장음표시 사용
21쪽
in membris pus saepe absorbetur et pustulae quasi vesiculae vacuae fiunt. Cum pustulae in facie plurimae sint, nonnihil pyregiae die decimo vel undecimo apparet; in Variola autem discreta raro permanet, quum pustulae
Variola confluens eadem signa ac discreta, sed multo graviora, aliis etiam additis, habet. Febris imprimis magis Vehemens, SynoChuSque plerumque est, quae Serius ocius in Uphodis formam evadit. Coma gravius neque raro delirium supervenit. Parvulos infantes primis morbi diebus convulsiones invadunt, eosque antequam ulla eruptio apparet, Saepe abripiunt, aut Variolam valde confluentem et putridam antecedunt Eruptio plerumque incipit tertio mane, quam E sipelatosam exanthema praecedit aut comitatur, quod sese in facie, collo et pectore osten-
22쪽
dit, nonnimquam etiam totum Corpus pervadit,eX quo pustulae brevi oriuntur. AEger aliquantum eruptione levatur, attamen febris magis perstat quam in Variola discreta. Ρustulae praesertim faciei nunquam tam elevantur quam in discreta, sed permanent depre8Sae, et
Complures in unam saepe Confluunt, adeo ut facies una Vesicula prorsus obtecta Videatur.
Reliquarum Corporis partium pustulae magis distinctae quam faciei, sed nunquam adeo maturae, neque pus aeque spissum fit ac in Variola plane discreta, Circumscriptione circulari et rubicunda etiam Caret, atque cutis pallida et flaccida devenit. In hac specie est semper faciei tumor multo major quam in altera; totum quoque Corpus haud raro tumescit. hau Cium tumor item gravior, Cum torpore et deglutitione dissicili. AEger aliquando viX deglutire potest, et quicquid liquoris bibere conatur per
nares reddit. AEtate provectioribus salivae excretio semper adest; initio tenuis est et facile eXpuitur
23쪽
ut aeger ViX queat eXSCreare M. Infantum, qui confluentibus Variolis corrumpuntur, alvus plerumque vehementer profluit;
attamen neque tam mature, neque tam Certo; quam adultorum ora Supra Consuetudinem sali-Vant. Verum Ventris proluVies, quocunque
temporis incipiat, nisi opportune Cohibeatur medicamentis, aegrotos, per reliquum morbi tempus, Solet VeXare, Viresque eXhaurire. Circa diem septimum pustularum liquor mutatur a pellucido ad obscurum et fuscum Colorem, Sed nunquam Colorem flavum, neque Spi8sitatem, qualem species discreta adipiscitur. Faciei tumor die decimo vel undecimo minuitur, quo tempore, VeSiCUlae disrumpuntur, et pus suum effundunt, quod fuscas aut nigras crustas format, quibus decedentibus, partes Saepe
24쪽
saepe sunt squamosae et Cicatrices seu foveolas relinquUnt. Sub finem octavi diei, gravia symptomata oriuntur, accessione febris quae secundaria tunC Vocatur. Ρulsus crebriores et duriores ob- semantur, Corporis calor haud parum augetur; cum siti, multa anXietate et inquietudine, capitis dolore, et delirio, urina sanguine tincta aliisque Haemorrhat iis. Petechiae saepe occurrunt, et vesiculae aquosae, sub quibus partes ad gangraenam proclives apparent, quae, aliis symptomatibus etiam adjunctis, aegroti dolores simul cum vita eXtinguit.
Hariola primo Rubeolam aliquando refert; vox autem rauca, tussis sicca, dyspnoea, simul cum oculis tumidis et inflammatis, epiphora, cord za, sternutatio frequens in Rubeola morbos sat plane
25쪽
distinguunt. Ρraeterea in Variola eruptio die uno vel altero prius fit quam in Rubeola: et pustulae plane eleVantur et Suppurantur.
Haricella quidem pro Variola multo facilius haberi potest; illa autem pyreXiam levissimam
tempus incertum persistentem, fere Semper Sequitur. Eruptio quoque in vesiculas citius transit, in quibus humor limpidus permanet, neque colorem aut spissitatem, qualem in Hariola videre solemus, acquirit. Crustae denique tribus aut quatuor diebus, post pustularum eruptionem formantur M. Ab Er3sipelate secernitur eo quod erysipelas tumore et rubedine, potius quam eruptione, stipatur. Qui semel hos duos morbos vidit, eos ab invicem non distinguere nunquam periclitatur.
