F. Onophrii Panvinii eremitæ Avgvstiniani, De trivmpho commentarivs.

11쪽

rebatur. His peractis, imperator currum comscendebat , neque bellicis, neque iis similem, quorum in circensibus usus erat sed instar tui ris rotundae consectum , quemadmodum ex antiquis nummis,&Titi imperatoris arcu Romae intelligi, & cognosci potest. Interea dum haec extra Vrbem ab imperatore triumphaturo geruntur, Populus Romanus ipso triumphi die candidis vestibus amictus,omnibus circis , & locis circa forum & aliis urbis partibus, per quas triumphans transiturus erat, tabulatis

ad hoc ex lignis compositis insidens sese ad spectandum triumphum praeparabat , ita Vinemo paene ex infinita illa populi Romani multitudine domi remaneret qui vero in tabulatis considere non poterant ob frequentem ad spectandum conuenientem multitudinem,Vix co- cessio necessario transitu per varia urbis loca discurrontes,ubi spectandis tantum imperatoribus locus sufficeret,consistebant. Viae Urbis,& Templa aperta,sertis vaporibusque suauissimis repleta erant. Ante omnia uniuersius Senatus obuius ibat usque ad urbis portam duci triumphaturo, ibique paululum operiebatur, donec lepus triumphandi aduenisset, omniaq; triuphi insignia dc ornamenta disponerentur. Tam multitudo ministrorum baculos manibus gestantium ex medio dimouebant turbas, dc vias apertas,ac sine impedimeto plebis prς'

stabant Hinc pompae initium vel a porta Cain

12쪽

DE V T R o cin apena,quae triumphis vehendis commoda erat, vel ab ea, qua triumphans ingressurus esset,inchoabatur.Primo enim uniuersius Senatus C pitolium versus praeibat: post Senatum Tibicines cum tubis classicum resonantibus, sertiique redimiti currus spoliis refertos praecedebant,quibus tabulae eburneae, & aere, colossius, signa, ligneae turres, & captarum urbium, castellorum montium fluviorum, paludum, ma rium, dc omnium denique, qbae capta erant sta mulacra vehebantur,scripturis imaginibusque adiectis gestorum seriem explicantibus. deinde ferebatur aurum,argentum, & aes partim rude,&graue,partim quibusdam figuris impressum. Post: tabulae,& ligna aurea,argentea,aerea,& e burnea videbantur. Gemmarum quoque,pur purae,cocci, vestium by sinarum, vel auro intestarum ingens copia. Item coronae, quas Virtutis ergo urbes, aut socij, aut exercitus urbi parentes, militibus dedisssient,aureae, dc argenteae. vel ex alia materia adducebantur. Sequebantur post haec pulcherrima, Sc ornatissima gentium victarum arma multis curribus lata aere, ferroque absterso, de polito splendentia, atque ita disposita, ut casu maxime sic cecidime viderentur.Erant autem galeae, scuta, thoraces,ocreae Cretentes, peltae Thraciae,& Celtae,pharctraeque,eqilorum frena, enses nudi,& gladij,sagit-rae infixa, arcusque, pila,sarissae, & caetera eius - .

modi missilia, ita ut nec victorum quidem abs-

13쪽

TRIVMPHO que metu esset aspectus. Post armorum currus aliquot virorum millia sequebantur,qui in v sis argenteis numismata ferebant aurea, argenteinue. Alij vero crateras argenteas,philas aureas, calicesque ornatissimos,& magnos certo ordine ferebant. Postea alii tibicines aderanr, non mite, aut suave, sed bellicum praecinentes. Post hos quinquaginta, aut centum, aut plus, vel minus boues iuxta triumphantis opes cornibus auratis, insulis, sertis ornati ab adole scentibus popis succinctis ad immoladum ducebantur Postea sequebantur pueri camilli qui aureas , α argenteas pateras sacrificij caussa, deferebant, post ; si eo bello capti essent, elephanti adducebantur . a Omnes autem triumphorum ministri sericis , purpureisque,& auro in tertextis vestibus inducti erant Post haec ca- .ptorum ducum,ac regum currus, arma, diademata super armis: imposita vehebantur. deinde hostium reges seu duces cum filiis, fratribus, de sororibus, omnibusque,si qui essent,familiaribus veniebant lacrimantes, casumque captiuitatis dolentes. Post haec multa hostium millia inanibus pone tergum reuinistis deducebantur,qui ex omnibus hostium exercitibus captis pulchriores,& elegatiores,vastioreque,& proceriore corpore selecti fuerant,atque ad triumphum exornandum reseruati. Ferebantur etiam aureae coronae,quibus Imperatorem ipsum vise

tutis ergo urbes in libertatem vindic ais,seu so-

14쪽

DE v TROVEtiae ciuitates donauerant. Sequebatur deinceps dux ipse, sexu, opuli Romani Imperator, aurato curru, quatuor albis equis vectus , toga purpurea triumphali auro intertexta amictus ncapite lauream, seu auream lapillis, gemmis que ornatam coronam gestas, dextera laurum, sinistra vero eburneum sceptrum tenes. Imperatoris currum si praetor, vel propraetore fuisset sex, si consul, vel proconsule,X II. Si dictator,vel Augustus X XIIII. Lictores cum fas

