Alberici Gentilis I.C. Professoris Regii, Ad Tit. C. De maleficis et Math. & ceter. similibus, Commentarius. Item argumenti eiusdem. Commentatio ad 53. C. de professorib. & medic

21쪽

eius artis. Quod ad exercendam acuendam que mentem musica conserat. Quod Masi rius iuriscon stultus nulli secundus inu sicis ac

siduam opera nauauit. Quod apud singulas

nationes tum Gla eorum, tum barbarorum,

quorum leges & instituta innotuerint, in pretio sitit. Et id genus rei qua. Quod vero

is aractor scribat,musicam fractam,& corruptam; id supra considerationem est artis nostrae,quet populari statera utitur. Et ita quod dixitque Maximus Tyrius, non se illa cense re de geometria, q ua ad terrae dimensionein ars ista seruit munere vilissimo , nobis cutieest: qui imo usum hunc praecipue amplexam Ia.Cde excusare. & ita ait lex nostra de exerculo. Et sic estgeometria militatibus at ' munerata artibus, maechanica scilicet. Muri in arcet. &sic mensiores vocitati magistri geometriae. Boe in lib. derram. Et sic Socrates, geometriae ed usque dandam operam , monebat, quoad quis possit terram accipe- ire, & dare. Quod Laert. Astronomia por-rb recepta est, quae certissimas astrorum i ges,ortias occasus,&caetera togeneris osten--ir cectissime, & maximo commodo honib num. Atque ita sunt in academia scholarque, profussoresque harum quattuor artium. An ergδ specie. omnes mathematie

rum psobantur, impio batur genus' At g hu, nihil est nisi omnes suae specie . Mathe matica ars hic dicitur harutricum, ariolo -

22쪽

similiam. Vt habes in legibus sequentibus. Et ita Alciadi metameos. Crie rusanista Duariad licdesicari Volunt scilicet hi omnes dici mathematici ut hoc liber ri nomine ineptias suas adumbrarent. Quod aueCuiac. Et ita qui ligaturis, prςcanrationibus, notis uti solebant ad remedia corporum arte suam eminentiori physicae nomine vocabant: ut quasi no seperstitionem implicare,sed ex natura prodesse viderentur. c. 6.as.

.a.Sic&habituro philosophiae indebite. &in lenter multi usurpant.d. S. C. depros. Imed. & odio sam artem alio nomine factitati ut ait Piat. in Protag. Porro autem mathema ricorum nomen usurpatum est aliis auctoriabus eadem istasignificatione,qua noliris o scurum non est.Et Duarenus adnotauit. Hiescribit dubitaxum de astrologia. Ea vero det astroru viribus,ac potestate disserit,non illis quide, de quibus physicus tradit,ut de lumi- calore,sed de comentitiis quibusda aliis, quae assingunt stris astrologi circa vitas, . mortes,mores, fortunas,& id genus alia limaninu. Hac artem si ars tamen est rem vanis. 4 marum) praedicentem inclinationes nari)

rales,non euentus necessarios,vetitam noesi

sse,idem notat Duarenus.Verum sic est dicedum popius,ut prohibita sit omnis predictio ex astris, quae sit de rebus non necessitio contingentibus , nec de rebus natural bus generalitex. Et iraque omni astrologia ve- ι ' s.' ο

23쪽

a4 AD TIT. C. DE MALET.&MAxu. ita sit: quoniam omnis astrologia extra reo illas est. Faciunt bonam partem astra in Pli uiis,& aliis constitutionibus tem porum.Ita 'que & in fructibus terrae & in morbis, Ec salubritate.Sic &Thales per astrologiam prospexerit, futurum olei prouentum uberem. vide eo recitat Aristib. i. Politio. Sed &ad mores aliquid astra possunti quia faciuntque ad temperiem: & haec ad mores. Quae omnis astrologia agricolarum nautarii iii. medicorum. Et hi omnes certius praesagiunt qaonia ex caussis pro imis, te rebus iam incipientibus fieri: Astrologi ex generalibus, & longEpositis. Quod est verum vaticinii opus, obscura,ac nullo modo usolam apparentia prς cognoscere. I 'cia.'ndis'.cum sto.Deag colis VPgib., Georgi se que haec ut certo

