Dissertatio chymico-physica de genericis quibusdam plantarum principiis hactenus plerumque neglectis

11쪽

C mphora pura atque persecta est conincretum siccum, contactu nec unguinosum nec asperum, candidum, splendens, crystallinum, fragile, volatile, inflammabile, odore fragrantissimo, sapore Penetrante, acri, urente, saullulumque amaricante, Praeditum. 2. Subtilitas, mobilitas, ac volatilitas partium ejus seu molecularum minimarum tantae reperiuntur, ut nonsolum aeri ibbem, Praesertim calido, exposita, intra modicum tempus, invisibili resolutione halituosa consumatur, sed chartae etiam ac scatulae ligneae poros penetret, et seu sim sensimque, nullo prorsus pristinae Prae' sentiae suae vestigio relicto, in auras auffugiat. 3. In cucurbita vitrea, admoto igne mo-

12쪽

derato, tota an sublime evehitur, & in alembico rursus in massam concrescit, priori quoad proprietates essentiales simillimam. . In cochleari argenteo aut stanneo, prunis imposito & jam calefacto, cito quidem liquescit, & olei subflavo - albicantis sormam induit, at cito etiam sub liquefacti ne, citra nativae mixtionis destructionem, in halitus fragrantissimos resolvit . . Per se accensa fiammam lucidissimam, quae atrum tamen fumum eructat, albquamdiu alit, nullosque, deflagratione cessante, cineres, nullasque faeces alias relinquit. 6. In aqua simplici, cui ob levitatem innatat, nunquam solvitur, sed eidem specificum duntaxat odorem suum, secedenti-hum quibusdam, & per aquae molem diffusis particulis adscribendum, commu cicat. Solutionem quoque respuit in acidis debilioribus ac valde aquosis, nec ullam pariter dissolutionem aut mutatio nem aliam in spiritibus urinosis et con

13쪽

centratis lixiviis alcalicis patitur immo, cum siccis salibus alcalibus fixis liquefactionis ope conjungi nequit, sed post moducum ignis, crucibulo substrati, augmentum accenditur, nec minimam sub luc,

dissima deflagratione, & consueta fumi nigri evolutione , metamorphosin additi salis alcalici moleculis infert. 7. In rectificato oleo vitrioli dissolvitur quidem, & rufo istud colore, qui si1ccessive obscurior, tandemque rusO- fuscus

redditur, imbuit, pristinam nihilominus

formam ac indolem confestim recuperat, quando solutio aquae frigidae infunditur. Notatu caeteroquin dignum est, acidum memoratum, camphorae largiori quantutate adfusum, adeo tandem stagrantiam ejus deprimere, ut odore suo Penitus Pro-Pemodum, solutione atque misceta durante, spoliata Videatur. 8. In concentrata aqua sorti, interveniente nova Prorsus Parcium acidarum, aquearum , terrearum & inflammabilium syncrisi, in verum oleum, pallide navescens, menstruo perfecte innatans, tran Ormatur.

14쪽

Silentio interim minime praetermittemdum est, cohaesionem seu copulam elementorum in hoc oleo nondum satis firmam , & ipsum quoque Oleum. Propter

rudem ac justo largiorem a) acidi prim

cipii unionem, adhuc causticum esse. Nam aquae frigidae infusum olei formam protinus amittit, & camphora rursus in conspectum reducitur. Idem quoque ac

cidit,

ab Secundum adcuratam celeberrimi HAMB-GRRi observationem substantia illa. quae camphoram intimiori sua misceta, cohaesione &potenti actione ad olei fluidi formam redigit, sextam duntaxat totius ponderis partem constituit: - Quando Vero camphora. scribit , persi spiritum ni cri fluorem acquirit, maius quidem is pondus spiritus nitri quam camphorae requi is ritur, istud Vero. quod de spiritu nitri insecamphora fluida haeret, i e. quod camphoram, . reddidit quidam, non nisi sexta camphorae parsis est; scrupulos enim I 3. camphorae solidae spi- oritui nitri imposui, & I s. scrupulos camphoraeo nuidae obtinui, sic pondus esus per spiritum nitri non nisi quoad a. scrupulos, sextam cir . iter partem, auctum est, i. e. duo scrupuli fluidi mutarunt I 3. scrupulos camphorae solidae in

fluidum &e. Vid. Husd. Programma Auspicale de Campbora per spiritum nitri fusa ly. Indicatae acidi quantitas multis valde exigua videbitur. ast sciendum, oleorum naturalium mixtionem. testantibus examinibus chemicis, multo

adhuc minorem laudati principii quantitatem ingredi.

15쪽

cidit, quando eidem limatura argenti, aut mercurius vivus, injicitur, & acidum praedominans, imiusque cohaerenS, relictis partibus terreo-i nflammabilibus, immissa corpuscula metallica aut semimetablica solvere incipit. IO. EX recensitis observationibus & experimentis satis superque constat, camphoram a resina , oleo coagulato , sale volatissoleoso, gummi, silmilibusque corporibus genericis, quibus aliqui eandem, tau quam speciem, subjecerunt, valde di

stinctam esse a) : Immo inde etiam haud

obscure intelligitur, Praeter paucas Partes aqueas, miXtionem hujus concreti solas partes terreas S inflammabiles tenem rimas ingredi; quarum proportio tamen

s 3. NEU MANNus, qui dudum camphorae locum inter plantarum genera non assignavit λ.lum, sed strenue etiam vindie Vit, propriet

tes ejus. Variaque phaenomena chemica. quibus a resina, gummi, oleo coagulato &c. di.

stinguitur, clare in Miseess. Societ. Reg. Beriaineus. Cont. II. p. 7a. & adhuc uberius in peculiari Lectione de Ca bora exposuit; quare hoc etiam loco specialia rursus de iisdem adferre, iteratamque comParaxionem instituere, super acaneum du i.