26쪽
DISPUTATIO MEDICA DE VARIOLAE CAUSIS.
Haud dubitari potest, quin propenSio ad morbum in corpus recipiendum necessaria sit. Haec autem omnibus Cujuslibet aetatis et temperamenti hominibus fere semper inest. Quin et foetus in utero morbum a matribus accepisse cognitum est . Immo secundum aliquos auCtores ', dum matres, morbo olim aCCepto, Per omne graviditatis tempus immuneS manSerunt, si contagionem interdum accipiunt. Nonnullos tamen Variolae Contagionem per totum vitae spatium omnino effugisSe, Constat. Talis vero corporis status haud perpetuus in illis singularibus videtur, nam aere, IOCO, tempestate,
27쪽
pestate, Victusque genere mutatis, Corpus tandem adeo mutatur, ut illi etiam obnoxium fiat. Unde haec propensio oriatur, haud facile dictu aest, quatenus enim Viciere licet, a nullo morbido corporis affectu pendet. Satis Constat contagionem Causam morbi eXCitantem eSSe, quamvis hoc a quibusdam magni nominis auctoribus negatum est. Qui quidem Variola primo laboravit, eX Contagione eam habere non ' potuit. DocΤ. THoΜSON notat , Causas inflammationem eXcitantes aeque ac valida eXercitatio, liquorum ardentium
haustus, morbum inducere posse. Bene nOtum est, has aliasque Causas, ut malum Victum, imo etiam timorem, tristitiam 4 , homines ad Contagionem ingis proclives, morbosque hujusmodi, multo magis eXitiales, facere . . Quan-
28쪽
doquidem vero Contagionem effugere vel indu-Cere quum Velimus, possumus, nil dubium quin Contagio cauSa eXCitans Sit. Celeber CULLENUs , Hariolae Contagionem quasi fermentum humani corporis fluidis fieri, magnamque eorum partem sibi assimilare, putabat. Haec opinio fortassis a Vero haud procul absit, quamvis res ipsa Unde analogia pe- tita est, eandem similitudinem minime Servat. CRU1ΚsΗANKs observat ' quandem fermentationem in vivo Corpore eXistere POSSC, neqUCebullitionem motumque manifestum ad eam
Constituendam esse neceSSaria.
Generatio puris, eX suppuratione phlogistica in corporis superficie, materia in sanguine formata illic perducta, irritationemque neceSSariam eXcitante, oritur. In Variola inoculatu, Conta gio pure tantum transfertur, quae quidem in naturali,
29쪽
I9 naturali, Corpus alio modo inficit, et quamvis mira ejus tenuitate, sensus nostros eludit, eam Vero eXistere haud dubium est, quandoquidem ejus effectus sat plane videmus. Huic opinioni licet nonnihil objici possit, eX toto tamen Omni-
bus aliis adhuc datis, magis verisimilis nobis videtur. Praecipua Variolae diversitatis Causa ad Corporis Conditionem fortasse referri debet. In specie discreta et leviori, paululum tantum sanguinis assimilatur, in consuenti autem et mali ena, quippe qua proclivitas est major, uti intemperamentis sanguineis et putridis; calore etiam, intemperantia, eXerCitatione nimia, aere stagnante aut humido aliisque adjunctis, Contagioni minus resistitur, ideoque assimilatio major et morbus graVior Oritur. CULLENus' etiam quantitatem materiae morbidae assimilatam, ratione ad uniuscujusque Cor-C a . poris
30쪽
Poris magnitudinem habita. eandem fere in omnibus eSSe, eamque e Corpore, partem Cutis halitu, partim in pustulas depositam, eXire putabat; cutisque conditionem sau plane monstrare plus minus Variolae materiae ibi haerere aut permeare ; obserVari etiam potest, iis quibus Cutis Constricta et impervia eSt, pustulas numerosiores, ideoque morbum graViorem eSSe, quam quibus Cutis adeo pervia est ut liber eXitus materiae fiat. VAN SwIET AN narrat aborigines rudes AΜΕRICAE SEPTENTRIONALIS, qui Corpora Sua pigmento et adipe oblinunt, ubi variola correpti sint, raro ConValeScere, et rudes Carpathiorum montium incolas quorum Corpora robusta sunt et eXercitatione indurata, calido balneo aliisque
modis, quibus Variola laborantium perspiratio augeatur, uti, quod plerumque optime succedit. Materiam morbidam perspiratione exhalari a peculiari