Observationum et curationum medicinalium de febribus ephemeris et continuis libri duo

발행: 1584년

분량: 326페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

301쪽

3o2 OBSERVAT. DE,FEBRIB.

copia puris liberaremus, potius abscessum adhue scalpello aperiendum esse duzimus, facto tamen prius prognostico,quod aeger moreretur, si apostemi in substantia hepatis conssisteret, ne etiam nos negli gent incusarent, quod minus cito aperuissemu, cuius causa aeger morte incurrisset. Scalpello dextii leuiterque abscessus per chirurgum apertus est. Priamo quidem effluxit quasi pus album, sed non νalde

copiosum, neque dolor mitigatus eis, quod pessimum erat signum, eoque pejus cum altero die sub sequenti, etiam per inferiora excreuerit purulenta, putida, corrupta, male olentia atque foetida,quae de icernebant apostema ad substantiam hepatis peruenisse. Πrtio die post apertionem spraehabita predictione ex Hippocrate, si instar amurcae pus excerneret, malum lethale esse) aeger mortuus est. Quatatio enim ap ematis hepatis vana & cassa est, nam

totum corpus cum eo ruat necesse est, cu in sit membrum principale & organum sanguificationis propterea cum aegrum in tali statu invenissemus, moria: tem praediximus, ita ut nons um tuti a calumniis fuerimus, Verum etiam magnum honorem ex illo prognostico apud multos consectui simus. go

DE in lammatione hepatis seu apo stemulet latius

gemus,cum de morbis particularibus sermonem habituri fiamus, at nunc de febre typhiae, qua inenis hic privi laborauit, dicamus. Erat autem hac febris, si tiβ' peristromptomatica.omnis enim Numatica ut dicissms priu0 in genereionti a n est. Neque unquam Vis

est intermittens. Huius proxima materia conti ens cass

non in penis est maioribis,sed in panc aliqua piam. ς

302쪽

aut putredinis quiddam, aut teter putridvis vapor in carobrepit. Eius quidem genera multa. unum instammationes sequitur, quod oe ipsim est multiplex. Cum enim aut externa, aut distans est inflammatio, non nisi ephemera

febris accenditur, quod Ius calor in partium continua tione in cor euadat. It s partiam interiorum maximeqyprincipum o cordi picinarum, vel phlegmone, vel er' prim est,sanguis bilisu putrescens aut illis in corsabis. aut tetrum putrem1 de se vaporem in ipsim emittit, e quo per arterias fuse putridast febris. Sic a phrenitide ab angina, per neumonia, phis, pleuritide, hepatide flanitide, ct a nephitide, febris fit phlegmono s. Aser pe- Febris Phistate typhodes, ea quoque amor, quo pars assecta nobi- S 'R' lior cordii ricinior fuerit. Aetius vero febres πω ricas, qua sunt in visieribin, ex erysipelate hoc modo di- singuit. Si erysipelasfuerit in pentriculo,febris q inde incenditur, dicitur lipyria, de qua paulo ante diximus. Si Lipyri . in hepate, typhodes. Si vero in pulmone eusipelas con- Typhodes Mit, tunc appellatur crymodes febris. Nonnunquam ta- dis sis': 'men inflammatio, qua febris suetomaticae origo est, per FQb i ' initia quastinuoluta iacet, at febris eius ymptomatica a 'μ ε modum conssima est: τι que acuta est, ct putredinis notas exhibet, sed 'mptomatica nullis flatis periodis exacuitur, urina nullam putredinis indicium habent, nisi ex astfecta sede, putredo forsan obrepat in venas ut non statim

initio, mox tamen inflammatae sedis indicia proferent raro velseptimo, vel quartodecimo aliisse decretoriis uesicio soluitur. In primaria febre continua hisce contraria apparent omnia. alterum febris θmptomatica gemu multo obscurius est eam febre continente. Fernelius laniam appellat. Oritur enim non e visceris parti ae cui que inflammatione, sed e latente obluctione is putredine, quapisiceri contumaciter iubarescit impacta, est,a σὲ ut O

