장음표시 사용
31쪽
Quaque sedet jejuna virum frustrata labores Glarea, quave tenax miseros impervia caules Strangulat argilla, & stirpes non victa repellit, Plurima 46 jam putris veterique uligine faeta Importanda locis terra est, rursumque per annos Ignavo immiscenda solo. Labor improbus urget Naturam, vitiumque domat. Tunc inscia mores Exu et antiquos , ac laetior ubere tellus Spem dabit ingentem, ac tantum se posse stupebit. Ocyus hinc dives pretio laetabere magni, Nacte, operis; nam fulta loco stabit ardua circum, Spectatumque caput tollet super aethera Morus ;Pubentesque comas late ramosque feraces Pandet, & aestivis jucundas solibus umbras. Fac pariter, facilem dum fert primaeva juventam,
Ne temere crescat, gracilisve, aut Vertice curvo,
Te ve indignorum saltat turbata maligno Ramorum plexu, vili seu erole parentem Insideant stirpes, atque agmina vana stolonum; Sed qua lege jubes surgens adolescere discat. Ergo aptare sudes firmoque pedamine vallos
Admoneo teneris, recto ut consurgere trunco
Assuescant, solemque pati, ac fastigia coelo Tendere, & adversas non formidare procellas. Atque
densiorem terram dissicilius pervadit , &raram ac resolutam facilius permeat spiri, tus ille iseundans, de quo modo dictum. Plantis ipsis externum aerem necessarium esse observavit accuratissimus Mais hius, Anat. Plant. Mea; cum eodem ipsas abundare manifeste pateat, plurabusque meatibus ae fistulis ad eundem per radices hauriendum instructas esse. Docet idcirco la datus Auctor, beneficio aeris plantassursum erigi in germinatione , tales conservari in augmento, edi vitae Irocessu s succorum pa- riser ascensum ei fermentationem facilitari,&e. Quibus omnibus addi potest, ab aere sales ipsos, seu spiritus nitrosos in nutritio plantarum succo contentos soIvi , atque ita actuari, qui alioquin non agerent nisi soluti, ut Chimicorum constans Principium videtur esse . Aeris viam in plantis eleganti mine describit Bolanicus ac Poeta pariter egregius P. Franciscus Eulalius Savassantis T. I. Bolanie. lib. I. Latet ilia Db Itis, Plurima quas traesea ferat, radicibus. Auris Certior fis aditur didiacta per U Ia
Hae se se immixtur n- segnior ingerit
Tracheasque replet, stirpemque in die
ψε Iam putris. Gaudent mori flere re , O fossone , prout scribunt D. Baiab.& Dalaehamp. ex Palladis . Addit ille ;-rtis si tardius folia producat pro Bombycum alimento, N iunio fimiam radiciabus eius exέibeatur, &e. Quod tamen inter illa bonae fidei monita recensendum iudico, quae non raro, apud vetereS praesertim, Occurrunt observanda.
32쪽
Atque ubi jam prima incipiant revirescere sylva
Scindere ne trepida, incauto si qui ordine rami Prodierint, curvaque illos compelcere falce. Quin etiam, qua nuda latus, nondumque bicorni Finditur in ramos alternaque brachia trunco, Nec te crescentis pietas avertat γ in ipsam Irrue non apto fluitantem pondere Μorum, Transversamque seca; atque omnes evertere serro Invalidos aude, decusso vertice, ramos.
Illa quidem squalet, primumque ignobilis arvis
Despicitur truncus; sed mox interrita fato Pulchrior insurgit, robustosque exerit artus,
Ingentem renovata comam, renovata juventam rCompulsus namque ense latex, jussusque reverti, Funditur in latera, & vires vitalia circum Largior ingeminat. 48 Turget radicibus arbos, i Irri-
4 Traniversamque sea. Moris hoe
geoponicis esse solet, ut non modo ramos nimium luxuriantes, sed & ipsum nova tenellaeque plantae caulicem transversaeae.
dant, quibusdam tantum in inferiori parte relictis gemmis, de quibus inde rami validiores erumpant: Hoe siquidem mmdo caudex ipse firmior, ac solidior ex se git , & praestantioribus ad fructus serendos ramis instruitur. Quocirca I. Caesar. Maligero, de subiit. Exercit a I. dictum,ma sunt arbines Meaetiminatae 3 Ac ibi. dem , aceretis in Ioratim aufere erassit-Lπem. Quotidiano sane usu recentiores nostri hortorum cultores hoc experiuntur , cui plantis nova quadam methodo ad linsorum hortorum delitias & luxum tondendis atque educandis diligentiorem operam navare solent. 483 6υet r. arbos. Alimentum Pro nutritione plantarum e terra per radices in totas ipsas plantas derivari extra Om.