possimus disiere signis, dec. De medicis Hippo es.:n M.deaςna 7. V loc. Nabbi, s alii.Alia, quae de vita, morte, fortuna prς icit, nul--latenus ferenda. Nam vetita Esa. . . Leuit I9. Nam./y Deuteron i8. m magia puniatur, inquit Tertuli in lib. de idolo 9 cum est species astrologia utique peries ingenereda mnaturi ter ij ista astro igia episcopis.'

ceph 'asi i q. c. s. Astrologi sub Augu sto

Roma pulsi. Dion lik4'. Hi sitiat mathemati ci roties expulsi.Vt apud Suet.&Tacit. Hane astrolosam damnauit Homerus patet omnis viriniis dum eadem natorum nocte alterum hasta, alterum consilio valentes fici

24쪽

COMMENT A Riv s. et 1 IAA.i8. quod aduersus astrologos est,qui hos

natosfacerent eiusdem ingenii. Nam si respondetur nobis , non eodem tamen natos puncto, ab Homero dici, non eodem con. Ceptos,noti eodem animatos: quae duo postrema iam respondentur cotra exemplum

a Cicerone allatum, in hanc eandem nobiscum sententiam, de Spartanis illis duobus regibus lis. r. De divin. His reiiciemus nos ad Homeri opinionem quod attinet,non solere poetas tradere exacte ros sed indicarete- ulter. Etiam Isocrates in orat.con. Soph.obseruat, quod Ho merus deos de futuris deluberantes interdum inducit, ut ostenderet, futurarum rerum pr notionem non esse nostri ingenii, sed humanae sapientiae captum multb excedere. De duobus postremis etsi meum non est litigare, quia praesentis quaestionis definitionem tandem non confici inriurisconsulti, veritate artis, sed ab utilitate: tamen verbum dixero, quod si conceptionis, & animationis momenta, & alia nosse hic oportet . quae in arcano imperscrutabili corporum fiunt; nullam e sie iudicariam a-stiologiam,necesse est.Sinid si astra etiam sunt p lurima aut latetia, aut incognita,a qui bus tamen non minus,quam ab apertis pendeamus 3 Sed haec ipsis relinquimus excutienda astrologis, & subtilioribus de astrologiae veritate disceptatoribus. Nos Homero

adiungamus Virgilium, qui li b. x. Paridem,

25쪽

is Anet in C. ης MALI .&MATu Malium eadem natos nocte dicit,&quod Parris in paterno occubet solo, alter in peregrino. Lucani illa sunt magni astrologi monachalia, Stant gemini fratres foecunda glori

matris: suos eadem variis genuerunt viscera fatis. Lyricus, quominus poeta,eo aperitu ,

Prudens futuri temporis exitum caliginosa noctvremit Deus. Horat.odem. At hqc plurima sunt, quae respuunt astroJogiae p*troni quasi testimonia imperitorum ; maxime , quia Ptolomaeum primum eius artis iecisse fundamenta volunt ; ante illum autem damnatas merito Chaldaeorum se perstitiosas quasdam obseruationes , &praestigiosas conclusiones. Sed hi neque dissentium hi obis in iis, quae ad animorum propensonem pertinent,ob animae libertatem, parc-rum indolem, educa Mnem,c5suetudinem.

