Thesaurus P. Virgilij Maronis in communes locos olim digestus a Michaele Coyssardo, Societatis Jesu. Nunc demum emendatior prodit. Opera & studio unius ex eadem Societate

발행: 1683년

분량: 1060페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

531쪽

M O P. T. fr Portitor ille Charon: hi , quos vehit unda, sepulti.

Nec ripas datur horrendas, nec rauca fluenta Transportare prius quam sedibus os la quierunt. Centum errant annos, volitantq; haec l itora circum, Tum demum admissi stagna exoptata revisunt. Continuo auditae voces , vagitus & ingens, Insantumque animab flentes in limine primo, Quos dulcis vitae cxortes , & ab ubere raptos

Abstulit atra dies, & funere mersit acerbo , Hos iuxta salso damnati crimine mortis. et Proxima deinde tenent moesti loca, qui sibi lethumansontes peperere manu, lucemque perosi Proiecere animas: quam vellent aethere in alto Nunc & pauperiem, & duros perferre labores lFata obstant, tristique palus innabilis unda Alligat, & novies Styκ intersuta coercet. in & supremo cum lumine vita reliquit:

No tame omne malu miseris, nec funditus omnes, &c. t Dicam acies, actosque animis in funera reges.. Sternitur: haesit enim sub gutture vulnus, & udae Vocis iter, tenuemq; inclusit sanguine vitam et Corpora multa virum circa : seniorq; Galesus. t Fulmine Phoebigenam stygias detrusit ad undas. Sin aliquem infandum casum sortuna minaris : Nunc, δ, nunc liceat crudelem abrumpere vitam. i Fata mihi, ferro sceleratam exscindere gentem. Pectore in adverso totum cui comminus ensem Condidit assurgenti,& multa morte recepit: Purpuream vomit ille anima , & cum sanguine mista

Vina refert moriens.---an sese medios moriturus in hostes Inserat ,& pulchram properet per vulnera mortem. Volvitur ille, vomens calidum de pectore flumen Frigidus, & lon bis sin vitibus ilia pii lat. Volvitur Euryalus letho , pulchrosque per artus at cruor, inque humeros cervix collapsa recumbit. Purpureus veluti cum flos succisus aratro, Languescit moriens : lassove papavera collo Demisere caput, pluvia clim sorte gravantur, &c. Fulmineum : donec Rutuli clamantis in ore Condidit adversti & moriens animam abstulit hori. Tum super exanimem sese proiecit at cum

ssa t

532쪽

s. η93 4 Figite me , si qua est pietas, in me omnia teIa Conficite, o Rutuli: me primam absumite ferro :Aut tu, magne pater Divum, mi serere, tuoque Invisum hoc detrude caput sub I artara telo,, s s Quando aliter neuueo crudelem abrilia ere vitam. Et laevo infixa est lateri manus, abditaque intus . Spiramenta animae lethali vulnere rupit. 63i t ac multa porrectum extendit arena.. En. 68 - sonat una lethi fer arcus.' Aut. ipse portae posuere in limine vitam. s. ' . - collapsa ruunt immania membra: Dat tellus gemitum, de clypeum si per intonat ingensi Qualis in Euboico Baiarum littore quondam Saxea pila cadit. 7si i Dividit, impubesq; immani vulnere malas, Fit sonus,ingenti concussa est pondere tellus: Collapsos artus, atque arma cruenta cerebro sternit humi moriens: atque illi partibus aequis Huc caput, atque illuc humero ex utroq; pependit, D. AEn sis Immanemq; Gyan , sternentes agmina Hava. Delecit letho et nihil illos Herculis arma, Nil validae iuvῆre manus.

3 ο ' - & rigida Dryoten serit eminus hasta,

aub mentum gravitςr pressa, pariterq; loquentas i Vocem , animamq; rapit traiiso gutture ' at ille Fronte ferit terram, &crassum vomit ore eritorem. - nam Pallas anth ruentem, Dum serit , incautum crudeli morte sodalis, Excipit, atque ensem tumido in pulmone recondit, is i Vt senior letho canentia lumina solvit. Inlecere manum Parcae, telisque sacrarunt Evandri. ' Stat sua cuique dies, breve, & irreparabile tempus omni us est vitae,&e. - Trojae sub moenibus altis, Tot nati cecidcre Deum , quin occidit una SarPedon , mea prostentes: etiam sua Turnum Fata vocant, metasque dati pervenit pd aevi.' Ille rapit calidum frustra de vulnere telum, Vna , eademque viibsanguis ue, animusq; sequuntur, Corruit in vulnus: sonitum super arma dedere, Et terram hostilem moriens petit ore cruento. sp7 dolor, atque decus magnum rediture parentis

