Plutarchus Chaeroneus De curiositate. Idem de nugacitate. Interprete Ioanne Laurentio Veneto Ex Plutarcho De nugacitate opusculum hoc vertebat Ioannes Laurentius Venetus

발행: 1524년

분량: 33페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

11쪽

. Utoris Iachi mas animo miseratus amam. Ast oculos,tanqua serrum,coesum tenebat . 1

Adeo corpus eius unium constantia & fortitudine se,ptiun erat.& ratio omnia sibi obtemperatia subiectam

. fecerat,in oculis, ne fieret,linguae,ne loqueretur,cordi . tremeret,aut latraret,pscribere possetiquit enim, Olli cor patiens,fixum immotumo manebat. Nam usque ad irrationales motus ratio penetrabat, Ita.

ut spuitum sanguinemi disto parentem, & mansuetusibi ipse reddiaisset.Tales etiam ex sociis eius plerique. Quod enim a Cyclope lacerati, pauimento allisi, nihil de Vlyssis cosilio dixerint, quod igne duratum iraeparatum ad effodiendum lumen,instrumentu non ostederint,sed potius crudi deuorari quam secretu aliquid. Popalare sustinuerint, constantiae fidem argumetum adeo magnum de se ipsis exhibuerunt, ut nihil amplius addi possit. Quaproter no male Pittaciis.Cui cu Aegypti rex uictimam misisset,utque optimam,pessimam'

inde excerperet carnem, mandastet, linguam extraxit se misit, tanquam scilicet bonorum omnium, maloimmo instrumentum uel maximum esset. Ino autem

apud Euripide de se magna fiducia profitetur, quod

imiexpediret, silere nosset, loqui uero in tutum esset. Qui enim generosa,verem regia educatione istituti fuerint, tacere primum, postea loqui didicerunt. Antio chus rex ille magnus cum interrogaretur a filio, quantdo castra moturus esset times iquit ne solus tu bucci . nae clangorem no audias Quid igiture cui regnum re ,

12쪽

limarus erat, stactam uocem comittere non poteraupoterat inqua. sed eum docere uoluit caute continen/ter in huiuscemodi se gerere. Metellus etiam seniori simile quiddam,dum exercitum haberet, interrogatus, . Si uestem ait meam huiusce secreti consciam esse existimarem, quam primum spoliatus, eam in ignem impo

nerem. Eumenes cum audisset coeatra se aduentantem

Crateru,nulli ex amicis rem communicauit, sed Neo/ptolemum esse eum qui ueniebat, mistitus est. Hunc enim milites contemnebant illius uero dignitate admi rabantur,amabanti uirtutem.Cum ita P nemini secre tum hoc cognitum esset, congressi sunt, superatiis ita stibus , Craterum quom ipsum nescientes interfecere, mortuumo demum comouerunt. Atm hoc modo tacitumitas pugnam consecit, & talem tantum* hoste, ut ignoraretur,assecuta est. Adeo ut Eumenem,quinata nihil antea communicasset, potius admiraretur amici, quam aliqua in re, hi succenserint.& si quis etiam successsisset, longe melius est seruari quempia,& quasi nemini fidem hasuerit, reprehendi, quam nimia facilitate lapsum mere, propteream accusari. Et quis est qui lo/quax ipse cum sit,locum,audaciami non tacentem re/prehendedi sibi ipse relinquatρSi em quae dicebas efferti no oportebat,cum altem,quare communicabas Sin

tu ipse dimittis, & secretum apud alium deponisρ cum tuam prostituas fidem, ad alienam confugis ρ Quoelsi tuismilis ille fuerit, iuste periclitaris. Si melior, prae/ter rationem bene tibi succedit. Quippe qui alterum te. ipso fideliorem experiris. Sed hic ais,amicus meus est.

13쪽

Rite etiam aliquis alius amicus est, cui eredet, ut huic ego,& ille rursus alteri, hocssi modo intemperan/tia crescente, sermo pullulatato dissunditur. Vt enim unitas fines non transcendit suos sed semper unum est, iccirco* unitas appellatur.Dualitas autem dimentiae principium indeterminatum est, quamprimum enim se ipsam duplicando disiungit, in pluralitatem conuertitur. Sic etiam uerbum quouis apud primum permanet, secretum re uera est, Si ad alterum transfertur,iam famae nomen sibi uendicat. Verba uolantia esse ait Poeta uti uolatile,si quis manu emiserit,non facile iterum recuperat,ita etiam sermo ex ore iactatus contineri, alli garim non potest. sed celeres per circuitu pennas quast tiens, ex aliis ad alios diuulgatus fertur, & uolat. Cum uehementiore uentorum impetu rapitur nauis,lactis anchoris, & iunco fascibus inuolutis, cursum retinent. At sermo postquam excurrere tanquam e portu coeperiti nec anchorae iactu, nec statione retiistur. Sed strepitu. sonitum multo concitus,uim coactus rumpitur,& cum eius qui locutus est,periculo mergitur.iccirco, Parua ex fauilla postet idaeum nemus Ardere,siquis uellet hoc credas mihi, i

