Alberici Gentilis I.C. Professoris Regii, Ad Tit. C. De maleficis et Math. & ceter. similibus, Commentarius. Item argumenti eiusdem. Commentatio ad 53. C. de professorib. & medic

121쪽

ADTIT. C. DE MALET.&MATII ines nominΦbantur, & pro certo erant. 'hinc quoque appareat,prqtorem non nisi ad faecem illam quaestuariam respexisse in edi cendo. Liuius lib. I. Erant autem Atellans rem peratum exItalica seueritategenus fabri

dirum. et. r. 9.VAEUib.2.c I. Sic t putes recte cum Fabro, Semenstr2.cap. 6. notatos

praeterea reliquos histriones, quia res refer, rent turpiculas ac leuiores, e then libr.IAE Et de mimis dubitandum non est, actionem fuisse inuerecundam,& imitatione m lasciui personarum, ac rerum abiectarum: qualem hodie in Italia mattaccinos. Habitu muliebri agebant personam viri d virili habitu persi nam mulieris, & lasciuientes, & molliter facientes omnia ,rnunc personam agebant e nonisinunc adulteri,nunc temulenti TA. 3. DL micasineptias haec appellat Seneca; δε Tranquillit.vit. adsunt plus quam ineptiae. Mar- i

xialis, se dissimis suis versibus foediores esse

o ed i Tanniculum, infectas cana Lati siu in hac mimis improbiora, lege. Quare non immerito notatum se existi auerit Laberius, qui mimos , & eques, M senex actitauit. Personae condicio multo magis infamem essicerς actionem valet. Aristib.8.Positimi non omnes omnia decet. aut in omnibus ferri queunt.' e then. lib. .

122쪽

c o MyM E N T A R i v igit, tantum in pud em agit spectatores , ut diffugiant omnes,qui in rege isthaec non se renda existimarunt. Quamquam Laberius fuerit eo etiam nomine infamis, quod & pecuniam pro opera illa accepit. Suet. Caeso Nisi tu ad id respondes, quod merces ab eo, qui iuberepotest, vim necessitat afferri viiii proposito Tacitus ait. Annati s . Sicut neq; preces sunt, ubi negandi libertas ta 5 est.quod

alius dixit,&nos alibi executi hamus. Et verb - . . . sic est Uad ea,quae non habent atrocitatemfacinoris,ue celeris, ignopturseruis os veId minis, velhis Fui vice dominorumsunt, obi reg Go. C. 'perauerint. Etenim veste non crassitur, qui ob sesu.

sequitur imperio domini.Ἱvoluntate autem dς- qui

sublata nullam delictum superest. Et sequi iussu eius, in cuius potestate est, matri o '. monium tale contraxerit,unde alias infamia

contrahebatur, nunc non notatur. Non

aliter tamen Laberium libero, quam si &iu Li sus fuerit mercedem accipere. na quod muneris nomine , dc post rem actam acceperit, , nihil eum excusat. Pe Laberio tamen satis. Alias autem abulas plerasque omnes multis aspersas,&consipersas nisse verbis, sectisque inhonestis ,:& improbis, ego non dubi

to, & alii adnotarunt. qua de caussa impro- baueris simulactores simul etiam auctores. Non his carent vitiis pauculae, quae supersunt, moralis i psius Terentii. Quid illatum numel' infinitus vulgariuali mediae comem

123쪽

habito euoluisse se,inquit Athehaeus αρα Etia illa contra histriones erar. t totiesvrbe

Eulalia pellerentur Suet. Aug. s. Dom. i tanti annalium 1. .i3.ὼ quod sceda perdo

mos seditiosa in publicum ubiq; immodest.