Haec te prima di bello dedit,hac eadem aufert,

533쪽

M O R. si 'cam tanten ingentes Rutulorum linquis acervos. subit oras hasta per imas Fulgentis clypei: tum laevum perforat inguen,

Excussus curru moribundus volvitur arvis.

t - Teucriique pio dat sanguine poenas.' Morte obita quales fama est volitare figuras. i illum autem Aneas absentem in praelia poscit, obvia multa virum demittit corpora morti. Quosq; nefas: omnes infanda in morte reliqui ti Sternitur infelix Acron, & calcibus atram

Tundit humum expirans , infract-uc tela cruentat. Ille autem expirans: Non me ..uicunq; es, inulto, Victor , nec lonsum laetabere: te quoque fata Prospectant paria, atq; eadem mox arva tenebis. et Ohoc dicens, eduxit corpore telum: olli dura quies oculos, & ferreus urget somnus: in aeternam clauduntui Iuniina noctem.' Iam gravis aequabat luctus, & mutua Mavors Funera; caedebant pariter , pariterque ruebant Victores, victique; neque iiis fuga nota , nec illis.' sternitur infelix alieno vulnere. c lumque Aspicit, & dulces moriens reminiscitur Argos.

vhoebe, diu res si qua diu Mortalibus ut a est

Viximus, aut hodie vitior stolia illa cruenta. - extremaque Lauso Parcae fila legunt: validum namque exigit ensemper medium AEneas iuvenem , totumq; recondit. Implevitque sinum sanguis, tum vita per auras Concessit moesia ad Manes , corpusque reliquit. At vero ut vultum vidit inorientis, & ora, ora modis Anchisiades pallentia miris. Hoc tamen infelix miseram solabere mortem. Aneae magni dextr. a cadis. - Tantane me tenuit vivendi, nate, voluptas, ut pro me hostili paterer succedere dextrae,

QRem genui uetuane haec genitor pe v lnera servor

Morte tua vivens. vltor eris mecum. - Occlinibes pariter.

1 Debueram palmae poenas, odiasquemcorum, Omneis per mortes animam sontem ipsed dissem,

534쪽

et in

t Mittatur Pallas, quem non virtutis egentem λbiiulit atra dies, S si mere mersit aceti o. ν - - tiaque , o sanctissima coniunx, Felix morte tua: neque in hunc servata dolorem. -qubd si immatura manebat . Mors natum,caeus Volscorum millibus anthDucentem in Latium Teucros cecidisse iuvabit.' Magna troPhaea ferunt, quos dat tua dextera letha. t sat funera iusividimus , ingentes & desolavimus agros. Nos animae viles , inhumata , anctetaque turba

Sternamur campis.

4 'lit quos mille duces victor sub Tartara misi. Nunqua anima talem dextra hac c absiste moveri Amittes: habitet tecum, & sit rectore in isto. Procubuit moriens, ec humum semel ore momordit. Praecipitat longε, & vitam dispergit in auras.l- permisti caede viroru Semianimes volvuntur equi. Certantes, pulchramq; petunt per vulnera mortem. Quem telo primum, quem potiremum aspera virga D ejicis aut quot humi morientia corpora fundis r

--. cujus apertum

Adversi longa transverberat abiete pectus: Sanguinis ille vomens rivos cadit , atque cruentam Mandit humum, moriensq; suo se in vulnere versat. t Quotque emissa manu contorsitspicula virgo, e Phrygii cecidere viri. - erneret ut subita turbatam morte Camill m. Hasta sub exertam donec perlata papillam Haesit, virgineumque alth b: bit acta cruorem: Concurrunt trepidae comites, dominamq; ruentem Suscipiunt, fugit ante omnes exterritus Aruns, &c. nila manu moriens telum trahit, ossa sed inter Ferreus ad cinas alto stat vulnere mucro, Labitur exanguis, labuntur frigida Ietho Lumina , purpureus quondam color ora reliquit: Tum sic expirans Accam exaequalibus unam Alloquitur. Hactenus Acca soror potui, nunc vulnus acerbum Conficit , 8c tenebris nigrescunt omnia circum.' Iamque vale. simul his dictis linquebat habenta Ad terram non sponte fluens, tum frigida toto Paulatim exotiit se corpore, lentaquet caeri