ii di sim ciuitas omnis sciet. Senatus Romae secretum quoddam rei dubiae, per plures dies agitabat . cum* res illa multam suspicionem, incertituae nemo habere uideretur, foemina quaedam, quantum ad alia attinet modesta, & pudica,sed tamen . foemina, d uimm summis precibus blandicitis in

stabat ut secretum communicaret,iurameta ,impreca

14쪽

tiones,& lacimae de taciturnitate seruanda continen/ter aderant. Videbatur enim maxime anxia esse,ac mo

kste ferre,quasi uir ei fidem haberet nullam. At Romanus mulieris si licitatem redarguere cum uellet, uim mihi inquit infers uxor,& uincis.sed audi renibile horrendiim. monstrum quod sacerdotes nuntiauere. Commis galeam capite auream gestans, lanceamque se rem, uolare uisa est . in magna propterea ambiguitate etiam cum auguribus uersamur, boni ne, an mali ali/quid, ostentum portendat. Tu uero tace. Et hoc di cto in forum ibat. Μulier prima ex ancillulis quae forte ingressa erat arrepta, pectus uerberare, crinesque ipsa praesente lacerare coepit, heu mi uir, heu patria, iden/tidem clamans, quidnam calamitatis patiemur quo/lens quodammodo ancillam docere, ut quid noui euenisset,iterrogaret. Vt igitur iterrogata narrauit omnia,& communem illam omnium nugacium addidit clausulam, nemini dixeris, sed tace. Ancillula quam pri

mum inde secessit, una ex consentis quam ociosior rem uidit euocata, secretum cum ipsa communicauit.

Illi amatori suo qui aderat, retulit, ac deinde in forum usque res illa quasi circulo quodam reuoluta est, ita ut eum qui rumorem finxerat, praeueniret. occurrenis ei ex semiliaribus quidam inquit, nuper ne ex domo in serum descendis ρ nuperrime ait ille . nihil igitur audi uisti nihil. sed est ne aliquid noui ρ Coturnix cum lan Cea, galeaq; aurea volare uisa est ,& hanc ob rem prin/cipes ciuitatis Senatum habituri sunt. Ille uero ri/bem,ac reste inquid uxor mea, citius diligentia

15쪽

essestum est, ut secretum in forum trie citius,praecurre/ irit.Principes stam celeriter conuenit , & re ut erat nar/rata,cesitate metu,ac perturbatione liberauit,ut mu herem ulcisceretur,cum primum rediit domum.Heus bona uxor perdidisti me quit.Secretum enixe domo inostra prodiisse in uulgus deprehendit Senatus. Idcit, .co incontinentiae tuae causa, mihi a patria exulandum ' est.Illiniero primum negare coepit, deindedicere, sne haec cum trecentis hominibus aridisti e quos mihi in quit illa trecentos nugaris cum mihi uim inferres,ut te perantiae tuae periculum facereis. Imnia finxi.Hic igi/ . . tur magna adhibita cautione,tanqua in uas minime

rem tutae enus est. Fulvius autem Caesitis Augusti familiaris & socius, cum audisset eum iam senio graue, - iob desertam orbatami domum ingemiscetem, quo εnia duobus intempestiuo senere elatis nepotibus tuis, i iti Posthumio,qui reliquus erat,calumniae causa exulan te, oris filium principatus succe rem,instituere co/geretur,ideo 3 pietate motus de nepote,ab exilio reuo

cando cogitabat, haec Fulvius ut audiuerat, uxori suae detulit. Illa uero Liuiae protinus. Liuia igitur acerbissi me apud Augustum coquesta, si haec sit iampridem deliberasti, cur nepotem ab exilio non reducis ρ cur me in odium, inimicitiam*successorum principatus tui coniicis ε mane autem dum pro consuetudine ue

nisset ad eum Fulvius, dixisset* Salae Caeset. Sanus sis inquit ille Fului, quod resalutandi genus cum intelle xisset Fulvius, quamprimu discessit, directa in domu, i