multa patrabanti nec enim istorum societ tes erant modestiores societatibus illis, aut factionibus Prasinorum,Venetorum , alio- tum aurigarum. Itaque' de institutis pc, pulorum satis,&iure nostro. nam infames hodie histriones esse nullibi, certum est. At Plato, lib. 3. De republ. aduersus histrioniam usus ea est ratione, quod istiusmbdi i mitationes . maxime si a teneris annis intitium sumpserint , in mores , naturamque bire, & quantum ad corpus pertinet, ipsarii que vocis conformationem , & ad animi i. , psius constitutionem solent. Et vera Pi tonem dicere,mihi quidem persitasissimum est. Nec aliter Aristoteles , sest. 3 6.probis mat.'.) o histriones magna ex parte in bis esse moribus, agnoscit, quia magnam aetatis partem male consumunt. Sed haec tamen non attingunt hos,quos nec notatos edicto praetoris,dixi. Hos attingit Platonis ratio alli itera,quod deterioris se partes agere, non sit aut decorum, aut tolerabile. quo enim cum pudore vir aget partes mulieris, liber serui, sobrius ebrii, honestus impuri . homo etitam belluaeρSed ioci tamen,& utilitatis cause sata-

124쪽

c o Si dici N T,AiR et v si rusi fieri isthaec aliquantisper posse,& ipse ibi

dem fatetur Plato.& quod de actione Orato ria ait Aristoteles,lis.3.27hrmidem deli strio, ' nia dicerenos, quid vetat λ rem hanc sane le- uem esse,& importunam: verum ea cum ad poematum persectionem ad comodςtur, notanquam hone sta', sed tanqua necessariae rei, ratio ipsius habenda est.Ea est naturae deprμ-uatae,&medentis hominum vitiis. Sicut au- 'tem modici nec a mendacio refugiunt ossicioso, nec alii ulli: Quod alias explicaui:&M. i. iis,

mendacium res omnium turpissima e st ta bd.

mentita hiemedici isti ab his indecoris imi tationibus no subtrahent se. Et morbos cor .poris perspectacula curati,scribitHippocra- ites. lib.dein pom.) Oratori sunt illa: omnes persbnae induedat saepius,nec cum dedecore, quia necessario. Reserunt, Theophrastum&docentem in scholis gestu omnia dicta co- nutari solitum, etiam cum de ebrio, similive oratio incidisset.Athenam lib. i.Bod. lib. 6. dor . Et hactenus de his. Nam qui histrioniam omnem siblatam esse volunt, hi auctori itate theologorum magis mouentur. Ego verout theologQ u auctoritate in re religio- ' nis valde moveor, ita in re morali, aut politica non valde. a ugustinus libro secundo De riuitate Dei. Et loquuntur hi maxime, quum daemonibus ludi exhiberen- tur. Tretullianira de Pectacul. Et sic etiam

125쪽

iri fiet, ri T. C. DE MAIEF &MATH. damnant militiam patres propter idolola triam, quae in imagines principum, & in s cramenta impendebatur. Quod sit quando generaliter loquuntur , id potisiimum ex humana faciunt ratione, quae & i pia fecerit histriones infames. Quae tamen eos quare fecerit,& quo modo infames , nunc audiuimus. Illud afferunt potentissimum ex verbo Dei,2 Ioniis nur mulier veste virili 1ec vir vieturve foeminea. Sed hoc potest non multum histrionibus obesse, qui mimas habent ι de scamicas, vin0n habeant opus isthac vestium com mutatione.Sed egoputem si e vetitum usum illum vestimentorum promiscuum in legeDei,Vt in omni alia bona aliorum sege est. c. s. distismon. 3o. Nam sine

vituperatione vir non facilis utetur muliebribus, ut inquit Vlpianus: LG.de auris gent.leg dc id acriter antea raonu t Tyberius, Tacit annal. M Sed Augustinus insecundqSoliloquiorum de re ista disputat,atquepro- hibitionem Dei sic accipiendam sentit, ne in quasdam inexcusabiles turpitudines tandem decidatur.Nec enim frigore emori malit quis, quam sceminae vestem induat. Nec patriae liberandae relinquent bccatibnem, qui id essicere nossunt vestibus induti scemineis.Quamqnim, hoc nomine vituperatam etiam a suis Gallis, S hoc quaesito colore necatam ab Anglis puellam illa Lotharinga rei Galliarum astet ilicem; narrant. Comm. Pi

