장음표시 사용
281쪽
amplius mihi, aut Gallo medico obsequi voluit. ita ut fucis, eo ignorante, homini inter curandum iiii ponere coacti simus, cumriulla remedia amplius ad mitteret, impos iis simplicibus laxantibus in cereu sia, epithymo, sene,&pollyodio, ac similibus, leui facta ebullitione, qua utebatur ad aluum i andam. tandem percepit in cereuilia sua quam. quotidie ita laxantem bibebat, dolum subesse, ut ab omnibus cogebamur remediis desistere. Deinde suo more vivens intra duodecim septimanas & tres dies aluum non excreuit, quod ipse vix crederem nisi vidissem: quam historiamreumpsi quando Antonio Hamvero medico Haghal nasigni narrassem,inquit ille, Hac in re tibi non haberem fidem , nisi veracem te cognoscerem . At aegroms hic,quod dichii mirabile fuit, uxor eius matrona nobilissima mihi scripsi quod tertio die Aprilis secessi in 'per se habuisset ui cum rescriberem utillius rationem haberet, eundem mox conualitarum vel moriturum este, & Σ 1 . die Aprilis mortuus est, cum tribus mensibus & tribus diebus
aluum non depositisset, neque . ante ba p26c die Nonuembris usque in tertium Aprilis nunquam sponte aluum deiecerat, nisi clysteribus, decoctis lenientiabus, lenitivis & purgantibus medicamentis adiutus. At lotium eius per totum morbi decursum erat turbulentum, crassuhi tamquam feces aliquando inhaesissent.
Io HA NN E s Langius Medicus iste doctissimus refert, lib. 2 epist. 17. Puellam virensiem,triennalem inediamnathes h. ct nihil excrementorum eo tempore nec per a diam susti- num nec re sicam excreuisse. At noster agrotus hic melis ημμ' choisae licet a quartana continuo restitum , melanchsili
282쪽
LIBER SECUNDUs. 283issi adhaesit. Postea a medicamentis Estinens, tribus men- νει ct tri bin diebus ne tantillum per aluum excrein, per
vesicam tamen pauca, crassa, ratas ingra minxit. Eo aurem tempore, poma quidem assata, ct prima costa cometa dit, alium cibum sicciorem abhoetrebat: postrem autem pix bibebat, ni mererisiana consiuetam,met ebat nefar Mu illum deriperent, cum prim clam, i nostro in se, medica r
hil excreuisse, neque medicamentis lenientibuF, neque Pio' sesinone dentis, Nequeti eritiis quamuis acutis, neque emplastris; ς p. Poxnctionibus, meque latiuis, cum tamen mustum comede- Vis .e m, biberit , o veluti sinapm 4nsierit, ct tandem tem 'tri .pore debito. pepererit pli Rhasis quoque vidit muli rem quandampnautic m. cuiusventer. constipam erat
per mensem - , quamuis venter senorum non constipetur per quinque dies, sed eminitur de eis substantiasicca Medicus tumen senior DeIphius, qui ad templum nouum .halistabat, ut 11 ihi retulit probus sane, qui nis Iuno vel Atimo quoque die prius aluum deponebat, hic tamen ex leui apoplexia in parat sim incidens, a qua mediocritercinatus, semex tamen posteasi itis obiit. Impossibilet men est teste Micδ ventrem diu eoninpari, quintast tur, ct magni cetur, ct non diu post interscit. Hic tamen nobilis ex longa ferium retentione non habuit ventrem imslatum, nec Histo morum est, eapost tres mensis, ct tres dies, cum feces refrictae 1ponte exonerabantur: rimc prius mortuus est. Cum hanc casiam Hughoni Nieuenio medico Hethano narrarem, referebase aegrotum habuit sequi per sex menses alaum non deposuerat, nisi globulo plumbeo rotundo deglutilo filo pondere dilabente tandem alatim solatam esse, globalo na cum feribae exeunte, ct ita aegrum
283쪽
prater opinionem conualuisse, quod ego vix credideriis Vertim istis omisiis ad quartanam continuam redeamus, quae raro per se incipit chm polim consequitur alias febres
'ης-- ne melanctilico, vel infecto multa melancholia in massa sanguinis relicta ob lienem infimum vel ob structam. Hoc autem Dola quantitate peccat, icterum nigrum, putrescat, febrem inducit. At hac melancholia augetur ingestu cibis crasitoribus, melancholicis, metu, tr alia longa pra-