16쪽

euocatiu3 uxore,Caesar inio secretum quod communicauerat mecum, non tacuisse me percepit, ac propte rea me ipse interficere uolo, At mulier recte quidem: est,cum enim tot annis tecum habitem, intemperantia nec cognouisti, nec obseruasti meam. sed dimitte mcii ut prius moriar, arreptis gladio seipsam confodit, liurum morte praeuenit. Bene igitur comicus Philip/ipides,cum enim eum omni comitate Ustmachus Rex prosequeretur,interrogareto, quid nam de rebus meis; tecu me participare cupis Philippides,ut lubet iquit 're dum tamen secretum aliquod non cominices me/icum. At in nugacitate curiositas quae non minor est morbus inesse solet, multa etenim audire uolunt, ut multa referre possint. & occulta secretiorat, circum eundo,odorando' scrutantur, ac apud nugacitatem, tanquam uetus aliquod lignorum pondus reponunt. Et quemadmodum pueri glaciem, neo estinere ne vi' mittere uolunt, uel,ut rectius loquamur, dum secre/tiores sermones tanquam serpentes sinu gestent, con/tinere non possunt,postremo ab ipsis deuorantur. Vi/l eras a echidnas dum pariunt, disrumpi aiunt. At timo qui esseni non debet, si in eos qui continere non possunt, inciderit, in praecipitium trahit. Seleucus

cognomento Callinichus, cum in pugna contra Gai rios exercitum amisisset, lacerato abiecto diadema . te, cum tribus quatuorue ad summum equo fugiens, per loca invia diu uagus cucurrit, & tandem cum la/Dore fameque fitigatus deficeret, ad uillam quandam; coactus accessit cui dominum casu reperisset,panem

17쪽

Naquam petiit. ille uero&haec & alia, pro ea copia

quae rustico in praedio erat, iucunde, abundanterque, nullo comitatis genere premita,exhibuit.Cum Rege perspexisset,quisitam esset cognovit,ac uehementer laetatus est, quod fortuna i id necessitatis copulsum ad se potissimum detulisset. Exhilaratus igitur te ipsum cotinere non potuit, nec Regi latere uolenti, una cum ipso mctitus estsed cum us p ad uiam rege comitatus esset, ac discedere uellet saluus sis inquit Rex Seleuce,& ille porrecta dextera quasi deosculaturus, hominem traxit. S simul uni ex his qui sequebantur, annuit,ut ceruicem eius gladio incidereti Dum loquitur, terrae caput incidit ense reuulsim. Qui si ad opportunum uim tacuisset tempus, cum paulo post Rex ad pristinam felicitate , & maiorem rediis.set, uberiores ex tacitumstate gratias, quam ex hospi talitate reportasset. hic tamen aliquam quodammodo incontinentiae suae occasionem, ne sperando hospi tu causa habere uidebatur. Maior autem nugatorum pars, nullam ob causam seipsos perdunt, quale illud est, quod in tonstrina euenit. Cum enim inter assidenrtes de Dionysii Urannide sermo incidisset, dicere/turm eam inlisperabilem;& quodammodo adamanti/nam esse arridens tonsor, haec de Dionysio uos existi νmare non mediocriter inquit miror, cuius ego cer

uici, paucis interiectis diebus, nouaculam superimpono. Haec ut audiuit Dionysius , hominem in crucem actum interfecit. Et certe utplurimum tonsores omnes

nugaces sunt . cum enim loquacissimi quio ad tonstrio

18쪽

nas confluant, ibidem p totos dies assideant,&nugentur, ipsi quoi nugandi consuetudine imbuutur. Idcirco urbane admodum Archelaus rex, dum eum loqua cior tonsor linteis cicuuelaret, crebro B, quomodo te radi uis o Rex,percustaretur,tacedo respondit. Clade etiam illam Atheniensium in Sicilia maximam, cu tonsor a cuiusdam qui inde euaserat seruo, apud Pyraeum audisset, primus nuntiauit. Relicta enim tonstitna. cursu citatissimo,quasi ne ei gloria praeriperetur time/ret,ad urbem ascendit, ciuitatem* statim compleuit tota, Ortat ut aequum erat, promi magnitudine perfturbatione, populus in concionem collectus, primos huius nuntii, rumorist authores perscrutabatur. Adductus igitur tonsor est, cumi interrogaretur, ne nomen quide eius,a quo id audisset sciebat, omniam ad imo εtum,& innominatum quempiam referre. Vniuersa concio ira percita acerrime ad praetorem clamare coepit. Tolle, torque, excrucia scelestum, componit enim &fingit haec. nam quis alius audiuitρ quis credidit hr tur igitur quamprimum rota, & extenditur miser. In

