Pauli Voet ... In Quatuor libros institutionum imperialium commentarius ubi juris civilis tum antiqui, tum novi cum divino, forensi, canonico & feudali in multis collatio instituitur

발행: 1668년

분량: 677페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

501쪽

y INSTITA LIB. IV. IT. Q. rum, satisdationem procurator dare compellitur eadem o servando,, si tutor, vel curator, vel aliae tales personae,quae alienarum rerum gubernationem receperunt, item quibusdam per alium inierunt. q. Si vero aliquis convenitur: si quidem praesens procixatorem dare paratus est, potest vel ipse in judicium venire, M sui procuratoris personam per Iudicatum solo satisdationem solemni stipulatione contirmare, vel extra judicium satisdationem exponere, perquam ipse sui procuratoris fide-jussor existat, pro omnibus Iudicatumsolvi satisdationis clausulis ubivide nypotheca suarum rerum cpnvenire compellitur: sive in judicio promiserit, sive extrajudicium caverit ut tam ipse quam heres ejus obligentur.Alia insuper cautela vel sitis latione propter personam ipsius exponenda, quod tempore sententiae recitandae injudicium veniet vel si non venerit, omnia dabit fidejussor, quae in condemnatione continentur, nisi fuerit proVocatum.

s. Si vero reus praesto ex quacumque causa non sterit, alius velit defensionem ejus subire, nulla dirierentia inter a ctiones in rem vel personales introducenda, potest hoc sacere ita tamen, ut satisdationem Iuaecatumsolvi pro litis aestimatione praestet. Nemo enim secundum veterem regulam cutjam dictum est,alienae rei sine satisdatione defensor idoneus intelligitur. 6. Quae omnia apertilis tersectius quotidiano judiciorum usu in ipsis rerum documentis apparent. . Quam formam non solum in hac regia urbe, sed etiam in omnibus nostris provincii siet si propter imperitiam sorte

aliter celebraturo obtinere censemus cum necesse fit, mnes provincias, caput omnium nostrarum civitatum, id est,

502쪽

COMMENTARIUS.

Quomplex sit cautio, 'uid 3gre inti liis obtinuerit. Atisdationum dodus.J Superiori titulo fuit explicatum aliquem vel per se, vel per alium causam suam agere

vel tueri posse. Ut tamen is, qui cum aliquo agit damni sit securus, nec judicia reddantur illusoria cati. tione qua opus est; non praecise satisdatione.Ut inscriptio hujus tituli, non omniaqtue in nigro explicantur, contineat.Neque enim hic tantuin de satisdatione, verum etiam de aliis cautionis speciebus agitur. Nam cautionis vocabulum peneralecst, quod repromissionem , juratoriam cautionem satisdatio. nem complectitur. Eaque si vel in judicio, vel extra judicium. Hoc titulo relicta cautione cxtrajudiciali, non nisi de judiciali d quidem necessaria apitur ad exclusionem cautionis voluntariae, quae ex conventione contra-gui apponitur. l. Io. D. rem ratam hab. Judicialis autem cautio appellatur non illa, quae in judicio proponitur, aut a judice exigitur, verum quae interponitur gratia judicii, denominatione a materia seu fine desumpta. I. 12 D. de stipulat praetor Alia vero cautio jure antiquo alia jure hodierno exigitur. illo Iure aut quis agebat , aut conveniebatur. Si agebat & quidem suo nomine, sive in rem actione, sive in personam, Latinare non cogebatur. Si alieno nomine, satisdabat rem ratam dominum habiturum. in princ de . . I. hoc tit. l. s. D. de verb signis quomodo satisdabat etiam tutor vel curator in fin princ hoc tit. Quod tamen non simpliciter Mabsolute accipiendum, uti id videtur velle Tribonianus, verum tantum in casu quo dubitatur, an quis si tutor, vel curator, an duret tutela vel cura vel an gestio agenti sit commissa. l. d. D. de ad min. tutor. Quod si quis conveniretur quidem suo nomine i quidem in rem actione, satisdare compellebatur,s victus esset,judicatum solvi. Sin vero in personam, nulla satisdatione onerabatur. Verum siquis alieno nomine conventus suisset, sive in rem, sive in personam, satis dare cogebatur, non tantum de rato, sed etiam judicatumsolpi. In princ. s. l. hoc tit. l. si petitor. LI servus & passim . tit. D. judicat sol v.' Pomponius. I. sed 's quo-qlle. D. de procurat. l. haec autem . . sin D. quibus ex caus inpossi cat.L66. I a. l. 3. D. de procur. g. 2. 7us Novum & novissimum enarratur.

