장음표시 사용
21쪽
profudebat. Euphorbo, ac Philagro qui Eretria pro
didere,agros concessit Rex. Nugator autem sine ulla omnino mercede proditor uoluntarius est. Et tamen nec equitatum, nec muros ciuitatis prodit, sed solum
quae semia esse oportebat, in iudicio,in seditionibus. in repub. effert. nullusque propterea gratias illi agit. uin potius si auditorem habere potuerit,gratias illi se ebere ultro existimat, adeo ut quae ad prodigum, qui nullo adhibito iudicio sua proiicit,& donat, dicta sui.
Non tu benignus es,sed morbum pateris, donare gau des.ad garruliam commodissime transserri possunt.n5 propterea amicus es, quia haec communicas morbum nabes, nugari gaudes. Haec autem admonitio, non accusatio Ioluacitatis, sed medicina existimanda est. Affectus enim nostros, iudicandi solertia& exercita/tione superamus,sed iudicium praecedat oportet. Nemo enim assuefictione assequi poterit unqua ut quod non displicuerit prius abhorreat animo. affectus uero tunc abhorremus, quando probra,dispendiam ex ipsis peruenientia mente,ac ratione perceperimus. Id quod in praesentia usu uenire huiuscemodi nugatoribus ubdemus qui amari uolentes, odio habentur, gratificari cupientes, molesti sunt. cum se in omnium admira/tione esse existiment,deridentur. Qui cum nihil lucrentur, consumunt sua,in amicos iniusti cum sint inimicis
prosunt.& se ipsos perduneduocirca prima haec cura. tio & pharmacum huiuste assectus erit, si turpia si calamitosa quae a nugacitate proueniui, cosiderauerimus. Fecunda item medicina adhibenda est, ut quae contra
22쪽
Hagaces identide dici sole meminerimus, ac sep tril ptu taciturnitatis laudes tenuerimus, di qua graue,qua: ianctu siletii arcanum sit ante oculos habuerimus sem per. Quo maiori admiratione apud homines sui,&amantur magis, longessi sapientiores existimantur, quii rotunda breuitate utentes multum sententia' m ca
dictione coprimum N icludunt,qua qui redundantes,& sine freno uerbosi sunt. Na & Plato ipse tales pcipue
laudat, is peruom militu similes esse ait, qui creora& -,Gloriam uerba loquuntur. Lycurgus quis ad hac deneritatem,ciues statim a pueris assueficiebat, ac taciturnitate quodamodo coprimens spissiores reddebat.Queadmoetu enim Celtiberi ex ferro ipso tempe i ramentu ficiunt, cu terrae defossium,quod in eo terre stre erat, expurgauerint,sic laconicus sermo cortice nota sised eo quod superfluebat adempto, ad rem agei dam quodamodo icitatus acuit. Tale mi est apud eos orationis genus,quod breue, concisum* cu sit opportuna conuersione adhibita,comode, & acute,ex diuturna siletu obseruatione i collocutioni Nesultat. Haec
it & similia nugacibus proponere necesse est, quale, quanta P gratia,& uim pseserant ostedere. Quale illudere. Lacedaemonii Phi,po. Dionysius Corintho.& rursus cu ad eos scripsisset Philippus, si laconicii amii invasero staditus uos dele .rescripserunt Si quidem
Rex etiam Demetrius, cum moleste ferret unicum tan tum ad se oratorem misisse eos, ac propterea uociferas: crebro iactaret, unu ad me Lacedaemonii legauerunt : nihilpropterea deterritus orator, ii ait ad unu.Seper
23쪽
enim praecipua in admiratione sierut ueteres qui breviloquio studuere.Et in Apollinis pythii templo, non Iliade. Odysseamve, aut Pindari paeanas, Amphictyo nes iscripserui. sed Nosce te ipsum. Ne quid nimis. Et Fideiussionem detrimetumiequitur. Admirati quip/.msimi propositionum concinnam grauitatem, quost niam breuissima significatione rotundam sententiam, contineret. Ipse autem Deus nonne in aedendis oracu/ .lis,& cocisior est.& breviloquentiae affectator propte/ream contortus appellatur quoniam nugacitatem pomtiusqua obscuritatem declinat, & fugit. Inter homines. etiam nonne illi qui sine uocis ministerio, quae oportebat per jmbola enuntiassent, maxime laudantur,& in .