ne dubium jam est . Consulatur saepius mihi laudatus latadandusque μυθε. Differt. de Radie. Plant. cuius doctrinae summa est, radices plantis dator esse, ut ipsarum praecipua portio sub terra eoudita alimentum Issi adsesseat , est in aliquibas diu praeparatum conservet pro germinatione . Eadem& in traelatu de Anae. Plant. docet, ubi plurimarum fistularum , aliorumque suc- non. ix culen torum vasorum, pro varia plantarum indole, habitum exactissime describit, adeoque clare atque ex veritate repraesentat, ut quaecunque super hae re docet ipse &libenti animo & secure omnino ab omni.bus naturalium rerum studiosis excipi possint. Concinit merito iterum allegandus G sanus cmnes fis acies, fibrasque cavataI , Gueis cortex lignumque pari manimine praesar, Contemplare . Velia GDUa Me fissulai mpham Imne dictus θmpla ductus, qua si A
Insuis , herbarumque sinus pura irrigar
Nutritium vero plantarum suceum non ex solo aqueo humore procedere docent optimi ex Philosophis, sed tum ex nitro , de quo supra utina. s. tum ex sulphureis, mel curiali laus, bitum inolis, vitriolicis, alii que metallicis particulis, quibus terrae viscera scatent, c stare, ex iisque pingui rem fieri. Has autem omnes particulas s iis probabile est aqua solutas aptiores fieri ad se elevandas, ut intra radicularum tuin bulos excipiantur, & ad plantae universe nutritionem ascendant.
33쪽
Irriguasque q) bibit lymphas, ac mole sua stat.
Delpicietque Notos illinc, largasque refundet Innumerae messes, & pinguia pabula genti. Nunc docuisse locus, domino quae cura legendis Frondibus, & Μoros pecudi proferre Valentes, Ac reparare dapes. Non hic quibus otia cordi Ignava, aut qui degeneri vertigine lapsent;
Sed vigil atque agilis tibi sint ac so dura juventus,
Urentes perferre dies non segnis, & audax Instare arboribus, summumque putare cacumen. Eurusque Boreasque ruant, ater ue procellas Μisceat, ac diris reboet fragoribus aether, Illa tamen patiens quassatam 1 candere sylvam Gestiat, ac lentis certet non cedere ramis. Hinc tu, vimineis collecta messe canistris, Sparge recumbentes populos, atque Obrue fronde.
Nec mora: Iam pernix visu mirabile pubes Admotos sentire cibos, lectisque cieri
Certatim, inque vicem rapta concurrere mensa; Nam dire quatit ora fames. Vix omnia cernis Arbore strata tegi, aggestaque virescere moro, Ocyus absumptas epulas, tenuesque tueris 4ρ Bibis i phar. Plantas per intra-
sumptionem juxta vulgarem dicendi m dum distendi & crescere extra Omne duinhium esse iam videtur. Quomodo autem ipsae nutriantur , & alimentum radices subingrediartir, meos adbiae sensus fallit , inquit peritissimus alioquin Ma0labius. Sunt sane qui nutritii succi per unive sum plantarum corpus progressum non aliter contingere opinentur, ac contingat aquae alteriusve liquoris per laneum lineum ve pannum ad superiores partes ascensus. Nam si stanni ejusdem extremitatum altera in pelvim sit Immersa , in quo lis quor aliquis contineatur, lis uor ipie paulatim ad oppositam panni ipsius extremitatem provehi observatur . Alii alio modo iam dicti nutritii succi ascensum&progressionem per plantas explicant. Quaecunque tamen ratio progressionis ejusdem reddi possit, eam tamen ab omnibus plus
minusve in aerem refundi adnotare facile
est ; & iure quidem , cum nil probabilius videatur, quam plantarum nutritio.
nem ab eodem tum externo tum interno maxime promoveri. Hoc autem ea fieri lege credendum, ut externus aer calore sors permotus ac dilatatus vim elasticam , qua pollet, exerens, nutritium. succum iuipias radicum fistulas propellat, interior autem pariter expansus lignosas compi, mens fibras , impulsum ab externo aere succum sursum inde trudat; hocque successive per totos plantarum Iubulos per gatur , invicem fibi interno externoque aere opitulantibus , talique ordine atque structura dispositis meatibus, ut anteri
ri progressioni aptissimae viae parentur, &succus idem , dum progressionem ipsam molitur, relabi nequeat, neque ad imam partem reverti, nili ascensione ac circuislatione tota peracta , propriis inde adde. stensum viis ac fistulis dispositis , atque
aptatiS. so Dura iuventus. Docet Palladius, I. I. eis. 6. in rebus agrestibus maxime incia iuvenum congyuuπι, imperia senio)um .