SΞd hodie hac. J Quid circa cautionem judicialem obtineat jure novo, etiam novissituro, ordine enarrabimus. De reo tam in judicio re aliquam

503쪽

INSTIT. LIB. IV. TIT. XI.

personali agitur. g. r. qui si ipse se defendat, habita personae ratione, vel repromittit, vel jurato cavet, vel satisdat de)uMissisti, datis fidejustaribus idoneis, etiam quandoque non idoneis facultatunicontemplatione g.

I. ill in hoc tit. nov. s. c. s. nov. III. c. s. excepto casul. 9. D. depublic ouo perfideiussoresvi per pignora est satisdandum vid. . . in

med. noestit. Repromittit, id est nude promittit respublica, seu fiscus, I. I. D. Ut leg. nom. Episcopi. l. nec honore Cod. de epist .aud interdum etiam clerici.l. 3.v. quod si is .l. 33 Cod de episcop. cleric Iuratoc vent viri illustres. l. pen de ult Cod dedignit Caesaris Ministerianus. l.

.s n. Cod. de castrensiar cla minister Schola lis A. II. l. ne tamen. Cod.

de privit scholar. Memoriales. l. ir Cod proxim.Sacror serinior qui fi- dejus res invenire non possunt. nov. II 2. c. a. qui immobilia possident,id

est praedia, tempore cautionis interponendae. l. . Cod. de princi p. agent. Ut hic Bacchovius hallucinctur, qui censet immobilium posses res, tantum repromittere, idque probare conatur per t. is in princ D qui satisd. cogant. Verum perperam praeterquam enim quod d. l. Is possit dici inutata per d. l. 8. Cod etiam dici poterit nihil in adversutia ex d. l. is elici, ubi a satisdatione liberantur immobilium posses res, non autem propterea a cautione juratoria. Non enim sequitur non satisdant, ergo non jurato cavent; aliter nec viri illustres aliique juratoriam cautionem praestarent, quod satisdare non cogantur. Est tamen casus quo posses res immobilium latinare tenentur. Auth Mqui jurat Cod de,cbus auct. judic possid. ubi in poenam contumacia qui immobilia possidet datis dejustatibus cavet. Gloss. in nov. s.si. 2. verb fideius rem Reliqui praetere numeratos idoneis fidejutatibus datis satisdare tenentur. Per idoneos eos intelligo, qui facile conveniri possunt,4 qui facultates habent. l. a. si praetor. D. qui satisd. cosant Excipiuntur necessariae personae, quae conventae quales quales dando fidcjussores, propter illam qualitatem, quod sint necessitudinis vinculo actosi junctae id est etiam non locupletes, satisdationis vice suguntur. I. I. infin hoc tit. l. i. r. s. D.in jus vocat ut cant Pacius disp. instit.

tit de satisdat. Sicuti ministerianus Caesaris ex sua schola dando fidei ucsorem liberatur. lin. M. i. Cod de Castrens an ., Minister.Scholaris, ciusve uxor, vel liberi unum ex schola. l. s. in princ cod priviles scholar Clcricus arconomum, vel alium ejusdem ordinis l. 23 3. I. I. 33 si praeterea. Cod episcop.& cleric Excipiuntur Argentes in rebus, qui ne quidem idoneos dando liberantur; quod fidejustares de cadem schola , vel quos defensor loci aestimaverit offerre compellantur l. r. in princ. cod. de praeposagent. in rebus. l. 8 in princ. cod. de Princ agent in rebus.

