장음표시 사용
11쪽
6 DE Poest ex temperamentis, maximε omnium, ad felix Poeseo exercitium , disiponat, facilius fortε esset, aliorum, hac in re, opiniones destruere , quam certi quidpianta adstruere: interim tamen liberum unicuique relinquen tes judicium, id dissimulare nequimus, sanguineum, sic dictum temperamentum, vel simplex, vel aliis ita per mixtum, ut primas hoc semper teneat, Poesi addiscendae & exercendae aptissimum nobis videri; idque , eam praecipue ob caussam, quod, ex hac, imaginandi facultatem & fingendi promtitudinem derivent semper Medici. Quibus, hoc in argumento , haud aliter ac in arte sua, artifici, credendum este, existimo. Accedit, quod, uti in Languineis, fibrae moderate sunt adstrictae, sanguis modice completus, placidoque admodum, uia, eum purissimis inde secretis spiritibus, alveo motus; ita
nec nimis impetuosae, uti in cliolericis, nec nimis tar-gat, ut in melancholicis, nec languentes nimis, ut in
phlegmaticis, statui solidorum & fluidorum responden tes animae sunt functiones ; sed tranquilli admodum, promtissimi, interim sunt, placide volitantes quasi, horum animi impetus; cujus generis sunt, quos, in furituro requirimus Poeta. Carmen nonnulli deducere volunt, a Carmenta,
Nympha , Evandri matre. Praestantissimi vero Lexico- graphi erastimant, a Verbo , Cano , Carmen esse, quasi Canimen. Differt Carmen , a Mersu, quod, scilicet, illud, de toto complexu multorum versuum , dicitur, secundum usitatissimam carminis definitionem : E 2 conis
cinna Persuum a Tn unum corpus, congeries . seu illud Epigramma , seu Ecloga, seu Satyra, seu Oda fuerit, v Ialiud. Verm autem drrivatur , a Verte o, & proprie significat sulcum , in agro, a fronte, sive capite, ad finem perductuin. Virsum νocabant rusici, inquit Scaliger, Corvi tori, in Varron. pag. 73.. cum sulco, μή snem,
12쪽
θθ iebatur. - eo , Graeci , ut ait Pausanias , βους στε-
Versus itaque vocatur , sive unus pentameter , seu hexameter fuerit, vel alius.1 Acris contentio est , inter Grammaticos , an potius , a carmine faciendo , quam fabulis fingendis, Poeta dicatur Nos vero statuimus , tria concurrere requisita , ad constituendum Poetam, spiritum, scilicet,
Foeticum, Dictionem metricam, & Fictionem, seu, animam:
, Si eniin Spiritus Poeticus abiit, veris non sponte quasi labuntur , sed coacu trahuntur : Si dictio metrica nulla est differentia , inter orationem ligatam , atque lutam : Si denique fictio , quae est , quasi anima poe-i kos , Versus non sunt vividi , sed mortui. 6) Per animam Poeseos, intelligitur imitatio alio rum , & fictio. Imitatio & fictio est , quasi anima, in . corpore : Sicut enim corpus est mortuum , anima absente ἱ ita quoque versus sunt, quasi mortui, sine imitatione & fustione. Quapropter Poetis praestantioribus, Virgilio, ovidio, Horatio & aliis, curae cordique fuit, , animatam imitationibus & fictionibus reddere Poesin suam, quod abunde patet, ex poematibus illorum.
I. m. Ossicium Poetarum duabus praecipue absolvitur partibus ; docendo, ab scilicet, & delectan. do. a t) Sicut Poeta debet esse & magister morum , &disciplinarum 3 ita quoque ei incumbit, νiνira , seu ae ludis , h. e. ejusmodi Verbis, exprimere imaginem , mve virtutum , sive vitiorum 3 ut , ob unoqucque , intelligatur 3 ne haesitare necesium habeam , Ii remm . a
13쪽
η DE POesI havem istelluat. Deinde rase, ut τε πρεπεν observet: ne csacram hanc gymnadem adeat, ut lupanar, in qua a Laides, pro Musis, coluntur. M igistrum igitur morum agit Poeta , quando,vel sub fabularum integumentis , vel narratione historiae cujusdam , virtutes mendat, & vitia dissuadet: quo iam Poetae, non praesceptis, sed laude & vituperio, informant. Sic vitium ambitionis Opidiuι dissuadere vult, in fabula , de Pha thonte , & virtutem istam : Nosce se ipsum, inculcare. Veram quoque historiam narrando , POetae vitia disi Ddent, & virtutes commendant. e. g. Homeruν , in Historia , de AEnea & excidio Trojano. Magistrum delia' ide disciplinarum agit Poeta , quando totam aliquam dirisciplinam, sermone ligato, comprehendit: siicuti rerum
naturam exposuit Lucretius; Asronomiam , Manilius, Medicinam Democritus , Aratus , .Emilius Macer, Nicander. &c.