303쪽

ipsa risierisAbstantiapter qre labefactetur. Putredini portio nonnunquam in renas estius sanguini miscetur. Hac motus profertfymptomatica em qua auiphlegmo ,-2α nodet, aut typhodes appellatur. Distinguitur autem quod

quae lenta de omnium putridarum est mit ima. ager nudo grani s- si 'ς st plomatepremitur, saepe nec se agrotare putat. Putredinis tamen nota interdum elucent in prinis: pulsus sequens,ω Ier, ct inaequalis, non tamen magnae, aut Vehemens, vires

imbecillo se languida collabuntur,ut ne progredi agerpossit: corporis moles, etiamsi alimentum sumitur, sin sim Iiquescit. Diuturna etiam hac febris est. qua reliquarum continuarum terminos praetergreditur, nec vige simo, nec interia quadragesino oluitur. Huius cum usticio est, fomes qynendae, omnes, corporispartes animo sensius Iu-sran suntjdum gnu cosicuumsit, in quas parte confiti flat,saepe in ventriculo, aut iis iecore, aut bene, Mesemerio, nonnunquam in pulmonibus cuiusisis humoris seminalis putredo cumulata hanc excitat. Sedulo igitur obseruandapint hi ochondria ct hypogastrium, num in his tumorisi . seu cuiusdam infit. Ηuivi febris exemplum missimia in nauta Delphio, qui tandem circa orificium ventriculi in furcula, possea desiendente, in mustulis ventris passae est

abscessum, qui apertus fuit o tandem post multos doloresct labores curatus fuit, quamuis posea recidiuam incurrens, in lienteriam incidit,ex qua mortum G. Saepe etiam vel in cachmia, Vel in foedis virginum coloribsis, stro se pi- . tuita planis putredo iram protulit. θ haec quidem lenta en' sym- Implex appestatur. Atera est lenta periculo for, quae ηρηn simpleri mum ex impacti humoriskveram etiam ex pisceris cui in- sed pφxiς fidet, corruptione putredinei emergit. Iecori putaret α'''se cerebri, ac lienis, interdum etiam renis, distantium pG 'tium corruptela implexi putredo,tametsi nullo putri b More comitatar quoniam tamen exstirati e graui str

fida

304쪽

iduὸ lacessi, continuam febrem non aliter quam putridus humor lusitat: erans o plomaiticam ac omnino lentam: hanc plerique rerum Unitate ducti, hecticam dis runt, iisdem notis si prodit atque nunc exposita. Internoscitur autem, quod sensim editati multos tempore procedit: aliis fere morbis Jccedit, ut haec febris de qua nunc agimu , a typhode vera, ilicet ab er' pelare: nihil vel minimum euacuatione milesiit, nullis cedit remediis, sed

iis spe exasseratur sensum ac plerumg me sensu hominem extenuat ct marcore conficit. quemadmodum etiam

euenit geneγo illiin Iohannis Potietat apud Delphos Geometrae in signis amici nosIri familiaris, qui ex absicessu hepatis,licet exterius sim ego aperto, sin antia eiusdem putrefacta amurcam per vulnus reddente, tandem consim-ptus obiit. Idem euenire potest in pulmone exulcerato, quemadmodum aegro decumbenti longo tempore in nossecomio Delphensi contigit, qui vulneratus in pulmone, eo, tandem putrefacto, ex tali febre contabuit, licet ex mani bus chirurgorum fractus, ab Empirico isto gibbos, qui ei

sanitatempollicebatur ut impostores solano non diu superstes mansit, cum, sectio post eius obitum facile causam

mortis aperuisset, media pars pulmonis consumpta ac pure solata spectabatur. st in altero vulnerato antea in eodemnoseoecomio, qui ultra annum cum dimidio ibidem decubus rat , in sectione ipsa tota substantia pulmonis adeo cum pure Iongo tempore excreta videbatur, ut cor denudatum

me pulmone cdictu mira ssectaretur. Hotaenus febris graphii sim comitatur, inter hecticam minime receset Femnelius,std putridam ait esse ex putrescentepulmonum H flantia,neque enim necesse est,inquit, putridam omem in humore constitui. Verum hac febris qua noster iuuenis in principio laborare visus. est, de qua nunc sermonem habe ma , erat vero typhodes, quamuis postea in lentam illam

