Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi, Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Ioan. Sleidano è Gallico in Latinum sermonem conu

251쪽

deditione capti . Regem suum, quoιgnitatem fortunae ein expertus, italorum. more, iurnino colebant honore. Lusitanus apud se com orantem socerum hqrtari, Ut ex

Anslia nouas copias peteret: sed ille , quod

longius abesset , quodq; turbatam, mret frauibus negotiis impeditam, collectis re- p us,Baionam, ut diximus,nauigauit crebris inde listris ad regem missis atq; si atres, ut suppetias seirent. Sed alienatis a Lusitania Anglorum animis, propter calamitatem ibi Rcceptam,vix inuetitus est,qui nometa m Himilae daret. Ad hoc seditiones turbae & supplicia, quoium adhuc rec us erat memoria,no patieban tur alienis vacare negotiis Gai lus de statu reru Anglicarum ut accepit,qua. calamitatem hostis in suum usum traduce- .iet Hyberesiae principem, nuper eiectu Anglia magnis pollicitationibus ex inferiori

Germania in Galliani pertraxit. Carolus rex Nauarrae, sub hoc tempus impςrata pecunia populo Had ducenta franeorum millia, ciuio tum primores ceIto co- scriptos loco, cum tergiversari videret,in a- Ieam quandam, unde nu p tebat exitus inclusit, adi ctis interminationibus , ut intra . breuissimum tempus deliberarent: alioqui

252쪽

NIsTORIAE LIB. III. s uenit mirabile quiddam. Postqua iratus ad hunc modum eos reliquit, sona no se dedit. Et quoniam erat aetate grandi, solebant sa- muli sui stum aliquem illi facere, prouoca-di sudoris eatissa. Porro qua nescio famuli ineuria factsi est eo die. Vt ignis aliqua particula in lectum delapsa paulatim auctis vi-

ribus. instaminarit omnia circum atque solus ille cubans cum & per aetatem ipse iuuare se minteis, quibus erat inuolutus, expediri facilenon posset, antequam seruuli accurreret, miser iam erat flammis magna ex parte consumptus.Filium reliquit haeredem eiusdem nominis.

Galliae plerique nobiles,quibus unice displicebat, resi suo bellum indictum a Gel-driae Duce, litteris parum modestis, praeter

communem omnium morer existimabant,

si quidem hoc illi esset impune , suturum ut

aliquando crimini & opprobrio sertereturiis. quorumtunc consilio rex usus luisset. Erat ipse quidem rex inbellum catis propensus : verum . quod Britoniae Dux videreturres nouas mollit, ad commune bellum Anglos sollicitans, no licebat quod mini summe cupiebat, perseere Dux Berriae. Ω' nomine priuatim misit quenda qui cu Britone omiter ageret Per occasionem: sed id stu-

253쪽

s assit. eoque magis erant in dubio Gallorum an mi. Vidcbant enim quanto Galliae periculo fieret si cli idem rex, quod 3c ipse ό- .rtabat. Eo plerique tum suadebans, in Germania accingeretur, quando Britona ae princeps,Don modo non affectare pacem, sed VLrio belix in expetere videbatur. cuinq; diu senten tiae variassent , hinc existimantibus quibusdam , in tali regulo non serendam Giusmodi contumeliam.®em assuefaci dum armis : illinc opponentibus se aliis . & propter praesentem rerum statum , & belli molem & Germanorum ferociam: tandem ita placuit, ut Geldrus, quem adolescenti,

seruor magis quam iudiciu aliquod inhoe impuli ster, ne igeretur. Eis hellum pra 'terea in serret , runc demum honorificentius futurum si quidem rex arma aduersa serat. Cu Bi uone quouis etiam modo prius trata heddum. laevim, ut diximus. non obscure e suis rebus cum Magio v idebatur paciscita larii Anglicae aliquot naves tenebant mare liuer Normaniam atque Britoniam Esquanquam nihil inferre ilam ni in Galliam: t. men quia iis locis considebant, Galli pecsima quaeque suspicari. Hinc adeo fu ere pii timi qui suaderent arma in illum expedienda propter fast . Sedrataci legis,&atru

254쪽

quorum in an Ps erat maior prudeciae viceventum belli plurimum metuebant. Nec enim disicut ter consi re licuit futurum uti igitur acl eum legati, qui gerent amice. De quo certior sinus ille priusquam aduenissent,cosilium a suis petebat. Hi grauissimis argumentis cum hortati, ut mutata sententia α perdomitas affectibus. daret se Galliae regi. cuius ea esset potentia, ut principes magnos , imo reges, honori Mloco restitueretralios vero, quibus male cuperet ditionibus atque finibus exturbaret.