34쪽
Reliquias, nudosque aula decrescere truncos. Tanta gregi ingluvies. Sed tu laetare voraci, Si tibi Dj talem dederint. Juvat, eja, comantes
Saepius oppleto tondere e Xamine ram OS, Adque altas iterum atque iterum procurrere sylvas: Praemia quippe tuos aequabunt magna labores, Laeta expectatas dum condent horrea messes.
Tunc fallunt pecudes, tunc syes frustrantur heriles, Languida si cum vescas vix prensat bucula frondes, Et plenis superant sordentia pabula mensis. Ast ne decipiat custos te les nis, & aequa Fercula ne desint, si quando scandere sylvam Non sinat aut subito commissus flamine turbo , Praecipiti ve diu nubes pallentior imbre, Crastina sint cordi; prudensque recondere larga Perge manu, lectisque alias superaddere frondes,
Inque secuturas Μorum seponere luces. Hanc nitido committe solo, cautusque tuere
Limine prae luso; namque haedi agnique petulci, Setigerique sues, soboles turpissima, dire
Insultant avida dulcis prurigine hac car, Indis nisque terunt pedibus: Foeda un8ula mensas Conspurcat, pravoque toros perstringit odore. Nec superimmineant soles, ne laesa potenti Sydere deficiat, suctoque humore fatiscat. Neve illam agglomera, lato sed divide campo, Altius irriguas ut laxior ebibae auras: Nam se se congesta premit, compressaque fervet, Re fudat, tristique humens aspergine manat, Supremo non apta operi, gregibusque neganda; Mollia namque atro foedans praecordia tabo
Solvit; sa & adversis, heul disjcit agmina fatis.
si Languida, &e. Bombycum cura. oribus nihil tristioris ominis loco esse solet, quam fi eosdem advertant modicam appotitarum frondium portionem absumere ; inde quippe coniiciunt, morbo aliquo ipsos iam laborare, aut lam iam laboratu
ros, cum aegrotantibus cujuscunque generis animalibus naturalis sere sit nausea ei-borum. Contra vero laetantur ipsi maxime
si voracissimos eosdem viderint, qui uber- ramam soliorum copiam brevi temporis spatio derodant; quod tueundissimo sane
spectaculo intueri datur, quoties animalia ipsa plena viribus & integra suerint valeis tudine a
sa) nisit. Mori solia, quae in diem
proximum reconduntur . si non r: te asseris vata suerint , sed acervatim eor gelia , aestuant, & quodam veluti sudore madent; ex quo arguitur, nutritium ipsorum lac. cum propter quandam ebullitionem e mismotum atque inversum, non parum exin-
35쪽
Ast te sepositis jam certum frondibus olim
Laeta quies, seriesque operum tranquilla tenebit; Nec trepidus quidquam volves, dulcique sopore t Perfundes oculos, ac membra oblita laborum. Dein matutinus surges cum blanda quadrigas Laxavit roseas Aurora, ac sydera coelo Depulit, & 33 croceo promisit Iumine Phaebum: Solicitusque urgebis opus , famulosque ciebis . Afferat nesternas pars frondes, dividat illa Annonam populis, & fercula rite ministret.