535쪽

M, O K I. salat captum Ietho posuit caput, arma relinquens, vitaque cum gemitu fugit indignata sub umbras.1 Nam quicunque tuum violaru vulnere corpus, Morte luet merita. haesitque in corpore ferrum: Illum expirantem socii, atque extrema gementem, obliti linquunt. Nec miteram effugiunt mortem :Moenibus in patriis, atque inter tuta domorum Confixi expirant animas. - primaeq; mori pro moenibus audent.' Delatas Volscorum acies, cecidisse Camillam. Accelera ,& fratrem, si quis modus . eripe morti.' Transadigit costas, fulvaque extendit arena. Ad'erso proterret equo: ruit ille recedens, Et miser oppositis a tergo volvitur aris

in caput, inq; humeros ;ut Arvidus advolat hasta, Nechabet, haec melior magnis data victima Divis et concurrunt Itali, spoliantque cadentia membra. i caesariem laeva turbati corripit hostis, ptasioq; genu nitens, terrae applicat ipsum, &c. Di jicit, & sparso lase rigat arma critore: Dili dura quiex oculos, & ferreus urget

0mnus, in aeternam clauduntur lumina no stem:' Multa vitum volitans dat fortia corpora letho, emineces volvit multos, aut agmina curru.' Semianimi, laps6q; supervenit, & pede collo

impresb. dex ra mucronem extorquet, & ait

Fulgentem tinxit jutulo, atq; h. aec insuper addit: En agros, & quam bello Troiane petisti, Hosperiam, metire iacens, haec praemia qui me, Sec.

-- it tristis a laethera clamors liantum iuvenum , & duro sub Marte cadentum. 3 ξ cipit in latus .&qua fata celerrima, crudo sca Transadigit costas. & crates pectoris ense, &C. H e mucrone ferit, currit'; abscissa duorum dipendit capita, & rorantia sanguine portat. pyaeeipitem scopulo, atque ingentis turbine se i sis h utit , effindItque solo: hunc lora , & iuga subter xovolvere rotae, crebro super ungula pulsu icita, nec Domini memorum proculcat equorum. ς quoque Laurentes viderunt, .Eole, campi petere, & late terram consternere tergo.

536쪽

Mos. Occidis, Argivae quem non potiuere phalanges

Sternere, nec Priami regnorum eversor Achilles: Hic tibi mortis erant metae: domus alta sub Ida. Infelix pugnae iuvenem in certamine credit Extinctum, & subito mentem turbata dolore, Se catissam clamat, crim nq; capi itq; malorum; Purpureos moritura manu dis indit amictiis, Et nodum informis lethi trabe nectit ab alta, m cladem misere postquam accuere Latinatat Ilig uit AEneas Italis ,&praelia miscet, Et nos saeva manu mittamus funera Teucris..i3 Vidi o ulos ante ipse meos, me voce vocantems oppetere ingentem. atque ingenti vulnere victum: Oecidit iiDelix me nostru in dedecus Usens cerneret. -

s 9 l praeterea regina, tui fidissima, dextra Occidit ipsa sua, lucemq; exterrita fugit.

7O R dcas mortem contra, praestasque minatur Exitium, si quisquam adeat, terretque trementesν Excisuriim urbem minitans sei - qua tibi lucem Arte morer ς'

, ' Et me seu corpus spoliatum lumine mavis,

Redde meis.

'εῖ ' -- victum quem vulnere Turnus Straverat---9 - Pallas te hoc vulnere, Pallas Immolat, & poenam scelerato ex sanguine sumit. Hoc dicens: ferrum adψerso sub pectore condit Fervidiis : ast illi solvuntur frigore membra: Vitaque cum gemitu fugit indignata inb umbras. ω. C des , Bellum , Occillare , Morbus , Testis.

Habitus, Cultus, Modia , Indar, hoc Pacto. 3 Geor. 2r' Ec mos bellantes una stabulare, sed alter. I. I Q i Virginibus Tyriis mos est gestare pharetram. 7. Ain. 6o6 ' Mos erat Hesperio in Latio , quem protinus uibes

Albanae colucre sacrum , nunc maxima rerum Roma colit, cum prima movent in praelia Martem. . AEn. 36s i Ge isque virum truncis, & duro robore nata, Queis neq; mos,neq; cultus erat,nisc iugere tauros,&cr. Geor. si Ventos ,& varium coeli praediscere morem

