri,gracillimi,longi, recti, rotundi, dodrantales cum paruis soliolis longis,tenuibus, utrinq. unis alterna tis cu m suis petiolis in caule positis. In caulicu lorum cacumi, ne capitulum ramum, rotundum, aut oblongum extuberat, flosculis compluribus cceruleis in ipsum undiq. congestis, in- odoris,quibus succedunt semina minutissima,rotunda,colo refutuescentia papaueris similia: Nos vero ex radice rapueuli magnitudine, figura, de colore albo,& gustu rapunculum pe- reum (quod in saxorum fixuris naicatu r) appellaui naus non nisi q. pamueniat in locis petrosis. Nonnulli inter saxi phragas hanc plantam referendam volu et o ni neq. iniuria, cu m radices lapides frangere videatur.Quid vero de viribus istius platae cognitum sit,fateor me non cognouisse. Altera ex praedicto rapunculo petraeo, stirps etiam prouenit,a priori differens foliis tenuioribus tum floribus forma non rotunda, sed oblo' ga. Foliaetenim istius planiae longa visuntur in acutum deii nentia, dc ad laurina quadan tenus accedentia,