Haec iterum nemus, ac moros audacior altas
Insiliat, tonsisque legat nova pabula ramis; Quae rurium exhibeas pecori, cum lucidus orbe Praecipitet medio Titan, jamque aequore pronus Gestiat Hesperio rapidos lavit se jugales. Venturis 33 statio populis aptanda memento, Ut neque sol medius longo ferventior igne
Inde depravatum ex eorundem soliorum poris emicare. Quocirca, si tune solia ipsa Bombycibus apponantur , alvus iisdem prΟ-cul Gubio solvatur, macies inducitur, Stristis omnino exitus imminet. Amant siquidem animalia nostra , experientia docente, cibum mollem quidem ac tenellum, sed qui succi sit firmioris, nec multum laxi . Inde est quod, si lactuca aut alia quapiam naturae consimilis alantur herba, anistereunt, prout adnotavit Jo. Bauh. h. g s. supra relatus . Diligenter idei reo solia ton. denda sunt; Iate scilicet supra solum nit, dum effundenda ; arcendus atem est sol , admittendus autem mediocriter aer I cavendumque praecipue, ne foedorum animaistium pedibus, & pravis halitibus inquinentur. Vida quidem I. I. vetat in crasti. num asservari solsa, quoniam Dulcis Deci eorrumpitur aura sla sapor ingratus subit , a que inam hiris hausera. At contra hoc stat sane usus; certumque est, solia, s bene eustodiantur, non modo non corrumpi , sed aptissima esse non modo pro altera , sed & pro tertia die, quae ad escam exhibeantur . Ex emdemque usu satis patet, multum conse re si parata asserventur solia; cum saepe contingat, ipsa nequaquam seu ex ventis, seu ex pluvia supervenientibus , semper recens collecta Bombycibus praeberi posse. 33 Croceo. Uere croceus est lucis illius color, quae sub Aurorae tempus conspicitur, ex rubro nimirum flavoque mixtus , qualis communioris eroci color est. Quare metri. Georg. I. I. cecinit Tithoni eroeram linqtiens Aurora etibile. Et Oisd. de Arte am. I. 3.
Roscida Leiferos eum Dea itingit equo 14 Rursum exhibeas. Apud uis rates communiter in usu est, ut quousque Bombyces ad mediam circiter aetatem non Perinvenerint, iis nonnisi bis in die pabulum apponatur; prima nempe vice matutin tempore, altera vespertino. Crescentibus autem ipsorum corpusculis , tune et lam ter , pro animalium eorundem voracita te, frondes exhiberi solent; postremis autem diebus etiam quater. Tunc sane immani Bombyces torquentur fame , atque avidissime quaeeunque apposita depascuntur. Plura dicentur l. a. n. 124 31 Statis. Loeus Bombyeibus educanis dis eligendus is est , qui neque totus ad Merid rem , neque totus pateat ad Septenistrionem , sed constitutus ita se, ut utran.
que, si fieri possit , respiciat plagam , ut
calore apto ad illa, ab hac vero apta paria
36쪽
Instet; & immites incumbens excitet aestus, Tota neque in Borean, & 36 non mersas fluctibus Arctos, Non visura diem , pateat , ventisque geluque Horrida; sed gemini prospectet limina coeli, Et brumam pariter solemque admittat, utroque Axe valens, felixque pari contermina sorte. Hic tibi propitium praetensa foramina flamen Admittant, spatioque apto dispone fenestras Aduersas in se hinc illi neque, & cratibus intro Vallatas vitreis, almae quas flamma diei Vitalisque ultro pervadant gaudia lucis. Eduram at laricem, 37 pinum ve, aut abiete Iecta
ter refrigeratione persundi possit. Habeat autem, o si possibile est, etiam ad reliquas cceli plagas, Ortum nempe , & occasum
Ostia vergentia, ut parte ex qualibet ingrediantur venti, atque ex adverso exeant ad I lacitum curatoris . Aeri siquidem, ut sa. uberior sit, debet esse patentior locus, ne forte diutius inclutus ac detentus vitium patiatur . Praestabit ideirco senestras silii mutuo oppolitas exeilare, ut qui per u
nam admittitur ventus, peream, quae ex adverso pateat, digrediarur . nee multum in cubiculo sublidat. Fenestrae autem muniendae sunt in eritis vitreis cratibus de m re, exterius vero firmioribus tabulatis, ex abiete, larice, pinu ve, quae pro praestantiori utique habenda est,prout in serius T. adnotabitur ; quibus Omnibus Plit viae, grandines, ventorumque impetus repellantur, ne delicatulis animalibus noxam Inserant.
mergi a i oetis ligna illa dicuntur , quae non longe a Polo constituta, propter e IUS dem elevationem respectu noliri non occidunt, sed orbita semper conspicua volUuntur; quo sensu ab Oυiae Triss. I. I. Eleg. I . dictum sSuppositum stellis nunquam tangemibus
Contra vero mergi censentur , quae sub haemispherio nostro conduntur, mergi idcirco dicta, quod in mare ipsum decumbere creditum olim fuerit. Ex iis autem signis, que nobis non merguntur , sunt
geminae Arctos, de quibus cecinit Vruit.