Cura sit, ac pactios cultusq; habitu i locorum , dic,

537쪽

Illum adeo placuisse apibus nairabere morem. . t Quod genus noc hominu Zquaeve huc ta barbara m9re Permittit patria ' hospitio prohibemur arenae.' Huc morem, hos cursus,atq: liaec certamina primus Rettulit. et Hunc socii sorem sacrorum, hunc ipse teneto. Hae tibi erunt artes , pacaque imponere morem. . . 'morem, ritusque sacrorum Adiiciam, faciamque omnes uno ore Latinos.' Sed picis in morem, ad digitos lentescit habendo. ' Castrorum in morem pinnis, atque aggere tingit. -- excussus Aconteus FuIminis in morem. ' More patrum, niveae implebunt mulctralia vaccae. huc corpora quisque suorum More talere patruν -' Intima more suo sese in cunabula condent. - - volat atri turbinis instar. t Instar montis, equum , divina Palladis arte.' Argolici clypei , aut Phoebeae lampadis instar. Pinguis ite lux sit tellus hoc deniq; pacto Discimus.

- pertem crimine vitam Degere, more ferae.

1 subruma. more parentum, Aversi tenuere facem. Saturni Fentem haud vinclo, nec legibus, aequam, Sponte sua, veter que D i se more tenentem.' torrentis aquae, vel tiirbiniς atri More furens. ' - cum jura vocatis More, daret populis. ' Nai' ; humeris de more habile suspenderat arcum. Et circum Iliades crinem de moresolutae.' - de more vetusto Funereas rapuere faces. ollius Se solito matrum de more iociita est. Tum satus Anchisa cunctis ex more vocatis. Has ex more dapes, hanc tantam muneris aram Imposuit. Τ Immei tam sine more furit lymphata per urbem. Nec procul hinc Roma,& raptas sine more Sabinas. I omnibus in morem tonsa coma pressa corona. : Poronium in morem senior succinctu amictu. 7 Rara sit, an supra morem si densa requiro.' Teutonico ritu solitos torquere cateias.l - fundunt simul undique tela Crebra , nivis ritu. . 'Erro ritε situm Baecho dicemus honorem. i Rith secundarent visus, omenque levarent.' Maximus unde pater si rith audita recordor I carpebat somnos, rebus jam rith paratis.

Y iiij

538쪽

. m. 638 Sacra Iovi stygio, quae rite incepta paravi s. dis i Si modo rite memor servata remetior astra. r. Geor. 43 et ' Nescio qua praeter solitum dulcedine laeti. 33; ' Proinde tona eloquio, so itu tibi Turnus Dratncis. AEn. Iis Delphinumque modo, demersis aequora rostris. 7os r Sed magnum stridens contorta phalaica venit Fulminis acta modo, quam nec dito taurea terga. . AEn. 7s ' - tempus secum ipsa , modiimque Exigit. --io AEn. sor i Et servare modum, rebus sublata secundis. 2. Geor. 7t Nec modus inserere, atq; oculos imponere simplea 4 .cre r. 37 l Sed modus orandi qui sit , prius ordine dicam. v. Assiuesco.

Contundet, more'; viris, & moenia ponet. p. a b n. 683 Forte recensebat rata virum, more'; manusque. P. H n. as 3 '- praemia primum Dii more'; dabunt vestri.

ri. AEn 34 Cuius ob auspicium infaustum, more'; sinistros. Ia. AEn. I ' Sermonem Ausonii patrium , moresque tenebunt. v. Afin. 66s

FOEMINA, MAT . Si

Matronae , BIuliebris , Foemineus.

- sub Iuminis edidit auras M ista Deo mulier. ' Advenit qui vestra dies muliebribus armis

Verba redargueret, nomen tamen haud leve partum. Huratque videndo Memina. -- debellitis.)i Py malionis opes: dux Remina facti.' Egregiam vero laudem . & spolia ampla resertis, a iique, puero; tuus; magnum & memorabile nomen, Vi a dolo Divum si foemina victa duorum esti - varium & mutabile semper Foemina, notumque furens quid foemina possit. J It comes, S iuvenis quonda, nunc scemina Carneus. I nde ubi prima quies medio iam noctis abactae . Curriculo opulerat somnum, ceu foemina primum, Cui tolerare colo vitam , tenuio; Minerva, . Impositum cinerem . & sopitos sit scitat ignes, Noctem addens operi, famulasq; ad lumina longo Exercet penso, castum ut servare cubile Coniugis, & possit parvos educere natos:

