F. Onophrii Panvinii eremitæ Avgvstiniani, De trivmpho commentarivs.

1쪽

Apud AEgidium Corbinunt, sub insgne spei, e regione Collegh Cameracensis. M. D. LXXV.

2쪽

fAmpii 1limo Viro Unulppo curio in sanctiori concilio a consiliis, Leodegarius a

Quercu, S. P. D.

epulis'mctores vita miscent Fercuti, muralissedulo lynthesibus. Nec pusunt aliter most, seruire pesata,umd rerumgratvi sumit habere vices. Ergo tibi heroi tanto tantidum opus istud

Dum sacro,ut indignum ne tere,neve cremar

Nam facio ut nectenetrauibus leuiora, iuuetur Mens, quia nil rescit nos nisi sit varium.

3쪽

E triumpno, eiulque pompa scripturus primum ab eius verbi significatione scr1bedi initium sumam ; triumphi igitur etymologiam non

omnes una ratione Veteres

exponunt scriptores; Nai M. Varro libro v. de lingua Latina a Baccho triumphi inuentore tractum nomen putat, cua triumphantis cognomen fuit; milites enim cuimperatore victores redeuntes per Urbem in Capitolium eunti duci ita triumphe clamita sanit quod nomen a , Graeca Voce, Liberi patris cognomine derivatum est. Nam Bacchus quum post victoriam Indicam primus triue haret. milites eius ficorum soliis, Θρια dicu tur,vultus cooperuerunt clamitantes iψ thriabe Bacche, io thriambe Bacche;

commentari US.

4쪽

vnde Baccho cognomen indituest, triumphans. Sic milites Romani Io triumphe Graecam in Latinam vocem vertentes dicebant. Itaque Liuius libro xlv.ait. Milites laureati triumphum nomine cient. Verba autem Varronis sunt hitc. Sic triumphare appellatum, quod cum imperatore milites redeutes clami tant peli Urbem in Capitolium eunti io triu-phe io, idque a Graeco Liberi patris

cognomento potest dictum esse. Tranquillus

P μ autem ideo existimat dici triumphu, quod qui

triu pharet, triplici iudicio honoraretur; Primo enim Exercitus de triumpho decernendo duci iudicabat, Secundo Senatus, Tertio Populus.;Αlij triumphum . nomen Graecum esse putant, quod enim τριαὶ Cox appellant Graeci, Latini aspiratione ex prima in nouissimam syllabaim

translata, dc b.in p. mutata triumphum dixerui. Erat autem triuphus inter omnes honores; qui S P. . dari solebant,eximius. Pompasci'

licet solemnis illa, quam is, qui auspiciis suis hostibus proelio deuictis in Urbem cum incolumi exercitu redibat, Senatus primum decreto, post etiam iussu Populi consequebatur. Triumphum autem primus omnium post ho- . mines natos India debellata apud Graecos vidixi Bacchus Thebanus Iouis,& Semeles filius instituit,qui & Liber pater dictus est.ut Solinus cap.33. scriptum reliquit. Quis aute apud Romanos primus triumphum egerit, parum

5쪽

TRIVMPHO. 3 inter scriptores conuenit. Diony sius enim lib. 2. Plutarchus in Romulo,&Messalla Romuluhinus instituti auctore fuisse scribunt. Qui etiaillud tradunt ab aliis quibusdam L. Tarquinio Prisco regi hoc tribui, quos Florus, & Eutropius libro I.sequuti sunt , & fortasse etiam Liuius qui nullius regij triuphi meminit nisi eius quem L. Tarquinius Priscus de Sabinis egit.

