F. Onophrii Panvinii eremitæ Avgvstiniani, De trivmpho commentarivs.

21쪽

dari desiderauit ciuitatis parte lachrymatesHuc more plerosq; Romanos imperatores Augustos obseruasse memoriς proditu est.Neq; enim C. C far dictator de Gn. Popeio ex prςlio Pharsalico, Oetauius,& Antonius de Bruto,& Cassio, Augustus ipse de M. Antonio. Vitellius de Othone,de Vitellio Vespasiate, de Avidio Cassio Marcus,aut denique Seu erus de Pescennio Nigro, vel Clodio Albino imperatoribus contra

se creatis triumphare voluerunt . Vetus etiam

consuetudo erat, ut quum populi Romani ducem res prospere gessis Romae nuntiatum euset, statim ei a Senatu in aliquot dies ad omnia templa publicae supplicationes fierent, quas C. Caesari bello Gallico occupato frequenter decretas fuisse in eius Commentariis legimus. Atque haec fere sunt,quae de triumpho maiore, siue curruli apud Veteres scriptores extare didi-

De Triumpho Nauald Triumphorum autem ut dixi) alij terrestres, alij nauales erant,alij Romae, alis in monte Albano acti. Ad triumphos autem terrestres,&Romae actos, quae supra satis abunde diximus, pertinent. Cuius primus apud Romanos institutor fuit Romulus. Triumphum vero naualem, qui concedebatur imperatori, qui classem hostiu superasset de Poenis primus apud Rom.

esit anno Vrbis C D X CIIII. Duilius com

22쪽

DE UTRO εsiit. Cuius rei ita meminit Florus ex Liuio in epitoni e libri X VIL C. Duilius consul aduersus clas se in Poeno rima prospere pugnauit, prioinusque omnium Romanorum ducum naualis victoriae duxit triumphu, ob quam caussam ei perpetuus quoque honos habitus est, ut reuertenti a coena tibicine canente funale pr ferretur. Hanc rem ira Iradit Polybius. Cn. Cor

nelius consul clasia praefectus, omnibus nauibus, ubi perfectae essent, ad fretum venire ius sis,ipse cum X VII Messanam contendit, indequunt paratis necessariis rebus quadam oblata spe , aliquanto celerius, quam necesse erat, Liparas cum X VIL nauibus concessit: ibi ab Hannibale Poenorum Duce conclusus, dc c plus est. Hannibal cum ad classem Romanorum speculanda iret, atque improuiso in eam instructam incidisset, magna suarum nauium parte amissa , ipse vix vitius fugit. His rebus auditis C. Duilius pedestribus,quibus praeerat, copiis tribunis militum traditis, ad clamem se contulit,ac Poenos nauali praelio cogressus deuicit. Hannibal vix Carthaginem incolumis rediit. Et Florus lib. I L cap. 1 I. Duilius victor ad Liparas mersa, de fugata hostirim classe, primum illum maritim im egη triuria phum,cuius

quod gaudium fulti nullius Imperator

non contentus unius diei triumpho, per vitam omnem ubi , coena rediret,praeelucere funalia