Et neque nos dissidemus ab ipsis in sis , quae

ad valetudinis statum p rtinent, ad naturaq; corporis,& temperamentum. Vt sola supersit quaestio de fortuitis. In qua cur non sequimur consensum 'niuersum, & praesse tim theologorqm Astrologiam damnantium ' Hoc magnum Pici Mirandulae argu mentum in quattuordecim illis libris, quos aduersus astrologos scripsit optime, ut multi volunt. Nam alii insensum istis hominibus ob priuatam caussam, aiunt. Alii, impe ritum rerum astrologicarum, assirmanta Et libeam yon disputare contra vera Astro

logiae

26쪽

νs: ae fui, amenta Ptolomari . sed ut plurimum artificibus virus 'ratis,& aduersus 1l las antiquiorum praestigias, & superstitio-nt ' Quo de homine,& opere qu*cquid cen si h qc certe magnum argumentum nobis est aco sensi doctissimoria virorum theologorurnque. Et ira etiam ait vallesius,quod A nologia h/ea viris doctis deridetur ut mi- - a cordatij exploditur vi inutilis, a legisla-ror tam interdicitur vi impia. Pendebant Alexandriae tributum astrologi, quod talio rum appellabu 1r, quia a stultis constiterentur, vi reestat Suida. Et qive utilitas esse p test in addicendo prudentiam humanam vanis ob summam artis disscultatem vaticiniis pius , 5 p pter artificum arrogantiam, reliquamque improbitatem ut haec incoh-fess , omnibus sent) mendacibus sere semin pe r IS eleg s veruerunt Astro logiam.Ll s.f.' s. de iniur. quia hae aptentur ad ea, quae sce

' uenter,& facile fiunt. I. pileigi. Quod si dastatΠ, ,& mutationibus regnorum, qnasiis . haec bderibus sint, ut Plato qubque sensis se videtur in Epinomidrinos audi re astrologos voluerimus: perniciosissimam artem de- prehendimus,&in caussis his principalibus cipalious meritissime condemnatam.vidico ad Es. ADque quod artem licitam usque ad Christiim, . pit c. f. 26. quae F. s. salsum est. Nec enim sit Troba ars est, eam extinxisset Dominus, nec simproba, unquam licita esse valuit. Et

27쪽

x8 At Ti T. C.D E MALE P. non iuuat stella cotra nos, quae magos duxit quae non ex his, de quibus pendent astrolo. gi, sed alia,&diuinae virtutis.Quod theologi docent. Quidam etiam opinati sent Balaa rmam de ea exoritura insinuasse Persis olitii,& praedixisse , turam nunciam venientis t

mum de ea exoritura insinuasse Persis olim, is CCristi. lege ceph. Uib. I. hist. eccl. 2Haec itaque magoxum sapientia, & diligentia qui astrum obseruauerint,&ex veteribus monumetis vim illius cognouerint. Sic nos, quum viderimus, signa fieri in coelo illa,quq Christus ipse sutura ante alterum eius ad uta. ium,prςdixit,statuemus de aditentu illo,nee tamen ex astrologia. Et de Astrologia plus satis. Astrologis autem similes sint Chiro. mantici. Imo hi sunt vaniores multo,qui astra sibi in manu co fingunt, quae referant ad illa in caelis astra,&cum astrologis ex astris it. 'lis diuinant. At vero si deChiro malitia parte Physiognomiae sermo est, eam utique non. dicemus vanam. Nec enim vana est Physio-glaomia,qus ex faciei,&corporis reliqui ha bitu iudiςat cum de corporis,tum etiam de dotibus animi. Et recte Socrates a physio gnomo notatus fuit. Cic.D t.est videlicet corpus quaedam imago animae, ut dicebar, nescio quis. Et animi mores sequuntur cor. poris temperaturam. Quod Galenus libello complexus est. Ex corporis lineamentis,colore, figura, forma, aspectu,incessu, locutione, similibus,quae in ipso homine sunt, haec est