admiratione sunt Ut Heracletus,cum a ciuibus, ut si quam de mutua concordia sententiam diceret,rogare .
tur, pulpitum ascendit, caliceml frigida impleuit, ει farinam infudit, ac indice Imiscuit & bibit. posteain discessit ut uidelicet eis significarer, st qui in mediocribus contenti fuerint, sumptuosiis apparatibus mini me indiguerint, urbes in pace, coecordia P uabunt. Et SUlarus rex Scytharum cui c stoginta erant filii, cumoni proximus euet,hastaru fascem afferri petiit mandauito adolescentibus ut siegnim, colligammo rumperet.cum fatigati destitissent, ipse singulatim taceas traxit, & nullo negotio fregit quo facto fiat am concordiam, neuolentiam* si in ea persisterent, munita insuperabilem* sin discordia soluerentur & debilem,& instabilem futuram significauit. Igitur siquis haec,&huiuscemodi continenter dixerit, atque inculcauerit,
24쪽
fortasse ab hoc nugandi pruritu, & uoltiptate desisten
Me uero etia semus ille maxime incitat, ut rationi obteperare,ac in sentetia constantissime permanere, quale, quantito sit saepe ac diu cogitem. P. Piso orator, cum perturbari uerbis non sustineret, sciuis mandauit,ut in terrogati solum,& nihil amplius loqueretur. Post haec Clodium e proceribus, cum honorare uellet, inuitari iussit ac splendido ut aequum erat, apparatu hominem erat suscepturus. Instante igitur hora,alii omnes uocati aderant,Clodius aute adhuc expectabatur.Piso interea
nomenclatorem seruum,an adhuc ueniret,exploratum saepenumero mittebat, P adue asceret,ac uentu/rus iam desperaretur ad seruum conuersus,n5ne ipsum inquit u lai ρ uocaui ait ille . Guare igitur non uenit δquia negauit cur statim no dixisti quonia hoc inquit me non inte gasti.Hic ital semus erat romanus. At ticus uero etiam fossor, quibus conditionibus ficta sit pax, enarrabit, adeo in omnibus consuetuta maximuin de qua ut iam disserere incipiamus, tempus admo/net. Non enim laquam freno aliquo nugacis hominis . lingua coerceri potest, sed morbum consuetudine su perari necesse est. Primum itam te ipsum assuefacias oportet ut aliquo ex assidentibus interrogate, quouis omnes respondere destiterint,taceas. Vt enim Sopho/cles est,sicut cosilii, & cursus,finis idem non est,ita nec responsionis.uocis. Illic enim praecurrentis uictoria
est, hic autem si quod satis est,resp derit alter, appro/hando, laudandis, benevoli, modestim hominis se/mam sibi ipsi uendicare optimum erit. sin non satis se
25쪽
eest, tunc&docere quod ignoritur,&siquid desit, supplere sine inuidia licet, idi nullo moelo intempe stiuum est. Maxime autem omnium cauere debemus, ine dum interrogatur alter, praeoccupemus, praeripiast must lesponsum,& fortasse alias quom haud hone/stum est, cu quid ab alio petitur,quasi alterum e loco depellere uelimus, profiteri nos. limul enim existima ire uidebimur quod petitum ab eo est,ipsum praestare non posse. ει eum qui petit, tanquam,a,quibus petere
oporteat inexpertum uituperabimus.est autem huiuscemodi audacia ait temeritas maxime contumeliosa. Qui enim hoc praeoccupationis genere in responden do utitur, arrogatiam quandam praeseferre uidetur,ac
si diceret, quid nam homine hoc indiges ρ Quid enim
nouit ρ me autem praesente, alium cur uerrogare oportet ρ Nam saepenumero quosdam percunctamur, non quia nobis responsione sit opus, sed colloquendi sua . luitate,sermionis consuetudinem ab his quibus cum lo/ lquimur,elicere uolentes herrogare solemus, ut Theete tum , Charmidemi Socrates prouocabat. Similis et enim ineptia est, re,nsionis locum alteri praeripere, lac metem aureis alio conuersas ad se trahere.ac si quis dum pisculo suscipi,a,quopiam uoluerit, osculum in excipiendo praeoccupes . uel cum quis alterum aspitciat, ipsum ad te inspiciendum conuertas. nam & si isone interrogatus quis, res ndere non possit quii se paululum continuerit, modestius faciet, ac deinde si lita interrogans exegerit, moderate ac uerecunde, tan/qua ad alienam euocationem inuitatus, sese commmi