305쪽

3os OBSERVAT. DE FEBRIB.

febrem transierit, ex tecorisbubstantia putrefacta tundem ct ulcerata, O paulatim, It alν iam supradicta, eraenuatus est non aliter, qgam in iis seri solet quibuου pulvij-

Aetio) quo ad curationem attinet, indigent eduliis, potio nibus, ct extrix sim linimentis restigerantibal cthum iactantibu3, ct vigente morbo frigida potio strenue ingerenda est, tum iis utendum, qualia de febris lipyria curatione enarrauimu3. Cum i ct huius febris curationem A tius describat lib. s.c m. ad illum locum lectorem rete gamus, cum non opus fit eadem hic interserere. Num ct febres ex inflammati e viscerum curantur indicatione sumpta a febribus ipsis, tum a sede affecta, qua in propriis locis destribuntur: sic in febre pleuritica videndum quomodo pleuritis curetur, ct ita de aliis viscerum instammationibus. Hac de febribus d tomaticis qua etiam continua sunt dictas ficiant, quibus 9 alias continuumalignas quaesiubsequamur adiungemin: ut omnis tramario particularis de febribus continuis hoc libro Hatur.

OBSERVAT XXXVIII. DE FEBRE

Asso DES GRAECIS DICI ΤVR.

rio VA illa, quae in platea Vaccea Delphis ha- bitabat, cuius maritus in stagno seu lacu Har

lemensi scui tamen ob latitudinem mare quoquo nomen est in naui vel potius cymba,tempestate Ob oriente;aqua obrutus perierat: haec ipsa nata circiter annos quadraginta in fine mensis Iolij anno a Jύει canicula adhuc aestuante, sebre Astade correpta est; ita angebatur ,xtin lecto ma nere non posset, neqm ullum decubitus figuram seruar omnia fastidiebasi

306쪽

hypochondria maxime intendebantur,sitiebat, vigilabat. Ad hanc tertio die accitus, animaduerti membra externa m da esses, quodque prae angustia sese iactaret, neque in uno consistere loco posset, valida siti premente: tandem tum infra tum supra multabiliosa, dc simul acria deiecit, bilem: quoque prasi,

nam cum crasso humore mixtam: quae in syncopen prolapsia cum intensissimo stomachi dolore ac lanci natione, ela hypochondriorum tensione, ut iam an mam exspirare videretur. Ex his omnibus quidem signis percepi febrem continuam esse eamque periculosam, quae Graxis Assodes dicitur. circa stomachum se uti clamabat. Cum autem plurima supra infraque deiiceret sui dictum est) exhibui decoctum hordei communis cum Oxigacch. quo potu maxime delectabatur, qui egregie non modo iuuabat, verum. etiam sitim extinguebat: mox& continuo lambendtura dedi rob. de hibes in quo tabellae manus Christi dictae immixtae erant. Stomachum Vero inunxi oleo cidoniorum. Post quartum diem fluxus mitior factus est,& calor febri lis tum sitis minor batur. tenuissima utebar diaeta. Potus erat aqua horia dei, cum oxiet cch. Postea pro cino solo hordeato usi sumus. eptimo vero die cum antea ab omnibus pro deplorata haberetur, probe curata fuit. S c H o L I A. Hi P Poc RATEs loquens de isti ebribus malignis Hippoera-6. De rict.rat. m orb. acatis. dicis, quibus febres 'graues ct implacida fiunt, ct 'pochondria contendunt, iacentes, aegri se continere non possunt , atque extrema frigescunt, absolutissima diligentia tum, custodia indigem, ita degere oportet, ut nihil prater aquosium Himel. V a ait