cedente, solicitudine, tempore autumni, insenibus, ut in hoc nobili viro euenit. Et qua is quartana continua ab modum raro cotingat, Pt omnes referunt auctores , hac ipsa
tamen ex umore melancholico coarctato se putrefuab. intra venas contingere potest, disserti ab intermittem, licet ab eadem materia sat: in continua non fit interpolatio, neque illae, horror, aut horripilatio, verum de quarto in quartum diem magis exacerbatur, licet non omnino ivtermutat, sed duobus diebus sese remittat , non tamen omninosine febre : quia continua secundum humoris propriam naturam, ct si quemadmodum intermittens a in lancholia naturali vel non naturali intra vasa putrescente. signa renti- Eadem cause in vir sucum habent secundum magis ct nu* qu/x δ' minm valentiores fuerint, ita ct signa, prater quam quq in continuis non sat horror, ausi quamuis in eius
principio aliquando retracto calore apparet in extremita
tibus fistus, quod tamen est a que rigore, ct exacerbatur de quarto in quartum diem: cui dictum est) tepescitis aliis diebus habet1 24. horas in summo labore, 9 3. iη
falsa quiete. Reliqua cum proportione restondent: pullis quidem initio paruus, tardus, ct occulius, pollea magnus, plenus, ct celerior quam in intermittente, is inflatu magis intenditum. Calor febrilis primo Iratus, mox cominus ,
sitis ades vehementior, subinde lingua aberior ca cci '
284쪽
tare. Sed hac omnia variantur iuxta steriem melancholia. a naturali, si victuspraecesserit melancholicus, regio Atm gida se sicca, tempus autumnale, aetassenilis. a Janguinea melancholia, ut habitus cratus, bona constitutio corporis, victus sanguinemgeneros,oris dulcedo tis modica somnasgrauior, aer,tempus anni, regio, haec inquam ad calidum ct humidum inclinaria, pulseus praecedenti Iutior, Pr na rufa, ve ubrufa cum obscuritate quadam ct crassite, aeger minime ira undus. a bilios vero melancholia, febris biliosa praecedens, victus ratio adurens, horror tis Hor, vigilia calor furor Deruntio tomata intensiora, quibus accedit regio, tempu3 anni, aer ad calidum ct Accum inclinantia, temperies biliosa, prina intens, citrina, rufa Dbrufa, tenuis, pulseu velocior. idem de melancholiapituitosa coniectandam,si hac Aderunt, temperatu pituitosi, febris phlegmatica prasedens, tempus, anni, regio, aer, o reliqua omnia figida, victus stigidus praecedens, aeger dum incipit incalescere iterum stigidior euadens, ct ob materiae visiositatem paro seni longiores sunt,sudor, turior est, ct variatio quidem in pulseu cum quadam mo
Iitie aderit, urina crastor, minus intenseastis exigua, somnisgrauis. Ex quibus dictisfaciles'eciem quartana colligemus, cuius causa curatio etiam Parianda erit.
una cum tabe & hectica. . CV M autem quartana continua lentum habeat calorem , vehementer tamen corpori profunde insertum, quemadmodum &hectica, quare maxime cauendum ne in eam transmutetur,si in eam non transierit, quamuis quartana continua multo peric
285쪽
losior semper sit intermittente, ut plurimum si saluabris, modo apud aegrum,neque medicum baut astan tes error committatur. Solet quandoque cum hechica coris misceri, ita ut quarto die Videatur hectica se bris praeter consiletudinem exacerbati. quamuis hoc rarissime contingit , &si eueniat, plerumque tunc lethalis est. hoc nos aliquando Vna cum Hemico Vernico medico Haghano doctissimo in proba ma trona,vxore Iohannis Pynsen,obseruauimus, qua naedibus Domini de Wassenars in Hagha Comitis decumbebat; quae cum per aliquot menses decutabuisset tandem vera tabe, pulmoneque exulcerato evita discessit. cui & hectica febris aderat, quae qua to die ingrauescere solebat, etiam siumpto cibo obhecticam mixtam cum febre continua quartana. Verum postea hectica magis quartanam luperante, amplius quarto die non exacerbabatur, verum lente continuo affligente praecipue ab assumpto cibo, in magna copia pus quotidie exspuente, atque hectica longote bre sela ingraues ente tandem post multa de varia remedia adhibita frustra, macie extreme consiampo periit.