Hactenus egimus de reo, sequitur ut de actore dicamus, qui si suo nomine

504쪽

mine judicium suscipiat, multiplicem praestat cautionem. Repromittit enim se intra duos menses litem esse contestaturu, vel omne damnum quod reus inde senserit, in duplum resusurum cautione tamen summam aure rum 36. non excedente. Auth libellum Cod delitis Contest. Nov.96. cap. i. Satisdat, aut si fideiushres reperire nequeat, tactis E angelii jurat vel per se, vel per suum procuratorem in judicio, se usque ad litis terminum

in eo permansurum, seque si victus suerit decimam litis nomine expens rum reo persoluturum. auth. generaliter Cod de episcopo cleric nov. II 2. c. 2. Denique cavet se judicio adfuturum,& litem ex animi sui sententia peracturum, adjecta poenae loco certa quantitate, ni faciat. Quod tamen nonnisi in illis obtinet litibus, ubi extraordinem rescripto Principis, vel a Praesecto Praetorio utraque pars in urbem evocatur, vel ex urbe in Provinciam vel ex una Provincia in aliam nov. 33. in princ Rit torsitus.

ad nov. pari. 9. c. Is m. q.

Quomodo caveat Procurator Actoris λSIn autem per Procuratorent. JProcurator ac toris , qui alieno nomine agit, cautionem nonnunquam praestare tenetur. Aut enim certum est eum non habere mandatum, non admittitur advcrsario invito, ne quidem cum satisdatione. . si pupilli . . in D de negot gest. Nili forte pro conjuncta persona non contradicente agat, aut interveniat, vel oro litis consorte judicium subeat. Quibus cassibus de rato cautionem praestare tenetur. I. 33. l. 4o. .fin D. de procur. l. M. Cod.eod. tit Cod de Consori. ejusta

litis Aut causa momentanea de redintegranda possessione agatur per eum, qui absentis nomine possidebat. l. I. Cod si per vim vel alio modo ibique

Cujac. in parat. post AZonem d. loc.

Aut certum est eum habere mandatum, velut si procuratorem in iudicio dederit, cum clausula rati de moribus, neque a procuratore satisdatio Exigitur, quia constat de mandato. l. 63. . de procurat. l. I. Cod. hoc tit idem quod statuendum erit, si mandatum probetur praesumptionibus, ut si instrumentum debiti exhibeat procurator, vel alia ratione de manda ato constet. d. l. 63. l. 3. . 2. D. Ut in posses legat Neque obst. l. 'ν. qui procuratoris I 8. D. de nov. per nunciat. Quia sorte ibidem quidem constabat de mandato generali, sed non speciali ad talem actum requisit a.

arg. l. ψ . . I. D. Procurat. l. 7. Cod. de rebus cred. vid. Bronch. I. Misceli.

16 Besold delib. ur Pand tit .de procur. n. s. Aut denique dubitatur de mandato, nec admittitur procurator, nisi latisdederit rem ratam dominum esse habiturum. s. s. hoc tit. l. 2I. D. rem ratam haber. l. s. f. si procurator. D. ut in possess. legat vid. Bronch.&II e-

505쪽

9 INSTIT. LIB. IV. TIT. XI.

Besold. l .cit. VasqueE3. illustri quaest. 16. Hillider ad Doned ita conmi. I s. Treuit .vOl. I.disp. 9. thel. 7. Quae omnia limiliter in tutoribus curatoribus, syndicis, actoribus , oeconomis municipiorum, vel corporum, vel ecclesiarum sunt observanda, si ipsi agant per actorem vel procoratorem Nam si per se agant, quia pro dominis habentur, satisdare non tenentur. l. 13. D. cie admin tutor. l. 7. s. si tutor D pro emptoria. Io. Cod. de episcop.&cleric. Nisi tamen de rima officio dubitetur, quo casu derato admittenda erit cautio. l. 6. M. s. D. quod cujusque univ. l. II. D. de admin tutor. nod si praenominatae perionae eos quorum nomine agunt, defendant, uti defendere debent, immunes quidem erunt a cautione de rato, tenebuntur tamen satisdare de judicato solvendo, quod reorum partibus langantur. l. I .sufficit. D. de admin.tutet .l. in.=.cesensionem Cod.