si praecinere sibi tibias iussit, quasi quotidiq

23쪽

triumpharet. Itaque apud Ciceronem Cato ita loquitur,C. Duilium M. F. qui Poenos primus classe deuicerat, redeuntem coena senem tapevidi, vidi puer, delectabatur crebro funali, de tibicine,quae sibi nullo exemplo priuatus sumpserat: Tantam licentiam dabat gloria.Eadem Eutropius libro II. Orosius libro IIII. cap. VII. Valerius Maximus lib. III. cap.V I.Plini' lib. X X XIIII. capite V. Cornelius Taciatus lib. I LAuctor de viris illustribus, de Frontinus stratag.lib.X V. cap. V I. Duilio autem ob naualem hac vii horiam statua cum colom-na rostrata in Foro Romano decreta fuit, cuius meminit Plinius lib. XXXIII. cap. I. &Quintilianus lib. I. cap. de Ortographia. Eius autem basi inscriptio antiqua illa scribendi ratione incisi erat, quam superioribus annis in Capitolinis urbi. miliis refertam,quantum liacuit ex auistoritate veterum scriptorum ab Antonio Augustino Ilerdensi Episcopo, Carolo Sigonio,& Fuluib Vrsino suppletam , nos hic imprimendam curauimus. 4 riumphos nau les celeberrimos inter caeteros post C.Duilium egerunt QTutatius , qui dc ip: Poenicam, de Gn. O ctauius. qui Macedonicam,classes superarunt. -s in omnibus terrestribus triumphis similes fuisse existimo, nisi quod victoris

ducis currum prςcederent nauium,ac triremiuvictarum simulachra, item currus rostris nauisi harpagonibus, remis, & caeteris maritimis im

24쪽

ebis Urbem, vel praeter veterem censuetudinem actis. mphis autem in mole Albano actis tituli caussa haec quae dicam. habeo DE UTRQ ina tumentis eo bello captis onusti. In vero cum triumpho torrestri conuenit De Triumphis

Valerius lib. III. cap. VI. Papirius Maso, quuben egesta Republica triumphum . Senatu non impetrasset , in Albano monte trium' phandi,& ipse initium fecit, & caeteris postea exemplum praebuit, proque laurea coro- Lna, quum aliqui spectaculo interestes, myrteat usus est. In Capitolinis quoqMe triumphoruni tabulis ita notatum ess .

C. PAPIRIUS. C. F. L. N. ΜASO. COS. AN. DXXII. DE. CORS EIS. PRIMUS. IN. MONTE. ALB ANO.

iIL NONAS MART.

Lt Plin. lib. X V capite XXIX. L. Piso tradit, Papirium Masonem,qui primus m monte Albano triumphauit de Corseis myrto coronatum ludos Circenses spectare selitum. Atius maternus inferioris Africani fuit. Sex. Pompeius : Papirius sin quit myrtea corona 'sus est, quod Corsos in campis myrteis superasset. Exisemplum Papirij secutus est M. Marcellus, 'Ri

25쪽

syracusanis, quum triumphum ei Sen rus negasset, & ipse postea in monte Albano triumphauit Distat vero hic mons ab urbe millibus passuum XII. I. vero Antonius III. Vir R. P. C. Artabaxe Armeniorum rege proditione potius,& dolo, quam aperta vi superato in Cleopatrae gratiam Alexandriam c tenis aureis vinctum in triumphu duxit, solusque omnium Romanorum ducum fuit, qui extra Ita liam ante Urbem Constantinopolim conditam triumphari t. res populum Romanum moestitia allecisse tr dita est,quia optima,

ct praecipua patriq suae ornamenta scorti Cleo patrae gratia AEgyptis quoq; impartiri ab imp.

Romano viderent. Caeterum urbe Constanti' nopolia Magno Constantino imperatore co-dita,aliquando in ea ab imperatoribus Roma

nis triumphatum fuiste legitur, ut paulo post

demonstrabo. Aurum autem,argentum, & aes,

di caetera spolia de hostibus capta, atq; in triu- pho adducta,Senatus, Populique Romani crateaque in publicum aerarium reponebantur, ex tractis tamen prius expensis, quae in triumphi pompa fiebant. Publicis enim lumptibus tI1uphqri m0s erat. Primus autem priuatis sumpti bus triumphauit Ap. Claudius. Pulcher de S lassis ex alpibus anno urbis D C X. Q mi enim vel tot millia hostium non occidisset, qtiot ad iustum triumphum agendum necesse essent,