126쪽

, ita . . Atque nobis sermo alibi de his est Sod&alii theologi verba Dei capiunt cum '

ceptione, quatenus ea vestium mutatio ' : . contraaliquod decalogi praeceptum aut eX- pressiim,aut tacitum sieret, alioquin non sit , ea moralis lex, neque nos tenea & verδ cae

iembrialis est Aquinari. Sod & illud ego Sum.a. f. ςredidexim, illis ipsis in verbis diuime legis

latere turpius aliquid, quam quod verba so- 'inant.nam additur ibi, a bominabilis enim 'apud Deum est, qui facit hac. Quod auro rem tantum scelus hic est, ut sit abominatio3 Scelus latet, quod itidem abominatio appellat 'c alibi Leuit. 18. Sc foeda intemperie turpissimum,&nefarium,fime mulieres invirorum, siue hi in illarum opera veniant, Plato- lni late, lib. i. 8. Deleg b. Et sicut in Leuitico 'erboret onuquasi vestimentorum ea fi gitia significantur: ita in lege liac, simili lo- iquendi modo, par crimen proponatur. Ni

hil facillest illa Dei aduersus histrioniam. &minus nihilo aliud, quicquid theologi asserunt. Bodinus abutitur/uctoritate Aristo

telis, tib .Politicor. in lin. quasi is histrionia omnino non ferar, qui poeticam tamen utit m cit irati,docuit. Turpes fabulas exisseminari, cupit ille ,&ab his abesse praecipuE ero . , Augustus quoque, sic iussit ano. cturnis spectaculis iuuenes utriusque sexus.

Me coempromiscuo quodperditis πι quissus 'per Eii concupiissiler tentat nisi deret. Vt ig

127쪽

proposito Tacitus. Annal. lib. i . 9 Aquibusdam arcuit taminas idem imperator, Mnostri legislatores. Sueton. de repud.

Alii arcent oranino clericos. c. 3. distinrit. Ly. c.37. de consecrari di Tinct. s. Haec tamen,quae

caussas habent in ipsis spectatoribus singulares, nihil ad histriones pertinent. Et sic igi--tur i ii excursu isto de histrionibus conci udo, histriones , non illos publice mercenarios, indignarumq; actores fabularum,nota nulla dignos videri. Sed etsi actores isti omnessorent notabiles non propterea contemnes auctores, poetas. Vt enim magistratus sunt honorati,& eorum manus tamen abomin

biles sunt carni ficesi& ptaecones, &accensi,& reliqua ministeria minus digna:ita in honore esse poetae possunt, cum vox,& os ipserum histrio inhonoratus maneat. Ministeria sun eruilia. Sic animi imperio; corporis 'seriniti0 utimur. Et verb auctores afferunt Mnimum;actores corpus: Atage,osteridamus tandem; cur poetae nulla immunitatis praerogatiua fruantur. Dicimusndesse, quia a tium doctoi ibi is tantum datae immunitates sunt, non aliis. Igitur nec poetis vlla supra alio,praerogativa, & priuilegium sit: Nam quod de oratoribus dictum est, id de rhetoribus est accipiendum ; magistris oratorum. Et quod te sephistis,&dsalecticis, sic de professoribus Logicae intelligitur,no in iure iamsi mdo, ubi exposuit Augustinus, sed de . ., k apud