iomodo caveat Reuis praesens pSi ver aliquis convenitur. J Alieno nomine qui convenitur, vel est conc titutus a reo praesente, vel absente M a reo praesente, is sui procur toris personam firmare debet per stipulationem Iuruatum Alpiud est, se so luturum quod indicatum erit, in lite se mansurum usque ad terininum litis, id est, usque ad sententiam des nitruam, seque in defendendo nullum adhibiturum csolum praeter quam satisdationem etiam omnia sua bona pignori supponit in judicii securitatein. g. q. hoc tit. Quod est singulare innac satisdatione praetoria, in qua aliter suffciunt sidejuissiores Idque obtinet propterea, quia reus qui principalis est, pro suo procuratore fidejubet.

d. p. q. Denique praeter eautiones recensitas praestat securitatem Iereminpore sententiae recitandae in judicium venturum. d. s. q. I. Quomodo caveat Procurator Rei l 3 Estillam utio de non endredo, a Quid Moribus obtineata de Guaranda p Iino reus. J Quando a reo absente constitutus est procurator, ipset onetur satisdare pro reo 1udicatumsolvi. Neque aliter admittitur, S praestita cautione non repellitur licet eum non habere mandatum certo constet.' quod absentes a quibuscumque defendi publice interst. l. 33. D. O procur Pacius in disp. instit.de satisdat. Atque haec quidem regulariter ita obtinent quae hactemrs circa satisdationes fuere tradita.Non ita tamen universaliter observantur, quin a regulis dentur exceptiones. Hinc quandoques desnt fidejussores ad pignora &Juratoriam cautionem videtur esse

recurrendum arg. nov. Ita. c. r. Auth .generaliter Cod de episcop., cleric Etiam argentarii li dicam aliquibus impingant, sidejusores dare non

506쪽

tenentur. Iustin edict. 7. c. s. Orphanotrophi fidejussionis gravamine etiam non onerantur. l. 32.Cod de episcop.4 cleric vid de hae materia plura apud Petr. Fabrum ad i. os . . de regul jur. Gregor Tholos. . part libr. 24 Synt jur c. q. Cujac Io ob cio. Duaren ad tit judic.

Io Bacchov. ad Treuti. vol. I. disp. 3.tit. q. liti. B. Pichard in comm ad iustit hoc tit.

Cautio pro iudicato in Hollandia non exigitur, nisi alter litigantium sit peregrinus, aut de iuga suspectus, aut non sol vendo GrocnN ad . q. hoc 'tit quod sere congruum illi quod scribit Papon 8 tit. r. arr. 7. Et ubique

sere locorum, reus de judicio isti cavet, vel etiam petente actore, judicatum solvi; omni cautione ante litem contestatam exigenda. anger. p. c. I. in princ de except. Treuit p. 2. disp. 26. Et si alter exigat cautionem de judicato solvendo, uterque eam praestare tenetur; adeoque hinc inde condemnantur. Ex parte tamen actoris cautio judicatum solvi tantum respicit litium expensas, nisi mutua fuerit petitio, id est, reconventionis judicium. Ex parte rei cautio judicatum solvi, continet omnia, id est, quie- quid sententia suerit expressum. Vid. Everhard. consit. 6 I. n. s. Nutanser. I. sis. s. n. 7. Gudet. de iure novisi libr. q. c. . esset. in not. ad Zoes. instit. hoc tit ibique D D. Groenru ad s. q. hoc tit. Contrariam tamen &valde singuilarem Galliae consuetudinem refert Papon libr. 8 tit. I. arrest. . nullum Gallorum teneri satisdare aut cavere de judicato solvendo. Utrum vero moribus in arbitrio sit actoris, an fidejussoribus an pignoribus caveat' non ausim affirmare. Licet de scrupulosa illa satisdandi praecis per dejulsores necessitate aliquid remissum videri possit. Id quod