cibus,& securibus laureatis,purpureis vestibus amicti praecedebant. Circum currum vero citharedorum, ac tibicinum turba veniebat, modulis elegantissimis concinnantes: hi succinti, coronisque aureis redimiti, suo quique ordine psallentes, canentesque prodibari r Horiam in medio stabat auidam talari veste. fimbriis. ac armillis auro splendentibus amictus,qui gestus varios edebat, hostibusque deuictis insultas, risus undique ciebat. Postea thuris, & Arabum odorum suffimenta imperatorem undique comitabanturan ipso vero Imperatoris curru pO- ne triumphante quidam publicus minister vehebatur coronam auream gemmis distinctam supra caput eius tenens, qui a tergo saepe illud insusurrabat,quod refert Tertulianus in apolo

gelico aduersius gentes , ET RESPICE

POST TE, HOMINEM MEMEN

TO, TE, memorans, ne illa foeticitate elatus humanae conditionis obliuisceretur, sed te

15쪽

T R I v M u o. sliquae vitae cursum praeuideret, nec eo honore superbiret. Appensa quoque erat currui nota, de flagellum, quae innuebant eum in tantas c lamitates posse incidere, ut aut flagro cςder tu aut capitis damnaretur.Nam qui ob facinus extremo supplicio afficiebantur, notas gestare solebant, nequis inter eundum, contactu illorum,piaculo se obstringeret.Neque tamen Imperator solus eo currru vehebatur, saepius enim in eodem triumphantis curru adducebantur

pueri,uirginesque puellae, vacognatorum sit ij,

aut nepotes: Ad equorum vero habenas hinc inde cognati iuuenes,vel etiam ipsis insidentes, eos dirigebant,ut in triumpho Augusti Marcellum dextro. Ti. vero Neronem sinistro funali equo insedissed egimus. Si plures Vero erant, equis singularibus sequebantur . Post currum ministri primo, & scutiferi, mox legati imporatoris , & tribuni, deinde exercitus omnis sequebatur in legiones,cohortes,ceturias,& manipulos distinctus. Erantque milites omnes laureis sectis redimiti, laurum que manibus ferebant , coronasque, quibus virtutis ergo ab imperatore donati fuerant. hi curium imperato ris triumphantis sequebantur, partim carmina

patria salibus, & risu permixta, partim ducis laudes canentes, & quum hoc ordine ita processasset pompa, omnes in Capitolium per forum Romanum ascendebant,ubi Consules, Areliqui magistratus, &'uniuersus Senatus im-

16쪽

petatorem titumphantem expectabant. Fni autem triumphans in forum Romanum venisset, aliquot captiuorum duces in carcerem

duci, occidique iubebat, ipse que deinde in Capitoliunt ire pergebat. Vbi cum ventum esset,

antequam sacrificiu inchoaretur, mos erat antiquis tantisper operiri, donec ipsius hostium ducis mortem quispiam nuntiaret, quod post quam factum este nuntiatum fuisset, tunc tau rorutti, & aliarum hostiarum immolationes inchoari consuetiido erat. Quibus rite per Elis,doriariisque quibusdam dedicatis,quum in porticibus ibi caenatus esset,vesperi tibiis,& fistulis antecede tibiis domum redibat, quem reliqui omnes ciues comitati, postea singuli ad propria diuertebantur. Atque hic ferme erat amplissimorum triumphoru ordo, qui vel apparatiores aliquando, Vel etiam tenuiores erat, prout fuerat gelis, vel regis deuicti opes,& poteria,si eisi plura spolia bello acquisita fuissensi

ea ordine a me relato in triumpho ducebantur, si pauciora, eadem ratione post Senatum ante currum Victoris ducis deferebantur exercitu

subsequente. Porro autε uno die singulbs triu-phos agi mos erat. Sed quum aliquando accidis let,ut propter praedet, oliorium,& gentium victarum multitudine pompa triumphalis viso die vehi non possiet, ea in biduum,vel in triduli diuidebatur, ut factum est triumphis Macedonicis.T.Flaminii ex Philippo. L. Pauli ex Perse,

Item

17쪽

Imp. Vno curru triumphali vehi,quarnquam Vna bellum aliquod confecissent', ueni: singulis triumphos decerni mos erat. Primi omnium Rom: ducum Vespasianus Augustiis,& Titus C far iudaicum triumphum uno curru vecti una egerunt . post quos a sequentibus imp . id aliquand6 urpatum. Ius autem triumphandi non habebat, nisi is magistratus. cui lege curiata a populo Rom. tria perium permissum eiat;cuiusque unius auspiciis id bellum gestum fuisset: hiautem erant Rex, Dictatores Consules Proconsulibus,Praetores,& Pro prae torib',po stremo Imperato res, Caesares.Moris autem elat ab imperatote si consul, aut dictator non esset triumphum ducturo consules uitari ad coenam deindς rogari venire supersedeant, ne quis eo dies qyo ille triumphauerit,maioris in eodem conuiuio esset imperij. - Hare ex Dionysio libro V. in triumpho Po-

Iudaico.