'ςl propter vitiae gentii inopiam parum aur

26쪽

BE VTRO vel argenti, aut atris in aerarium detulisset . ob sdque ei a Senatu triumphi impense negatae futilent, priuatis sumptibus triumphauit, honoris magis, quam diuitiarum habita ratione. Quum autem ut dixi) de triumpho agendo primo Senatus, deinde Populus decerneret, saepe usu venit, ut aliquot imperatores apud alterutram ciuitatis partem minus gratiosi, vel tantum iussu Populi, iniussu vero Senatus, aut ex S. C. sine P pyli iussu triumpharint. Primus P. Servilius Priscus consul anno urbis CCL VIIJ. de Volsceis S. C. triumphauit,ut tradit Dionysius. Primi quoque omnium non tum sine S. C. sed inuitis patribus Populi tantum iussu triumpharunt consules L. Valerius Potitus de AEqqeis,& M.Horatius

Barbatus de Sabinis anno Vrbis CCCIIII. Et e conuerso Virgo Vestalis Claudia Fratrem iniussu populi triumphantem ascenso simul curru usque in Capitolium prosecuta est, ne vetare aut intercedere fas cuiquam, tribunorum

esset. Ita Traquillus in Tiberio cap. u.sed pauca aimbdum eiusmodi exempla reperiuntur. Atque hactenus de triumphis maioribus, nunc de Ouatione siue triumpho minori disseramus.

Desistione.

ouationem,quam Dionysius libro v.& Plutarchus in Marcello, minoris triumphi genus

27쪽

esse memoriae prodiderunt ab ove dictam putat Plutarchus,quam.qui hoc triumphi genere ornabantur, sacrificabant, queadmodum qui maiorem triumphum agebant, taurum in C pitolium venietes immolabant. Plutarchi sententiam sequutus est Servius Grammaticus in libro iiij. AEneidos super illud. Sola fuga nautas comitabor ovantes. Vbi ita ait. Qua ou tionem meretur,uno equo utitur, & a plebeis, vel equitibus Rclinanis deducitur in Capito lium,& de ovibus sacrificat,unde,& ouatio dicta. Qui autem triumphat, albis equis utitur quatuor, & Senatu praeeunte in Capitolio de tauris sacrificat. Sex. autem Pompeius ovantes, inquit, laetantes dicuntur ab co clamore, quem faciunt redeuntes a pugna victores milites, geminata o, litera; quod idem etiam Dionysio placet,qui ait, quasi vero Romani evastin Giq-corum vocem,quae clamorem significat, ou tionis nomine voluerint interpretari. Erat autem ovatio minor ut dixi triumphus, qui agebatur, quum belli duces rebus quidem prospe re gestis, non tamen ita magnis, ut iusto trium pho dignae essenr. Nam ex S. C. ovantes pediabus primum, deinde non curru, sed uno equo vecti urbem ingredi solebar.Differt aute ouatio

a iiivpho ut ait Dionysi' lib. v.) quod qui ouas

ingreditur,is nec curru vectus,nec sceptrum in manu tenens, nec trabeam, vel togam pictam,

ut aurei claui vestem. qui peculiaris Consu-

28쪽

DE UTRO Ehim amiel us inductus pedibus urbem exercitu praeeunte iniret. Plutarchus autem eundem necn quadriss inuectu, nec laurea coronatum, nec

Dbis concinentibus, sed pedibus, & calceismrrtea redvitum ciniis modulanti Nis urbem inisse tradit.Myrtea autem eos potius esse V sori