innuunt Menoch. cas arbitr.q2. n. s. Call. de arrest. c. s. n. q. Zanger. de except. p. 2. except. 2I. n. IT. Besold. de lib. jur. libr. 2. P. tit. 8. r. 9 infin Sicuti e contrario de moribus etiam nostris satisdationis onere gravaniatur immobilium posse res secus quam obtinet in Germania, ubi nullo modo satisdant, reserente Uesem c. in oeconom juris ad nov. 33.in med. Praeter species cautionum in judiciis frequentatas de moribus receptas. est satisdatio de non ossendendo, quam ille exigit, qui sibi aut suis rebus metuit; de qua cautione vid. Bartol. in l. 6. y. 2. D. de ossic praesid &Bald. consit. 87. vol. 3. Fel in in titul de treug. iace. Est Malia jure Saxonico usitata, quam guarandam appellant. Hanc si reus ab actore petierit eamque praestare distulerit, ei respondere non tenetur vid. Sneidis hoc tit. Gil-haus arbor judic. cap. I. ramusc. 3. de satisd. n. I. Ritterhus ad novell. p. 9. c. I l. n. S. 6. Err

507쪽

QU. Omnia apertius.J Quia theoria sine praxi solidam iuris cognitionem

praestare nequit, uti loquitur Pinet Lial. 2. Cod. de rescind. vend. partia. Gq. n. r. ideo quaecunque de satisdationibus inmemum contulimus,4- pertius in ipsis rerum documentis percipiuntur. Usus enim ut ait Plin. efiicacissimus rerum omnium magi lierest. Quae ipsa ratio movit Imper

torem, ut nihil in libros institutionum referri voluerit, nisi quod in ipsis argumentis quotidianis obtineret. g. s. instit, proaem. Ne quod in scholis juvenes didicerunt, in foro dediscere cogerentur. Quis enim adeo patiens esse velit, ut ei rei det operam,quam postmodum in usu non sit habiturus

Locasubjacentia sequuntur observantiam M,Stylum Urbis Metropolitana. Quum necessest. Loquitur de altera Roma urbe Constantinopolitana, quam alibi Romam nostram appellat, olim dicta ByZantium, caput imperii in Orientes, uti Roma in occidente, 'uondam sola Cujus urbis mores Mobservantiam intelligit procedendi modum in determinandis litigatoiuin controversiis, quem stylum curiae appellamus sequi oportere carieras Provincias, subintellige, in oriente, per modum praecepti hie indicat imperator Quod Julianus antea in l. 32. D. de legibus ipse imperator in l. i. s. sed i quae leges. Coci de veter jure enucleand paulo aliter explicuerat. Utui deficerent mores, quod iis proximum est, tunc jus quo Roma utitur, servaretur. Neque tamen haec in speciem contraria, si tempora disi insitantur. Quondam enim cum sola Roma caput esset gentis, exemplum urbis Romae sequebantur, si quod Romae judicatum, vel obse

vatum, nona ratione& aequitate recederet. d. l. 32. Aliter locus erat res

lari l. tr. D. de ossic Praesd non videndum quid Romae fiat, sed quid heri debeat. Postquam vero sedes imperii etiam in o lentem sui translata, in Provinciis orientalibus observabatur modus procedendi in urbe Constantinopolitana receptus. Unde colligunt DD. consuetudinem urbis Metropolitanae extendi ad alia loca ei subjacentia, nisi propria habeant statuta. vid. L qui ex vico. l. ejus qui sn D ad munic Bartol. in . ex ea. D. deposivi. Decian de crimin. libr. 2. c. 32. n. 9 Iason in l. de quil, 32 D. deleg. Guit terr pract quaest. libr. 3. q. 76. n. I3.Iq. Mantic de tacit.&ambig. conveni libr. 22. it. 23. circa fin Rebuis ad constit regotii de

consuet. Cravet t. de antiq. tempor. p. q. n. U. Harimann. Harim. 2. s. 24. Sand 2 tit 3.def. 3. statut Antiner p. c. I. art. 3. Recoli. R seb. stat.