Geom. I. . m. II. Arctos Oeeani mettienter aequore tingi. Haec latino vocabulo Ursae, ut sciunt om nes , nominantur, quarum altera minor Ursa, seu Plaustrum minus vocitatur, se ptem steliis insignis , quarum praecipua caudae extremitatem occupans seu rara dicta , vulgo nunc Trumontana altera vero Ursa maior, seu Plaustrum malus nominatur, viginti septem circiter liellis instructa , quarum celebriores septem illae sunt , quae reprem Dioves appeti ntur , quandam stlaustri figuram reddentes. De utraque Maui . . I. Maioremque HeIiee major discriminat a xem, &e.
Anfusio Ἀσοβω Mevis eo rquetur in oris De hisce quae olim eonficta suerint, videre obvium est apud Mytholoeos. I Pmum υe. Speciem illam 'inus hie
intellige, quae Pinus Dive his montasia ter tia C. B. m. 6c Pinias. eMi ossi Ia 'agitaptitamine, stae Cembro Io. Baiah. appellatur. Et sane Cembra , communi usque Cirmoso apud nos dicitur ; quod adnotavit etiam Marthioti in Dioscor. t. r. c. r. Ideo in His . Ggd. lib. . e. 12. Vocatur Pinus haec Te arsis, Cembro Italorum; ubi tamen adno. tandum videtur, minus apposite fortasse a borem hanc Tedam dici; nam, ut inquit Beliaurus, Lib. de arbor. coms nutiam esse arborem, quae pecti tiari nomine Teaea vocetur, Theopirasti auctor ιtate fretias m D Ostoridis afrmare ausim 2 Nam rida pinguνω Pireae tantum para es . Immo , iuxta laudatum Belloniam, omnium conferarum arborum
37쪽
Compages suspende foras; brumamque nivalem Hinc sistant hyemesque, illinc & temporis aestus;
Prohibeantque feros tabulata impervia Ventos.
Teque precor, magni blanda o Regina Tonantis Et loror & conjux 38 Iuno, teque, IE Ole, coeli
Auram materia, os Giliam pistulor facta i sim G set Tedae nomine secari potest. Optimae autem notae multoque consiunilibus praestantioles ad senestrarum tabulata construenda ex hac Pinus specie asseres esse experientia p tet, quippe qui cum resina plurima scateant , tum adversus pluvia rum Vim, tum contra solis aestus validius etiam ac securius sunt muniti: Quare de diutius durant, & redia conlistere solent, neque in obliquum curvari , multo plus ac abiegni aut laricet, qui tamen pro fi missimas communiter reputantur. Non im merito igitur arboris huiusce substantiae aeternitatis jura tribui possent , quae Cedro magnae seu Libani tributa olim sui se se vadere est apud Volutem. Comment. Umban. I. 26. & apud Cael. Calcagn. speciali Dissertatione de Citro, Cedro, de Curio .
Et plura quidem , quae de Cedro Libaniae de Pinu nostra observantur ac dicuntur ita conveniunt, ut una eademque planta apsae pene credi possent, nisi pro certo sciremus, ex Bolanicorum, Cl. urne fortia praesertim auctoritate , Libani Cedrum Laricibus esse ad udicandam, ita ut, juxta ipsum Auctorem Iussit. R. Herb. CLXIx. sis. III. Gen. Mi. daci debeat Larisorientalis, fructu rotundiore, obtus. Subit hac autem adnotare, Laricis speciem hanc, uam Cedrum esse dicimus , solia hyemeecidua non prae se ferre, contra ac in Mitis Laricibus observatur, quibus solis serine inter coniseras plantas hyberno tempore solia decidunt . Hinc ansam Perperam sumptam video V. Batib. Hi L Plant. I.9. c. II. arguenda Melchidirem Giuandinum , quod Dis. ad nanislatim Rosiaritim Cedrum magnam seu Libani inter Larices reposuerit. At vero tunc temporis Barahiantis ipse ejusdemque assectae, nulla ad dignoscendas plantas methodo usi, non parum coecutire visi sunt, cum non ad veristerent , verum plantarum characterem non ex soliis, aut consimilibus altis notis educendum, sed ex flore fruetuque simul in. spectis, atque invicem collatis, prout superius laudatus Garnmori. tanta Bolanicae facultatis felicitate nos tandem edocuit . Cum igitur Cedrus illa magna cum communioribus Laricis speciebus, tum ame torum atque apicum ex quibus flores cominponuntur, tum fructuum pariter ratione conveniat , inter Larices merito conn meratur . Praeterquamquod ipsius mei s lia, ut unanimi consensu tradunt Auel