128쪽

GI s. Lucia.in Anachari Oocri conjoph. Et sic de reliquis. Et itaque hoc ficio,tributas immunitates esse etiam praeceptoribus artis poetices,non minusquam rhetoribus, & re- . siquis liberalium artium doctoribus d etsi i- .psis poetis tributae non sint. Artium praeceptoribus aut tributae sint, quia illi pauciores

cum sint, quam discipuli,de aerario auferent iminus, aut quia sint vel hoc digniores, quod faciunGallos esse,&stultitiam mulxam fer ut discipulorum De magistris non capio, quod Diocletianus de hydraulis respondit Attalo ' alicui. l. . de ex s. muner. l. . C. de profesi. cimedicis, Nec quod de calculatoribus alibi interpretatur in oratione diui Marci. Quicquid aliter Culacio videatur. Nam verbo- rum proprietas, ct supradicta rariones pro ιι me stant,&Opinor, titulus totus Codicis de is,

excusationibus munerum. Itaque&sic acci-

pio , quod de pictoribus,& reliquis exposi- .

tu est. Tacit.de brat. vlt. de iur. immunit. I. LC. de C. art. l. q. des r. I. i8. de instri Pauci

sent de lega. Quod si tamen probes minus inmarchanicis artificibus: addo tibi, humiliore: has artes excitandas fuisse praemiis, at ma sol eruiun oetae, taeam unam essepretia um omnis sivi laboris datentur. Nec alii longe aliter. In humilioribus vero artibus si & medicinam iure nostro reposueris, forte no e rauetis, quae tamen intelligetur de chirurgu . Hi

129쪽

. iii, A, T 1T. C. D E M A L E F. dc M A et A. At malim illud ,medicorum causi est qui saturis hominum curam agunt,ut est iii primo capite, De extraordina riis cognitioni Medieis nee professoribtis est imam iniuin I c. 2. tas.&itaque titulus conceptu et, Deprofessoria - - , ta medidis. & sic distincti medici a prae ceptoribus alicubi Suetonio . Medicis nec 'pro sessoribus sed circumsoraneis tamen, siue circuitoribus ut hoc vocabulum alii ni dunt. Et sunt circuitores, qui medicinam sa- ciunt, non tractant domi ot: os , & in libris Qualem si iis e Avicenam dicunt, medicustae summum, difficultate artis territum ab ea fa- cienda. Et quidem nee his tributas legimus immunitates, qui libros conficiunt & per ii teras sic latius, longiusque docent. Sed nee ' isti tamen stultitiam discipulorum ferunt, M - . . Vno gloriae studio feriant ud, &plures utiquo sanx, quam ut susticere 'aerarium eis a povit. Nobis etiam interdicta' 'L C-wn . se iptio est. Ecce ego desi' n no: pareo legisla- tori.

. . .

. . . a

130쪽

Nemacatura essent aliquot pueri, candide lactor ,ρ - . - euitem Iac. Retuardim x claris milibr. V. Varior. caput 3 lxvt 'nateria similitudinem hἱc apponere.

Isia dicatu erampe Sis in rescripto quo mimperatoris Constantini. ON satis costat, quid perferale pestem Costantinus intellex tit,cu sic de malest cis scriberet: e Hos quoniam naturae peregrinis,nt, feralis pessis abhumat. c. VI.C de maleficis. Festus at ictores feraliadiis inanib.sacra rufesta, a ferendis epulis, vel a feriendis peccudibus esso appellata. Scribit etiam Varro, Feralia ab inseris & ferendo appellata esse, qudd ferant tunc epulas ad sepulchrum , quibus ius est ibi parentare.Indeq; ossicium

qudd mortuis ina penditur,ferale dici, testis si est Apuleius de asino lib. i. Vox,inquit,pe solutis seralibus ossiciis luctu&moerore d Ormata. Hinc etiam cineres exusti Cidau ris, &vrnas in quibWscineres recondebai

xur, ferales appellatas esse Tacitus tradidit. Sic enim Annalium libr.8.scribit: Tunc setarales reliquias sinu ferret , incertavitionis . anxia sui. Et libr. 3. Postquam duobus cun