Amstet . c. i. De stylo vero curiae, ejusque a consuetudine differentia vid. Mcrul. prax. civit. libr. I. tit. I. c. a. DD. adldin. infin Cod de injuri de

mea de concurs statutor .secst. s. c. l. LI-

508쪽

REDES TRANSEUNT.oc loco admonendi sumus,eas quidem actiones, quae ex Dege,Senatusve consulto,sive ex sacris Constitutionibus Proficiscuntur, perpetuo solere antiquitus competere, donec sacrae Constitutiones, tam in rem,quam in personam actionibus certos fines dederunt eas vero, quae ex propria Praetoris jurisdictione pendent, plerumque intra annum iVerque am& ipsius Praetoris intra annum erat imperium. Aliquando tamen cin perpetuum extenduntur, id est, usque ad finem ex Constitutionibus introductum quales sunt eae, qua bonorum posse ri, caeterisque, qui haeredis loco sunt, accommodat. Furti quoque manifesti actio, quamvis ex ipsius Praetoris jurisdictione proficiscatur, tamen perpetuo datur: absurdum enim esse existimavit. anno eam terminari. I. Non autem omnes actiones, quae in aliquem aut ipso jure competunt, aut a Praetore dantur,i inhaeredem aeque Competunt, aut dari solent. Est enim certissimajuris regula, ex maleficiis poenales actiones in haeredem rei non competere, veluti furti, vi bonorum raptorum, injuriarum, damni, injuriae. Sed he edibus ejusmodi actiones competunt, nec denegantum excepta injuriarum actione, siqua alia imilis inveniatur Aliquando tamen etiam ex contractu actio contra haeredem non competit veluti cum testator dolose Versatus sit, adhaeredem ejus nihil ex eo dolo pervenit. Oenales autem actiones, quas supra diximus, si ab ipsis principalibus personis fuerint contestate, Iaeredibus dantur,

contra haeredes transeunt. x Superest,ut admoneamus,quod si ante rem judicatam is, Rrro cum

509쪽

1oo INSTIT. LIB. IV. TIT. XII.

cum quo actum est, satisfaciat actori ossicio judicis convenit eum absolvere, licet in ea caussia fuisset judicii accipiendi tempore, ut damnari deberet: loc est, quod antea vulgo dicebatur, omnia judicia absolutoria esse.

COMMENTARIUS

I. Proponuntur quaedam actionum di Visiones.

r. Tempora Actionum enarrantur.

s. Quid Moribiu indicatur

Oc loco adinonendi sumus. JPost explicatas varias aetionum divisiones, insertis nonnullis, quae pectabant judicia, ad alias eu quidem perutiles imperator progreditur. Quae ab aliquo adjuncto durationis transitionis sunt desumptae Placent hoc t. Unde duplex

earum divisio, una, quod aut perpetuae sint, aut temporales Perpetuae etiam aeternae , sempiternae, im