res, plurima sunt ab eodem exorta , &pennicilli ad instar, quemadmodum & caeterarum communium Laricum solia scimus esse; quam notam Observandam monet laudatus Auctor, ut genus hoc plantae a consimilibus distinguatur , puta ab Abiete, Pinu, aliisque, inter quorum alioquin solia parum discriminis intercedit. Non implicat autem quod Arbor solio non deciduo inter Larices , quae deciduo solent esse solio, reponatur, cum id ipsum in aliis generibus observetur , ex. gr. in Thymelaea, Sc. prout Botanici probe no-
38 Iuno. Iovi soror&coniux, D' ruin Regina: quae singula de se ipsa praedicat apud μνηM. neid I. I. Ego, quae Divum incedo Regina , I
Et soror , in coniux, Sc. Aeris etiam Uentorumque domina olim credita fuit; immo pro apis aere frequenter, PoetIs maxime, ipsam legimus usurpatam . Suum eadem idcirco in aeream negionem imperium exaggerat apud eundem Virgil. I. q. ras ego nigrantem mmmixta grandine nimbiam Desuper infundam, oe tonitru caelum omin
Quapropter Folias ventorum princeps, a pud citatum Poetam I. I. potestatem tuam ipsi Iunoni acceptam refert mihi quodcunqtte hoe regni, Sc. Nimboriamque facis tenasessatumque I
38쪽
Aurarumque potens, ventos laxate secundos;
Et pluvium cohibete 39 Notum, 6o nimbosque minantes, Arida quos Libycae propellunt littora terrae, Corporibusque gravem flabris humentibus si Austrum. Da 6a Zephyros, da, Diva, leves, blandoque serenum
stro commiscent. Alli inter Austrum Eurumque collocant: Eaque est apud Veteres nonnunquam in reddendis Ventorum
nominibus varietas, ut recentiora cum anis
liquis conferre ac reddere dissicillimum nonnunquam sit. Quaestionum tamen rixarumque inutilitate reiecta , Notus hic sumitur pro vento inter Ortum ac Meridiem perflante . ubi recentioribus Seiroceo, sive Osroscuocco collocatur, ex qua coeli plaga non nisi humidi flatus, parumque salutares ad nos perveniunt. De e dem Noto Ovid. Metam. I. I. Madidis Notus evolat alis, Terribilem picea testas caligine vultum ;Barba graυis nimbis, &c. 6o Nimbosque minantes, &c. Proce Ias intellige excitatas ab Africo vento, qui,
respectu nostri, ab Africa seu Libya spirat, propterea & Libycus etiam, & Libs appellatus apud Senec. Natur. Quaest. l. s. cap. I 6. II. Nori. Att. lib. I. e. 22.& alios. Ventus
hie procellosus admodum esse solet, repentinosque turbines agere, prout frequenti Lsime, aestivo praesertim tempore, nostris in aestuariis experimur. Unde Sacris in Bibliis Isaiae ciet r. v. I. legimus: sicut turbinerab Africo veniunt, &c. Ideo ab eodem S neca, loci est. dicitur Uentus hie furibumdus , oe ruens s & a Visgia. Agneid. I. I. remberque procellis A ficus. Nobis dicitur Li- sucis, vulpatius autem Garbino. 61 Ausertim. Nullus ventorum est , qui apud Scriptores omnes tam male au. diat, quam Auster, a Meridie spirans, n his Ostro; nullusque ereditus est unquam, sive plantis , sive animalium corporibus magis infestus: Est etenim, nostris quidem regionibus, in quas a mari per fiat, humidus, &pluvius; unde etiatu Oυid Metam. La. dicitur aquatieus. Est praeterea etiam aestuosus , ac lassitudinem corporibus ingerens ; uno verbo , pravae omnino naturae. Quare Statio Diυ. lib. Carm. I. dielum:
Pubentesqtie rosae primos mortalltur ad Austros. Et Horatio I. 2. Od. I PH Autiamuot nocentem Covoribus metuemus Austrum.