1 Sicut Praeceptor , interdum severo vultu , in terdum iterum blando , & quasi cum lusu , informat discipulos, bonis literis 3 ne, nimia severitate, animis deficiant ; ita quoque Poeta se gerere debet. Debet deIectando docere ; quod fit, quando sit Davis, tam in inventione, ut ejusmodi fabulas fingat, quae auditores &lectores adtentos & dociles reddunt; quam in modo loquendi, ut stilus sit grandis & magnificus, qualis invonitur , in Od ea Iliade Homeri , Virgilii libris AEneiados. Deinde sermo ejus debet esse eonveniens persona, rei, temporio ne laetas res tristibus, & tristes laetis immisceat; & quantum fieri potcst , verba, sententias &res personae, rei atque tempori adcommodet. Tum dein mum sermo ejus erit puruν, a vitiis, h. e. debet Poeta,
de vitiis, disserere , ut Ethicus, qui ea non proponit, .ut induamus; sed ut foeditate & omni earum ratione demonstrata, vitare cautius possimus. Tandem cavendum Diuitigoo by Coos e
14쪽
t . . . IN GENERE. ut uia, lepros a sacris admisceantur; sic ali antiqv.ra fron. V di, Sicram Synarin adumbrans, P π rcrem, panem,
seu corpus Christi, & per Bacchum, vinum, seu sanguinem ejus, intellexit. Sic quoque, in Licentii, ad A. AVUinum
M Isrum suum, carmine, legimus: Tibi noster Apoco Corda replet ;Quando de Christo loqueretur. Conf Aug. Em rei,
Grae. IIL. De Nominibas idolorum, in caνmine.
. IV. HInc communiter solet Poesis definiri , quod sit illa Philosophiae pars s) , Fω docet delectando, ct delictat docendo. 2
γ i) omnis definitio Logica debet constare, genere atque differentia specifica. Genus itaque, in allata definitione , est para Philoso M. Sicut enim omnes disciplinae Philosophicae veritatem demonstrant; ita qii Nque Poetis; licet non per princepta , tamen reprae sentando , per fabulas & ingenuosas inventiones. verumheic semper quaeri solet: Si Poesis sit Philoso hiae pars, ad quam itaque Philosophiae partem y erear P Res'. Ad Realem Philosoplitam, minime referri potest Poesis': quia ejusdimodi p ilosoplaia , propter se, & non proe ter alias disciplinas addiscendas, discitur , sicut Eallosophia instrumentalis ; Poesis Vero , non propter se e, ted propter alias, addiscitur. Ergo, ad instri mentalem , referri debet ; & licet, ad instrumenta Philosophiae, referatur 3 est tamen pars ejus i & quidem eodem n odo. quo pes est , & para, & instrumentum corporis. Poe- sin praeterea pertinere , ad Plailosophiam , ipse Cicero demori strare Videtur, quando definitionem ejus tradidit:
Poesis es Philosophia, numeris G fabulis eoncinna, qua, hone- sartim artium doctrima, s Iraecepta, de moribus , continem tur, ad usum simul σ de e lationem.
Σ) Disterentia specifica, in definitione, supra a nobis
15쪽
DE Poes I IN GENERE. ne est omnihus Philosphiae disciplinis , Grere; at hodproprium est Poeseos, docere scilicet deIectando.
LIeet Poεsis non antiquior, t) tamen praestantior quibusdam videtur esse, Oratoria a Quandove rh Ac unde haec ars originem suam trahat, nihil certi statuere possumus. Hoc tamen insallibile videtur, Poesin populo Iudaico originem debere 3 ;lie et Graeci velint, hanc sibi vindicare gloriam. 4
i Ligatum sermonem esse antiquiorem soluto, ordo naturalis nebat: quoniam, Cum natura, consentaneum Videtur, initium facere, a facilioribus, & tandem, ad dissiciliora, procedere 3 sicut tritissima sonant proverbia e di an multi irppa fore en man fan lara fas& gnan maste terr ldra su dn man fan Idra rida.