307쪽

attingant, sorbitionem non dabis, donec sese malam rem herit, ct mna matura fuerint. Galenns Aupra hunc te ὰωἀnu se. xtum in commento, Hippocrates, inquit,αοσώδεμ febris

hyς- appellat, in quibu3 agri id est, grauiter assciuntur, atque implacide molesteq sie habent, di scilis aut vi tolerantia, atque implacidim styitur interdum febrem immobilem ct aestuosam, saepius quoque ct stomachi via liniam id est, os ventriculi infestans 'o autem materia

Causae. huim, ut ex eodem commento constat, humor crassius alioqui acris O biliosius, tuniciis oma hi imbibitu3. Fit quo, que ex ardore ut Holerim docti imus annotauit) licet ex dolore interiori, alioqui grauiore quadam accidentia eius Npxη- febris esse possunt. Cognossemus autem hanc febrem ex eo, quod perpetuo tactantur agri, nec pilam struant figuram

decubiim, omnia quoque fastidiunt, vi dictum e M 'ρο-

chondria contenduntur, sitiunt, vigilant, aut in leuisem Praesagia. no delirant. Pesimum hoc genus febrium est, tu quo celeriter pessis concidunt, ct occaso Eripitur mariorum remedi ortim, i deo recte Hipporrates dixit, diligentiu maiore ovi esse: hinc po ea quoque sepe mortem inferres. Coniectura autem colligere oportet ex prinis quidnam futurum sit, nempe cragiores, pallidiores, meliores: tenuiores fera, ct nitriores emiciosae magis. Quod ad curationem CR xio. attihel: Hippocrates dilato Oximeli utitur non fine causa, teste Galens utpote cum crassos humores gliatin stilincidat ab Aque calore vehementi: diluto vero, ut melis transerat. Holerius eius loco stitur, fruo acetobo ct ηsti recte minach. cum biliosus humor existat, ct calor acrioris t. solerius etiam diluto ab unthi, ct hordeuto ex hordeo integro. Nos autem obfluxum crebriorem in hac gra ct ob vomitum hordeato Usumus, ex hordeo mundgist,

amydatu dulcibus depilatis pistisq; adiectis instaremul Drs, sero cibi : alioqui rictus incidens ct refrigeraηi cs

308쪽

debet: propterea etiam citria mala per taleolos incis, amotis corticibus exterioribus. sacchnoi astersa concess-mus, tam prositi, quam pro putredine febris ct materia incisone. Hippocrates tenuiseme nutriendum esse praecipit, squidem vires permittant: neque sorbitiones admit

tit, antequam urina maturentur, ct malum remittatur.

Purgatio, quamuis de ea nonsit mentio apud Hippocra tem, debet esse Ietiis ex rhabar. sed in nostra ob fluxum minus conuemebat. Iuxta Hippocratem quoque aeger iaceat in conclaui obsecuro, lecto quidem molli, nec minime se iactare aut promere debet, diutius, positumsustinendo. Hac inquit Galenus in commento, maturatoria auxilia sint, qMas angorem ct molastiam tollunt, contionem tu uant, ct vires con seruat. each de causa in conclaui nostrae aegrotantis, vitreis fenestris velamen apponi i . quasi mul ad somnum conciliandum iuuabant. Deinde Hippo- Topica. crates ad topica remedia veniens, hypochondrium semine lini illinit, tepido quidem ex aqua ct oleo cocto. Hoc moNlit, teste Galeno, nec manifeste calfacit: quae maxime e postulat omnis phlegmone , cum o hac maturent θ per halitum digerant. Idem praestat hydraleon in quosemen lini, althea, incoctum t. farina quoque hordeacea ex eodem hydraleo instar cataplasinatis subacta ct hystochon-driis imposita. Verum nos in nostra vira ob vomitum θfluxum ad maiorem roborationem stomachum oleo cot neorum inunximus, ct tandem aliis enumeratis remediis in obseruatione praecedente, sana euasit.