28쪽

estdiuinatio physiognomorum. Aristoteles librum coseciliquem habemus,Physiognomicorum. & ita exorditur , suod Ganima sequutur corpora,si Uecuhdu e ipsas non sunt impassibiles a moriam corporis,id manife sumsi c. Atque illic concludit, sane esse artem aliquam Physiogisomia ;quam & do-Cet.Tu vero obserues,in eo librode moribus solum, non de alia re vlla , exponi: & id primum quod est,esse artem aliquam. neque enim aut ipsa haec naturalis numquam fallit. ut in Socrate notatum est. Et dixit Xenopho in Oeconomico animo improbos non ullos pulchros corpore. Sed ad longitudinem, &breuitatem vitae considerat manuum lineas a ristoteleslib. i. hist.an .c.ii. Et crediturid nec prorsus vanum . quoniam ad formationem spectant illa lineamenta,&formatio ad temperiem, ex qua est breuitas, &longitas vitae. Aut si rem istam incertissimam credi- imus, dices, in ea historia non esse tantae auctoritatis Aristotelem,quantae est in Philosophicis. Quod omnes admittunt. Et si mile

affertur de libris Froblematum: in quibus multa conficiantur ex aliorum opinionibus. Etiam negant aliqui Aristotelis librum P0-hoonomicorum. Sed ego ut illam partem di

uinatricem de vita, & morte condemno,&condemnatam cum reliqua omni diuinati

ne puto, ita coniectricem istam de moribus reprehendere non possium, cuius & in iudi-

29쪽

so AD Tir. CDEMAL E r. & re ciis multum esse usum animadueito.Quali taenim C: cero in verrem, vatinium, Pis oem, Antonium,alios hinc petita argumenta ξ Nonne ab imis unguibus usque ad vertis. pummum quam coniecturam asser: homini μου tacita corporis figura exstauri,fallaciis,

mendaciis constare totus videtur3Cic.prOCO Ox.Et nostri interpretes iuris utiq; ieruam.

ut suspectiorem habeant deformioriem,&luc quaestionibus ab eo tormenta incipiant. Sicut&ab eo, cuius vel turpius nomen sit. Sic non est damnata Physiognomia. Futilissimi geomantes, qui in terra describunt, loca planetarum: pyromanteS, hydroman . tes, reliqui semiastroli gi, & astrologis long 'v niores. Hi sunt mathematici, qui hac ic- se damnantur. Et qui figuris mathematicis una & nomine mathemat:corum abu

HA R v s P E x nomen habet ab haruga, α .haee est hostia, sic dicta ab hara.Quodve- tus interpresti, Phorm. uam ab EOIai u mille ..ctione deducitui. - exta inspiciunt hariaspices, & sutura inde praedicunt. d. c. ι- iCeterum o portenta isti interpretabantur. Quodvides exCic. orat harus. rest Elias - s hic nominatur.Quod tu captus de ii Hii modi vaticinatorib8. Sic Sybilla sacerdos 'et ob. augures sacerdo G. OC. F. x.

30쪽

, COMMENTA Rrvs. set M. 3fam. qua de re & ampla nominis saceri dotis significatione videris Scaligi lib3.por ciri Pergit lex: qui huic risui adsolent mini-

i r ris,qui victimas mactabant,qui ignem, de ' l . reliqua sacrificio parabant. Suet. in Cabita 32. Spartian in Ge. L .lib. o. Valer. Mam 'Abi ci.Sed de Athenarus de hoc,&quod ipsi etiam summi magistratus victimas seriebat, ' scindebantq;.ab.i .grant,qui ut opinor ta cere haruspicinam cincebant Classib.Gem cyeera mendum, euri, qui hodie ha- '

ruspicina acerent,in senatuRo e legeretur; eoi qui aliquandoρ coniux ecissent, in m

nic Hvrreonis ebenon licere. Ait lex.iulimn 'id cit,ad domum,ut mox loquitur. riheli notar, quod in ljmini bus ianuitu na ulta hu iusmodi maleficia comittebantur. undecimos tollendi nouam nuptam,ne tangeret li men ostii domus viri. Ait lex, nec ob alteram . c.Mali pellendi,etsi no venian va iaciant male. Ex malo enim semper astrica- tur aliquid mali. Sed & leges id cauent, ςe . desinaiit mali esse. Et ira cum excommu- niinis statuunt canones. Spectat porro