CONTINUAE quartana Miam tuta intemptremi-bin, imo maxime periculosa: cum enim ista febrei Ebhi this' p deant ex humore figido ct sicco, ex hamore satis na'
Quartanae. tur: ad sante, quotiescunque aliqua ex parte hic acciniusta incipiat, ilico extra venia propellitur, non aliam si, Uam quam propter inimicitiam qua est inter humoremo naturam, quae calido ct humido con eruatur, cui hics in valde aduersatur: ct propterea optime dixit Gale nin a. Dcdqffeb. cap. a. rbi maseriam venis remeamri
286쪽
non fit citra periculum aegri r no umen semper est Iethalis, interim valde periculosa, neqlle tuta, quanquam e demina prognostica habeat,quae intermittens, huc transffenri po fiann At videbimus6pias quartan intermittentes, continκα rar ime, quae etiam ceteris paribus cutiam dictum em intermittentissus deteriores sisnt quomst cim dis imminantur, licet teste si noldo de Villa-Noua messe . toties in quadra stam diem extendantur, neglie tunc renuiori diaeta in si leum, crimissi aegritudo chronica. Si ad hecticam inclinet, maxime necem infert, Pt mucostendimus. ΕΣθlis iam dictis constat indicationes curandi eas dem esse cum intermittaentibus, quanquam in continua mi nus expleri possient neque tam facile salutem praedicemus, lauae. qua is non siemper st Iethalis .Praetraea licet haec magnam si lirudinem curationiis habeat cum intermittente, ab huius tamen miratione nonnihil variatur. nam hac quae conti
nua est, multis diligentiu curanda erit, restecta etiam diuerstatum, qua in materia melancholica esse possunt, vi in Scholio praecedente latius ostendimus. Secundo, quia Urtutem magis larit Oprosternit. Tertio, cum causa eius antecedens se coniuncta sit in venis imis, ct ceteris paribus,sanguis quoque in ea magis ebullit. Differt quoque coratio ex parte diata: quae in continua tenuior esse debet, nam haec breuior inter sitiente, ct quo ad se tomata,ν hementior, o virtutem plus grauans quam inremittens. ideo non tam cito carnes Lagimus in continua vi intemmittente : quia intermittens possiet habere multas crisera continua tantum unam,chin materia fit in venissimulans
virtutem, ct ideo quo adflatam attinet, oportet diuermmode victum in stituere. 4n hac quoque frigidiora magis, minus vero calida administrabimus, exempli causa , si vino utendum, magis limphandum quam iis intermittenter
im saepe etiam in totam a vino cogimr ablinere, ct sic
287쪽
carnes cum sistidis appropriatis a terabimus. eodem modo coniectandum de aliis rebus naturalibus adfigidum via gis inclinantibu3. Praeterea quo ad alia remedia, ex parte lenitionis ventris, digestionis, euacuationis vinummati rem complectamus conueniunt in continua lenitiva magis lenia, quam acuta, ita ct de ci steribus stilaadibiti. sentiendum. De digerentibu3 vero a debilioribus ador tiora selent auctores procedere, perbigraria, a fruoue tos in materia bibosa, ad Oximet. primo addendo β. stig. aperitiua, postea calida ac radices aperitia , ii dedi addentes quae melanchosiam restismi,ut epithymum . ita O euacuantia debiliora esse debent quam in intermittente ulterantia quoque ct roborantia figidiora, vel rem e callida, ct magis in rontinua humectationi studendum. In
venae sectio. hac quoque non minus quam in aliis continuis febribus conuenit janguinis detractio, aluo prius subducta. Hanc enim necessariam dicebat suis cum Janguis fervescens communiter melancholia commixtus fit, ct per phlebotomiam tractioni paratior fiat, ct cum materiast in re nis,statim ab initio vena secanda: quia minus indacias dat
hac febris .s reliqua indicia mittendi sanguinis ad sint, sanguis ab initio mittipostest, Der uitaribu3 communitus Irinso per glandem aut cysterem edactis, aut potione ali qua leniente. praestantiores medici hic eligunt venam mi-yri brachii lienarem, qua magis consentit lieni, cum his
maxima pars materiae cossecta'. alij vero ex saluatellamistra manus f mulieribus autem ex sphera, modo non' rauida, ct menses refrictimi, ac causampraebeant melancholici humoris. Missosanguine, duobus aut tribradiebas interpo sitis, cum haec febris in multos dies extenditor, neqzeperinde acuta est ut reliqua continuae, dandum Medi eamen- est aliquod medicamentum leniens, ut capia , catholi ηxum l*MςR cum decocto mercurialis, vel stero lactis, vel decocto p μι
288쪽
LIBER SECUNDUS. 289polipod.senna ct aliis humorem melancholicum resticientibus, ratione sempmr habita ad steriem melancholia, qua febrem infert. ad asterandum vero ct concoqueradum id: 'palant 1 rupi humectantes Ieriter ct restigerantes, τri datantes temperati in callido se Dido. Restigeram ct humectants r. viol. Iactuca, portulacae. Temperati untdr. deboret.