Valerio Maxtino libro ij. capi III. de iure . triumphi Et Ioanne Lonata histotiaru tomo ij.excepta

collegi,

Plutarcho in vita Pauli AEm iiij Appiano Alexandrino in Lγbico, seritio super Virgilium.

18쪽

De Triumphali pompa sic M. Cie. in L .Pisone

scribit:Diueris de triumpho,quid tandem sit iste currus t quid victi ante currum duces ὶ quid simulachra oppidorum i quid aurum 3 quid a -- getum 'quid legati in equis dc tribuni 3 quid clamor militum Z quid tota illa pqmpa r quid vehi per urbem λ Seruius quoque libro iiij. AEneidos super illud, Sola fuga nautas comitatur Ouantes et Qui triumphat inquit albis equis vehitur quatuor , & Senatu praeeunte in Capitolio de

tauris sacrificat . Porro autem quum animaduertimus triumphum omnium honorum apud

Romanos maximum fuisse,verosimile est, plerosque fuisse imperatores, qui ob leuia praelia triumphos sibi decerni desiderarint, quibus ut

occurreretur, lege cautum est, ne quis trium.

D pharet , nisi quinque millia hostiu una acie cecidisset, mini enim ninnero,sed gloria trium- in phorum excelsius urbis futurum decus mai res existimabant . Caeterum ne tam praeclara res cupiditate laureae obliteraretur, legis alterius adiutorio fulta est, quam L. Marius, de M. Cato Tribuni plebis tulerunt. poenam enim imperatoribus minati sunt,qui aut hostium occisorum in praelio, aut amissorum ciuium falsum numerum in literis Senatui ausi essent referre. Iubebatque cos , cum primum ad urbem accessassent, apud quaestores urbanos iurare, de Vtroque numero vere ab his Senatui esse scriptum. Porro triumphi decernendi Senatus mu-

19쪽

T O V M ΡΠ O. . Iotius erat,ut apud omnes veteres auctores con

praesertim Pedianum in Cometiana verum & populus Senatus consultum sciebat. In omnibus vero bellis,victis hostibus ius trium. phandi semper fuit eius cuius imperium maius erat,cuiusque auiiciis bellum gestum esset, etsi bello absens fuisset. Nam piae torem, quid ipse imperium habebat, auspiciis tamen consul ribus bellum gerentem, vicisse inuenimus absente,aut etiam aegro consule, ius tamen ob ea

victoriam triumphandi consuli potissim uad- iudicatum esset cuius rei ex inplum nobis asefert Valerius Max. lim iij. cap. iij. de itire triu-phandi de QJutatio cosule,& ad alerio Faucone praetore, qui bello Punico primo , quum circa Siciliam insignem Poenorum classem deleuisset, consule Lutatio pugnae tempore in lectica claudo iacente,eiusdem tamen rei nomine Lutatio consuli, cuius auspiciis bellum gest umfuisset,iriumphum Senatus decreuit. Que cum valerius tibi quoque decerni desideraret,negauit id fieri oportere Lutati', ne in honore triu-phi minor potestas maiori aequaretur atque ita quum praetor vicisset , tritam phauit co .mul cuius in eo bello auspicia fuissent. Caeterum inter varia triumphidi iura erat & altera lex,quae iubebat,ut tantum pro aucto imperio,non pro te petatis,quae populi Romani fuisIent, triu-phus decerneretvt. Quare Fuluio de Capuagesiepia,L. Opimio de Fregellanis ad deditionε

20쪽

compulsis , P. Scipioni ob i cuperatas Hispanias, d. M. Marcello ob castas Syracusas ius triumphandi ab amplissim6 ordine summa obseruandi eius iuris diligentia negatum est: omnes quidem editis operibus magnifici, sed rei petitae nequaquam compotes. Marcelli etiam,oc Scipionis repulsis alia caussa adiuncta,qubdad eas res gerendas cum imperio tantum , sine ullo missi essent magistratu. Aliud quoque in triumphis ius diu obseruatum est, ut , quamuisquis pr claras res,maximeque Reipublicae utiles bello ciuili gesta siet , Imperator tamen ab

exercitu eo nomine appellatus non est , neque ullae supplicationes ci a Senatu decretae fiunt, neque aut ouatis, aut curru triumphauit, quia

ut necessariae istae,ita lugubres semper existitia rae yict0riae sunt, utpote non hesterno, sed domestico partae cruore . Itaque R Nasica Ti. Graccum , dc Opimius C. Gracchi factionem moesti trucidarunt . Neque Catulus de M. Lepido colloga cum omnibus copiis seditiosis extincto , aut C. Antonius de L. Catilina caeso,

vel L.Scilla, qui plurima bella ciuilia confecit,

de C Mario L. Cinna. C. Carbone,& L.No Ibano xlla ratione triumphare voluerunt . Scilla quoque cum cosumo ata, ac constructa potentix stra triumphum duceret, ut Graeciae,& Asiae multas Vrbes, ita ciuium Romanorum oppidum nullum vexit. Cuius rei etiam lauream Senatus nulli unquam dedit, nec quisquam sibi