26쪽
ae respondebit. Qui enim eum interrogati satant, reos iidendo errauerint, merito, iurem digni sunt uenia. si quis autem sponte sermonem praeripit & resumit, etiam si bene resp5derit,ineptus sin aberrauerit omni no ridiculus est,& ludibrio habetur. Secunda etiam cautio erit, cum proprie, peculiariteri interrogatur quispiam, tunc enim continentissimum oportet esse nugatorem,& praecipue animaduertere ne in homines incidat, qui risus ti contumeliae causa eum ad loquens dum prouocent, ipse uero insciens & ignarus,adhibita diligentia serio respondeat. Sunt enim otiosi compliares qui lusus, uoluptatisP captandae gratia quaestiones aliquas fingunt, & huiuscemodi hominibus propo/nunt, eorumP loquacitatem excitant. Quod quidem cauere necesse est, nec celeriter ad responsionem pro siliendum est, nem si stimonis occationem iecerin gratiae haberi uideantur. Sed intenogantis mores, de uitae consuetudo animaduerteda est inligenter, & si reuera discendi cupidus esse uideatur. Et tamen etiam si omnia illi suppetant, assuefacere qui interrogatur, seipsum debet,ut inter quaestionem,responsumque me dioete spatium intercedat . in quo & is qui interrogat aliqv d addere,si ita libitum erit, possit,& qui interro gatur, quid responsurus sit, conliderare ualeat. Neque enixi accinendum statim est, quoniam qui celeri re spontendi cupiditate rapiuntur, ipsam interrogationen dun completam, plerun* obruunt,& idcirco fe stinates liud tesponsum pro alio saepe reddere solet. thia uim etia antequa iterrogata fierit, eade hora
27쪽
tam oraculum essem consueuit,nec minam siquidem Deus,cui ministerium exhibet, Elinguem & tacitum surdum* intelligit unus. At inter homines, qui concinne respondere uoluerit. interrogantis mentem expectet necesse est, ut eius projpositu certissime assequi possit, ne quod in prouerbio est, usu ueniat. solet enim de huiulcemodi usurpari Aliud petebam. Na & alias semes ista, & ingurgitatio nugam expellenda est, ne tinuam lubricitas quaedalinguae iam pridem Isidens interrogationis sollicitudine Iibentissime efferri uideatur.Hoc modo & Socrates sitim exturbare consileuerat, postquam enim sese exercuisset sibi ipse bibere non permittebat,nisi prius cado
euacuato,alterum hauriret ut pari irrationalis rationali
obtemperare iubesceret. Tria ergo sunt quae ad respon isones pertinent, genera. Vnum necessarium. Alterum ibenignius. Postremum sepemacaneum. Verbi causa interrogante aliquo, an intus sit Socrates, qui prom/ptus esse noluerit, quasi coactus iespondebit, Non in/tus. quod si laconico etiam more uti uoluerit,& intus, sublicebit, solamo pronunciabit negationem, ut tyd Lacones,cum ab eis per litteras Philippus petiisset, an ipsum intra urbem suscipere uellent, in chartalum, NON, rescripserunt. qui uero benignior Betit, intus non est, sed apud Mensarios respondebit. It si cumulatius addere uoluerit, aduenas ibidem ex ti j At ille superuacuus & nugax, qui forsitan pauo ante Colopsonium Antimachum legerit, intus no est,in
quiet, sed apud Mensarios. hospites enim Posidam
28쪽
hiccis praestolatur, de cyibus ad eu scripsit Alcibiades, qui Mileti est in praesenti,&apud Tilam e Reh
gismam Satrapem uersatur. is pride Lacedaemoniis suppetias ferebat, nunc Alcibiadis causa ad Athenien/ses inclinare uidetur. A lcibiades enim in patriam redi/re cupiens, Tisaphernem in partes transtulit nostras. Et . ut breui concluciam, octauum Thucididis librum duaplicabit, & hominem inundatione quadam uerborum obruet, quousq; Miletum expugnatam, &secundo in exilium actu Alcibiadem enarrauerit. Idcirco in hisce nugacitas, praecipue in ossicio continenda est,& intera rogatio tanqua per uestigium deduceda & calcaribus,