Ita rue redderet connes tablio sua sponte quas nuper ademisset arces. d fore aliqua ii iis hoὰestius quam ad rem tutionem cogiti secutus ille cosilium restituit omnia: timui& ossiciarios a se prius eiecto , loca quem se

suum, in quo fuisset ante tueti vol iit. His lus rei famam Galliam. illico delata, manant x ad ipsos legatos i a B itoniae vicua os . simulatque vel ille iit ad principem. quo ni am is iam ultro . quod alioqui petituti era it ipsi persecit: exposuerunt alteram legationis partςm, rogaret patruos regis . v ccert' die vcniret Bletium , ad Ligeris ripam sitatum oppidunu habere illos quod serio cam

255쪽

ipso agant. Postquam eo vetum est illi monere I obsecrare, ut concordiae firmanda gratia, regem ipse compellaret, ac simul Iureiurando fidem iniseam daret ex more: 'quolaeliqui adeo omnes, praeter ip iuri num , Tecissent Brito, ut qui non ignoraret quam graues haberet apud regem aduersia-

ius generum, nuper e cinodia Anglica liberatum , excusare sediligentei fide a patruis , omnia sere salua ,Lutetianil Lenclastrius,cum E Baiona erebris in An- oliam missis literis, auxilium frustra peteret, omnium que animos ab Hispanis videret alienatos,vehementer indoluit, cogita tione repetens quam firmum, quam non malethstructum exercitum in hostem eduxisset,captis ibi non paucis dioppillis & mu- . tutionibus: deinde, quam duriter in seror-..tuna saeuiisset, atquesuos, turbatis consiliis Omnibus, adeoquissem 't aequirendae haereditatistitegni Hispanici vix ullam ratio- .em su peresse videret. Conserebat interim hoc suum malum atque pestem .cum ea,

quam Andegauiae princeps in Calab a i-

Ius erat calamitate, qui magna e pectatione & amplissima spe cocepta, ut in Italia ac cessit,

256쪽

eessit non modo no oeruenit ad eum, quem sperauerat finem, sed vitam etiam impendit. Vna solum re consolari& sustinere animu,

puta quod filiam baberet E coniuge sua Co- stantia. Cogitabat futurum t aliquis non vulgaris Galliae princeps hanc expeteret, ta

propter g eris nobilitatem, tum etiam haereditatem luculetissimam. Porro, nux Be 1 Iiae tu er i viduus. itaq; familiares ipsius in-i ierim ducendae uxoris iacta mentione inter caeteras etiam nominare Lenclastrii filiam. 'alle statim adiecit animum, ac simul devoluntate sua Lenclastrium admonuit: quem,t minime alienum a sua sententia accepit, demio avssiti a s qui porro tractaret negotium interim Anglus, ut erat no imprudens, in omneri Mam vicinam quam loginquam regionem, aluius rei famam eatendit, missis ad amicos in hoc sibornatos, literis tam lais,quam Berriae Ducis ad se. Futurum enim sciebat ut Hispanus eo huncio mirabiliter turbaretur.Et hic quidem ut rem aecepi illico secu reputare, quatum ad se mali redundare posset ς eo conubio: nimirum ita sutu rum, ut inter utramque Mntern--

firmata pace, bςllum inseratur idi spaniae. dc coniunctis illorum armis, regni possessio. transferatur ad Lensa i uxorem Quam-

257쪽

ob rem, accepto afuis consilio, tacite agebat 'ut filio suo Henraco,qiem e filia regis Ana- 'goniae sustu ut Lenci astri filia nuber t. pa ci quidam saluo comitatu mittebantur, ne Galli, quor uim beneficio regnum tenebat, restisceret Anglus attente illos audire. Ga licae vero legationi spem bonam iniiciebat, hoc tamen temper addens, praeter Sisensu

atque voluntarem regis Angli, sui nepotia, . ad quem omnia referret in his rebus nihil se pei secturum. Et ita quidem illos dimisit. Sed familiarius m qito sese dare His nis imsigante uxore, quae filiam suam ista ratione videbat citra molestiam atq; dissicultatem omnem in amplissimo regno , cuius adipiscendi gratia talos aditi laborcs, ordine suo.