Σ Sicut enim minor es Iabor , ad tangendam byam V tibiam, quam tubam instammandam: ita quo e Me βωθiνimum arris , cs robustiora exigio latera. Vid. Massenii
Palaestram Eloquentiae ligatae, Cap. III. 3 Inventio Poeseos , sine omni dubio, est adstrubenda populo Iudaico: quoniam, ex nullis profanorum scriptorum monumentis, costili potest, Poesin, ab aliis, inventam esse, quam a populo Iudaico. Cum enim omnis
musica, tam Vocalis, quam instrumentalis,agnoscat Poesin matrem; sequitur quoque,Ρoesin, si non prius,tamen tenFpore Iubalis, qui primus fuit inventor tiniarum, ut con stat, ex Gen. IV: 2I. inventam esse. 4 omnes iustorici, uno quaIi ore,adfirmant, Mosen, qui, & taute,&ligate scripsit, quod patet, ex Exod. I F, e stitisse, multo ante tempora Homera &Hesiodi, qui anti-q ssimi sunt Poetarum Graecorum. Praeterea quoque, illo tempore, quo tibiae primum inventae sunt, nondum Graecia exculta est e quoniam illa , ante contu bationem linguarum , incognita fuit.' CAP. I. Digitigod by Coosl
16쪽
De Poetis & Poesi veterum Sueo-
terra marique tractandis , valde dediti fuerint r); tamen humaniora studia non neglexerunt. Sicut enim nullis aliis nationibus, fortitudine & militia, ita quoque nec, vi ingenii, cesserunt. I Excoluerunt igitur, quoties Dotium illis, a militia fuit, pro ratione ilIorum temporum , arres liberales, & quidem imprimis Doctrinam Politicam & moralem , Physicam, Mathe
i) SueoGothos nullam fere partem orbis intactam reliquisse, pleni testantur historicorum libri. Devastarunt enim Stavorum aut Vendorum, quos vulgo Vandalos aut Vendos vocant , terras. Arma sua Victricia circumtulerunt, in Germania, Saxonia , Scotia, Gallia, Italia, Nisipania , Lusitania , Thracia & Maelia , etiam in Africa, Cons. Loccenti Antiqν. Geo - G. Lib. a. CV. δ. 2 Sigebertus Gemblacensis, in Chronico suo, testatur sic, de indole Sueo-Gothorum: Gothi viribus vigentes, ingenio castentes , philosophiae quoque disciplinis eruditi, nativamba hariem exuentes, humanis at e s honesiste , aliis barbaria eis gentibus praeminuerunt.
Veteres Scandianos, pace fruentos, civilia studia excoluisse, literasque & artem Skaldicam , in pretio, B 1 habuisse,. Diuitia by Corale
17쪽
habuisse, restatur Vere Utus, in Ranogr. Scand Cap. 3. D ctrinam Politicam magis magisque excoluerunt; ut ad summum tastigium, ratione illius temporis, pervenissent: quod patet, ex Oratione FRICI, quam Saxo conservavit, & Loccenim nobis exhibuit, in Antiqv. Sueo-Goth. Lib. 2. Cap. I F. Pag. 9 I. Doctrina vero illorum Moralis continetur, in Ethica Odini, quae alias Hapamal dicitur i in qua, optimas regulas morales & PO-
liticas invenimus: Cons. Zilichir guttu drtundin Academi- id) n Nibinis nundin ι 3. N ad ri t. H sitam illis curaecordique fuisse, clarum est, ex x olusta, quae antiquam
Septentrionalium physiologiam continet e Viae. Veret. in Not.
1 irrocuar Saga cap. 2. pag. 44. Mathesin quoque; quoniam rara, de terrae figura,pulchri: sic loquitur: frim' toti tr sordios thar ut mimini lislgur hin djupe ucsor. id es et
Rotunda es terra, quam profundum cingit mare o Vid. MDthol.6. Cognitionem stellarum S siderum habuisse majores nostros, constat, ex Eddae M thol. Cap. r. s Celeber. Rudbeelii Atlantica, Tom. I. cap 3. se. Statuerunt enim, stellas & sidera, materia purissima & ignea, constare: notum habuerunt, quodlibet motum suum Observare, R signa Zodiaci, ac cetera numerare. Theologiam ita ex coluerunt Veteres nostri, ut Graecorum Philosophi illis cedant; quod facile constat, ex sententia illorum, de creatione mundi. Graecorum nonnulli statuerunt, quam, nonnulli aerem, esse caussam mundi; nonnulli iterum fortuitum atomorum concursum. Edda vero,
mnium deorum ali subtr omnium Pater) adpellatur. B caelum, teννam s aerem condirit, omnemque eorum finessonem , requod maximum es , hominem fecit, cui animam tribuit. Elo
18쪽
, SuΕcANA ANTIQUA. ... uentiam, lingua patria ita excultam,possederiant; ut non .sbium minorum gentium viri, sed ipsi quoque principes potuerint unamquemque rem obviam, per figuras, aenigmata, apologos & proverbia, circumlGqui & ex
7s. & 76. Artem Syaldicam dcnique maximi fecerunt; Cons. Qillen mitin grtunt in Academisde B tbria Stundina. NudyriΦt. Quod quoque ex sequentibus patebit. .