interualloi adhibito,aditerrogantis usum circunserie henda erit responsio.Cameadi cum magnam apud homines authoritatem adhuc non esset assecutus, aliquando in Gmnasio disserenti, ut uocis contentionem rest mitteret, mandauit Gymnasii magister, erat enim uo .calissimus. cum p dixisset, tu igitur mihi mensuram uocis da, non inepte subiecit ille, eum apud quem to
queris tibi do.Similiter etiam responsionis modus ad
interrogantis referendus est uoluntatem. Et ut Socra
res ab eo cibi potioniis genere cauendum esse mone est,quod n5 ramescetes ad edendii non sitientes ad bibendum alliceret, sic etiam nugaci necesse est ab eo sermonis genere, quopcipue delectatur &usa ad fisti/dium uti solet,maxime cauere,ciim p sese offrat,ac ti tillet.omnino aduersari.ut militares homines in pugnis numerandis dicaces sunt. Talem quippe Nestorem in troducit poeta, nam crebro uictorias, di res gestas suas
29쪽
usurpat. eos etiam qui cautan in iudicio industria, so/ lania 3 Ppria obtinuerint, aut praeter spem apud Principes uel Reges grati,accepti' fuerint,nugacitas laqua morbus quida facile comita sequitur, ut comemorent, narrenti milies, quomodo introierint, addum sint,certauerint,disseruerint,aduersarios, accusatore redarguerint. Postremo quibus uerbis laudati fiterint, saepe repetat. Laetitia enim exuberas,Vigilatia illa quas in comoedia inducie, loquacior est. Dum en1 se ipsem 'saepe excitat,in narrationibus noua recentiori semper assurgit.Idcirco ad omne occasionem, in huiuscemo
di sermones quasi lubrico in loco stantes labuntur,non solum enim ubi quis doluerit,ibidem & manu habet. uerum ubi voluptas est in loquedo, uocem ad sese alli/cit, & linguam ad id circvducit,quod semper memorriae inhaerere cupit. nam & amatoribus etiam maxima hicunditas est in eo sermonum uersari genere,quo reruamatarum memoria refiicetur, adeo ut quanόo cu hominibus id agere non possint, cum inanimatis loquun/ tur O dulcis lectule Bachis te deum putat.Lucerna se Iix dearum maxima, siquidem huic talis uideris. Enimuero ad omnia loquendi genera alba regula ut in pro uerbiis est solet esse nugator. uerum tamen quoniam in quibusdam peculiarius assici uidetur, ab illis cauere ac omnino cotinere se ipsum debet, &qua longissime potest ab ea cantilena abesse, quae uoluptate longiuscula deducendi sermonis inducat. Idem quom nuratores
patiuntur, dum in sermonem earum rerum incidunt.
in quibus pro usu, di experietis,alios habitu se anteceb
30쪽
Iere putauerinLCum mi huiuscemodi homo se ipsum amat,gloriae* cupidior sit, ut caeteris excellentior esse uideatur,plurimam diei partem in hoc genere consu/mit. Qui multae lectionis est in historiis, in arte gram
matica qui per orbem terrarum uagando errauerit, in extraneorum moribus minandis immoratur. qua pro pter haec maxime cauenda sunt,irretitur enim huiusce/modi uoluptate nugacitas,& tanquam animal quoddabinum ad cosueta pabula suapte procedit. Μihi uerol voadmirabilis uidetur Cyrta, quoniam ita cum aequali bus certabat, ut eos non in quibus melior ipse, sed indoctior, minuis expertus esset yuocaret, ne scilicet uictus,si ita casus tulisset, dolore assiceretur, & ipse in terra discendo proficeis posset. At nugax omnia consitra, si enim sermo ex quo doceri possit, inciderit, uel occasio aliqua occurrat, ut aliquid quod prius ab eo ignoratum est, interrogare ualeat, eam quam primum expellit, & excludit, nec breuem sibi ipsi taciturnitatis
mercedem comparare sustinet. sed ad extrarias,& a multis iam inculcatas sermonum cocinnationes quasi circulator defertur ut apud nos quida,dum casu csuos, tresue historiarum Ephori libros legisset, omne genus hominum quodammodo excniciabat, & conuiuia omnia fimditus euertebat, cum semper Leuctricam pugnam,& quae sequuntur, usque ad fastidium enarraret. idcirco Epaminundae cognomen sortitus est. Veruntamen hoc minimum in eo malarii omnium erit,quin potius ad huiuscemodi studia nugacitatem conuertere operae pretium est. Μinus enim in loquacitate turpi