Dissertatio chymico-physica de genericis quibusdam plantarum principiis hactenus plerumque neglectis

31쪽

mum hi ipsi plantarum sal volatile oleosum

siccum constituunt, & blanda sublimatione, in cucurbita Vitrea, aUt cucullo chartaceo pyramidali peragenda, e gummi benZoino, praesertim Puriori ac praestantiori, h. e. , mole Culis candidis largius instructo, vel in imam Plane partem e iisdem coagmentato , eliciuntur. Ex libra una alae dulcis seu benZOes bonae notae plerumque binae unciae s Parantur. Pleraque experimenta, quod addere ne-- cessum judico, cum storibus hisce suscepta fuerunt; hinc Proprietates etiam, in anξecedentibus expositae, iisdem perfecte competunt,

STRIS. Concrepum hoc, quod teste I. O. HEL BIGIO a , subinde in Indiae radicibus Zingiberis recentibus educitur, I On Purum est, sed moleculis cam- Phoratis remiXtum; hinc etiam factum est, ut istud quamplurimi simpliciter inter camphorae species collocaverint. EX radice γ V d. Miscessi A. N. C. G. Anni M. et X.

32쪽

dice Galangae, quod silentio praetermittere nequeo, ipse aliquando massulas quasdam teneras, candidas, splendentes separavi, quae itidem mediam quali naturam inter camphoram & sal volatile oleosum obtinebant. Solubilitate enim camphoram , habitu emerno autem ac valde pungente sapore sal volatile oleosum magis aemulari Videbantur. Exactius tunc temporiS naturam earum ac Proprietates non potui eXplorare, quoniam nimis exigua quantitas, quam impetraveram, instituendis experimentis necessariis nullum plane locum concedebat. Μinime caeteroquin dubito, quin volatilis ejusmodi substantia sicca oleoso - salina non ex hac solum radice, sed eX pluribus etiam aliis plantis copia majori educi queat.

III. SAL VOLATILE OLEOS V Μ

ΜAIOR ANAE. Interdum istud in

oleo destillato majoranae, diutius adservato, sponte ac tanta quantitate concrescit,ot tota olei moles in corpus salinum Inmtata videatur. DANIEL ERVGERVS

notatu dignissimam observationem de eo communicavit a , quam fusius hoc loco

33쪽

eXPonere, a praesenti scopo haud alienum fore, arbitror: In quodam scilicet phar. macopolio Vitrum angustissimi orificii, cera& vesca op ime clausum, inVenit. Hoc sex circiter unciis olei majoranae repletum erat, quod, cum per annos Viginti septem in cella frigidiuscula adservatum fuisset, totum ferme in salem albicantem concretum videbatur. Misit illud Νο-rimbergam, ut SCHROCILIVS hoc magma pariter cerneret, & Veram naturam ejus ulteriori examine dete geret. Eodem, quo oleum in OraΠM TECenS, Odo-- & sapore gaudebat, ac cito etiam, si gliqua ejus portio ferro, modice duntaxat calefacto, imponeretur, ad olei fluiditatem redibat, quam refrigeratum tumen rursus amittebat, & pristinae formae ac consistentiae salinae compos fiebat. Alius aderat eventus, quum, in ferro collocatum, ipsi igni admoveretur: Cito nimirum distiuebat, & deinde intra breve tempus, pauca saltim relicta materia resinosi habitus, in auras austugiebat, totumque conclave ΟIei majoranae V itioris ac rancidi odore replebat. Alia

hujus coaguli pars, ructificato vini spiritui injecta,

34쪽

3O injecta, promte solvebatur, & solutio, aqua frigida adfusa, aliquantulum lactescebat. cum spiritus in cucurbita abstraheretur, ressiduum clarum eVadebat, &, Ulteriori evaporatione aqueiS qUOqUC Partibus liberatum, in massam albicantem,soresque argentei nitoris & paullulum nauseosi saporis, concrescebat. Flores hi, iterum iterumque aqlia foruli, neque oleo tartari P. d. , neque Vitrioli oleo instilla to, quicquam ad fundum dimittebant; ast ferro calefacito impositi rursus suiditatem oleolam recuperabant, & diutius paullo in calore proportionato detenti, paullatim in halitus, debilem majoranae odorem diffundentes, resolvebantur, nihilquC, nisi valde exiguam pulvisculi albicantis portionem, in terro relinquebant.

I. c 'cra vulgaris, quae plerisque speciebus reliquis non purior solum, sed etiam persectior deprehenditur, massam sistit tenacem, in loco temperato nec mollem Prorsus, nec duram, restinae lentae habitu

35쪽

3Iexterno nonnihil analogam, coloris flavi, aut albi, aut subflavo albidi, aut viridiusculo - flavescentis aut flaVO - rubescen

iis sa), odoris balsamici, haud ingrati, saporis nullius singularis. a. Calore facillime quidem mollescit, ductulisque evadit, & promte pariter, igni

leniori admota, funditur, Oleumque crassitus sub liquefactione refert: Ast cito rursuS, ab igne remota, coagulatur, & adeo in summo frigore indurescit, ut aliquam friabilitatem adquirat. Flammam, et lychmio dato, puram alit, lucidamque, &parum duntaxat fumi atque fuliginis eructat; per se Vero non accenditur, nisi sub liquefactione admodum ferventi aliud corpus staminans propius admOVeatur, audipsum Vas apertum, in quo nuit, valdo

ceris arboribus etiam Cora nigra, quam eXigua quaedam ac Parvae apes, Muub cs appellatae, colligunt, reperitur, quae vulgari tamen cera deterior est, nec facile candelis sermandis im-

Penditur, quouiam .dorem Paullis ingratum spirat.