Inter Brabantos& Geldros in dies magis atq; magis inflammari odiu. &illi quidem eo Rectis pene quadraginta millibus obsi . . debant Grauiam, Mosae flumini 'trinuo .pidum. Geldriae princeps, tu'c Nouioma iubsistens quod magnam in oppidanis atq; pr idiis ibi reli fiduciam haberet, nora admodum obsidione ista moueri. Petebonihilominus ab Anglis auxilia. sic enim

ter eos, quo tempore bellu de nunclauit Gaial .uaesactum suerat. Vetron, qui tunc er Re

258쪽

ibi frui, stat s. ob dio m si icas turbas, re Scotic belli metum, nullae venerunt suppetiae. Caeteium Brabanti, cum fi litia laboret omnem sumerent, circiter decem mi illae' miseruntvid de raedand. m agium hostile. Geldrus ea de re factus cercior, contractis plus minus treceniis equis, tametsi dissu derct plerique omnes. hostem magnis animis petebat, prαst abi ius esse iudicans, sortiter pugnando in hostium tu iba mortem Oppete e quam obsidionem pei ferre. Productos igitur in aciem si os hortari ad virtutem milita: em & egregia fact/: post, margno impetu concitatis eqWis ivno agmine consertim in hostem inuolans, imparatum dc opinione citius oppressum . facili manu fudit, cum respirandi Vix baberet otiis. D siderati sunt plus lini, caelis aliis in conflictu,

aliis fuga se praecipitan cibo in Mosam Et

pii. magna celesitate nuncium intulerunt in castra eorum qui G auian i etiam mim obsidebant. Ibi tantus illic' si it exortus terror, ut rebus & mpedimentis omnibus relictis

Galliae rex . quem mirus incessit ardor gerendi bςlli aduersus Geldrum , ob literas plas petulantiae comumeliaeq; plenas, log

259쪽

23s Q FROS SARDI patrui ab instituto dehortari: sed quoniam

. eum Britone fui t transactum, adeo quidemutis extortam quoq; pecuniam Connest

Blio restitueret,noluit ille rei gerendet occetis honem praetermittere. Legatos vero ad Colare p emisit, qui belli futuri caussas exponerent. Id enim ex officio & pacto faciunduei fuit.' Per Brabantia ire placuit.& ipsa quidem Domina facile assensit: verum caetera turba omnis opponere se, parati ditionem

suam tueri, nec tantam admittere multitudinem: quς semel recepta, non minore eciet inductura calamitatem, quam si agrum

fuisset depopulatus h6stis. Quinetiam ipsi

Dominae interminari, si Gallis in eaetegratificaretur, aduersius Geldrum arma se non sumpturos unquam. illa se diligenter excu- . sare ad regem. culpam in stos transserens, ae simul ossetisionem deprecans. Itaque per Campaniam suscepto itinere, ad sylvam Arduenam praemissi tria millia, qui viam alioqui i naccessam aptarent. Porro,ad Caesarem missum erat exemplar literarum, quas Gcl-drus voluit in Galliam adferri bellum indicturus. Harum immodestam ut Caesar intellexit ad eum modum respondit legatis, ut satis appareret, nihil se repugnare, quo minus bellu hoc persiceretur. Per Arduzonam

260쪽

u Is To R I AE L IS. III. 23 nam igitur ficta via . Luzembursicam ditionem ingressi, cum essent vicini iam agro Leo tensi, qui tum erat loci Episcopus, Arnoldiis e familia Comitum ab Horn ancita. tus a Praesule Coloniensi. apud resem interscillit pro Iuliae principe, cuius quidem agethelli furorem prini us excepisset. Gallus intercessionem non excludere , modo ille cora suas ipse rationes, quibus excusari vellet,

iustas quidem illas de graues, explicaret. Adductus ad resem, se neq; filio suo auctorem de nunciandi belli nee liuius rei conscium prius suisse quam essent misi e liter D Uo. plus haberetur fidei, se sillum inhortaturum,

ut coram diligenter se purget, ac simul veniata admissi oret. Quod ipsum si obtinere

non possit, omnia sua oppida patefactorum se regi, ut bellum eo commodius perficiat. Placuit conditio , Burgundione potissimum adii monte. Pr sectus igitur ad silium pater una cum Archiepiscopo Coloniensi, in edibile est quantum laboris o Dolestiae. simpserit in sectendo illius animo. Spitabat meram ferociam dc regi&contemptum, cuius impexum & vires, Anglorum. Ope su