Vi R annorum triginta,bamlus, rarae constit tionis ac biliosus, cum valde aestuaret ac febri

ret, in Φncopen lapsus est. Hic autem decumbebat V 3 in agm

309쪽

3IO OBSERVAT. DE FABIO B.

iii Aggere nouo longo sita enim plateae nomen erad Delphis, canicula seu syrio etiam ardente. Ad Eune

una cum pharmacopaeo deductus, nam uxor huius aegri nutrix pharmacopaei erat inueni eundem valde aestuantem curti spiratione admodum crebra & frequenti : cogebatur recte sedere non aliter quam asthmatici solent, & cum semel sputum cruentum expectorauerat, ut mihi tunc narrabatur , prima fronte suspicabar peripneumoniam adesse, ded me praesente nequaquam, cum neque tussis vlla adsuerit. Sed animaduerti circa cor ipsum maxime des re, cuius causa facile etiam syncopen incurrebat, &cum aestus vehemens adesset,certis rationibus adductus sui hanc febrem illam esse, quae a medicis camdiaca dicitur, de qua etiam Holerius obi ter menti nem fecit. ideo ilico sanguinem detrahere iubeo, sed parcius, aerem quoque frigidiorem, tum victum

numectantem ac refrigerantem adhibeo: cor autem

conforto cum sympo de limonibus eace't. ciui& tabulis manus Christi perlatis. Cumque ei aluus facile ex sympo violaceo, tum rosaceo solutivo mo ueretur: alia lenitiva : neque alia pharmaca pr)γscripsimus. Cor tulebis alterantibus refocillavimus,

S post quartum diem statim post missionem sanguinis conualescere coepit, ut in septimo omnino a

febre hac maligna liberatus fuerit.

Febria ear- To N minus grauis est , periculosufebris cardum, diiζὰ41. sevcma Mam ct assedes supradicta. In hac ve'ώ. y 98' ' hemens iustis est, facies rubet, magnus est cordis se igrastequensistiratio, resedere volunt ut pulmonari i litan in regione cordis: inclinante morbo,sudor teηβ.

310쪽

si stigidus aliquando, ex qua ηcope ct mors, uti ne

euenit qua ad templam nouum decumbebat. alioqui vapor calidus per cutem exit, quod medicum fallit, his ct manum adhibeat ori, hinc enim stiri figidus, ex his mors. Initio sanguis detrahendus, quod Holeriin quoque Iadet, Curatio aer figidus Embibendus, fabello quoque ager ventilandus. Victus refrigerans ct humectanspraeseribendus, deinde minime illa omittenda qua ad syncopen valent, ct quae in febres copali ex materia calidiore proseunt, de qua latius paulo pυ agemus. Epithemata vero hic quoque locum

habent cordi admota ex aqua Ptol. nenuph. boret. meulissa santalis adiectis, ct croci mo rato. Sympi etiam his prosiunt de limonibus de ace in citri, de acetos nen pharis, viol. pq aceto sis plax: ex quibus inlabit rupta iectis aquis cordialibus parari possent. Huc etiam 'ectant condita cordialia, refrigerantia, alterantia, ct cor constramantia, qua variis modis ex supradictis tam febribus acutis quam ardentibus in usum reuocanda t. Loco lucido immorari debent, siuaui aura perlato, vel naturaliter ait rato, ut de causione alias diximus. Decubitin quoque sit altior, ut melimili reposint.

OBSERVATIO XL. DE

Gutrua L Mus Mellissaeus Delphius, vir a norum sexaginta sex, qui circa fossam aqueam ad portam habitabat, qua ad Mosae regionem itur, in febrem colliquantem incidit, cui deiectiones alui russe, crassiusculae, foetidae, & valde pingues, viscinia, atque biliosae, tum spumpsie erant: similiter&vrinae spumosae atque biliola spectabantur: sacies

huic conciderat, ut hominem vix agnoscerem,quem V antea

SEARCH

MENU NAVIGATION