Idem Poeta Letinerm. 6. plumbeum ipsum appellat, quoniam corpora ab eodem utpote insalubri afflata, pallida fiant, & luridum plumbi col orem adipiscantur. De pessima hujusce venti natura tu numera legenti occurrent Ueterum testimonia ; quae referre supersedeo , uno contentus Virgilii loco
Unde nigerrimus Austre Nositur, spluvio conι star frigore ecm
Ad quem locum apte Ru erer, nomine frigoris non stigiis innui proprie sumptum, sed pluviam ac tempestatem , quema modum & hyemis voeabulum ad eadem haee significanda Poetis saepe solet usuris pari. di Zephyror. Zephyrus, ab occidentali plaga, vulso nobis Ponente, spirans, ventus placidus blandusque; in delitus sem.
per habitus, atque omnino expetendus .
Ideo legimus apud SHium I. II. Blandisque salubre
Ver Zepbris tepido mulcebat rura ferens . Et apud Metil. An. I. 4. dignus ipse a Iove judicatur, qui nuntios Superum deserat; Tum se Mercurium alloquitur, ac talia
Vade, age, sere s voca Zephros, m Iabere pennis. Latinis Favonius dicitur, a s vendo, ut nonnullis placer , quod terram herbasque foveat; sive, ut aliis magis arridet, a favendo , quia rebus nascentibus faveat. Quare Lucretio I. I. die uiri Genitabilis aura ravoni,
39쪽
Flamine, & optatum potiori frigore 63 Caurum;
Da quoque, nec renuam, coeli tristissima quondam Nubila pellentem 64 Borean, aestusque fugantem, Aeris antiqui vitium qui concitus alte Disserat, immutetque omnem stationibus auram. Ast tu, cui praesens Bombyces cura tueri, Dilce gravem cautus stabulis arcere 63 mephitim ;Et cave ne sobolem muriae grave olentis Odore Imbuti pisces salsave aspergine perdant. Tuque rubens refugas utque hinc avertere chelas, Cam mare, festina; cancerque, & flumine quidquid Multi pedum, aut duro sabulosae cortice te Hae Gignitur, este procul. Populis haec pessima cladem Extemplo inspirant, atque atro lanere sedes Subvertunt; & tanta unum quatit agmina fatum. Inseri
ερὶ Catimm . Inter oecidentem persat ac Septentrionem, nobis vulgo Mia pro . Ventus hic, quamvis nonnunquam procellosus, grandinesque frequenter Importans, corporibus tamen saluberior e Lia creditur : Cumque frigidior liccusquest, aestum a meridionalibus ventis indu ctum temperat , & humidi ratem nimiam
64ὶ Borean . Hic ventus ejusdem sere Naturae cum Cauro est , ab ipsa Artaca P Ii plaga proveniens, dictus vulgo Damonis aua s Bombycibusque ex eo praesertim favere creditur , quod Austro noxio animalculis nostris vento recta opponatur; &quod flabu Ia, expulso veteri ac sorte e maris Lido aere , recentibus optimae indolis admissis auris, altius expurget. Illud igiturro rei iamra tenendum, & ad optimamombycum curam observandum, ipsos calore quidem , utpote naturalibus operationibus propit Io, multum gaudere , ast hunc ipsum sie ab iisdem expeti, & tali cumuccitatis ac frigoras temperamento, ut multo minus damni illatura sint iisdem Dig Ta, quam nimius calor, praesertim si eum humiditate si commixtus. Uno verbo cincidentales, ac septentrionales Venti, qui sunt iuxta Ovid. Metam. I. I. Quaecunque fugant ιn Elia s flamina nu-
laeteris praestantiores seinper habentur . Hocque loco non iniucundum scitu sit quod
a Seneca Nar. Quaest. I. s. c. I T. refertur
de Circio, qui & Cacias olim dictus, vulgo nobis Greco , inter Septentrionem atque Orientem perflante , atque inter Septentrionales Ventos fortasse minus expetendo, quoniam frequentissime pluvias inducit. GaIliam, inquit ipse , in se stat Cirritis, cui aedificia quassantι tamen incoritae gratias agunt , tanquam salubritatem caeli sui debeant ei. Os Mephitim. Recensentur hic non nulla, quae noxia Bombycibus esse solent. Primo quidem odores pravi , qui prae se tim a piscibus sale muriaque imbutis proveniunt. Secundo Testacea quaelibet, seu Crustacea, tum marina , eum fluviatiliati terrestria , ut Cammari , Cochleae , Caneri, Pectunculi, &similia eoneharum genera , quae mensis usu esse consueverunt ; ex ipsis etenim quaedam derivari putantur effluvia, animalibus nostris plane lethalia. Cujus quidem rei illud sorte in causa esse credendum, quod, cum Testae ea ipsa ad escam elixata oleo condiri s leant, oleum autem aerumnosssimum Bombycibus sit , prout infra n. 7I. dicetur ,
exinde fiat ut & piscium ipsorum eiu uvia
per odorem emanantia labem animalibus tenerrimis Inserant. Cancrorum nidorem
40쪽
Infelix magni jacturam passa laboris
Bombycum gensi Ast tu animis ne concide fractus: Desperare veto. Medicae quin serre valentes Artis opes propera, & miserae succurrere pubi Nil trepidans aude. Sique ulla cadavera letho
Corruerint tabido, stratis removere memento, Funeraque extrema longe deducere caula.