Quam tamen controuersiam dirimit ip Romulo Plutarchus qui Priscum quide primum fuisse putat, qui curulem in Urbe triumphum inuexerit, sed qui triumphidi morem instituerit, Romulum. Is enim Acrone .Caeninensium

Rege interfecto,Caenina, Anienis, & Crustu-

merio Sabinorum oppidis captis,pedibus triu- Phauit,iam curru, ut Dionyrius tradit. Quare Plutarchus , Dionysium ipsum meritb reprehendit,qui Romulum curru Vrbem ingressum in triumpho scripserit , cum tamen minime Romulus, sed aut Priscus, aut, ut alij tradiderunt, Poplicola consul primus Vrbena curruttiumphi caussa inuectus sit. Triumphorum, dimis, iis porro duo genera fuerunt. Vnus uiator, quit praecipue Triumphus ; Alter minor.quae Ou Σ.

tio appellata est. Ex triumphis maioribus Alij Terrestres, Alii Nauales.Exterrestribus Alij in Urbe, Alij in mole Albano acti. Hi vero cuiuL. modi,quive primi,& quo anno,aut qua caussa instituti fuerint,ac quid inter Triumphum, d

Ouationem interfuerit, sigillatim paulo post

6쪽

demonstrabo. Qtam autem triumphi honos omnium maximus stante Republica omnibus. que communis semper fuerit ; ea euersia imperatoribus tantum dari coepit; atque pro triumpho triumphalia ornamenta ab Augusto Caelare Populi Romani ducibus ob res bello praeclare gestas decerni coepta sunt. Q e cuiusmodi fuerint, suo loco exponam ; ante omnia aum tem de Triumpho maiore, qui praecipue triumphus dicebatur, disseranaus. Illud igitur in primis animaduersione dignum, diuersam trium phoxuna rationem fuisse . Nam re ab exiguis exorta initiis, tenues principio, exilesque triu-phi fuere,deinde paulatim crescete Populi Romani ditione, ac potestate ingentes, dc opulentissimi fieri coeperunt. Ex gentium enim,& pompulorum deuitiorum conditione vel tenuiores, et sumptuosiores fiebant. Itaque quum primis illis temporibus exigua oppida in dedi,tionem P pud Romani venirent, debiles erat, postea vero quum integrae Prouinciae, de Regna a Populo Rom. subacta sunt, sumptuosissimi fieri coeperunt. quod his verbis docet Dionysius libro a. Urbe Caenina capta arma tradi iussit,acceptisque pueris obsidib , quos Voluit, in Antemnates vertitur,palantesque eos, de disse persos ad praedam inopinato superuentu capisi eodemque modo de his, quo de prioribus decernens exercitum domum reduxit; spolia etiaadduςens bello capta,Deisque praedae primitiga

7쪽

TRIVMPHO. 'consecrans,ac multa simul faciens sacrificia vltimus autem ipse post pompam ibat purpures

vine amictus, comamque lauro coronatus, ε

ut dignitatem regiam seruaret,curru quadrive-go inuectus: Aliae vero equestres, pedestresque copiae sequebatur egregie instructae. Deos laudantes patriis carminibus, ac ducem suum extemporalibus versibus extolletes. Ex Vrbe vero cuncti eis obuiam prodiere cum uxoribus,& liberis ex utraque viae parte simul, & ob victoriam gaudentes, dc omnem praeseserentes comitatem. Vtque Urbem inierunt,crateribus occurrunt vino plenis, mensisque omnium generum cibis refertis , expositis ipsis apud illustres familias, ut paratae essent volentibus.Victoriosa igitur,& trophetaphora pompa,& immolatio , quam Romani triumsthum vocant, prima a Romulo instituta talis fuit. AEtate autem nostra sumptuosissima , insolens, de ad ostentationem potius diuitiarum,quam ad virtutis existimationem decantata omnem prorsus formam exuit priscae tenuitatis. Post pompam autem, & sacrificium Romulus templum in Capitolio Iovi Feretrio extruxit ac c. Ceterum, ut Plutarchus scribit, eum,qui triumphabat Vrbem ingredi pedibus primo mos fuit captiuis praecedentibus, & exercitu subsequente, ut fecit Romulus. Mox Tullus Hostilius equo vectus de Albanis,Fidenatibus,& Sabinis triu-phauit. Idem secit Ancus Martius, quum de