Qui vero Poesin, apud veteres Sue O-Gothos, eg ercebant, si viri essent, vocati sunt Shaldi, gros
i) Shaldi dicti sunt veteres Poetae SVecorum , in antiqua & adhuc usitata voce, Et fallι quod Cantum, Vel melius, Sonum significat: quia decantabant sua carmina. Unde etiam mallas & gd ι est; quod idem est, ac
Venari ἰ quia, cum clamore & vociferatione , ista vesgeritur I cons. M. Rey. Doctia Diurbeet Di . Grad. de Matris
Ater. 'gerbor. Jrode & Epate interdum dicti sunt, ob sapientiam suam ; significat enim stode idem ac eruditum, Spate vero sapienthm , seu fatidicum .' vid. Resenti PraefEM. Proqmdn etiam vocabantur; cujus vocis Originem petendam esse, ait Edda, o Pragur Brago Asa, Vid. Ed Mythol. 24. viragur vero existimamus oriri, ex Urdstri squod significat, Mutare. Unde quoque Eros se &u ingur irat dirup h. e. poesis, derivatur: Cons. Veretii Lex. Manae. purpure Lyrista , tribuitur quoque Staidis, ab . . B 3 OaxpM
19쪽
ex vel 4 drya sive Harpal i. e. Rapere, Prehendere, Mana eavere , nempe citharam Cons. Verel. Lex. Scanae
ruoniam Skaldi carmina sua modulabantur lyris, sivedibus. Via. G. Mai Vetterseen Diff. de Poes S aldorum s peomeriona m Cap. 3. f. 2. Deinde et ardet seu Bardamdn h. e. Praliatores sunt dicti: quoniam res gestas heroum delineabant. Sarder autem, a Verbo, Parda est, quod significat, Verberare, Militare. Cons. Reverend. Α-Episci D n. Doct. Spegeis Glos r. Suppar denique vocati sunt ;quod derivatur, a in reipan i. e. Comprehenderet quoniam Staldi multa , sermone suo, comprehendebant.
2 S alae aer h. e. Virgines cantatrices, originem quoque vocibus , & iura debet, quorum haec idem
Dei νiam monstrare ; vel intento digito, aliquid demonsrare. Veteres enim, quicquid memoria dignum domi forupe oecure- . bar, id ipsum Othmis sunt complexi ; ut ita felici u ac fac δε- , Aa Eser a Z Fagaxeruris auiatorum animis insidar
20쪽
potest vocabulum , a talis I quod optaurem notat, ita ut Glisa idem sit, ac sapientia 3 eo quod veterum Saapientia , prudentia rerumque peritia , in hisce fuerit
I. III. ordo iam requirit, ut Poeseos Sueeanae originem
inquiramus. Verum haec, ardua sane res est rquoniam Historiei & antiquitatum Sueo. Gothicarum scriptores. hae in re, dissentiunt. . Alii enim volunt, Poesin nostram primum ortam esse, Anno
mundi Bis Millesimo r) Alii, tempore Pompeii N. Romanorum ducis a) Alii iterum incipiunt, a Poeta quodam, nomine Magde Sevior , qui vixit, sub Eiste no sancto 3 Et adhuc alii, Anno, post natum Christum , Millesimo Centesimo Quinqua. gesimo ; & initium faciunt, ab H Horn Hale , qui vixit, sub rege Canuto 4) Ex hisce vero quatuor,
jam enumeratis sententiis, amplectimur ultimam , ct initium inde facimus e quoniam non solum tutissimi tum ibimus , sed etiam ah illo tempore, possumus , decenti ordine , omnes enumerare , &certum statuere tempus , quo circiter scripserunt. Reliquas vero rejicere nec possumus, nec debemus; habent enim sua fundamenta. Io Celeb.