Hinc languor saniesque abeant. Μox 66 spargite ni en sis Purpureasque rosas pueri, thymbramque , apiumque , Et pariter suavi praestantes vertice 67 ment has. Cecropiumque thymum large, poliumque, recentemque Hyssopum miscere toris , atrosque juvabit Verrere foeniculo, aut 68γ casus, lentumque frequenter
66 spargire mensis. si sorte pravus odor
irrepserit, non est Omnino desperandum ;sed ad remedia consillim confugiendum . Iuvabit ergo suavia odoramenta ex multis oliorum norumque bene olentium generibus importare, illisque ipsos Bombycum lectos tergere , atque starionem omnem semel iterumque lustrare; novisque semis per herbarum florumque manipulis uti :Hoc siquidem rite praestito collatam fui Lis languentibus opem saepius constitit. 6 Mentias . omnes sere ment hae species grati odoris esse solent ; plurimae vero etiam tueundissimi sunt aspectus ,
utpote quae partim spicalis, partim verticillatis ordine pulcherrimo floribus conspicuas se reddunt. Inter ipsas autem o-
fita in usui apprime inserviunt species il-ae Menthae aquaticae qua Putigia Botan, cis olim nominarae stInt, ast ad Ment harum genus in floris Ductusque gratiam me. rito reductae a laudato nobis alias Cl. v
nefortis, in Horis Regio Parisiensi Bot nices Professore , paucis abhinc annis , maximo facultatis hus uste detrimento, evivis sublato; cujus quidem praestantissimi Viri nova methodo ad Rei Herbariae doctrinam nulla, meo b dicio, aptior, nulla facilior excogitata hactenus suit, nec excogitabitur fortasse : Ea siquidem quilibet, Herbarum etiam imperitus, sic imstruitur, ac veluti manu ducitur, ut &sine magistro , dummodo acie quapiam ingenii, ac modica solertia non omnino careat, proprio ipse marte plantarum non Se classes tantum ac genera , sed & speetes ipsas consequi , easdemque plantas nun-uam alias visas propriis nominibus redinere prorsus ac secure valeat.
68 Cassiis. Casiae nomine varias dissi
milesque plantas vocatas Olim observare
est apud veteres Scriptores. Plinius siquidem i. 2. eap. 19. Caliam inter orientales plantas odoratas & sane exoticas , una cum Cinnamomo & Xylocinnamomo recenset: Deinde vero I. ai. c. p. ex Hygino Casiam inter nonnullos ex coronarias fimribus , & quidem domesticis enumerat ;ex quo argui sane potest , hane ab illa non specie modo sed S genere multum distare. Theophrasus stinuiter pluribus lo-
eis plures Casiae nomine plantas reseri , quae inter se diversae admodum sunt putandae. Libro siquidem 4. e. 6. Caliam rein ponit ipse inter arbores odoratas, ex Ara.
bia, Syria, & India, quales sunt Thur,
media, dec. Quam quidem Casam eandem crediderim cum illa, quae inter Iudaeorum odoramenta pro sacrificiis ex Dei praecepto
usu fuere: Unde habetur Exod. c. γ. v. 2 a. Sume tibi aromata primae 'rahae s electa quingentos sirios, m einnamomi medium , oee. Casiae autem quissentos scias in ponde re Sanctuarii, &c. Ast l. 6. c. I. Casiae genus varium omnino describit Auctor c, ratus una cum Edera, origano, Thymo,