Haud secus Ignipotens, opera ad fabrilia surgiti

539쪽

M V L I. sas quid tam egregium si Demina sorti Fidis equo

Fcemina palantes asit, atque haec agmina vertit. ita, namq; etsi nullum memorabile nomen Fceminea in poena est , nec habet victoria laudem. Foeminea exultesit lunatis agmina peltis. st LongEill, i ea mater erit, quae nube fugacem t

eminea tegat. -- Turnus de A nea Fomineae ardentem curaeque, iraeque coquebant. Bellatrix, non illa colo, caIathisve Minervae Formineas aqueta manus , sed praelia virgo Uura pati, cursitq; pedum praevertere ventos,&c. Turbaque miratur matrum. -- έ amilla. At domus interior gemitu , miseroq; tumultu Miscetur , penitusqtie cavae plangoribus aedes Foemineis ululant, ferit aurea sydera clamor: Tum pavidae tect s matres ingentibus err.ant, Amplexaeq; tenent postes , atque oscula figunt. t Hic Hecuba, & natae nequicquam altaria circum Praecipites atra ceu tempestate columbae Condensae Divam amplexae simulacra tenebant: -penitus modo non genus omne perosos F emineu. -

Pulvis , E speculis percussae pectora matres

Foemineum clamorem ad coeli sedera tollunt..' Buccina , tunc muros varia' cinxere corona Matronae , pueriq; vocat labor ultimus Omnes. Necnon ad templum, sinamasq; ad Panadis artes, . Subvehitur magna matrum regina caterva, Dona serens , iuxtaque comes Lavinia virro, Causa mali tanti, atque oculos deiecta decoros: succedunt matres , & templum thure vaporant. t Ipsa de muris summo certamine matres Monstrat amor veruς patriae)ut videre Camillam, Tela manu trepidae iaciunt, ac robore duro,

Stipitibus' serrum , sedi, sque imitantur obustis, Praecipites, primaeq; mori pro n oenibus audent.' Tum studio ei ista matres, & vulgus inermum.

Mater , Tarens , Genitrix , Creati ix , Tarens,

Tromer a , Maternus. m. Nutrix.

-- Berecynthia mater Laeta Deum partu Matre Dea monstrante viam . . - Venere. Incipe, parve puer , risu cognoscere matrem ,

Matri longa decem tulerunt fastidia menses et scipe parve Pher: cui non risῆre parentes, . 73

540쪽

srs M V L I. Nec Deus hune mensa , Dea nec dignata cubilis. Ecl. 22 ' Cum complexa sui corpus miserabile nati, Atque Deos, atque astra vocat crudelia mater.

. Euryali, ac subitus miserae calor ossa teliquit : cuili manibus radii, revolutaq; pensa ;Evolat infelix, dc foemineo ululatu, scissa comam, muros amens, atque agmina cursu Prima petit; non illa virum , non illa pericli, Τelorumque memor, coelum dehinc questibu implet: Hunc ego te Euryale aspicio tu- ne ille senectae, &c. c. AEn. 367 4 . - simia viaeli, siqua tibi Diva creatrix Ostendit. S. AEn. 63 Hoc lignum cecinit missuram Diva creatrix. 2. Feυr. Ias Poeula si quando saevae insecere novercae. 3. Ecl. 33 Est mi a namque domi pater, est iniusta noverca. . Geor. z82 Hippomanes, quod saepe malae legere novercae.

si ' N. 3mque ferunt fama Hippolytu postqua arte noverca Occiderit, patriasq; explerit sanguine poenas Turbatis distractus equis - - En. zzI Non illum nobis genitrix pulcherrima talem

Promisit.

7 η ' Sed me magna Deum genitrix his detinet oris.

. Ge'ra 77 salve magna parens frugum, Faturnia tellus. 36 3 Nec tibi Diva pares, generis nec Dardanus author. - a. AEN, 66- Hoc erat alma paren, , quod me per .cli, per igno Eripis 4- πη- 473 Τ Illum terra parens ira irritata Deorum.

1 Geor. II --cingens materna tempora myrto. 6. ZEπ. I93 Maternas agnoscit aves, laetusque precatur. 6. AS . I 6 Deserit ac Delum maternam invisit Apollo.

δ' Hic matres, miseraeq; nurus . hic chara sororum

Pectora moerentum, puerique parentibus orbit Dirum execrantur bellum , rurnique hymenaeos. c. E l. 6s Aonas in montes ut duxerit una sororum . . 2. Geor. 694 Panaque, Sylvanum'; senem, Nymphasq; sorore . 6. Anna resert: o luce magis illincta sorori 6 8 Inveni germana viam, gratare sbrori. t Iristor cara Deos.&te germana ruumque, Dulae caput, magicaς invitam accingier artes. 32. AEn. 8'o Et germana lovis, ῆaturn q; altera proles.

SEARCH

MENU NAVIGATION