quam ut ait Dionysius laurea,Plutarcho asscntior, qudd idem etiam traditum sita Plinio,sex to Pompeio, dc Gellio. Plinius enim lib. X V. cap. XXIX. Triumphauit inquit de Sabinis Postumius Tubertus in consulatu, qui fuit primus omnium ouans,qubd sine cruore rem ges sisset,myrto Veneris victricis coronatus incessit, haec postea ouantium fuit corona, excepto M. Crassb, qui de fugitivis, & Spartaco laurea coronatus incessit. Et Sex. Pompeius: Oualis corona est myrtea,quam habebant, qui ouantes introibant, quum bella non essent indicta, aut sine sanguine confecta. Idem & Gellius refert. Hoc autem triumphi genus primu anno C C LI. P. Postumio Tuberto II. & Agrippa Menenio Cosis .institutu fuisse, ex Licini, annalibus docet Dionysius lib. v. Cur autem hoc fa- 'etiam fuerit, non eande caussam Dionysius, Plin. afferui. Hic enim, quia Postumius leu te &sine cruore rem gesserat ; ille ex praelio ante infelicissime facto,in quo plurimis ex suis amis sis, parum abfuit quin ipse cum c teris in fuga caperetur. Pedibus autem, an equo vecti ovain tes ingrederentur, magna quaestio esse videtur,

29쪽

de qua sic etiam scribit Gellius,libro v. Cap. .

Praetereundum non est,quod ad ovationem at-tinet DP et quo dissentire veteres auctores scio,

partim enim scripserunt, qui ouaret introire solitum equo vehente. Et Sabinus Massurius pedibus ingredi ovantes dicit, sequentibus eos non militibus, sed uniuerso Senatu.Ita etiam Dionysius pedibus ingrestas. Liuius, & Dio equo vectos intelligunt. Etenim ovantem ingredi, equo vehi Dio appellat quum de Caesare dictatore, Antonio, Augusto, Druso, de Nerone loquitur. Dionysius vero,pedestrem triumphuouationem vocat, dum de A. Manlio Anno

ccxxc. Ouante disserit. inam ego controuersia sic dirimi posse existimo initio quid e ouar

tes pedibus, postea vero equo vectos Vibe ingredi consueuisse. Ovandi autem,& no triumphadi has causas libro v. cap. vj. affert Gellius, Quum aut bella non rite indicta , neque cum iusto hoste gestae sunt,aut quum hostium nomehumile,aut non idoneum est, Vt seruorum, piratarumque, aut deditione repente facta stine puluere ut dici solet incruentaque victoria obuenit. Cui facilitati aptam esse Veneris fronde crediderunt,quod non Martius, sed quasi Venereus triumphus quidam foret. Hanc myrtea coronam M.Crassus bello fugitiuo rum confecto, quum ouans rediret,insolenter aspernatius est,Senatusque consultum faciendum per gra tiam curauit,ut lauro, non myrto coronaretur,

30쪽

Adiicit Plutarchus,cum verbis,& comitate rea cum hostibuli transaista,& bene gesta esset,lum t ouatites inirent,fuisse permissism: His adde, aut ob inducias factas,aut quum in aliena prouincia, aut alienis auspiciis,aut quum sinem gistratu res gesta esset , ut de A. Manlio apud Dionysium anno ccxx c. de C. Nerone apud Lb uiu; de Valerio Falcone,apud Verriu; flaccu de de M. Marcello apud Valerium de Liuium; factu reseitur. Illud etiam animaduersione dignuest, qu6d Massurius Sabinus apud Plinium lib.

xv. cap. xxix. scriptum reliquit, eos, qui curru tritamphabant , aliquando myrtea corona usos fuisse. M. etiam Valerius Volusius vir triumphalis, duabus coronis utebatur laurea , & myrtea. Haec autem sunt quae de ovatione hinc inde collecta in unum congregaui, cuius usus p0tis smum Romae usque ad Neronis Imp. tempora mansit. Haud enim facito ii ab uno,aut altero recesseris,ullum post Nerone inuenies, qui urbem ovans inierit.: Item de T umpho. . Triumphi autem maioris usum usque ad Iustiniani tempora permansisse satis liquet. Nouissimus enim omnium, quod sciamaustiniani Imperat. auctoritate triumphauit Fh Belisatius V. C. Africa recept de Vandalis,& eo tum tege Gilimere more veteri, curru quadriivgo in ut