bugitisa. Vtimur praeterea I rupo de fumaria simplici, vel de acetos curi s magnus est ardor. Addimus ct aquas
eiusdemfacultatis , ut viol. portulaca, cum iis, bulog. bor . ct in biliosis naturis, cicor ,end. Si ex adusta bile generata est melancholia, conuenitor de rad. Amplex, ct compositus. Sed compositis non est utendum ante humorem ex parte coctam. Abo alissius primo dabat f r. acetosi , deinde Oximebimplex cum aq. end. cariolaiuglossa, vel cum ea rundem herbarum decocto, additisse inibus cucumbitae, mel is, ct similibus. Solutiva sint primo lenia , ex casia, catholico, sene, postea adiecta confectione hamech. vel dentur decocta smal praeparantia ct euacuantia me
lancholiam, ex curatione quartana intermittentis collecta, tamen minus calida, ut dictum est, humectantia non se-glligendo, quassi siccitatem melancholiae contemperant. Si ventrem moliere non velimus, sed tantum alterare, ct di- gerere,abstinebimus potius tunc a rupis laxamin quorum vis tunc obtunditur, o si ventrem non mouent, plus
sciunt quam prosimi. At postea cum hac febris diutumnior sit , post euacuationes aliquas factas, possumus tunc xti magis laxantibus 9 1 rupis compositis, ut desum terra, de pomis, de epithymo talas quoque magis purgant post iniectum clysterem. 9 ubi aluus restricta est, quarto
quoque die repetere oportet. Non defiunt qui etiam hic Arnoldus deptuntur ν .ct emplastris latiuis upra ventrem O v
bilicum, quorum copiam habes apud Visio- uanum cap. urarii cap. 3r
289쪽
commendandum ut a mitioribu3, ad fortiora deuehi mob materiam melancholicam eductioni rebellem, ct scum bile misceatur, qua faciliu educitur, neque tunc adeo fortibus utemur. Guainam post uniuersales evacuatis nes materia quoque prius cocta prouocat hamorrhoides cum haec materia commode per istas vias repurgetur. idem
praestat sanguibusta circa anum appositasanguine feculi, avenis haemorrhoidalibuου extracto, vel per menstes in mulieribus si astrictisnt, modo non mi macilenta, nec bestiaca laborent, in quibus hicsanguis confiumptus est. Aj α- rem in fine calidioribus procedunt urinam ct sudorem elicientibu3, quae tamen re se calida esse debent, rellectu eorum, qua in febre intermittente adhibeantur. Exempli gratia, pro hac febre exstirpanda in me aut declinatione, si demin infebre intermittente 3j. theriaca hic dab, rem Θ j. aut Θ j. f. ct ita de aliis. Sed θ' hoc notatu dignum erit. cum hac febris continua adeὸ grauisso
periculosa, ut agri vix mortem euadant, ideo magna dii, gentia adhibenda in con seruandis a ouendis viribus, It condita. vino exiguo, atque diluto restaurantibus 9 conditis ex cons. b log. borag. viol. cap. ven. corticibus citri, pes. diamarg. d. degemmis, vel potionibus cordialibus, ex confectione alchermes, aq. viol. borag.s r. viol. adiectis. Si vigilia urgeant, syrup. nympheae pap. utendum. CLbus ut dictum est,hic si parcior, vel saltem mediocris, ηe'que condiatur calidis, It in intermittente, nequesa s, aut vino in hac audacter utendum. Postquam omnes nunc continuas proportionaim febres absoluerimus, nunc adsumptomaticas quasdam dictas explicandas accedam , qua etiam continga sunt.
290쪽
BV 0 L A Delphia annos.χχ. nata, robusta, Cete uisia' famula, clie 16. Octobris anno II 62. a meridie sibito febre correpta fuit. Huic aure membra extrema stigebant, interiora vero urebantur, do lor in eodem loco non diu. persistens, pri Ab sinu strum humerum occupauit, mox aescapulam,deinde ad latus peruenit ac tandem ad ventrem inferiorem, δc praecordia inuasit. Ad hanc sub noctem v catus fui, & repperi eam valde sitibundam ese, licet lingua adeo arida non foret, erantque omnia membra externa hominis demortui instar exsanguia, ac stigida, intus autem ex calore suffocabatur, ac perpetuo bibebat line intermi1sone. Cum autem nobis narrasset principium huius mal1, ilico materiam Ue fienosam esse a furiosam,& turgentem iudicabam,
eum sibilli ex snistro humero, mox ad scapulam demum ad sinistrum hypochondrium nde astantes primo pleuritidem esse iudicabant) descenderat, deinde ad stomachum, praecordia, id inferiorem v ntrem, ubi malum haesit 'Pulstis huic conc1debat.& pamus erat, quid multisξ 1ipvriam ego febrem, ex genere ardentium perniciosarum, & quasi pestilentium ex materia vepenori esse iudicabam; IΗgore enim in extremis membris sta' permanente, eam se brem statim lethalem esse pronuntiaui, iuxta aptior. 48. Hippoc. lib. . In febribus non intermittent1-bus, si partes exteriores frigidae, interiores uruntur,& sitim habeat, hethale est. Haec omnia iam dicta in hac puella erant. Cum igitur materia venenosa, tu gens, mobilisque esset, de una parte in aliam cum T a maxima