8쪽

DE UTRO ME

Veientibus, de Sabinis victis triumphum duceret. Primus quadriga usus secundo triumpho suo,que de Etruscis egit L.Tarquinius Priscus, vel, ut aliis placet,Ρ. Valerius Poplicola Con- sul AIbis equis ad curru iunctis primus triumphauit de Veientibus M. Furius Camillus dictator. Postea passim triumphalis pompa ita aucta est, ut nihil speciosius in urbe videri posse sit. Ego autem,quo ab antiquitatum studiosis gratiam aliquam ineam, hic apponere eius generis triumphoru quos sumptuosissimos fuiste refert Dionysius scriptionem institui, quam ex Iosculio, Plutarcho, Appiano,Zonara, & aliis plerisque seriptoribas excerptam hac ratione concinnavi. Repu. bene gesta,egregia victoria

parta, rebus triumpho dignis actis, Populi

Rom. dux statim a militibus Imperator appellatus, fasces laureatos per cursores in Urbem mittebat. m vero ipse incolumi cum exercitu domum leuersus esset,Senatus ei inpra aede Bellonae,ex a Vrbem,in Campo Martio dabatur, ubi quae gesserat exponere , debitumque xriumphum petere posset ue nemini enim trium- phaturo Vrbem ingredi ante triumphum licebat . Tum si res ab eo gestae triumpho digna: Senat ii visae fuissent, a Senatu primo, deinde a

Populo, quum imperatoris nomen ei confirmatum ess er,ei decernebatum, ut ei triumphanti Vrbem inire liceret; diesque certa triumpho statuebatur. Quod si Imperatori Dictatoi laut

9쪽

Consul, vel Praetor no fuisset,atque ob ea causesam imperium intra Vrbem habere non posset, Proc6nsules enim, Propraetores intra V rbis moenia cum imperio elle non poterant, tunc, quo triumphanti ei cum imperio Vibe ingredi liceret, lex comitiis curiatis ferebatur de imperio eius ducis intra Vrbem per diem, vel dies triumphi habendo: nam neque priuatis trium phare licebat ; qua lege lata, dieque triumpho decreto,imperator triumphali habitu amictus, armillis sumptis, laurea redimitus, & ramum

lauri dextra tenens,milites ad concionem conuocabat.Vbi militibus, & publice,& pri tim

laudatis pecuniam dona t, de ornamenta, Vt a armillas, torques,laastas uras,ta est Iure serro, coronas aliis aureas,aliis argenteas,expressis in his de no mine, & hominis pr clare gestis.Nam qui murum primus conscenderat,aut oppidum expugnauerat,ei corona muralis & obsidiona- , lis dabatur ; qui classe vicerat, corona rostrata' donabatur et qui vero ciuem in praelio, obsidione, lioue periculo liberauerat, quum summam laudem assequebatur,tum ciuica honorabatur, ιferna corona, cuius honos omni Eus argenteis , & aureis praeferebatur: qui vero equestri pugna vicerat, aliud ei quoddam pugnae equestris specimen fingebatur, quo ab imperatore

donaretur. Cui rei cognoscedae non parum au

xiiij afferet epigramma L. Sicin9 Dentati ex Varrone, Plinio, dc Valerio Maximo libro iij.

10쪽

UIS. XX.

IPSIUS TRIVM-L. SICINIVS. DENTATUS.

CENTIES. VICIES. PRAELIM TVS. OCTI ES. EX. PROVOCATIONE. VICTOR. XLV. CICATRICIBVS. ADVERSO. CORPORE. INSIGNIS. NULLA.a N. TER-GΟ. IDEM. SPOLIA. COEPIT. XXXIIII. DONATVS. HASTIS. PURIS. II XX. PHALERIS. XXV. TORQUIBUS. III. ET. LXX. ΑRMILLIS. CLX. CORONIS. XXXV.CIvICIS. XIII. AUREIS. VIII. MVRAL. III. OBsIDIONAL. I. FISCO. AERIS. X. CAPTIVIS.IMPERATORES. VIII. MAXIME. O PER PHANTES. SECUT

Porro autem haec dona non viritam,

horribus,& legionibus integris Praebebantur. Spoliorum para inter milites distribuebatur his exceptis, quae triumpho seruabatur. Fuerutetiam impera res, qui die triumphi populo Romano epulum,& congiariu dederint, sumptusque ad 0ςctacula publica edenda elargiti

fuerint. QEod supererat,vel in armamentariu, aut aerarium deferebatur, aut in fana, porticus, ianOS,atria, arcus, dc alia Publica opera conse- DE UTRO Rcap. II. formatum, & in antiquis Epigrammatibus Vrbis exaratum est ita.