mortales appellata dicebantur, quae ex legibus senatusconsultis,id est,

ex jure civili descendebant. Cujus tanta erat vis, ut revera perpetuas adtiones posset ossicere. Postmodum perpetuae nonnullae appellatae, non quidem absolute, quas numquam siniantur, verum comparative,in quantum non temporis spatio circumscribuntur, atque quidem aliquae temporales dictae, quod ne quidem ad longum tempus decem vel ro annorum extenderentur. Et quidem civiles actiones, quae solebant antiquitus perpetuo competere, ex principum constitutionibus certas temporis limites acceperunt. Ut enim bono publico usucapio erat introdueta,ita etiam actionum praescriptio, ne lites essent immortales. Non tamen omnes actiones civiles iisdem terminis concluduntur. Vel enim sunt personales, quaeque iis comparantur, vel reales Personales sunt perpetuae,id est, ad annos 3 .ex tenduntur, etiam ea quae est injuriarum ex . Cornelia Placent hoc tit. Fachin: 9. controv. 7. Est tamen in casu singulari puta de eo quod alea amissum actioni praescriptus, terminus annorum o l. . Cod de aleat. Quasi personales, quae iis comparantur, quod potissimum sint in rem,etiam perpetuo durant tales sunt petitio haereditatis, finium regundorum,similia erciscundae, communi dividundo Reales civiles regulariter non ultra decem vel viginti annos, quod posterius etiam inplerisque criminibus obtinet. l. I 2 Cod. adl. Cornet de lais Lextenduntur. Licet aliae aliis temporibus

510쪽

mribus, etiam seculo, quo demum res ecclesar Romana praest ibuntur, extinguantur. nov. 9 vid. Eustach. Graecum interpret. πεῖ ροπῆ ς Dynum de Muxeli. Cujac. Oidendor. Jacob. Omphaliun de tempor.&priscript Baccho v. de action dis q. the q. Ea vero qua ex propriajurisdictione. J Actiones sequuntur praetoriae, quae

plerumque sunt annales. in princ hoc tit. l. I. s. annus. D. devi&de vi armat. l. Q. s. 6. D. deliber. caus. Et quia Praetoris imperium erat annum, ut propterea ejus edicta suerint annua , quet initio sui magistratus ex lege Cornelia propCnebat. Liv. libr. II. Tacit. ann. I. Dio libr. 36. Et quia aequum non videbatur, praetorem sibi tantum arrogare austoritatis, quantum jus civile habebat. Cum ille non tam jus, quam edicta proponebat, qu non modica gaudebant juris auctoritate. s. litorum edicta. instit de jure naturigent.& civit. Et denique quia plerumque actiones praetoriae vel praeter vel contra juris civilis rigorem introductae, sola aequitate nitebantur, ut facile accidet et eas diuturnitate temporis evanescere. Quanquam

autem imperium pretioris erat unius annivi quidem continui, actiones tamen praetoriae anno demum utili, ad commoditatem agentium idque causa benignitatis finiebantur; unde passim in edictis praetoriis anni utilis fit

mentio. l. q. D. de vi bonor. raptor. l. I. D. deincend ruin. nause l. 6. D.

calumn.

Hodie actiones praetoriar etiam in perpetuum durant, non tamen indistincte. Aut enim sunt rei persecutoriae, aut parnales utar, quia rem persequuntur, sunt perpetuae quales sunt, quas bonorum possessori fideicommissariis, qui haeredis loco, accommodat in princ hoc tit vid. l. 2o. s. 6. D. nov.oper nunciat. Quinimo hypothecaria quae perpetua est, nonnisi qo annorum curriculo a debitore contra creditorem praescribitur l. 7. Cod depraescript 3 o. vel o annor. Si tamen in rem praetoriae vel odiosae sint, vel aliquem actum jure civili validum rescindant, adeoque de jure civiliquid immuniant, brevioribus temporum curriculis circumscribuntur. Ita qnod metus causa adversus quemcumque possessbrem intra quadriennium intentanda, injurarium intra annum , de dolo intra bienni- continuum in factum de alienatione judicii mutandi causa intra quadriennium Publiciana, Rescissoria Pauliana intra annale spatium continetur in princ .hoc tit.l. s. D. de obi.& action Parnales pra torie vel sunt Omnino parnales,vel mixti generis Illae sunt annales, excepta furti mani lii actione, sorte quod poena tantu esset pecuniaria, vel potius ne levioris ellet conditionis su manifestus quam nec manifestus;qui tamen exar. tabulis ac ione perpetua conveniri poterat.in sin .principii hoc tit. Quae mixta praetorii sunt annales ratione poenae, perpetuae tamen in quantum rem ipsam per-

SEARCH

MENU NAVIGATION