16쪽

Iaseu quantitas relativa adhuc ignota est, quoniam blanda earum divulsio ita adornari nequit, ut seorsim lance examinari possint. .

i, C, quae camphoram Vulgarem, in Πο- stris caeterisque Europae ossicinis pha macenicis unice propemodum Venalem,

largitur, in Iaponia occidentali, maxime autem in provincia Satauina insulisque adjacentibus, citra culturam crescit, referente KAEΜPFERO a , in laetatii Vastamque tiliae magnitudinem adolescit. Raddi, quae prae reliquis arboris partibus substantia camphorata scatet, valide ac parum brachiata est; CorteX quodammodo scaber, coloris pulli, in ramis junioribus laevis, viridans, nitenS, interiori superficie glabra et mucosa, adeoque facile abscedens; indulla magna

17쪽

fungosa & lignosa; Lignum candidum,

per siccitatem eX r O-Variegatum, subinstantiae laxioris, eX fibris crassiusculis compactae. Folia, quae pediculis carbnatis, tenuibus, sescuncialibus, nonnumquam ex viridi rubentibus, insistunt, quaeque promiscuo loco prodeunt singula,

membranacea sunt, triuncialia, vel longiora, o brevi acuto principio ovata, mucrone oblongo angusto, margine integro undulato, non raro tenui pallescente virgula fimbriato, supina facie,s turo Virore imbuta ,.ac micante, doris

herbaceo & quassi holoserico; nemo uno medio utrinque prominaeo ex viridi albicante, & paucis nervis lateralibus ad ambitum arcuatim protendenti S; quos V gi minores intercurrunt. Flosculi, in f stigiis ramulorum mense Μ o Iunioque inter foliorum arillas prodeuntes, Ped, cutis bivncialibus, tenuibus, in fine racemosis, ac in pediculos brevissimos sing lis perianthiis praeparvis instructos diuubsis, nituntur, & albi hexapetali sunt,

Petalis ovatis, staminibus apicatis novem, ea dispositione locatis, ut terni me dium stylum premant, hos ceteri in Orbem ambiam,

18쪽

ambiant, intercepti singulis tuberculis, carnosis, eXiguis, luteis, mollibus, umbilico laxe adnatis. Florem, accrescente calyculo, Bacca, Per maturitatem atro-Purpurea & splendens, magnitudine pisi majoris, figura quodammodo turbinstea, pe- ricarpio molli Purpurascente, sapore eπcamphora caryophyllaceo, eXcipit, cui nucleus, PiPeris granum magnitudine aequans, corticula nigra micante obductus, bifidus, oleosus, fatui saporis, includi

Homines plebeji, praesertim in supra

nominata provincia Salauma, & insulis Gotho, camphoram eX ligno & radicibus rasipatis, aut minutim durit at dissectis,&i subinde etiam ex cortice contrito ac foliis humida quadam destillatione ac stib- limatione eliciunt: Affundunt nimirum subjectis memoratis in Vesica cuprea aut ferrea tantam aquae simplicis quantitatem, . Ut eadem nonnihil tegat, deinde amplum capitellum, fictile, rostratum, intus . Pi leostramineo obductum, imponunt, et, re ceptaculo adaptato, debiteque lutatis commissuris, ignem moderatum subster

19쪽

Istiunt, eumque ita Paullatim augent, ut aqua ebulliat. Camphora hac ratione expulsa, sensimque adsurgens, stramineo alembici pileo adhaerescit, & quoad aliquam' quoque Partem cum aqua in receptaculum transit. Post primam hanc separationem, gryseum colorem propter ad - et immixtas Partes heterogeneas, obtinet, & eX parvis duntaxat hastalis crystallinis constat ; hinc sic dicta resinatione demum, quam Europaei suscipiunt, quamque alibi Q descripsi, candor per' fectus, habitusque compactus, quibus sese venalis nostra commendat, illi conciliari debent.

Valde haec arbor , quae ΠOnsolum in insula Sumatra, sed etiam Borneo crescit, a praecedente Paponica dissere, nec etiam, uti laudatus Μ PFERus loquitur b , ex Daphneo sanguine est. Secundum

20쪽

nem ab caudice gaudet recte adscendente, ramisque elegantibus, ordinate explicitis. Lignum, quod, Taspatum aut serra disiectum, fortem Odorem spirat, multumque pinguedinis oleoste fovet, durum atque compactum est, adeoque ad aedificia

struenda aptissimum. Folia magna, carnosa, anteriusque acuta sunt, & contrita odorem camphoratum emittunt. Fructus profert sormosos, Oblonge rotum dos, magnitudine ParVam nucem avellanam aequantes, & duplici tunica obductos. Corto sive tunica eXterior, quae tenuem interiorem, totumque fructum contegit, Variis coloribus, rubro scilicet,

Purpureo, naVO, ac viridi tincta est, &1ese superius instar tuliae aperit. Camphora, quam haec arbor meneratur, Propter nativum candorem & puritatem nulla prorsus resinatione indiget: Hinc inde enim, sub forma salis coagulati, tenuis, crystallini, foliati, sive molecularum denticularium, in medulla trunci latet, ct incolae igitur arborem, foliis, cortice, &ligno externo spoliatam, solummodo ad medullam usque findunt, & messulas ni- H Vid. Miscess. A. N. C. G-α Aun.