terra ueri calamitatis nuntii aduenere, utpote cum ex

conssimi ipso evasissent . unusquiis igitur ad domesticas infelicitates deplorandas Quersus discessit. Ille in terea rotae alligatus mansit,cum inclinato iam die tamdem aliquando solutus esset tortorem identidem perrcuctabae an de Nicia qui exercitui praefuerat, & quo modo interfectus fuisset aliquid audisset,adeo consiletudo irreprehensibile ac inexpugnabile malum,nirga citatem reddit . Quemadmodum autem qui accita

19쪽

& male olentia pharmam biberint,etia ad calixes ipses

nauseare solent, sic qui mala nuntiare consueuerunt, audientibus molesti,odiosim sunt. Ideom comodissime Sophocles dubitasse uidetur.

Animum per aures cur momordisti meas Μeum dolorem concinne quid narras mihi se

Quicunm sectis laedit offendit prius

Mentem loquendo sed aures afficit dolor. Quocirca non minus qui dicunt, quam qui faciunt dolore afficere solent.& tame dum lubricitate sua pii fluit lingua, neo contineri, net reprehendi potest. Apud Lacedaemonios Palladis aereum delubrum est,a,quo etiam cognominatur. Id cu quidam depeculati essent, reperta est templi medio uacua lagena. facto itam po/puli cocursu, erat apud complures ambiguitas eam ob irem maxima. At ex astantibus quidam si uultis inquio lquid mihi de lagena hac in mentem uenerit,explicabo. lExistimo enim sacrilegos huiuscemodi homines,cum tantum periculi adituri essent, aconitum bibisse,ac ut

num propterea secum detulere,ut si rem perficerent,&latere pollent, mero ebibito,& ueneni ui di lata; extincta,liberati discederent.sin iterciperentur, expedito mortis genere, & sine loris sensu,quaestiones, tormental euaderenti Haec cum dixisset non eius qui co/iectura, suspicionibusue ,in re dubia icermo niteretur; sed omnia scientis,illis qui aderant,sbitentia haec uisa est. Idcirco unium circunstantes, alius hinc, alius inde urgere, inquirere, tu quis es ρ quis te in hac urbe nouiti

unde nam hoc scire adeo praecise potuisti Z ac demum

20쪽

deprehensus & irretitus undio, se unum ex his qui sacrilegium perpetrauerant esse confessus est. Ibici quoque

interfectores, none in Theatro sedentes eodem modo intercepti fuere ρ Cum enim grues la molarent, in ri

sum Esuti,alius alii insitsurrabant. Ecce Ibici ultrices adsunt.Quod uerbum a prope sedetibus exceptum,culongo iam tempore micus non compareret , di quae δreretur,ad ciuitatis principes detulerunt Hoc igitur pacto re' ti, & in uincula coniecti, non intibus, sed propriae linguae petulantia, tanqua furiis ultricibus agitati,mortem ei intulisse cosesii uint. Vt enim ad partes corporis male affectas,& dolentes, propinqua fluxu se runtur ato descendur,sic nugacis hominis lingua cum semper inflammatione quadam pulsetur,ad sese occultum,secretumi aliquid trahit,& colligit. Qitapropter quasi obice quodam praemuniri eam oportet, ratio

nem ualli, propugnaculii loco illi opponere,atque

hoc maxime artificio fluxum eius labilem quae intem perantiam coercere, ne anseribus insipientiores esse ui/deamur. quas iniunt dum ex Cilicia Taurum montem aquilis rerenum superaturae aduolant,satis magnum lapidem ore suscipere quasi claustium, aut fraenum alia quod garrulitati imponant, ait ita noctu,latetem magno silentio superferuntur. Siquis percunctaretur qui omnium scelestissimus, perditissimust inter homines esset, nullus certe alium a proditorem proponeris.

Et tamen Euthycrates ut ait Demosthenes,ex macedonicis trabibus insignem erexit domu, Philocrates auri uim magnam accepit,quam scortando, obsonandol

SEARCH

MENU NAVIGATION