36쪽

3. Quando cum arena pura liquefactionis ope miscetur, & deinde igne, Primum leni, postea magis gradatim magiSque a ω, CX retorta in arenae balneo destillatur, primo phlegma acidum, ingrati odoris, transcendit, deinde oleum exstillat tenue, quod in receptaculo tamen mΟX iterum coagulum subit, & butyri molliS albescentis formam ac consistentiam consequitur, eamque etiam, si absque iterata destillatio- me adservetur, constanter retinet: Si post primam vero destillationem denuo cum arena conjungitur, & praedicto modo aliquoties novae destillationi subjicitur, tandem, Phlegmate acido coagula nee penitus separato, Perfecte fluidum redditur, ac sese magis, quam antea, blanda sua indole unguinosa & eximia virtute demul

cente commendat.

. Oleum vitrioli sensim hoc concretum, quanquam ruditer saltim, dissolvit, &spissiusculam inde consistentiam, nigrumque colorem nanciscitur; Aqua simplex autem & spiritus nitri vulgaris nec solvunt istud, nec quicquam etiam, cum nullo tingantur col0rς, extrahere videntur: No

tatu

37쪽

tatu tamen dignum est, aquam sortem s, ve nitri spiritum, adhibita forti digestione calida, ceram flavam colore suo privare eamque satis candidam reddere.

s. Nihil singulare quoque oleum tartari per deliquium Praestat, praeterquam, quod substantiae oleosae tenuioris pauxillum, e navescente liquoris colore cognoscendum, extrahat, & massam hinc inde pablidam ac paullo friabiliorem efficiat 6. Spiritus vini rectificatissimus in loco sti-gido ac tepido aliquam duntaxat olei partem, quod pulchrum illi colorem aureum

conciliat, extrahit, crassiorem vero massam non aggreditur: Sin fortior autem ac tanta digestio, ut spiritus leniter ebulliat, in auxilium vocetur, eademque etiam cum spiritu recenti multoties repetatur, massa, in fundo olei instar liquida, paullatim solvitur, & in materiam teneram adi-posam sive butyraceam albissimam mutatur; quinta circiter parte CXcepta, quae, licet fortis iterum ac diu protracta cum spiritu recenti digestio accedat, Parum am

plius vel nihil sibi eripi patitur. Multac sane

38쪽

sane notatu dignissima circa hanc solutionem OCcurrunt, quae ad sequentia reduci possvns.

α) Solutio haec valde sortem digestionem, quin ipsam menstrui ebullitionem postulat, nec Vera etiam solutio, sed ru- dior duntaxat dissolutio censenda est, quoniam liquor, massae portionem solutam continenS, fervidus saltim pelluciditate gaudet, ab igne Vero remotuS confestim turbidus redditur albidusque, ac tenue coagulum, Pinguedinis caninae aut anserinae refrigeratae instar, subitab) Spiritus vini rectificatissimus parum solvit; hinc quadraginta ad minimum ejus unciae ad Unam cerae navae unciam praedicto modo dissolvendam, inque materiam butyraceam mutat Idam requirun

tur.

Ο Materia adipola seu butyracea can didisssima rara admodum ac tenera est, &spiritu proinde, ope Paullatinae CVaPOIZ-tionis, ablato, spRuinn, spatio, quod antea

39쪽

3stea cera, unde Parata fuit, Occupabat vigesies Propemodum majus, impleti Quamdiu butyraceae huic materiavspiritus portio mixta est, acredinem linguae imprimit: Sin aqua vero eluitur, &ultro infunditur, ad molem pristina inbnorem redit, nec acrem amplius, sed eundem sere, quem cera integra, saporem possidet.

o Cera nava post plures demum digestiones, cum spiritu recenti susceptas, flavo suo colore spoliatur, albumque imduit.

D Sub primis digestionibus & solutio

nibus nulla impuritas in cera liquescento in conspectum venit, deinde autem in parte indissolubili, quoties funditur, Parinculae quaedam terrestres nigricantes oer

nuntur. Ν

7. Docent praemissa, ceram, pro latatum intuitu, a resina, gummi, gumni resina, caeterisque substantiis genericis admodum

differre, ac nihil sane aliud esse, nisi C et oleum

40쪽

Oleum unguinosum, ab acido dense coagulatum.

rae species, cui praedicta sine exce- Ptione competunt, non animalis, sed potius, si primam nempe ac Veram origInem spectes, Vegetabilis prosapiae est. Apes enim ceram crudam seu farinam ceraceam, Varie coloratam, quae ipsis panis quasi loco inservit, non solum eX apiciniis norum plerorumque, sed ex foliis quoque Plantarum quarundam colligunt, eamque, tenui tamen parte alibist in ventriculo spoliatam, Per anum adeo subactam & mutatam reddunt, ut egregie postmodum, ob tonacitatem majorem , quam in apum corpore adepta est,

favis struendis impendi possit; quemad modum plura de hisce omnibus in D ΝΙ. ος REAVMVR Opere praestantissim se I sectis Ca , nec minus in notissimo Scripto periosco, cui Titulusos videnda sunt